Subscribe to this RSS feed
Τετάρτη, 20 Ιουλίου 2022 20:23

Οι Σκλάβοι του Έβρου: Πώς το ελληνικό κράτος στρατολογεί μετανάστες για τη βρόμικη δουλειά των pushbacks

Written by
Οι Σκλάβοι του Έβρου: Πώς το ελληνικό κράτος στρατολογεί μετανάστες για τη βρόμικη δουλειά των pushbacks

Έρευνα με τη συνεργασία διεθνών ΜΜΕ που αποκαλύπτει πώς το ελληνικό κράτος συναλλάσσεται με διακινητές και εισάγει στη χώρα μετανάστες, με σκοπό να τους αναθέσει επαναπροωθήσεις προσφύγων στον Έβρο, pushbacks, τη βίαιη επαναπροώθηση χιλιάδων αιτούντων ασύλου: Οι «σκλάβοι», όπως αποκαλούν τον εαυτό τους, δουλεύουν σε μεθοριακά αστυνομικά τμήματα απ’ όπου δρουν, συχνά με τη χρήση βίας, κατά των συμπατριωτών τους, περνώντας τους τη νύχτα στην τουρκική όχθη του ποταμού. Η πολύμηνη έρευνα του Lighthouse Reports, της Monde, του Spiegel, του ARD και του Guardian, αποκλειστικά στην Ελλάδα από το Reporters United.

του Θοδωρή Χονδρογιάννη

Η παρούσα έρευνα πραγματοποιήθηκε από τη δημοσιογραφική ομάδα Lighthouse Reports, την εφημερίδα Monde (Γαλλία), το περιοδικό Spiegel (Γερμανία), το ARD (δημόσια ραδιοτηλεόραση / Γερμανία) και τον Guardian (Βρετανία). Το Reporters United απέκτησε πρόσβαση και μελέτησε τα τεκμήρια και το υλικό της έρευνας. Τη δημοσίευσε κατ’ αποκλειστικότητα στην Ελλάδα. Συντάκτες του κειμένου: Νικόλας Λεοντόπουλος, Θοδωρής Χονδρόγιαννος, Klaas van Dijken.

Το ελληνικό κράτος συναλλάσσεται με διακινητές για να εισάγει στον Έβρο παράτυπους μετανάστες, με αποκλειστικό σκοπό να τους αναθέσει τη βρόμικη δουλειά των pushbacks, της βίαιης επαναπροώθησης χιλιάδων αιτούντων ασύλου: Οι «σκλάβοι», όπως αποκαλούν τον εαυτό τους, δουλεύουν σε μεθοριακά αστυνομικά τμήματα απ’ όπου δρουν, συχνά με τη χρήση βίας, κατά των συμπατριωτών τους, περνώντας τους τη νύχτα στην τουρκική όχθη του ποταμού. Η πολύμηνη έρευνα του Lighthouse Reports, της Monde, του Spiegel, του ARD και του Guardian, αποκλειστικά στην Ελλάδα από το Reporters United.

Για χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις αρνούνται πεισματικά, παρά τις αποδείξεις από τα πιο επίσημα χείλη (όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες), πως επαναπροωθούν χιλιάδες αιτούντες άσυλο προς την Τουρκία. Ίσως νιώθουν ότι έχουν στο πλάι τους τη σιωπηλή συναίνεση μέρους της ελληνικής κοινής γνώμης.

Όμως αυτή τη φορά, οι αρχές και η κυβέρνηση θα πρέπει να εξηγήσουν κάτι ακόμα βαρύτερο: Πώς το ελληνικό κράτος από πολέμιος των διακινητών εμφανίζεται να είναι συνέταιρός τους. Ποιος έδωσε τη διαταγή ή έστω ποιος ανέχεται η βρόμικη δουλειά των pushbacks να ανατίθεται σε μετανάστες οι οποίοι χωρίς να έχουν τη δυνατότητα επιλογής είναι υποχρεωμένοι να πραγματοποιούν βίαιες επιχειρήσεις αστυνομικού χαρακτήρα σε βάρος άλλων μεταναστών;

Η δημοσιογραφική έρευνα για πρώτη φορά στοιχειοθετεί ότι οι ελληνικές αρχές, ενδεχομένως με πολιτική κάλυψη (σύμφωνα με εκτιμήσεις αξιωματικών της ΕΛΑΣ), συναλλάσσονται με δίκτυα διακινητών στην Τουρκία. Συνεργάζονται με άτομα που έχουν ποινικό μητρώο στο trafficking. Εισάγουν παράτυπα στην Ελλάδα μετανάστες, με σκοπό να διεκπεραιώνουν εξαναγκαστικά τη βρόμικη δουλειά που οι Έλληνες αστυνομικοί δεν θέλουν πλέον να κάνουν: τη διεκπεραίωση επαναπροωθήσεων, συχνά με την προσφυγή στην ωμή βία και στην καταλήστευση των αιτούντων άσυλο.

Το Reporters United απέκτησε πρόσβαση και μελέτησε τα τεκμήρια και το υλικό της πολύμηνης έρευνας που διεξήχθη από δημοσιογράφους του Lighthouse Reports, της Monde, του Spiegel, της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD και του Guardian. Η έρευνα δημοσιεύεται σήμερα ταυτόχρονα στη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία – και στην Ελλάδα από το Reporters United.

Δεν είναι η πρώτη φορά που διατυπώνονται τέτοιες καταγγελίες. Εκατοντάδες θύματα των pushbacks αναφέρουν εδώ και μήνες πως επαναπροωθήθηκαν από άλλους μετανάστες που μιλούν αραβικά ή φαρσί.

Τον Απρίλιο του 2022 το Human Rights Watch (HRW), μια από τις μεγαλύτερες οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στον κόσμο, σε έκθεσή του με τίτλο «Τα Πρόσωπά τους Ήταν Σκεπασμένα: Η Ελλάδα Χρησιμοποιεί Μετανάστες για να Βοηθούν την Αστυνομία στα Pushbacks» αποκάλυψε την έκταση της θλιβερής πρακτικής. Η έκθεση του HRW βασίστηκε σε συνεντεύξεις με 26 Αφγανούς (23 άνδρες, δύο γυναίκες και ένα αγόρι), 23 εκ των οποίων επαναπροωθήθηκαν μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021 και Φεβρουαρίου 2022 μέσω του Έβρου.

Παρά τη βαρύτητα των καταγγελιών, η έκθεση του HRW αντιμετωπίστηκε από τις ελληνικές αρχές με απαξία: Το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη εξέφρασε τη «λύπη [του] για την ποιότητα της έκθεσης» κατηγορώντας την οργάνωση ότι «υιοθετεί άκριτα καταγγελίες βασιζόμενες αποκλειστικά σε συρραφή τηλεφωνικών συνεντεύξεων, τις οποίες δεν επιβεβαιώνει βάσει αξιόπιστων και βάσιμων αποδεικτικών στοιχείων».

 
Χάρτης της μεθοριακής περιοχής στον Έβρο. Το κόκκινο σημείο αντιστοιχεί στο αστυνομικό τμήμα του Νέου Χειμωνίου στο οποίο στρατολογήθηκαν μετανάστες για να πραγματοποιούν pushbacks. Τα κίτρινα σημεία δείχνουν έξι τοποθεσίες όπου έγιναν pushbacks από τους μετανάστες-συνεργάτες της ΕΛΑΣ, σύμφωνα με live locations που κράτησαν οι μετανάστες-συνεργάτες. Επεξεργασία δεδομένων και χάρτη: Lighthouse Reports / Χάρτης: Google Maps.

Οι Πηγές: Μαρτυρίες «σκλάβων», Ελλήνων αστυνομικών και κατοίκων

Τα πειστήρια που εισφέρει όμως η νέα δημοσιογραφική έρευνα θα είναι δύσκολο να αγνοηθούν. Πρόκειται για μαρτυρίες από τρία διαφορετικά είδη πηγών – κανένα εκ των οποίων δεν προέρχεται από την τουρκική πλευρά.

  • Στην έρευνα μιλούν έξι μετανάστες που πλέον βρίσκονται εκτός Ελλάδας και από τις αρχές του 2020 και μετά «υπηρέτησαν» (ανεπίσημα φυσικά) στα αστυνομικά τμήματα του Νέου Χειμωνίου και του Τυχερού, στη μεθοριακή γραμμή του Έβρου, συμμετέχοντας ενεργά σε επαναπροωθήσεις. (Μαρτυρίες, προερχόμενες από αστυνομικούς, αναφέρουν ανάλογες πρακτικές και στο αστυνομικό τμήμα του Ισαάκιου). Οι ίδιοι οι μετανάστες αποκαλούν τους εαυτούς τους «σκλάβους» και περιγράφουν με λεπτομέρειες την εμπειρία τους.
  • Για πρώτη φορά τρεις ελληνικές αστυνομικές πηγές όχι μόνο επιβεβαιώνουν την πρακτική των pushbacks, αλλά αποκαλύπτουν τις επιχειρησιακές λεπτομέρειες του κυκλώματος που χρησιμοποιεί μετανάστες.
  • Έλληνες κάτοικοι της μεθορίου επιβεβαιώνουν την πρακτική ως «κοινό μυστικό», καθώς έρχονται καθημερινά σε επαφή με τους «σκλάβους». Κάποιοι μάλιστα απ’ αυτούς ταυτοποιούν ένα από τα κύρια πρόσωπα της υπόθεσης, τον Σύριο διακινητή «Μάικ», με τον οποίο συνεργάζονται οι ελληνικές αρχές.

Γράψου στο newsletter του Ασώτου!

«Πολιτική κάλυψη», ενώ ο στρατός αρνείται να συμμετάσχει

Σύμφωνα με μία από τις αστυνομικές πηγές που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, η ανάθεση της «βρόμικης δουλειάς» σε μετανάστες είναι εν γνώσει τόσο των επιτελών της αστυνομίας όσο και πολιτικών προσώπων, αν όχι στις επιχειρησιακές της λεπτομέρειες, τουλάχιστον στις γενικές γραμμές της. (Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως δηλώνουν οι αστυνομικοί, ο στρατός αρνήθηκε να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις pushbacks). Η αστυνομική πηγή αναφέρει πως η ιδέα προτάθηκε προς τους πολιτικούς ως ένας τρόπος προστασίας των αξιωματικών από το να εκτίθενται οι ίδιοι στις επαναπροωθήσεις, καθώς φοβούνται την έκθεσή τους σε κινδύνους από τις συμπλοκές με τις τουρκικές δυνάμεις ή τους λαθρέμπορους (από την έρευνα, ενδεικτικά, προκύπτει ότι είναι συχνά τα περιστατικά με πυροβολισμούς στην περιοχή).

Η έκταση του φαινομένου (επιχειρήσεις με τη συμμετοχή τριών τουλάχιστον αστυνομικών τμημάτων, διάρκειας τουλάχιστον δύο ετών, επαναπροωθήσεις χιλιάδων αιτούντων άσυλο αν ληφθεί υπόψη ότι κατά τις μαρτυρίες ορισμένες νύχτες τα pushbacks αφορούσαν πάνω από 100 άτομα) καθιστά αμφίβολη την έλλειψη γνώσης εκ μέρους των αστυνομικών επιτελών αλλά και των πολιτικών προϊσταμένων τους.

Διαβάστε ακόμη: Ανιχνευτής τάνκερ: Όλοι οι Έλληνες εφοπλιστές που μεταφέρουν το ρωσικό πετρέλαιο εν μέσω πολέμου

Μετά τα γεγονότα του Έβρου

Αρκετές μαρτυρίες συντείνουν στην εκτίμηση πως η πρακτική εντατικοποιήθηκε μετά τα γεγονότα στον Έβρο τον Μάρτιο του 2020, όταν χιλιάδες μετανάστες που βρίσκονταν στην Τουρκία προωθήθηκαν προς τα σύνορα, συχνά με την παρότρυνση ή και την ώθηση των τουρκικών αρχών, με σκοπό να ασκήσουν πίεση στην Ελλάδα και την ΕΕ.

Ο εντοπισμός των έξι πρώην «σκλάβων» πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή της ομάδας «Consolidated Rescue Group», η οποία μέσα από το Facebook απηύθυνε έκκληση σε μετανάστες με γνώση του ζητήματος να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους.

Οι μαρτυρίες των έξι «σκλάβων» παρουσιάζουν μεταξύ τους πολλά κοινά σημεία και στην ουσία λειτουργούν ως επιβεβαίωση η μία της άλλης, καθώς συλλέχθηκαν ανεξάρτητα μεταξύ τους. Το κυριότερο είναι ότι επιβεβαιώνονται από τις μαρτυρίες των ελληνικών πηγών – αστυνομικών και κατοίκων- σχετικά με το modus operandi της όλης επιχείρησης.

Επαλήθευση της ταυτότητας των Έξι

Οι ταυτότητες των έξι «σκλάβων», οι ημερομηνίες και οι τοποθεσίες των αστυνομικών τμημάτων που επικαλούνται επαληθεύονται από μια σειρά δεδομένων:

  • Φωτογραφίες από τρεις «σκλάβους» προέρχονται από το εσωτερικό του αστυνομικού τμήματος στο Τυχερό (δύο) και του Νέου Χειμωνίου (ενός). Ανασυστήσαμε το εσωτερικό του τμήματος στο Τυχερό μέσω ενός τρισδιάστατου μοντέλου (δείτε σχετικό βίντεο του Lighthouse Reports).
  • Οι καταχωρήσεις για δύο από τους «σκλάβους» στο μητρώο της ΕΛΑΣ επιβεβαιώνουν την ταυτότητά τους και συμπίπτουν με τις ημερομηνίες που επικαλούνται οι ίδιοι.

  • Οι «σκλάβοι» αναφέρθηκαν στα μικρά ονόματα Ελλήνων αστυνομικών που συμμετέχουν στις επιχειρήσεις. Όταν τους δείξαμε σειρά φωτογραφιών που είχαμε μαζέψει από τα κοινωνικά δίκτυα, κατάφεραν να εντοπίσουν τα άτομα που είχαν αναφέρει στη μαρτυρία τους.

Συνεργασία με λαθρέμπορους διακινητές

Οι μαρτυρίες τριών από τους έξι «σκλάβους» αποκαλύπτουν το βρόμικο μυστικό: το ελληνικό κράτος – ή τουλάχιστον ορισμένοι από τους ένστολους αντιπροσώπους του – συναλλάσσονται με διακινητές στην Τουρκία αλλά και στον Έβρο. Αυτό τουλάχιστον συνέβη στην περίπτωση του αστυνομικού τμήματος στο Νέο Χειμώνιο, σύμφωνα με τις μαρτυρίες τριών Σύριων.

Όσο ακόμα ήταν στην Τουρκία, ο καθένας τους πλήρωσε 5.000 ευρώ σε έναν μεσάζοντα στην Κωνσταντινούπολη ο οποίος τους έφερε σε επαφή με διακινητή. Ο διακινητής τούς πέρασε από την τουρκική πλευρά των συνόρων στην ελληνική. Εκεί τους περίμενε για να τους παραλάβει ένας άλλος Σύριος, συνοδεία Ελλήνων αστυνομικών – ο περίφημος «Μάικ». Η συνεργασία τους με την ελληνική αστυνομία είχε μόλις αρχίσει. Οι δύο από τους τρεις λένε ότι πριν φτάσουν στην Ελλάδα δεν γνώριζαν τι θα έπρεπε να κάνουν. Ο τρίτος λέει ότι γνώριζε.

Διακινητής που ζει στο αστυνομικό τμήμα

Οι τρεις μαρτυρίες, αλλά και μια σειρά από άλλα στοιχεία, συγκλίνουν στην παρουσία και τη δράση του «Μάικ» στο Νέο Χειμώνιο. Ο Μάικ, το πραγματικό όνομα του οποίου βρίσκεται στη διάθεσή της έρευνας, κατάγεται από το Χομς της Συρίας. Στο Νέο Χειμώνιο είχε τον ρόλο του άτυπου επικεφαλής, ενεργώντας ως μεσάζοντας μεταξύ των αξιωματικών της ΕΛΑΣ και των «σκλάβων». Κατά τις μαρτυρίες, ο Μάικ κατοικούσε (τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση της έρευνας) σε ένα κοντέινερ δίπλα από το αστυνομικό τμήμα. Στρατολογούσε τους «σκλάβους», τους εξηγούσε και τους ανέθετε τη δουλειά, τους συνόδευε κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων.

 
Ο φερόμενος ως διακινητής Μάικ φωτογραφημένος στον περίβολο του αστυνομικού τμήματος του Νέου Χειμωνίου στον Έβρο. Πηγή: Lighthouse Reports / TikTok.

Οι παλιοί συνεργάτες του Μάικ τον θυμούνται για τη ροπή του στη βία. «Ο Μάικ συχνά χτυπούσε τους πρόσφυγες πριν επαναπροωθηθούν στην Τουρκία και μας είπε να κάνουμε το ίδιο ώστε οι Έλληνες κομάντος να είναι ικανοποιημένοι από τη δουλειά μας», λέει ο Χουσάμ, ένας νεαρός Σύριος που, αφού επιχείρησε πολλές φορές να περάσει τα σύνορα, αποφάσισε τελικά να δεχτεί τη δουλειά που του πρόσφερε ο Μάικ.

Ο Μάικ έκανε σωματικό έλεγχο στους μετανάστες πριν την επαναπροώθησή τους. Σύμφωνα με τις πηγές της έρευνας, είχε ιδιαίτερη αδυναμία σε χρυσαφικά γυναικών και γινόταν βίαιος όταν έβρισκε πολύτιμα αντικείμενα τα οποία οι αιτούντες άσυλο είχαν κρύψει στο σώμα τους.

Σωματώδης και μ’ ένα τατουάζ περικεφαλαίας από την αρχαία Σπάρτη, ο Μάικ ταυτοποιήθηκε τόσο από τους «σκλάβους» όσο και από έναν Έλληνα καταστηματάρχη της περιοχής, ο οποίος είπε ότι τον είχε δει να έρχεται στο μαγαζί του με αστυνομικούς.

Η έρευνα επαλήθευσε με τη βοήθεια φωτογραφικού υλικού την παρουσία του Μάικ μέσα στο αστυνομικό τμήμα του Νέου Χειμωνίου. Είναι παντρεμένος με Γαλλίδα και ταξιδεύει μεταξύ των δύο χωρών. Οπτικό υλικό δείχνει τη σύζυγο του Μάικ στην Ορεστιάδα και τον ίδιο να ζει μια κανονική ζωή στη Γαλλία, κατά τη διάρκεια διαλειμμάτων από τη συνεργασία του με την ΕΛΑΣ.

Ο Μάικ και ο αδερφός του, ο οποίος επίσης εμπλέκεται σε διακίνηση μεταναστών, είναι αντιμέτωποι με πολλαπλές κατηγορίες στη Συρία, μεταξύ άλλων για λαθρεμπόριο καυσίμων και ανθρώπων. Ο Μάικ, μάλιστα, έχει ήδη μία σχετική καταδίκη.

Διαβάστε ακόμη: Η Ελλάδα στέλνει (παράνομα) τα σκουπίδια της στη Λιβερία

Οι Έλληνες επιβεβαιώνουν

Η παρουσία και η υπηρεσία των «σκλάβων» επιβεβαιώνεται εμμέσως από τις μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής οι οποίοι κάνουν ανοιχτά λόγο για «μετανάστες που συνεργάζονται με την αστυνομία». Όταν ρωτήθηκαν πού θα μπορούσαν να εντοπιστούν αυτοί, οι ντόπιοι απάντησαν είτε στον ποταμό Έβρο («δουλεύουν κοντά στο ποτάμι») είτε στην περιοχή, όπου -συχνά φορώντας μάσκες και συνοδευόμενοι από αστυνομικούς- αγοράζουν προμήθειες, όπως τσιγάρα, πατατάκια και κρουασάν, πριν πάνε για τις επαναπροωθήσεις στον Έβρο βραδινές ώρες, για να μη γίνουν αντιληπτοί από τους Τούρκους.

Στο Νέο Χειμώνιο οι «σκλάβοι» έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας. «Έρχονται όταν τελειώσουν τη δουλειά τους το βράδυ. Κάποιοι απ’ αυτούς μένουν εδώ για μήνες».

Το αποτρόπαιο δίλημμα του Μπασέλ

Εννιά φορές είχε προσπαθήσει ο Μπάσελ (Σύριος, κάτω των 30 ετών) να περάσει από την Τουρκία στην Ελλάδα. Τη 10η φορά δέχτηκε μια περίεργη προσφορά. Στα τέλη του 2020, μαζί με μια ομάδα Σύριων συνελήφθη από Έλληνες συνοριοφύλακες αφού πέρασαν το ποτάμι με φουσκωτή βάρκα. Τους χτύπησαν, τους έγδυσαν και τους άφησαν με τα εσώρουχα, πριν τους οδηγήσουν στο αστυνομικό τμήμα του Τυχερού μ’ ένα όχημα χωρίς πινακίδες. Εκεί τους πήραν τα υπάρχοντά τους και τους έκλεισαν σε ένα κελί με άλλους 150 κρατούμενους.

Στην ανάκριση ο αξιωματικός κατηγόρησε τον Μπασέλ ως διακινητή, επειδή μιλούσε αγγλικά. Τον απείλησε ότι θα τον ρίξει στη φυλακή, εκτός εάν συνεργαστεί. Όταν τέθηκε το δίλημμα στον Μπασέλ ήταν πλέον πολύ αργά για να πει όχι. Η πρόταση που του έγινε ήταν η εξής: Είτε θα δεχόταν να δουλέψει για τους δεσμώτες του είτε θα πήγαινε φυλακή και κάποια στιγμή θα τον έστελναν πίσω στην Τουρκία. Επέλεξε το πρώτο. Η προφορική συμφωνία προέβλεπε πως καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας θα ήταν κλειδωμένος στο αστυνομικό τμήμα σαν κρατούμενος. Όμως, τα βράδια θα τον έβγαζαν έξω για να «δουλέψει» στην επαναπροώθηση συμπατριωτών του και άλλων μεταναστών.

 
Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη του Μπασέλ στην έρευνα. Πηγή: ARD magazine Report München

Έπλεναν τις βάρκες για να φύγει το αίμα

Όπως συνέβη και με τον Σύριο Μάικ στο Νέο Χειμώνιο, έτσι και στο Τυχερό ενδιάμεσος μεταξύ των Ελλήνων αστυνομικών και των «σκλάβων» ήταν ένας άλλος ξένος. Όπως για τον Μάικ, οι μαρτυρίες τον περιγράφουν ως ιδιαίτερα βίαιο: «Την ώρα των pushbacks ήταν οπλισμένος με μαχαίρια. Μια νύχτα μαχαίρωσε δύο Σομαλούς στη μέση του ποταμού» λέει ο Σαμπέρ, ένας μετανάστης – συνεργάτης στο Τυχερό. Συχνά το επόμενο πρωινό ο Σαμπέρ έπλενε τις βάρκες που είχαν λεκέδες από το αίμα της προηγούμενης νύχτας.

 
Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη του Σαμπέρ στην έρευνα. Πηγή: Lighthouse Reports

Modus Operandi

Οι μαρτυρίες των μεταναστών που συνεργάστηκαν με τις ελληνικές αρχές συγκλίνουν. Τις νύχτες, οι αστυνομικοί μετέφεραν ξεχωριστά τους «σκλάβους» και τους μετανάστες που επρόκειτο να επαναπροωθηθούν. Οι «σκλάβοι» ετοίμαζαν τις βάρκες υπό την εποπτεία των οπλισμένων αστυνομικών.

Κατά τη διάρκεια του pushback, οι συνεργάτες των συνοριοφυλάκων συχνά βάζουν τους μετανάστες να βγάλουν όλα τους τα ρούχα και αν δουν ότι έχουν ακόμα πάνω τους κρυμμένα λεφτά, τους τα παίρνουν όλα και τους χτυπάνε. Η πρακτική αυτή επιβεβαιώνεται και από αστυνομική πηγή.

Και μετά, το δύσκολο κομμάτι του περάσματος απέναντι. Ο Μπασέλ διηγείται για το πώς έπρεπε να δέσει το σκοινί σ’ ένα δέντρο στην τουρκική πλευρά του ποταμού, ώστε να τραβήξει τη βάρκα. Στη συνέχεια οι «σκλάβοι» οδηγούσαν τους μετανάστες στις βάρκες. Συνήθως 20 ανά δρομολόγιο (18 αιτούντες και δύο «σκλάβοι», ένας στην πλώρη και ένας στην πρύμνη), μέχρι να επαναπροωθηθεί η φουρνιά της νύχτας. Ο Μπασέλ λέει ότι είδε ανθρώπους να πνίγονται στο ποτάμι.

Ο Μπασέλ υποστηρίζει ότι δεν αμειβόταν για τη δουλειά του. Όταν δεν εκτελούσε γρήγορα τις διαταγές, έτρωγε ξύλο. «Μας φέρονταν σαν να ήμασταν σκλάβοι». Είναι η λέξη-κλειδί που χρησιμοποίησαν και οι άλλοι μετανάστες-συνεργάτες των συνοριοφυλάκων με τους οποίους μιλήσαμε, για ν’ αποτυπώσουν το πλαίσιο της στρατολόγησής τους.

Share Ο Άσωτος Ρεπόρτερ

Υπηρεσιακό Σημείωμα

Η αμοιβή του Μπασέλ αλλά και όσων ακόμη δέχτηκαν να κάνουν τη βρώμικη δουλειά; Στο τέλος της υπηρεσίας, μετά από έναν ως τρεις μήνες, τους δίνεται το λεγόμενο Υπηρεσιακό Σημείωμα, με το οποίο τους επιτρέπεται να φύγουν από τον Έβρο και να κινηθούν ελεύθερα στην ελληνική επικράτεια για ορισμένο χρονικό διάστημα, πριν επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Στην πράξη φυσικά αυτό δεν γίνεται σχεδόν ποτέ. Τις περισσότερες φορές αναζητούν τρόπους και τελικά καταφέρνουν να φύγουν από την Ελλάδα για κάποια χώρα της βόρειας Ευρώπης.

Μετά από τρεις μήνες θητείας στο Τυχερό, ο Μπασέλ αφέθηκε να φύγει με λάφυρο το Υπηρεσιακό Σημείωμα – αντίγραφό του βρίσκεται στη διάθεσή μας. Σύμφωνα με τον ίδιο, ένας άλλος μετανάστης πήρε τη θέση του.

 
Ένα από τα Υπηρεσιακά Σημειώματα που έδωσε η ΕΛΑΣ σε μετανάστη μετά τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις επαναπροωθήσεων. Πηγή: Lighthouse Reports.

Καμία απάντηση από την κυβέρνηση και τις αρμόδιες αρχές

Η κοινοπραξία των ΜΜΕ που έκαναν την έρευνα (Le Monde, Der Spiegel, ARD, Guardian) έστειλαν γραπτές ερωτήσεις στις αρχές και συγκεκριμένα:

  • Στη Γενική Γραμματεία του Πρωθυπουργού
  • Στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Τάκη Θεοδωρικάκο
  • Στους επικεφαλής των αστυνομικών τμημάτων στο Τυχερό, το Νέο Χειμώνιο και το Ισαάκιο.
  • Στον Χρυσοβαλάντη Γιαλαμά, πρόεδρο της Ένωσης Συνοριακών Φυλάκων Έβρου.

Κανείς, ως τη στιγμή δημοσίευσης του ρεπορτάζ, δεν έχει απαντήσει στα ερωτήματα. Θα ενημερώσουμε το κείμενο αν λάβουμε απάντηση.

* Όλα τα ονόματα των «σκλάβων» έχουν αλλαχτεί, για τη δική τους προστασία. Τα πραγματικά τους ονόματα βρίσκονται στη διάθεση της δημοσιογραφικής έρευνας.

in Νέα - Ανακοινώσεις
Tagged under
Read more...
Τετάρτη, 20 Ιουλίου 2022 19:52

ΠΡΑΣΙΝΟΙ: Να διαλευκανθούν και να αποδοθούν ευθύνες για την ανάπτυξη παρακρατικών μηχανισμών και παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο

ΠΡΑΣΙΝΟΙ: Να διαλευκανθούν και να αποδοθούν ευθύνες για την ανάπτυξη παρακρατικών μηχανισμών και παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο

Το νέο κόμμα ΠΡΑΣΙΝΟΙ καλεί την ελληνική κυβέρνηση, τον πρωθυπουργό και ιδιαίτερα τους δύο αρμόδιους υπουργούς, Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη και  Προστασίας του Πολίτη, Παναγιώτη (Τάκη) Θεοδωρικάκο να ρίξουν άπλετο φως στις καταγγελίες διεθνών οργανισμών (Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Επιτροπή LIEBE του Ευρωκοινοβουλίου, Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,  έκθεση της Mary Lawlor UN Special Rapporteur Human Rights Defenders, Διεθνής Αμνηστία, Human Rights Watch, διεθνή ΜΜΕ) για παράνομες  επαναπροωθήσεις (και θανάτους) αιτούντων ασύλου αλλά και για τις νέες καταγγελίες για δημιουργία ενός παράνομου μηχανισμού εκτέλεσης των επαναπροωθήσεων από “σκλάβους – μετανάστες” με αντάλλαγμα να μπορούν να πάρουν ένα χαρτί για να προχωρήσουν στο εσωτερικό της χώρας. Οι πρακτικές αυτές είναι όχι μόνο παράνομες, πολιτικά καταδικαστές και δεν αρμόζουν σε ευρωπαϊκή χώρα αλλά είναι και βαριά ποινικά αδικήματα.

Οι αποκαλύψεις έγκυρων διεθνών μέσων για τις παράνομες επαναπροωθήσεις ήταν από το 2015 αλλά με πολύ μεγαλύτερη ένταση από την κυβέρνηση της ΝΔ ήταν πολλές και βαριές. Η κυβέρνηση αρνιόταν τις καταγγελίες ακόμα και όταν ο επικεφαλής της FRΟΝΤΕΧ αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά τις τεκμηριωμένες αποκαλύψεις από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το μπλοκάρισμα του προϋπολογισμού του ειδικού αυτού ευρωπαϊκού σώματος φύλαξης των συνόρων λόγω παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποκαλύψεων για κακή διαχείριση των πόρων. Μια σειρά διεθνών οργανισμών,  θεωρούν πλέον δεδομένη την πρακτικών παράνομων επαναπροωθήσεων αιτούντων άσυλο και τους θανάτους που συνδέονται με παρόμοιες πρακτικές. Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Μεταναστών, Felipe González Morales, με την έκθεσή του προς το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ “Human rights violations at international borders: trends, prevention and accountability Report of the Special Rapporteur on the human rights of migrants” εκθέτει την ελληνική κυβέρνηση ότι στην πραγματικότητα ψεύδεται ισχυριζόμενη ότι δεν γίνονται παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων από τις ελληνικές αρχές στην Τουρκία. Μάλιστα επιβεβαιώνει ότι υπάρχουν και νεκροί. Η έκθεση επιβεβαιώνει ότι γίνονται επαναπροωθήσεις και μάλιστα με την ανοχή ή συμμετοχή της FRΟΝΤΕΧ. Και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι παράνομες επαναπροωθήσεις παραμένουν μια de facto πρακτική πολλών κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων και η ελληνική: “The Special Rapporteur concludes that pushbacks remain the de facto general policy in many States and continue to seriously impede the enjoyment of the human rights of migrants who cross international borders”. 

Οι νέες όμως καταγγελίες που τεκμηριώνονται μετά από πολύμηνη έρευνα με τη συνεργασία διεθνών ΜΜΕ, του Lighthouse Reports, της Monde, του Spiegel, του ARD και του Guardian, αποκλειστικά στην Ελλάδα από το Reporters United, είναι ακόμα πιο βαριές: Καταγγέλλεται πως “το ελληνικό κράτος συναλλάσσεται με διακινητές και εισάγει στη χώρα μετανάστες, με σκοπό να τους αναθέσει επαναπροωθήσεις προσφύγων στον Έβρο, pushbacks, τη βίαιη επαναπροώθηση χιλιάδων αιτούντων ασύλου: Οι «σκλάβοι», όπως αποκαλούν τον εαυτό τους, δουλεύουν σε μεθοριακά αστυνομικά τμήματα απ’ όπου δρουν, συχνά με τη χρήση βίας, κατά των συμπατριωτών τους, περνώντας τους τη νύχτα στην τουρκική όχθη του ποταμού.”
Σύμφωνα με τις καταγγελίες, “η ανάθεση της «βρόμικης δουλειάς» σε μετανάστες είναι εν γνώσει τόσο των επιτελών της αστυνομίας όσο και πολιτικών προσώπων, αν όχι στις επιχειρησιακές της λεπτομέρειες, τουλάχιστον στις γενικές γραμμές της. (Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως δηλώνουν οι αστυνομικοί, ο στρατός αρνήθηκε να συμμετάσχει στις επιχειρήσεις pushbacks). Η αστυνομική πηγή αναφέρει πως η ιδέα προτάθηκε προς τους πολιτικούς ως ένας τρόπος προστασίας των αξιωματικών από το να εκτίθενται οι ίδιοι στις επαναπροωθήσεις, καθώς φοβούνται την έκθεσή τους σε κινδύνους από τις συμπλοκές με τις τουρκικές δυνάμεις ή τους λαθρέμπορους (από την έρευνα, ενδεικτικά, προκύπτει ότι είναι συχνά τα περιστατικά με πυροβολισμούς στην περιοχή)”. 

Η έκταση του φαινομένου (επιχειρήσεις με τη συμμετοχή τριών τουλάχιστον αστυνομικών τμημάτων, Νέου Χειμωνίου, Τυχερού, Ισαάκιου διάρκειας τουλάχιστον δύο ετών, “οδήγησε σε επαναπροωθήσεις χιλιάδων αιτούντων άσυλο αν ληφθεί υπόψη ότι κατά τις μαρτυρίες ορισμένες νύχτες τα pushbacks αφορούσαν πάνω από 100 άτομα) καθιστά αμφίβολη την έλλειψη γνώσης εκ μέρους των αστυνομικών επιτελών αλλά και των πολιτικών προϊσταμένων τους”..

Διεθνείς οργανισμοί, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Γερμανίδα Υπουργός Εξωτερικών Annalena Baerbock ζητούν πλήρη διαλεύκανση των καταγγελιών. Οι Πράσινοι ζητάμε να αποδοθούν ευθύνες σε όσους σχεδίασαν, υλοποίησαν ακόμα και συγκάλυψαν αυτόν τον παράνομο μηχανισμό, όσο και υψηλά και αν είναι. Δεν ανεχόμαστε αξιωματούχοι ή και πολιτικοί να στήνουν παρακρατικούς μηχανισμούς και να χρησιμοποιούν μεθόδους μαφίας.  
Επίσης, είναι σημαντικό η Ελλάδα να υιοθετήσει πολιτικές συμβατές με το διεθνές δίκαιο και να συμμορφωθεί με τα θεμελιώδη δικαιώματα όσον αφορά τους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο και να σταματήσει τις παράνομες επαναπροωθήσεις – συχνά ιδιαίτερα βίαιες- προς την Τουρκία αλλά και την πίεση προς τις οργανώσεις που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Διαφορετικά – και ήδη συζητιέται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά και στα διεθνή ΜΜΕ- η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί στον ίδιο κατάλογο μαζί με άλλες χώρες που ακολουθούν πρακτικές παράνομων επαναπροωθήσεων ή δεν σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα – καθώς και στον κατάλογο με τα Κράτη Μέλη που ΔΕΝ θα μπορούν να λάβουν χρηματοδοτήσεις από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. ¨Ηδη το θέμα έχει απασχολήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε σχέση με την παραβίαση του κράτους δικαίου και τη μη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα όσον αφορά την Ουγγαρία και την Πολωνία. Τώρα είναι μεγάλος ο κίνδυνος να μπει και η Ελλάδα στην ίδια κατηγορία. Ήδη η έκθεση που παρουσιάστηκε στις 30.6.2022 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την ευρωβουλευτή των Πράσινων Tineke Strik κάνει ορατό αυτόν τον κίνδυνο αν συνεχιστεί η ίδια πρακτική.   
Μέχρι σήμερα η Ελλάδα λαμβάνει πολύ σημαντικούς πόρους από τα ευρωπαϊκά ταμεία για τα θέματα της μετανάστευσης και των προσφύγων. Η Κομισιόν οφείλει να υποβάλλει ενδιάμεση έκθεση μέχρι τον Μάρτη 2024 για την διαχείριση των πόρων από τα ταμεία Asylum and Migration Fund (AMIF), Internal Security Fund (ISF) και Border Management and Visa Instrument Fund (BMVI). Μόνο εφόσον εγκριθεί η έκθεση αυτή θα απελευθερωθούν πόροι για τα προγράμματα των κρατών μελών. Εκτός από το γεγονός ότι η Ελλάδα μπορεί να μπει γενικά στην κατηγορία χωρών όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, η χρηματοδότηση των οποίων είναι υπό συνεχή έλεγχο και αμφισβήτηση, είναι πολύ πιθανό να αποκλειστεί και από χρηματοδοτήσεις για το προσφυγικό και τη μετανάστευση αφού η έκθεση υποδεικνύει σαφώς ότι οι χώρες που εφαρμόζουν τις παράνομες επαναπροωθήσεις, όπως η Ελλάδα, δεν θα μπορούν να λάβουν ευρωπαϊκούς πόρους (σύνδεση των χρηματοδοτήσεων με την υποχρέωση της εφαρμογής των θεμελιωδών δικαιωμάτων), ιδιαίτερα από τα συγκεκριμένα ταμεία, από τα οποία η Ελλάδα έχει επωφεληθεί μερικά δις ευρώ τα τελευταία χρόνια. Τα συγκεκριμένα ταμεία θα διαθέσουν υπό όρους στα κράτη μέλη – μετά την αποδοχή της ενδιάμεσης έκθεσης – 1.045.000.000  (AMIF), 225.000.000  (ISF) και 611.000.000 (BMVI).
Tagged under
Read more...
Τετάρτη, 20 Ιουλίου 2022 19:48

Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για «ολική κατάρρευση της κοινωνίας» λόγω παραβίασης των πλανητικών ορίων

Written by
Ο ΟΗΕ προειδοποιεί για «ολική κατάρρευση της κοινωνίας» λόγω παραβίασης των πλανητικών ορίων

Του Nafeez Ahmed*

Όταν τα Ηνωμένα Έθνη δημοσίευσαν την «Παγκόσμια Έκθεση Αξιολόγησης για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών» (GAR2022) το 2022, η προσοχή του κόσμου εστίασε στη ζοφερή ετυμηγορία ότι ο κόσμος βιώνει μια επιταχυνόμενη τάση φυσικών καταστροφών και οικονομικών κρίσεων. Αλλά κανένα μέσο ενημέρωσης δεν έπιασε το μεγαλύτερο ζήτημα: την αυξανόμενη πιθανότητα κατάρρευσης του πολιτισμού.

Κρυμμένο μέσα στην έκθεση, που επικυρώθηκε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, υπάρχει το συμπέρασμα ότι οι κλιμακούμενες συνέργειες μεταξύ καταστροφών, οικονομικών ευπαθειών και αστοχίας των οικοσυστημάτων κλιμακώνουν τον κίνδυνο ενός σεναρίου «παγκόσμιας κατάρρευσης».

Μάλλον είναι η πρώτη φορά που ο ΟΗΕ εξέδωσε μια εμβληματική παγκόσμια έκθεση με το ξεκάθαρο συμπέρασμα ότι οι τρέχουσες παγκόσμιες πολιτικές επιταχύνονται προς την κατάρρευση του ανθρώπινου πολιτισμού. Ωστόσο, για κάποιο ανεξήγητο λόγο αυτή η επείγουσα προειδοποίηση δεν έχει σχολιαστεί μέχρι τώρα.

Η έκθεση δεν υπαινίσσεται ότι αυτό το αποτέλεσμα είναι αναπόφευκτο ούτε διευκρινίζει πόσο κοντά σε αυτήν την πιθανότητα βρισκόμαστε. Αλλά ωστόσο επιβεβαιώνει ότι, αν δεν γίνουν ριζικές αλλαγές, ο κόσμος οδεύει προς τα εκεί.

Τα «Πλανητικά όρια»

Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και το Πλαίσιο Σεντάι είναι ένα σύνολο κοινωνικών, οικονομικών, νομικών, πολιτικών και θεσμικών μέτρων για τη μείωση του «κινδύνου και των απωλειών από καταστροφές» – και τα δύο περιλαμβάνουν στόχους έως το 2030, τους οποίους ο κόσμος κινδυνεύει να μην επιτύχει.

Αυτή η αποτυχία, ωστόσο, συνδέεται άμεσα με τον ρυθμό με τον οποίο οι ανθρώπινες δραστηριότητες παρεμβαίνουν στα φυσικά συστήματα και ιδίως στα «πλανητικά όρια».

Το πλαίσιο των πλανητικών ορίων αναπτύχθηκε το 2009 από το Stockholm Resilience Center για να παρέχει αυτό που αποκαλεί «επιστημονική ανάλυση του κινδύνου οι ανθρώπινες διαταράξεις να αποσταθεροποιήσουν το σύστημα της Γης σε πλανητική κλίμακα». Αυτό το πλαίσιο προσδιορίζει μια σειρά από εννέα βασικά οικοσυστήματα, τα οποία, εάν ωθηθούν ξεπεράσουν ένα ορισμένο όριο, θα μειώσουν δραματικά τον «χώρο ασφαλούς λειτουργίας» του ανθρώπινου ενδιαιτήματος.

Η έκθεση σημειώνει ότι τουλάχιστον τέσσερα από τα εννέα αυτά πλανητικά όρια φαίνεται τώρα να λειτουργούν εκτός του χώρου ασφαλούς λειτουργίας.

Ενώ η αλλαγή του εδαφικού συστήματος και η κλιματική αλλαγή βρίσκονται σε μια κατάσταση «αβεβαιότητας με αυξανόμενο κίνδυνο» να υπερβούν τον χώρο ασφαλούς λειτουργίας, η έκθεση λέει ότι, οι βιοχημικές ροές και οι «νέες οντότητες» («νέα χημικά που παρασκευάζονται, υλικά ή οργανισμοί και φυσικά στοιχεία που επιστρατεύονται από ανθρώπινη δραστηριότητα όπως τα βαρέα μέταλλα») έχουν «ξεπεράσει κατά πολύ» αυτόν τον χώρο.

Ωστόσο, η κατάσταση μπορεί να είναι χειρότερη από ό,τι αναγνωρίζεται στην έκθεση του ΟΗΕ.

Οι Byline Times αποκάλυψαν το περασμένο καλοκαίρι ότι, σύμφωνα με τον καθηγητή Will Steffen του Stockholm Resilience Centre, δύο ακόμη πλανητικά όρια – η οξίνιση των ωκεανών και η χρήση του γλυκού νερού – πιθανότατα μέχρι τότε θα έχουν επίσης «παραβιαστεί», πράγμα που σημαίνει ότι παραβιάζουμε έξι από τα εννέα πλανητικά όρια. Εάν συνεχίσουμε να παραβαίνουμε τα όρια με αυτόν τον ρυθμό, είναι πιθανό να τα περάσουμε σχεδόν όλα πριν από το 2030.

Don’t Look Up

Σύμφωνα με την έκθεση του ΟΗΕ, «το υλικό των ανθρώπων και το οικολογικό τους αποτύπωμα επιταχύνει τον ρυθμό της αλλαγής. Ένας πιθανός αντίκτυπος, όταν οι συστημικοί κίνδυνοι μετατρέπονται σε καταστροφική αλληλουχία, είναι ότι τα συστήματα κινδυνεύουν να καταρρεύσουν».

Ωστόσο, αν και ο κίνδυνος της συστημικής κατάρρευσης σχολιάζεται σε διάφορα σημεία της έκθεσης, το σενάριο της «παγκόσμιας κατάρρευσης» δεν έλαβε εκτενή επεξεργασία. Αντίθετα, η έκθεση κάνει αναφορά σε ένα ξεχωριστό «συμπληρωματικό έγγραφο» για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών που δημοσιεύτηκε από το Γραφείο του ΟΗΕ.

Το έγγραφο, με τίτλο «Πανδημίες, ακραία κλιματικά φαινόμενα, σημεία ανατροπής και παγκόσμιος κίνδυνος καταστροφών – Πώς αυτοί επηρεάζουν τους παγκόσμιους στόχους», κάνει μια σε βάθος ανάλυση των σεναρίων των κινδύνων παγκόσμιας κατάρρευσης, με βάση τον τρόπο με τον οποίο οι ανθρώπινες δραστηριότητες υπερβαίνουν τα πλανητικά όρια.

Η εργασία έχει συγγραφέα τον Thomas Cernev, ερευνητή στο Κέντρο Μελέτης του Υπαρξιακού Κινδύνου του Πανεπιστημίου του Cambridge. Διαπιστώνει ότι η συνέχιση του «business as usual» και η αποτυχία δραστικών αλλαγών πολιτικής σημαίνει ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός κινείται αναπόφευκτα προς την κατάρρευση.

Λέει ότι “Από την ανάλυση του σεναρίου… είναι προφανές ότι χωρίς φιλόδοξες πολιτικές, χωρίς σχεδόν παγκόσμια υιοθέτηση και επιτυχημένη εφαρμογή, ο κόσμος τείνει συνεχώς προς το σενάριο της παγκόσμιας κατάρρευσης”.

Τέσσερις δρόμοι – οι τρεις οδηγούν στην κατάρρευση

Η εργασία του Thomas Cernev περιγράφει τέσσερις πιθανούς δρόμους μπροστά μας. Ωστόσο, μόνο ένας από αυτούς, η «σταθερή Γη», περιλαμβάνει την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων στο πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και του Πλαισίου Sendai. Όλοι οι άλλοι μας οδηγούν στην κατάρρευση.

“Σε όλα τα σενάρια, εκτός από αυτό της σταθερής Γης», η επίτευξη των παγκόσμιων στόχων και των συνοδευτικών πλαισίων επηρεάζεται αρνητικά”, αναφέρει η έκθεση. “Επιπλέον, αν δεν γίνουν αλλαγές, τα σενάρια «Γη υπό αβεβαιότητα» και «Γη υπό απειλή» τείνουν προς αυτό της «παγκόσμιας κατάρρευσης”.

Η εργασία εξηγεί ότι, υιοθετώντας μια ανάλυση συστημάτων, μπορούμε να δούμε πώς “η συστηματική υπέρβαση ενός πλανητικού ορίου έχει ως αποτέλεσμα τη υπέρβαση και άλλων”. Η παροχή «χώρου ασφαλούς λειτουργίας» είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών μέσα σε ένα σταθερό γήινο σύστημα. “Με το συνεχές πέρασμα αυτών των ορίων, και πιθανότατα θα οδηγηθούμε σε κοινωνική αποσταθεροποίηση και πιθανά συμβάντα GCR”.

Ως συμβάντα Παγκόσμιου Καταστροφικού Κινδύνου (Global Catastrophic Risk GCR) ορίζονται εκείνα που οδηγούν σε περισσότερα από 10 εκατομμύρια θανάτους ή ζημίες άνω των 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Το χειρότερο σενάριο παγκόσμιας κατάρρευσης της εργασίας περιγράφεται ως αποτέλεσμα της παραβίασης πολλαπλών πλανητικών ορίων, αυξάνοντας την συμβάντων GCR τα οποία θέτουν σε κίνηση μια αλληλουχία οικονομικών και πολιτικών καταστροφών, που οδηγούν σε διαδικασίες οικολογικής κατάρρευσης.

Σε αυτό το σενάριο, “η συνολική κοινωνική κατάρρευση είναι πιθανή”, προειδοποιεί η εργασία.

“Αυτό το σενάριο παρουσιάζει έναν κόσμο όπου τα πλανητικά σύνορα έχουν ξεπεραστεί κατά πολύ και εάν δεν έχουν ήδη συμβεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη συμβάντα GCR, τότε η πιθανότητα να το κάνουν στο μέλλον είναι ακραία πιθανή”, λέει η εργασία “Σε αυτό το σενάριο, οι παγκόσμιοι στόχοι πιθανότατα δεν έχουν επιτευχθεί, η συνακόλουθη κατάρρευση της κοινωνίας σημαίνει ότι μελλοντική επίτευξη οποιωνδήποτε παγκόσμιων στόχων είναι απίθανη και η συνολική κοινωνική κατάρρευση είναι μια πιθανότητα. Η μείωση του κινδύνου καταστροφών δεν ήταν επιτυχής, οι καταστροφές είναι συχνές, και συμβάντα GCR, όπως πανδημίες, αυξάνονται”.

Στη συνέχεια προτείνει ότι, σε ένα τέτοιο σενάριο, χωρίς πολιτικές που να αποσκοπούν στον μετριασμό των κινδύνων και να κάνουν το παγκόσμιο σύστημα πιο ανθεκτικό και προσαρμόσιμο, “η υπέρβαση των πλανητικών ορίων είναι πιθανό να επιδεινώσει τον κίνδυνο GCR, με μεγάλους και σύνθετους περιβαλλοντικούς βρόχους ανατροφοδότησης για περαιτέρω περιβαλλοντική και κοινωνική κατάρρευση” και ότι “ανάλογα με την έκταση της υπέρβασης των πλανητικών ορίων και τη σοβαρότητα τυχόν γεγονότων GCR που μπορεί να έχουν συμβεί, οι πολιτικές παρεμβάσεις που δεν είναι δραστικές είναι απίθανο να βελτιώσουν την κοινωνία και θα πρέπει να αναληφθεί μια δραστική πολιτική προσέγγιση”.

Αυτό το σενάριο οδηγεί σε εξαιρετικά περιορισμένη διεθνή συνεργασία, δημιουργώντας με τη σειρά του υψηλότερο κίνδυνο παγκόσμιων ή περιβαλλοντικών συγκρούσεων καθώς υποβαθμίζεται το περιβάλλον, “με πιθανές αναγκαστικές μεταναστεύσεις ανθρώπων από ακατοίκητες περιοχές που με τη σειρά τους έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τα συμβάντα GCR κάνοντας γεγονότα όπως πανδημίες ή πυρηνικό πόλεμο πιο πιθανά”.

Ενώ το σενάριο της παγκόσμιας κατάρρευσης αντιπροσωπεύει τη χειρότερη περίπτωση, είναι δύσκολο να αρνηθούμε ότι βλέπουμε σημάδια του να εμφανίζονται σήμερα. Μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί το ότι τα δύο άλλα σενάρια που διερευνά η εργασία εξακολουθούν να τείνουν προς αυτό το χειρότερο σενάριο.

Στο σενάριο της «Γης υπό απειλή», “τα πλανητικά όρια έχουν παραβιαστεί πέρα από ένα ασφαλές όριο ή υπάρχει μεγάλος βαθμός αβεβαιότητας ως προς τη θέση της ανθρωπότητας σε σχέση με τα όρια, με ισχυρή υποψία και αποδείξεις ότι ορισμένα, αν όχι όλα, έχουν ξεπεραστεί”. Φαίνεται ότι είτε είμαστε πολύ κοντά στο να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, είτε το έχουμε ήδη φτάσει.

Η έκθεση του ΟΗΕ προσθέτει: “Ενώ ο Παγκόσμιος Καταστροφικός Κίνδυνος είναι χαμηλός και τα συμβάντα GCR είναι απίθανο να συμβούν, οι σύνθετοι βρόχοι ανατροφοδότησης που λειτουργούν μεταξύ των πλανητικών ορίων είναι πιθανό να αυξήσουν την πιθανότητα συμβάντων GCR στο εγγύς μέλλον”.

Η έκθεση υποστηρίζει ότι η πολιτική και παγκόσμια αστάθεια θα επιδεινωθεί από “ένα ταχέως υποβαθμιζόμενο περιβάλλον” που θα μπορούσε να “εντείνει τις συγκρούσεις και να εμποδίσει την πρόοδο επίτευξης παγκόσμιων στόχων. Σε αυτό το σενάριο, ο κόσμος βρίσκεται σε μια πορεία παγκόσμιας κατάρρευσης, όπου συμβαίνουν γεγονότα GCR, εκτός εάν αποφασιστούν και αναληφθούν με επιτυχία σε παγκόσμιο επίπεδο σημαντικά προληπτικές και δραστικές, φιλόδοξες πολιτικές παρεμβάσεις”.

Ακόμη και στο σενάριο της «Γης υπό αβεβαιότητα», όπου “τα πλανητικά όρια δεν έχουν ξεπεραστεί εκτενώς ή υπάρχει υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας ως προς τη θέση της ανθρωπότητας σε σχέση με τα όρια», θα εξακολουθούσαμε να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου «ο κίνδυνος Παγκόσμιου Καταστροφικού Κινδύνου είναι υψηλός, με την πιθανότητα ένα συμβάν GCR να είναι ακραία πιθανό ή ένα συμβάν GCR να έχει ήδη συμβεί ή να βρίσκεται σε εξέλιξη”.

Αποφυγή της Κατάρρευσης

Παρά τη δυνατότητα επίτευξης κάποιων παγκόσμιων στόχων και μια διεθνή συνεργασία, η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι μόνο περαιτέρω φιλόδοξες αλλαγές πολιτικής μπορούν να “διασφαλίσουν ότι επιτυγχάνονται οι στόχοι ανάπτυξης και ότι ο κόσμος δεν ωθείται προς ένα σενάριο Παγκόσμιας Κατάρρευσης”.

Το έγγραφο αναφέρει: “Η ανάλυση του σεναρίου απεικονίζει μια επικίνδυνη τάση του κόσμου να τείνει προς το σενάριο της Παγκόσμιας Κατάρρευσης”.

Αν και οι «δραστικές» πολιτικές είναι απαραίτητες για τον μετριασμό των υπαρκτών κινδύνων, η έκθεση ζητά να δοθεί έμφαση σε «προληπτικές» πολιτικές για την οικοδόμηση μεγαλύτερης ανθεκτικότητας του συστήματος και την αποφυγή περαιτέρω διάβασης των πλανητικών ορίων.

Συγκεκριμένα, ζητά “τη δημιουργία ενός στόχου για τα πλανητικά όρια” στην επόμενη έκδοση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης που θα εγκριθούν μετά το 2030, μαζί με “την ενσωμάτωση του GCR στους στόχους”. 

Ένα νερωμένο αφήγημα;

Όπως είχα διαπιστώσει το 2017, ως ερευνητής στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Αειφορίας του Πανεπιστημίου Anglia Ruskin, η διαδικασία της παγκόσμιας κοινωνικής κατάρρευσης είναι πιθανό να επιταχυνθεί ως αυτοενισχυόμενος βρόχος ανατροφοδότησης μεταξύ της αποσταθεροποίησης του ανθρώπινου συστήματος (HSD) και της διαταραχής του συστήματος της γης (ESD).

Σε αυτόν τον βρόχο ανατροφοδότησης, οι διαταραχές του γήινου συστήματος –που σε αυτή την περίπτωση προκαλούνται από την παραβίαση των πλανητικών ορίων– αποσταθεροποιούν τους κοινωνικούς, πολιτικούς και οικονομικούς θεσμούς. Αυτό, με τη σειρά του, αναστέλλει τις επιτυχημένες πολιτικές απαντήσεις, αφήνοντας τον πλανήτη ευάλωτο σε περαιτέρω εκρηκτικές διαταραχές του γήινου συστήματος.

Το αποτέλεσμα είναι ένα φαινόμενο ανάδρασης στο οποίο οι διαταραχές του ανθρώπινου και του γήινου συστήματος συμβαίνουν σε έναν ενισχυτικό κύκλο που μπορεί να καταλήξει σε μια δραματική απώλεια της πολυπλοκότητας του ανθρώπινου συστήματος – κάτι που θα μπορούσε να οριστεί ως κατάρρευση.

Η Έκθεση Παγκόσμιας Αξιολόγησης 2022 του ΟΗΕ και το παράρτημα του Thomas Cernev, περιγράφουν σενάρια που συνάδουν με αυτή τη διαδικασία – αλλά δεν είναι σαφές εάν κάποιο από αυτά τα σενάρια έχει πράγματι ξεκινήσει, μόνο ότι αυτή τη στιγμή ο κόσμος τείνει επικίνδυνα προς αυτά.

Δεν προσδιορίζονται ακριβή χρονοδιαγράμματα στα κείμενα και ούτε ο ΟΗΕ ούτε ο Cernev έχουν ανταποκριθεί στα αιτήματα για σχολιασμό από τους Byline Times.

Υπάρχουν όμως λόγοι να υποπτευόμαστε ότι μια διαδικασία κατάρρευσης έχει ήδη ξεκινήσει, ακόμα κι αν είναι ακόμα δυνατόν να χαλιναγωγηθεί.

Ανώτερος σύμβουλος του Γραφείου του ΟΗΕ για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών και συνεισφέρων στην Έκθεση Παγκόσμιας Αξιολόγησης 2022, ο οποίος μίλησε στους Byline Times υπό τον όρο της ανωνυμίας, ισχυρίζεται ότι η έκθεση είχε στρογγυλευτεί πριν από τη δημόσια κυκλοφορία.

Ο κόσμος έχει “περάσει ένα σημείο χωρίς επιστροφή” και “δεν πιστεύω ότι προς το παρόν αυτό εκφράζεται σωστά από τον ΟΗΕ ή από τα μέσα ενημέρωσης” είπε.

Και ισχυρίστηκε ότι “η Έκθεση είναι ένας απογυμνωμένος σκελετός αυτών που περιλαμβανόταν στα αρχικά προσχέδια”.

Η Έκθεση Παγκόσμιας Αξιολόγησης 2022 του ΟΗΕ είναι ένα έγγραφο ορόσημο. Είναι η πρώτη φορά που τα Ηνωμένα Έθνη υπογράμμισαν ξεκάθαρα τον επικείμενο κίνδυνο «ολικής κοινωνικής κατάρρευσης» εάν το ανθρώπινο σύστημα συνεχίσει να παραβιάζει τα πλανητικά όρια που είναι κρίσιμα για τη διατήρηση ενός χώρου ασφαλούς λειτουργίας για το γήινο σύστημα.

Ωστόσο, παρά την επείγουσα αυτή προειδοποίηση, όχι μόνο έπεσε στο κενό, αλλά και ο ίδιος ο ΟΗΕ φαίνεται να έχει αποδυναμώσει τα ευρήματά του. Όπως στην ταινία φαντασίας Don’t Look Up, όπου μας απασχολούν περισσότερο τα κουτσομπολιά διασημοτήτων και τα πολιτικά σκάνδαλα, φαίνεται να είμαστε ανίκανοι -ή απρόθυμοι- να αντιμετωπίσουμε την πιο σημαντική πρόκληση που αντικρίζουμε ως είδος.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, αυτά τα κείμενα του ΟΗΕ δείχνουν ότι η αναγνώριση του κινδύνου κατάρρευσης δεν είναι καταστροφολογία, είναι κατανόηση των κινδύνων, ώστε να μπορούμε να κάνουμε καλύτερες επιλογές και να αποφύγουμε τα χειρότερα αποτελέσματα. Όπως αναγνωρίζει η έκθεση, υπάρχουν ακόμη πολλά που μπορούν να γίνουν. Αλλά η ώρα για δράση δεν είναι μετά το 2030. Είναι τώρα.

*Ο Nafeez Mosaddeq Ahmed είναι Βρετανός ερευνητής, δημοσιογράφος, συγγραφέας και ακαδημαϊκός. Είναι συντάκτης της crowdfunded πλατφόρμας ερευνητικής δημοσιογραφίας INSURGE Intelligence.

Πρωτότυπο άρθρο:

http://www.defenddemocracy.press/un-warns-of-total-societal-collapse-due-to-breaching-of-planetary-boundaries/

Αναδημοσίευση: Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων

in Νέα - Ανακοινώσεις
Tagged under
Read more...
Τετάρτη, 20 Ιουλίου 2022 19:32

Οι άνθρωποι στην Ουκρανία νοιάζονται και για τα ζώα – και μπορεί να χάσουν τη ζωή τους ενώ τα ταϊζουν

Οι άνθρωποι στην Ουκρανία νοιάζονται και για τα ζώα – και μπορεί να χάσουν τη ζωή τους ενώ τα ταϊζουν

του Νίκου Χρυσόγελου

π. ευρωβουλευτή Πράσινοι / EFA

Μέλος του Συμβουλίου του νέου κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ

Η Ουκρανία δέχεται μια βίαιη, τρομακτική (και από άποψη πυρός) επίθεση από τις δυνάμεις του Πούτιν, χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, πόλεις καταστρέφονται, μνημεία – εκπαιδευτικά ιδρύματα – νοσοκομεία ισοπεδώνονται.

Στους περισσότερους μας έχει κάνει εντύπωση το σθένος των Ουκρανών πολιτών, για να πω την αληθεία όχι μόνο αυτών που πολεμάνε στην ίδια τη χώρα τους αλλά και αυτών (γυναίκες και παιδιά) που έχουν βρει καταφύγιο σε άλλες χώρες, κάποιες από αυτές και στην Ελλάδα.

Μου έχει κάνει εντύπωση, όμως, και η αγάπη που δείχνουν για τα ζώα μέσα σε αυτές τις αδιανόητες συνθήκες που βιώνουν. Ιδού μερικά περιστατικά που μας κάνουν να θαυμάζουμε τους ανθρώπους που αγαπάνε όχι μόνο τους δικούς τους ανθρώπους, τους φίλους, τους γείτονες, τους συμπολίτες τους αλλά και τα ζώα, που αποτελούν και αυτά μέλος τελικά μιας ευρύτερης “κοινότητας”. Και μερικές φορές μπορεί να χάσουν ακόμα και τη ζωή τους για να βοηθήσουν τα ζώα.

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες παίρνουν μαζί τους και τα ζώα

Οι εικόνες με τις ουρές εκατομμυρίων Ουκρανών προσφύγων που περνάγανε στις γειτονικές χώρες ή μετακινούνταν προς τις δυτικές περιοχές μας συγκλόνισαν.

Πολλοί και πολλές συγκινηθήκαμε, όμως, και με εικόνες που πέρναγαν ίσως σε δεύτερη μοίρα, μεγάλοι και μικροί να έχουν μαζί τους, στην αγκαλία τους ή δίπλα τους, τους φίλους τους. Μεγαλείο ψυχής, νέες αξίες.

     

Δυο αδελφές με κίνδυνο της ζωής τους μεταφέρουν τα γατιά της περιοχής τους εκτός της πολεμικής ζώνης

Μπορεί να είναι καρτούν γάτα

Ο πόλεμος έπληξε όχι μόνο τους ανθρώπους αλλά και τα ζώα. Δύο αδελφές, πήραν την απόφαση να μεταφέρουν όσα περισσότερα ζώα μπορούσαν εκτός των εμπόλεμων περιοχών. Βρήκαν, αρχές Μάρτη 2022, ένα μεγάλο αυτοκίνητο και φόρτωσαν πενήντα γάτες και σκυλιά, από κέντρα προστασίας ζώων, δικά τους ζώα ή άλλων. Ταξίδευαν όλο το βράδυ με θερμοκρασίες που έφταναν και τους -7 βαθμούς Κελσίου, το αυτοκίνητο ήταν χωρίς όμως θέρμανση, και έφτασαν στα σύνορα με την Πολωνία όλοι και όλα – οι δύο αδελφές και τα ζώα – ζωντανά.

Αυτή η αποστολή έχει επαναλειφθεί άλλες 4 φορές. Οι αδελφές αποφάσισαν να επιστρέψουν στο Κίεβο μαζί με τις τρεις γάτες και τον σκύλο τους, και να συνεχίσουν να μεταφέρουν ζώα από την Ουκρανία, θύματα του πολέμου, στη Γερμανία, σε νέα καταφύγια και σε νέες οικογένειες.

Σκοτώθηκε ενώ είχε βγει για μια βόλτα και για να ταϊσει τα γατιά της γειτονιάς

Μπορεί να είναι εικόνα 5 άτομα και εξωτερικοί χώροι

Είχε βγει να ταΐσει τις γάτες, όταν άρχισε ο βομβαρδισμός σε πολυσύχναστη γειτονιά του Χάρκοβο, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας, σε μικρή απόσταση από τα σύνορα με τη Ρωσία. Η Natalia Kolesnik, όπως και πολλοί άλλοι κάτοικοι, είχε μάθει να συνυπάρχει με τους κινδύνους του πολέμου. Μέσα σε όλα τα άλλα είχε να φροντίσει και τις γάτες της γειτονιάς. Δυστυχώς, αυτή τη φορά οι οβίδες σκότωσαν τρεις γυναίκες. Η Natalia Kolesnik ήταν ένα από τα τρία πτώματα που άφησε πίσω ο βομβαρδισμός. Το ένα πτώμα ήταν αγνώριστο. Το δεύτερο ξεχώριζε από το σκισμένο κίτρινο φόρεμα, κοντά σε ένα βομβαρδισμένο παγκάκι. Κοντά στο τρίτο πτώμα υπήρχε ένα κουτί με μισοφαγωμένα φρούτα.

Ο σύζυγος της Natalia ανησυχούσε, ήξερε ότι η γυναίκα του ήταν έξω την ώρα του βομβαρδισμού. Την καλούσε στο κινητό και δεν απαντούσε. Έτρεξε έξω. Είδε το πτώμα της συζύγου του και έπεσε απελπισμένος πάνω της. Δεν ήθελε να πιστέψει ότι η γυναίκα του έφυγε για πάντα. Τη χάιδευε ακόμα και όταν οι νοσηλευτές πήραν το πτώμα της για να το κλείσουν στον ειδικό σάκκο. Ο γιος τους σκούνταγε τον πατέρα του. “Μπαμπά, τελείωσε, έφυγε, είναι νεκρή. Πάμε. Αυτή είναι η μητέρα μου. Μπαμπά, σε παρακαλώ. Πάμε.”

Μπορεί να είναι εικόνα 2 άτομα, παιδί και εξωτερικοί χώροι

Μπορεί να είναι εικόνα 5 άτομα, παιδί και εξωτερικοί χώροι

“Σήκω μπαμπά, είναι η μαμά, σκοτώθηκε, είναι νεκρή”,

Μπορεί να είναι εικόνα εξωτερικοί χώροι

Φωτορεπόρτερ Evgeniy Maloletka @apnews από την πόλη Kharkіv, 8/7/2022
Tagged under
Read more...
Τετάρτη, 20 Ιουλίου 2022 19:24

Dritan Abazovic, ο πράσινος πρωθυπουργός Μαυροβουνίου: Για μια οικολογική δημοκρατία

Dritan Abazovic, ο πράσινος πρωθυπουργός Μαυροβουνίου: Για μια οικολογική δημοκρατία

  

Συνέντευξη του Dritan Abazovic στη Βασιλική Γραμματικογιαννη

Μέρος της συνέντευξης δημοσιεύθηκε στην “Εφημερίδα των Συντακτών“.

“Dritan Abazovic. Κατάγεται από μια μικρή κωμόπολη από το Νότο του Μαυροβουνίου. Το όραμα των γονιών ήταν τα παιδιά τους να γίνουν γιατροί. Τα αδέλφια του συμμορφώθηκαν. Εκείνος όχι, αφού από την εποχή ήδη του Γυμνασίου τον είχε κερδίσει ο κινηματικός αγώνας. Ήταν η περίοδος μετά τον εμφύλιο στη Γιουγκοσλαβία και η προώθηση της ειρήνης και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, η ανάγκη για εθνική συμφιλίωση προείχε της επαγγελματικής αποκατάστασης. Αυτή ήταν όμως και η αρχή μιας πολιτικής καριέρας που οδήγησε στην πρωθυπουργία της χώρας”.

 

Ο λόγος για τον Dritan Abazovic τον νεοεκλεγέντα πράσινο πρωθυπουργό του Μαυροβουνίου που προσπαθεί να συνδυάσει την Πολιτική Θεωρία με την έρευνα και την επιστήμη προκειμένου να κρατήσει ζωντανή την διανοητική του υγεία, όπως χαρακτηριστικά μου είπε, αφού “η πολιτική δημιουργεί μόλυνση στο μυαλό του ανθρώπου”. Για να διατηρήσει την πνευματική του υγεία στον ελεύθερο χρόνο του γράφει βιβλία. “Έχω γράψει ήδη ένα βιβλίο με τον τίτλο “cosmopolitan culture – global justice” και τώρα ετοιμάζω το δεύτερο, το οποίο αφορά την φιλοσοφία και την παγκόσμια ηθική” θα μου πει, και εγώ δεν μπορώ να μην μπω στον πειρασμό και να τον ρωτήσω…

  1. Μπορεί η φιλοσοφία να ενταχθεί στην πολιτική ώστε να αλλάξει και η κοινωνία αλλά και η ποιότητα των ανθρώπων που μπαίνουν στην πολιτική;

Dritan Abazovic: Από την προσωπική μου εμπειρία στο Μαυροβούνιο όλοι προσπαθούν να αναμειχθούν με κάποιο τρόπο στη πολιτική. Οι άνθρωποι πάντα συζητούν για θέματα πολιτικής και αυτό προκαλεί μεγάλη σύγχυση. Νομίζω  ότι η πολιτική αποτελεί ένα μέρος της ζωής μας που χρειάζεται να προχωρά από ανθρώπους οι οποίοι αντιλαμβάνονται τη διαδικασία. Δεν είναι η εποχή για πειραματιστούς. Είναι καλό ο κάθε πολίτης να έχει επαφή και να ασχολείται με την πολιτική, αλλά δυστυχώς στο τέλος αυτό που βλέπουμε είναι να επικρατεί πολύ αμάθεια και πολύ συναίσθημα. Πολλές φορές παίρνουμε αποφάσεις που δεν στηρίζονται στη λογική επειδή εμπλεκόμαστε στη πολιτική με πολύ συναισθηματισμό. Επίσης, αρκετοί ενώ δεν έχουν καμία εξειδίκευση ωστόσο διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Έτσι είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τι είναι πολιτικό και τι είναι κοινωνικό. Για μένα αυτά είναι αδιαχώριστα και όχι θέμα προτιμήσεων.

Και στην Ελλάδα λίγο έως πολύ ισχύει ο ίδιος “πολιτικός πρωτογονισμός”. Πολλές άσκοπες συζητήσεις και όλοι έχουν απόψεις για τις λύσεις σε μεγάλα θέματα όπως ο πόλεμος, το περιβάλλον και είναι έτοιμοι μάλιστα να επιτεθούν σε όποιον εισάγει νέες ιδέες.

Πιστεύω ότι είναι αναγκαίο να εξηγήσουμε ότι η πολιτική δεν συνδέεται μόνο με αρνητικά όπως είναι η διαφθορά.

Η πολιτική θα πρέπει να συνδεθεί με έξυπνους ανθρώπους, ειλικρινείς, μετριόφρονες, οι οποίοι θέλουν να εργαστούν σε αυτόν τον τομέα και να προωθήσουν στ’ αλήθεια κάτι καινούργιο. Αυτό είναι απαραίτητο.

Στις Βαλκανικές χώρες υπάρχει η αντίληψη ότι όποιος βρίσκεται στην πολιτική είναι διεφθαρμένος και ελέγχεται από τη μαφία. Η δυσπιστία αυτή είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα.

 

2. Εκλεγήκατε σε μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα σας με πολλά ζητήματα διαφθοράς, αυταρχισμού και παρακολουθήσεων. Πως θυμάστε εκείνες τις μέρες σήμερα;

Κάθε περίοδος έχει τις δυσκολίες της. Οι πολίτες και οι πολιτικοί κάνουν τις περιόδους δύσκολες και δεν φοβάμαι τις δυσκολίες υπό την έννοια ότι οι πολίτες αναλαμβάνουν πρωτοβουλία για να διεκδικήσουν ότι πραγματικά πιστεύουν. Όταν οι πολίτες αφιερώνουν το χρόνο και την ενέργεια τους για ιερούς σκοπούς τότε είμαι αισιόδοξος ότι στο τέλος θα πετύχουν. Αυτό έγινε και στο Μαυροβούνιο γεγονός που καθιστά τη χώρα πρότυπο προς μίμηση για όλη την Ευρώπη.

Επιλέξαμε για πρωθυπουργό άνθρωπο που προέρχεται από μειονότητα. Αυτό είναι παράδειγμα για κάθε δημοκρατικό κράτος στο κόσμο. Επιπλέον είναι πρωτοποριακό ότι εκλέξαμε πράσινο πρωθυπουργό. Στο Σύνταγμα μας υπάρχει άρθρο για την προστασία του περιβάλλοντος εδώ και 30 χρόνια. Τώρα δεν θα μείνουν λόγια γραμμένα αλλά θα γίνουν πράξη. Νομίζω ότι κάθε χώρα στο εξής θα βελτιώσει και θα προαγάγει ανάλογη κουλτούρα.

3. Όταν εκλεγήκατε είπατε ότι θέλετε να δείτε το Μαυροβούνιο να μετατρέπεται σε μια οικολογική δημοκρατία. Θα θέλατε να μου πείτε τι ακριβώς έχετε στο μυαλό σας? Πως απαντάται στα σχέδια σας?

Ναι είναι αλήθεια ότι χρειάζεται να δουλέψουμε σκληρά για λύσουμε κάποια θέματα στο Μαυροβούνιο. Οι προτεραιότητες μας είναι να επιλύσουμε τουλάχιστον τρία σημαντικά ζητήματα. Το πρώτο είναι η ενεργειακή μετάβαση με ηλιακή και αιολική ενέργεια. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά πάνελ θα προωθηθεί καθώς παραπάνω από τις μισές πόλεις μας απολαμβάνουν 200-250 ημέρες ηλιοφάνειας όλο το χρόνο. Πιστεύω ότι είναι ιδανικές συνθήκες για να γίνουν αυτό που ονομάζουμε “ηλιακές πόλεις” και είμαστε ένθερμοι υποστηρικτές αυτής της μετάβασης. Αυτό θα δημιουργήσει κοινωνική δικαιοσύνη και ασφάλεια.

 

Τέλος θέλουμε το άρθρο για την προστασία του περιβάλλοντος που υπάρχει στο Σύνταγμα να επιφέρει ορατά αποτελέσματα στην κοινωνία σε όλους τους τομείς.

4. Πως αξιολογείται την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει σήμερα η Ευρώπη;

Αυτό που συμβαίνει στην Ευρώπη, ειδικά αν το συνδέσουμε με το πόλεμο στην Ουκρανία, στο Μαυροβούνιο μας αναστατώνει και μας κάνει να νιώθουμε άβολα επειδή είμαστε μικρή χώρα και ζούμε σε ένα μέρος του κόσμου που είχε πολλά προβλήματα στο παρελθόν. Ωστόσο πιστεύω ότι αυτή η κρίση μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία. Ευκαιρία να κατανοήσουμε ότι οι προηγούμενες πολιτικές ήταν αναποτελεσματικές και ότι είναι ανάγκη να εργαστούμε περισσότερο για τη διεύρυνση της ΕΕ. Να εργαστούμε για το πως θα μπορέσουμε να εντάξουμε τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ όσο το δυνατόν συντομότερα γιατί πιστεύω ότι θα είναι το καλύτερο για το συμφέρον και των δυο πλευρών. Γιατί αν δεν ολοκληρώσουμε την ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν θα λύσουμε ποτέ και τα θέματα ασφάλειας στην Ευρώπη. Όσο δεν προχωράμε στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση τόσο θα δίνουμε τη δυνατότητα αρνητικών επιρροών από τρίτα μέρη. Είναι πολύ σημαντικό να το κατανοήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να διατηρήσει ζωντανή τη διεύρυνση.

Η σημερινή άσχημη κατάσταση μπορεί να μετατραπεί σε ευκαιρία για ενότητα και αλληλεγγύη. Ελπίζω ότι όλοι μαζί θα δουλέψουμε για να μην χαθεί αυτή η ευκαιρία.

 

5. Στην ομιλία σας στο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος είπατε ότι τα πάντα είναι δυνατά με επιμονή και σκληρή δουλειά. Μιλάτε φυσικά από την εμπειρία σας. Θα θέλατε να μας πείτε μερικά πράγματα γι αυτό και τι μήνυμα θα στέλνατε στους Έλληνες Πράσινους;

Ναι αυτό που λέτε ισχύει. Για τον καθένα που πιστεύει στις ιδέες του όλα είναι εφικτά. Δεν έχει σημασία αν είσαι ένα πολύ μικρό κόμμα ή μια μικρή επιχείρηση. Εμείς ξεκινήσαμε χωρίς καμμία πηγή εσόδων και χωρίς πολλά άτομα. Είχαμε όμως το όραμα να προωθήσουμε την ιδέα της βιωσιμότητας στο Μαυροβούνιο. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, μέσα σε μόλις πέντε χρόνια, έγινα Πρόεδρος του κόμματος μου και ξεκίνησα το άνοιγμα προς την κοινωνία αλλά και τα άλλα πολιτικά κόμματα. Καταφέραμε κάτι το αδιανόητο αφού κανείς δεν πίστευε ότι θα γινόμασταν μέρος της πολιτικής ζωής του Μαυροβουνίου. Πόσο μάλλον Κυβέρνηση. 

Πιστεύω ότι αποτελούμε ένα καλό παράδειγμα για όλους και όχι μόνο για τους Έλληνες Πράσινους. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνω σε όλα τα Πράσινα κόμματα στην Ευρώπη.

 

6. Τέλος θα ήθελα να σας ρωτήσω αν πιστεύετε ότι οι πράσινες πολιτικές και οι συνεργασίες στα Βαλκάνια μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο ώστε τα Βαλκάνια από μια περιοχή συγκρούσεων να μετατραπούν σε μια περιοχή ειρήνης, συνεργασίας και ανεκτικότητας.

Νομίζω ότι οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ παρέχουν άλλη μια ευκαιρία η οποία είναι αδύνατο να βρεθεί σε άλλα πολιτικά σχήματα. Οι άνθρωποι πολλές φορές έρχονται κοντά έστω και αν προέρχονται από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, είτε είναι αριστεροί ή δεξιοί, αναρχικοί ή εθνικιστές. Όταν πρόκειται για την προστασία ενός ποταμού, μιας λίμνης ή μιας ακτής, για τη διαχείριση του νερού, για την προστασία τους δάσους, για ό,τι τέλος πάντων παρουσιάζει οικολογικό ενδιαφέρον, οι άνθρωποι ξεπερνούν τις διαφορές τους και είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν.

Αυτό είναι το μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα των ΠΡΑΣΙΝΩΝ το οποίο μπορεί να έχει εφαρμογή και στη συνένωση των Δυτικών Βαλκανίων. Ίσως αν ξεκινήσουμε αυτού του είδους τα θέματα και δεν πάμε κατευθείαν στα καυτά πολιτικά και συγκινησιακά ζητήματα που μας βασανίζουν από το παρελθόν, τότε μπορούμε να βρούμε κοινό τόπο και να συνεργαστούμε. Αυτό είναι μια καλή ιδέα που λειτουργεί προς τον συμφέρον των λαών των Βαλκανίων.

Tagged under
Read more...
Τετάρτη, 20 Ιουλίου 2022 19:12

Η τραγωδία στο Φαρμακονήσι το 2014 με 11 πρόσφυγες να χάνουν τη ζωή τους με ευθύνη του ελληνικού κράτους

Η τραγωδία στο Φαρμακονήσι το 2014 με 11 πρόσφυγες να χάνουν τη ζωή τους με ευθύνη του ελληνικού κράτους

 

htt

Η τραγωδία στο Φαρμακονήσι το 2014 με 11 πρόσφυγες να χάνουν τη ζωή τους με ευθύνη του ελληνικού κράτους

 
 
 
 
 
 
 
 
του Νίκου Χρυσόγελου
π. ευρωβουλευτή ΠΡΑΣΙΝΟΙ/ΕFA
Mέλος Συμβουλίου του νέου κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ
“Η Ελλάδα παραβίασε το δικαίωμα στη ζωή και την απαγόρευση της εξευτελιστικής μεταχείρισης” σε σχέση με την τραγωδία στο Φαρμακονήσι το 2014, αποφαίνεται το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Τότε 11 πρόσφυγες έχασαν τη ζωή τους όταν το αλιευτικό σκάφος που τους μετέφερε βυθίστηκε στο Αιγαίο και οι διασωθέντες κατήγγειλαν ότι υπέστησαν εξευτελιστική αντιμετώπιση.
Εκείνη την εποχή ήμουν ευρωβουλευτής στην ομάδα των Πράσινων αλλά και Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου, όποτε έζησα εκείνη την τραγωδία μέσα από μια τριπλή ιδιότητα, όντας πολίτης ευαισθητοποιημένος για τα περιβαλλοντικά και ανθρωπιστικά – κοινωνικά θέματα αλλά και συμμετέχων σε δύο θεσμούς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ένα θεσμό που σε γενικές γραμμές δείχνει σημαντική ευαισθητοποίηση για τα θέματα αυτά και το Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου, που λογικά θα έπρεπε να έχει σκύψει πάνω από το θέμα.
Η εμπειρία που έζησα ήταν συγκλονιστική:
– Η τραγική πραγματικότητα: Τα πραγματικά γεγονότα είναι αυτά όπως αποτυπώνονται και στην καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Οι πρόσφυγες είναι άνθρωποι σε κατάσταση ανάγκης, η διεθνής νομοθεσία ορίζει ποιοι είναι πρόσφυγες και ποια βοήθεια οφείλουμε να τους παράσχουμε. Δεν έρχονται στη χώρα μας για διακοπές. Πώς είναι δυνατόν αντί να βοηθηθούν, να χάνουν τη ζωή τους επειδή υπάρχουν παράνομες επαναπροωθήσεις ή δεν υπάρχουν νόμιμοι δρόμοι για πρόσφυγες!!! “Η Ελλάδα παραβίασε το δικαίωμα στη ζωή και την απαγόρευση της εξευτελιστικής μεταχείρισης σε σχέση με την τραγωδία” αποφάνθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε μια από τις πολλές περιπτώσεις που άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο! Τι συνέβη; «Σύμφωνα με μαρτυρίες των επιζώντων στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, σκάφος του Λιμενικού ρυμουλκούσε το πλοιάριο με τους 28 επιβαίνοντες  και κατευθύνονταν με μεγάλη ταχύτητα προς τις τουρκικές ακτές εν μέσω θαλασσοταραχής και ενώ οι άνθρωποι φώναζαν βοήθεια. Εύλογα τεθηκε το ερώτημα, πως χάθηκαν ανθρώπινες ζωές σε πλοιάριο υπό ρυμούλκηση, ακόμα και αν το σκάφος δεν κατευθύνονταν προς την Τουρκία για επαναπροώθηση των ατόμων. Το θέμα θα ήταν ακόμα πιο σοβαρό αν αποδιεκνύονταν (όπως και αποδείχθηκε) ότι επιδιώχθηκε επαναπροώθηση ατόμων πριν καν εξεταστεί το αν δικαιούνταν καθεστώς προστασίας και παροχής ασύλου, αφού τα άτομα που επέβαιναν στο σκάφος προέρχονταν από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Μάλιστα ο ΟΗΕ είχε εκδώσει τότε ειδικές οδηγίες για την αντιμετώπιση ατόμων που προέρχονται από την Συρία για να τους παρέχουν τα κράτη αμέσως ειδικό καθεστώς προστασίας“.
– Η μπάλα στην εξέδρα: Η τότε κυβέρνηση είχε την συνηθισμένη στερεοτυπική απάντηση που βολεύει για πολλούς λόγους και διευκολύνει σε παράνομες μπίζνες: “όλα αυτά είναι ψέματα και τουρκική προπαγάνδα“. Τώρα τι θα κάνει ο (και τότε) υπουργός κ. Μ. Βαρβιτσιώτης; Θα έχει την ευαισθησία να παραιτηθεί γιατί είπε ψέματα και παραπλάνησε την ελληνική κοινωνία; Ο Boris Johnson αναγκάστηκε σε παραίτηση για πολύ πιο … αθώα ψέματα
– Το κεφάλι στην άμμο: Το Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίο δεν δέχθηκε, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες μου, να συζητήσει καν το θέμα. όχι μόνο το θέμα του πνιγμού των προσφύγων στο Φαρμακονήσι αλλά και το κρίσιμο ζήτημα της προετοιμασίας της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου για το κύμα προσφύγων που θα έρχονταν (ήρθε, όπως ήταν αναμενόμενο, το 2015). Προσέξτε την ημερομηνία, 2014. Προφητικό; Όχι απλώς γνωρίζαμε τι πραγματικά συνέβαινε και τι θα συνέβαινε σύντομα. Ήμουν για κάποια περίοδο Γεν. Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου λόγω της ευρύτερης αποδοχής του σχήματός μας (ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ) αλλά παράλληλα και ευρωβουλευτής, οπότε είχα και μια πιο ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή εικόνα. Έχοντας παρακολουθήσει όλη την κρίση στη Συρία αλλά και γνωρίζοντας ότι η χώρα μας είχε δεσμευθεί να δημιουργήσει από το 2012 τουλάχιστον 20.000 θέσεις φιλοξενίας για Σύριους πρόσφυγες – είχα “προφητικά” – καλέσει το Περιφερειακό Συμβούλιο να συζητήσουμε πώς προετοιμάζεται η περιφέρεια. Δεν βρήκα ανταπόκριση. Αλλά ούτε το ψήφισμα που κατέθεσα συζητήθηκε ποτέ (υπογράφηκε, μόνο, προς τιμήν τους, από 4-5 περιφερειακούς συμβούλους κι άλλων παρατάξεων, κυρίως νέα παιδιά).
– Το Ευρωκοινοβούλιο αντέδρασε αμέσως, υπήρχαν εξάλλου παρόμοια περιστατικά στη Λαμπεντούσα και τη Μάλτα. Επίσης, κατέθεσα ερώτηση προς την Κομισιόν, ενώ διοργανώσαμε – μεταξύ άλλων – μαζί και με την τότε ευρωβουλευτή Μαριλένα Κοππά σχετική εκδήλωση στο Ευρωκοινοβούλιο με θέμα: «Η Γκετοποίηση της πολιτικής ασύλου, από τη Lampedusa στη Λέσβο», με τη συμμετοχή μάλιστα και δύο Ιταλών δημοσιογράφων, Tommaso Della Longa και Laura Bastianetto συγγραφέων του βιβλίου: «Lampedusa: Chronicles from Neverland / Χρονικό από τη χώρα του Πουθενά».
Δυστυχώς το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα δεν ενδιαφέρεται να προλαμβάνει κρίσεις. Μάλιστα υπουργός (τότε και σήμερα, με σχετικές αρμοδιότητες), με επέκρινε με αυστηρό ύφος και μου είπε να μην ανακατεύομαι, όταν επικοινώνησα μαζί του, με τη θεσμική μου ιδιότητα, ως ευρωβουλευτής, για να τον ρωτήσω πώς έχει προ-ετοιμαστεί η χώρα για το κύμα προσφύγων που θα δέχονταν και πώς εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις που είχε υπογράψει μάλιστα με διεθνείς οργανισμούς.
Βολεύει, λοιπόν, η θεωρία περί “εισβολής”, τουρκικής προπαγάνδας, υβριδικού πολέμου και όλα αυτά γιατί πετάει τη μπάλα στην εξέδρα και συσπειρώνει γύρω από την εξουσία λόγω φόβου και ανασφάλειας, αντί να υπάρχει για σωστή προετοιμασία με διασφάλιση του διεθνούς δικαίου. Η Τουρκία και κάθε τουρκική κυβέρνηση μπορεί να παίζει το δικό της παιχνίδι, το θέμα είναι πώς εμείς απαντάμε με τρόπο συμβατό με το διεθνές δίκαιο και χωρίς να μετατρέπουμε τους πρόσφυγες σε μπαλάκι στα ελληνικο-τουρκικά παιχνίδια.
Τώρα δεν μπορεί να εκπλαγεί η κοινωνία ότι δεν ήξερε: δεκάδες εκθέσεις διεθνών οργανισμών, ακόμα και η Επίτροπος προειδοποιούν ότι όλη αυτή η κατάσταση θα έχει συνέπειες για τη χώρα, μεταξύ άλλων και με διακοπή των χρηματοδοτήσεων.
———————————————————————-
Η ερώτηση προς την Κομισιόν αμέσως μετά την τραγωδία: 
 

Με ερώτησή του προς την Κομισιόν, ο Νίκος Χρυσόγελος ζητάει να διερευνηθούν οι συνθήκες της νέας τραγωδίας καθώς και τυχόν ευθύνες των ελληνικών αρχών, αλλά και να εντοπιστούν τα κενά πολιτικής και νομοθεσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακολουθεί η ερώτηση προς την Κομισιόν:

Τραγωδία στο Φαρμακονήσι κατά τη διάρκεια ρυμούλκησης από σκάφος της λιμενικού και πνιγμός ατόμων που πιθανόν δικαιούνταν προστασίας

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες [1]: Αλιευτικό σκάφος στο οποίο επέβαιναν 28 άτομα (25 Αφγανοί και 3 Σύριοι), μεταξύ των οποίων πολλά γυναικόπαιδα, ανατράπηκε και βυθίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας 20 Ιανουαρίου 2014, στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου. Δεκαέξι από τους επιβαίνοντες περισυλλέγησαν από το Λιμενικό Σώμα. Μια γυναίκα και ένα παιδί 5 ετών εντοπίστηκαν νεκροί κοντά στις τουρκικές ακτές, ενώ δέκα ακόμη άτομα (2 γυναίκες και 8 βρέφη και μικρά παιδιά) αγνοούνται. Σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων στην Ύπατη Αρμοστεία, το σκάφος του Λιμενικού που ρυμουλκούσε το πλοιάριό τους κατευθυνόταν με μεγάλη ταχύτητα προς τις τουρκικές ακτές, όταν συνέβη το τραγικό συμβάν εν μέσω θαλασσοταραχής. Οι ίδιες μαρτυρίες αναφέρουν ότι οι άνθρωποι φώναζαν για βοήθεια, δεδομένου ότι στο πλοιάριο υπήρχε μεγάλος αριθμός παιδιών. Παρόλο ότι το Λιμενικό διαψεύδει ότι το σκάφος του επιχειρούσε επαναπροώθηση προς την Τουρκία, στο παρελθόν έχουν αποδειχθεί παρόμοια περιστατικά [2]. Με δεδομένο ότι

– στην Μεσόγειο έχουν χάσει τη ζωή του δεκάδες χιλιάδες άτομα στην προσπάθεια τους να περάσουν στην Ευρώπη και τόσο το Συμβούλιο της Ευρώπης [3] όσο και το Ευρωκοινοβούλιο, έχουν ζητήσει την λήψη μέτρων από τις κυβερνήσεις ώστε να μην χάνονται τόσες ανθρώπινες ζωές στη Μεσόγειο,

– στο σκάφος επέβαιναν άτομα από Συρία και Αφγανιστάν που είναι πιθανόν ότι έπρεπε να τύχουν προστασίας, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στις δύο χώρες.

Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Γνωρίζει και προτίθεται να διερευνήσει τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα το περιστατικό και το πώς ανθρώπινες ζωές χάθηκαν σε πλοιάριο υπό ρυμούλκηση, ιδιαίτερα μάλιστα από τη στιγμή που υπάρχουν καταγγελίες των διασωθέντων ότι το πλοίο βυθίστηκε ενώ επιχειρούταν παράνομη επαναπροώθηση των προσφύγων στη Τουρκία;

2. Δεδομένου ότι υπάρχουν πολλές καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών στο Αιγαίο τι μέτρα διατίθεται να αναλάβει για να συμμορφωθούν τα Κράτη Μέλη και ιδιαίτερα η Ελλάδα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία που απαγορεύει τέτοιες πρακτικές;

[1] http://www.unhcr.gr/nea/artikel/f0ebeca9d578ed228e357bc0c2660de6/i–ya–ekfrazei–tin–a-1.html?L=oehdbfqkb

[2] http://issuu.com/tvxorissinora/docs/pushed_back_web_01/3?e=2936379/5589585

[3] http://assembly.coe.int/committeedocs/2012/20120329_mig_rpt.en.pdf

Η ανακοίνωση για την τραγωδία στο Φαρμακονήσι, που δυστυχώς επαναλήφθηκε έκτοτε πολλές φορές

«Δυστυχώς, για άλλη μια φορά είμαστε θεατές στο ίδιο έργο: δύο ακόμα ζωές, μία γυναίκα και ένα παιδί, χάθηκαν στη θάλασσα, άλλοι δέκα άνθρωποι, 8 παιδιά και δυο γυναίκες, αγνοούνται. Εγείρονται πολύ σοβαρά ερωτηματικά αναφορικά με τις συνθήκες υπό τις οποίες συνέβη η νέα τραγωδία στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου την Δευτέρα, 20 Ιανουαρίου 2014, με δεδομένο ότι το σκάφος με τους επιβαίνοντες βυθίστηκε ενώ ρυμουλκούνταν από σκάφος του Λιμενικού. Οι ενέργειες (ή μη ενέργειες) των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, σε συνδυασμό με τις ανεπάρκειες της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν μετατρέψει τα νερά της Μεσογείου σε τόπο απώλειας 20.000 ανθρωπίνων ζωών τα τελευταία 10 χρόνια, κυρίως γυναίκες και παιδιά.  Στο Αιγαίο, τόσο στα παράλια της Ελλάδας όσο και στα παράλια της Τουρκίας, από τις 6 Σεπτεμβρίου 2012 μέχρι τον Νοέμβριο 2013 βρήκαν το θάνατο 117 άτομα, μετανάστες ή πρόσφυγες, από τα οποία 33 παιδιά, ενώ ως αγνοούμενοι καταγράφηκαν 16, μεταξύ αυτών 5 παιδιά και 1 έγκυος. Τα στοιχεία αφορούν μόνο τα επίσημα καταγεγραμμένα περιστατικά»,δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Πράσινων και Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου με τον Οικολογικό Άνεμο.

Οι καθημερινές τραγωδίες στη Μεσόγειο, όπως αυτές στη Λαμπεντούζα και στα ανοιχτά της Μάλτας και τα επαναλαμβανόμενα τραγικά συμβάντα στην Ελλάδα, τη Χίο, τη Λέσβο, με πιο πρόσφατο στο Φαρμακονήσι, πρέπει να αφυπνίσουν τις κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Ένωση για να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, καθώς τα εκ των υστέρων κροκοδείλια δάκρυα δεν θα λύσουν το πρόβλημα, ούτε θα θέσουν τέλος στις συνεχιζόμενες τραγωδίες στη Μεσόγειο.

Δεν μπορούμε να μένουμε άλλο με σταυρωμένα τα χέρια και να παρακολουθούμε να χάνουν σχεδόν καθημερινά τη ζωή τους άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και παιδία, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από συνθήκες που απειλούν τη ζωή τους ή αναζητώντας καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. Τον Απρίλιο 2012 η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε το Ψήφισμα 1872(2012) με τίτλο ‘Χαμένες ζωές στην Μεσόγειο: Ποιος ευθύνεται;’ με αφορμή το γεγονός ότι το 2011 ήταν το πιο τραγικό μέχρι τότε έτος με τουλάχιστον 1500 απώλειες ζωών  μεταναστών στη Μεσόγειο.  Η έκθεση περιγράφει με δραματικό τρόπο τις ευθύνες κυβερνήσεων για αυτή την επαναλαμβανόμενη τραγωδία. Μετά την Λαμπεντούσα και την Μάλτα, το Ευρωκοινοβούλιο έχει ζητήσει από τις κυβερνήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στους μετανάστες που βρίσκονται σε κίνδυνο.  Χρειαζόμαστε μια κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική που βασίζεται σε ανθρωπιστικές αρχές, σε επιμερισμό ευθυνών ώστε να μην αντιμετωπίζεται το θέμα ως υπόθεση των χωρών στα σύνορα καθώς και σε πολιτικές ένταξης και φιλοξενίας. Την περίοδο 2008-2013 η Ελλάδα έλαβε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων 119.037.305 Ευρώ, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επιστροφής 52.242.000 Ευρώ αλλά μόνο 14.0759.000 από το ταμείο για τους Πρόσφυγες και 12.470.000 Ευρώ για την Κοινωνική Ένταξη των μεταναστών και αιτούντων άσυλο.

Μπορεί κάτι τύποι, νεοναζί κι ακροδεξιοί, να πιστεύουν ότι οι μετανάστες είναι υπάνθρωποι και βάρβαροι, αλλά όλες οι κοινωνίες έχουν ζήσει μια διπλή πραγματικότητα.  Άλλοτε μετανάστες γίνονταν μεγάλο ή μικρό κομμάτι τους άλλοτε δεχόντουσαν μετανάστες από άλλες χώρες. Μερικές κοινωνίες, όπως τώρα η Ελληνική, ζουν ταυτοχρόνως και τις δυο όψεις της μετανάστευσης. Και γι αυτό όλοι/ες μας πρέπει να σκεφτόμαστε πώς θα θέλαμε να μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι αν τυχόν μεταναστεύαμε ή ζητούσαμε άσυλο οι ίδιο ή τα παιδιά μας, αν  το έφερνε έτσι η  ζωή», κατέληξε ο Νίκος Χρυσόγελος.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ps://prasinoi.gr/wp-content/uploads/2022/07/afganos-2--300x203.jpg 300w" alt="" width="644" height="435" class="attachment-full size-full wp-post-image" style="margin: 0px; padding: 35px 30px 30px 0px; font: inherit; vertical-align: baseline; height: auto; float: left; width: 360px;" />
https://prasinoi.gr/wp-content/uploads/2022/01/5e7fd29d825e6316684389a2-3.jpg 373w" alt="" width="108" height="142" class="alignnone wp-image-15915" style="margin: 0px; padding: 0px; font: inherit; vertical-align: baseline; height: auto;" />
του Νίκου Χρυσόγελου
π. ευρωβουλευτή ΠΡΑΣΙΝΟΙ/ΕFA
Mέλος Συμβουλίου του νέου κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ
 
“Η Ελλάδα παραβίασε το δικαίωμα στη ζωή και την απαγόρευση της εξευτελιστικής μεταχείρισης” σε σχέση με την τραγωδία στο Φαρμακονήσι το 2014, αποφαίνεται το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Τότε 11 πρόσφυγες έχασαν τη ζωή τους όταν το αλιευτικό σκάφος που τους μετέφερε βυθίστηκε στο Αιγαίο και οι διασωθέντες κατήγγειλαν ότι υπέστησαν εξευτελιστική αντιμετώπιση.
 
Εκείνη την εποχή ήμουν ευρωβουλευτής στην ομάδα των Πράσινων αλλά και Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου, όποτε έζησα εκείνη την τραγωδία μέσα από μια τριπλή ιδιότητα, όντας πολίτης ευαισθητοποιημένος για τα περιβαλλοντικά και ανθρωπιστικά – κοινωνικά θέματα αλλά και συμμετέχων σε δύο θεσμούς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ένα θεσμό που σε γενικές γραμμές δείχνει σημαντική ευαισθητοποίηση για τα θέματα αυτά και το Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου, που λογικά θα έπρεπε να έχει σκύψει πάνω από το θέμα.
 
Η εμπειρία που έζησα ήταν συγκλονιστική:
– Η τραγική πραγματικότητα: Τα πραγματικά γεγονότα είναι αυτά όπως αποτυπώνονται και στην καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Οι πρόσφυγες είναι άνθρωποι σε κατάσταση ανάγκης, η διεθνής νομοθεσία ορίζει ποιοι είναι πρόσφυγες και ποια βοήθεια οφείλουμε να τους παράσχουμε. Δεν έρχονται στη χώρα μας για διακοπές. Πώς είναι δυνατόν αντί να βοηθηθούν, να χάνουν τη ζωή τους επειδή υπάρχουν παράνομες επαναπροωθήσεις ή δεν υπάρχουν νόμιμοι δρόμοι για πρόσφυγες!!! “Η Ελλάδα παραβίασε το δικαίωμα στη ζωή και την απαγόρευση της εξευτελιστικής μεταχείρισης σε σχέση με την τραγωδία” αποφάνθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σε μια από τις πολλές περιπτώσεις που άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στο Αιγαίο! Τι συνέβη; «Σύμφωνα με μαρτυρίες των επιζώντων στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, σκάφος του Λιμενικού ρυμουλκούσε το πλοιάριο με τους 28 επιβαίνοντες  και κατευθύνονταν με μεγάλη ταχύτητα προς τις τουρκικές ακτές εν μέσω θαλασσοταραχής και ενώ οι άνθρωποι φώναζαν βοήθεια. Εύλογα τεθηκε το ερώτημα, πως χάθηκαν ανθρώπινες ζωές σε πλοιάριο υπό ρυμούλκηση, ακόμα και αν το σκάφος δεν κατευθύνονταν προς την Τουρκία για επαναπροώθηση των ατόμων. Το θέμα θα ήταν ακόμα πιο σοβαρό αν αποδιεκνύονταν (όπως και αποδείχθηκε) ότι επιδιώχθηκε επαναπροώθηση ατόμων πριν καν εξεταστεί το αν δικαιούνταν καθεστώς προστασίας και παροχής ασύλου, αφού τα άτομα που επέβαιναν στο σκάφος προέρχονταν από τη Συρία και το Αφγανιστάν. Μάλιστα ο ΟΗΕ είχε εκδώσει τότε ειδικές οδηγίες για την αντιμετώπιση ατόμων που προέρχονται από την Συρία για να τους παρέχουν τα κράτη αμέσως ειδικό καθεστώς προστασίας“.
 
– Η μπάλα στην εξέδρα: Η τότε κυβέρνηση είχε την συνηθισμένη στερεοτυπική απάντηση που βολεύει για πολλούς λόγους και διευκολύνει σε παράνομες μπίζνες: “όλα αυτά είναι ψέματα και τουρκική προπαγάνδα“. Τώρα τι θα κάνει ο (και τότε) υπουργός κ. Μ. Βαρβιτσιώτης; Θα έχει την ευαισθησία να παραιτηθεί γιατί είπε ψέματα και παραπλάνησε την ελληνική κοινωνία; Ο Boris Johnson αναγκάστηκε σε παραίτηση για πολύ πιο … αθώα ψέματα
 
– Το κεφάλι στην άμμο: Το Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίο δεν δέχθηκε, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες μου, να συζητήσει καν το θέμα. όχι μόνο το θέμα του πνιγμού των προσφύγων στο Φαρμακονήσι αλλά και το κρίσιμο ζήτημα της προετοιμασίας της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου για το κύμα προσφύγων που θα έρχονταν (ήρθε, όπως ήταν αναμενόμενο, το 2015). Προσέξτε την ημερομηνία, 2014. Προφητικό; Όχι απλώς γνωρίζαμε τι πραγματικά συνέβαινε και τι θα συνέβαινε σύντομα. Ήμουν για κάποια περίοδο Γεν. Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου λόγω της ευρύτερης αποδοχής του σχήματός μας (ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ) αλλά παράλληλα και ευρωβουλευτής, οπότε είχα και μια πιο ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή εικόνα. Έχοντας παρακολουθήσει όλη την κρίση στη Συρία αλλά και γνωρίζοντας ότι η χώρα μας είχε δεσμευθεί να δημιουργήσει από το 2012 τουλάχιστον 20.000 θέσεις φιλοξενίας για Σύριους πρόσφυγες – είχα “προφητικά” – καλέσει το Περιφερειακό Συμβούλιο να συζητήσουμε πώς προετοιμάζεται η περιφέρεια. Δεν βρήκα ανταπόκριση. Αλλά ούτε το ψήφισμα που κατέθεσα συζητήθηκε ποτέ (υπογράφηκε, μόνο, προς τιμήν τους, από 4-5 περιφερειακούς συμβούλους κι άλλων παρατάξεων, κυρίως νέα παιδιά).
 
– Το Ευρωκοινοβούλιο αντέδρασε αμέσως, υπήρχαν εξάλλου παρόμοια περιστατικά στη Λαμπεντούσα και τη Μάλτα. Επίσης, κατέθεσα ερώτηση προς την Κομισιόν, ενώ διοργανώσαμε – μεταξύ άλλων – μαζί και με την τότε ευρωβουλευτή Μαριλένα Κοππά σχετική εκδήλωση στο Ευρωκοινοβούλιο με θέμα: «Η Γκετοποίηση της πολιτικής ασύλου, από τη Lampedusa στη Λέσβο», με τη συμμετοχή μάλιστα και δύο Ιταλών δημοσιογράφων, Tommaso Della Longa και Laura Bastianetto συγγραφέων του βιβλίου: «Lampedusa: Chronicles from Neverland / Χρονικό από τη χώρα του Πουθενά».
 
Δυστυχώς το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα δεν ενδιαφέρεται να προλαμβάνει κρίσεις. Μάλιστα υπουργός (τότε και σήμερα, με σχετικές αρμοδιότητες), με επέκρινε με αυστηρό ύφος και μου είπε να μην ανακατεύομαι, όταν επικοινώνησα μαζί του, με τη θεσμική μου ιδιότητα, ως ευρωβουλευτής, για να τον ρωτήσω πώς έχει προ-ετοιμαστεί η χώρα για το κύμα προσφύγων που θα δέχονταν και πώς εκπλήρωνε τις υποχρεώσεις που είχε υπογράψει μάλιστα με διεθνείς οργανισμούς.
 
Βολεύει, λοιπόν, η θεωρία περί “εισβολής”, τουρκικής προπαγάνδας, υβριδικού πολέμου και όλα αυτά γιατί πετάει τη μπάλα στην εξέδρα και συσπειρώνει γύρω από την εξουσία λόγω φόβου και ανασφάλειας, αντί να υπάρχει για σωστή προετοιμασία με διασφάλιση του διεθνούς δικαίου. Η Τουρκία και κάθε τουρκική κυβέρνηση μπορεί να παίζει το δικό της παιχνίδι, το θέμα είναι πώς εμείς απαντάμε με τρόπο συμβατό με το διεθνές δίκαιο και χωρίς να μετατρέπουμε τους πρόσφυγες σε μπαλάκι στα ελληνικο-τουρκικά παιχνίδια.
 
Τώρα δεν μπορεί να εκπλαγεί η κοινωνία ότι δεν ήξερε: δεκάδες εκθέσεις διεθνών οργανισμών, ακόμα και η Επίτροπος προειδοποιούν ότι όλη αυτή η κατάσταση θα έχει συνέπειες για τη χώρα, μεταξύ άλλων και με διακοπή των χρηματοδοτήσεων.
———————————————————————-
Η ερώτηση προς την Κομισιόν αμέσως μετά την τραγωδία: 

Με ερώτησή του προς την Κομισιόν, ο Νίκος Χρυσόγελος ζητάει να διερευνηθούν οι συνθήκες της νέας τραγωδίας καθώς και τυχόν ευθύνες των ελληνικών αρχών, αλλά και να εντοπιστούν τα κενά πολιτικής και νομοθεσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ακολουθεί η ερώτηση προς την Κομισιόν:

Τραγωδία στο Φαρμακονήσι κατά τη διάρκεια ρυμούλκησης από σκάφος της λιμενικού και πνιγμός ατόμων που πιθανόν δικαιούνταν προστασίας

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες [1]: Αλιευτικό σκάφος στο οποίο επέβαιναν 28 άτομα (25 Αφγανοί και 3 Σύριοι), μεταξύ των οποίων πολλά γυναικόπαιδα, ανατράπηκε και βυθίστηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας 20 Ιανουαρίου 2014, στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου. Δεκαέξι από τους επιβαίνοντες περισυλλέγησαν από το Λιμενικό Σώμα. Μια γυναίκα και ένα παιδί 5 ετών εντοπίστηκαν νεκροί κοντά στις τουρκικές ακτές, ενώ δέκα ακόμη άτομα (2 γυναίκες και 8 βρέφη και μικρά παιδιά) αγνοούνται. Σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων στην Ύπατη Αρμοστεία, το σκάφος του Λιμενικού που ρυμουλκούσε το πλοιάριό τους κατευθυνόταν με μεγάλη ταχύτητα προς τις τουρκικές ακτές, όταν συνέβη το τραγικό συμβάν εν μέσω θαλασσοταραχής. Οι ίδιες μαρτυρίες αναφέρουν ότι οι άνθρωποι φώναζαν για βοήθεια, δεδομένου ότι στο πλοιάριο υπήρχε μεγάλος αριθμός παιδιών. Παρόλο ότι το Λιμενικό διαψεύδει ότι το σκάφος του επιχειρούσε επαναπροώθηση προς την Τουρκία, στο παρελθόν έχουν αποδειχθεί παρόμοια περιστατικά [2]. Με δεδομένο ότι

– στην Μεσόγειο έχουν χάσει τη ζωή του δεκάδες χιλιάδες άτομα στην προσπάθεια τους να περάσουν στην Ευρώπη και τόσο το Συμβούλιο της Ευρώπης [3] όσο και το Ευρωκοινοβούλιο, έχουν ζητήσει την λήψη μέτρων από τις κυβερνήσεις ώστε να μην χάνονται τόσες ανθρώπινες ζωές στη Μεσόγειο,

– στο σκάφος επέβαιναν άτομα από Συρία και Αφγανιστάν που είναι πιθανόν ότι έπρεπε να τύχουν προστασίας, λόγω της κατάστασης που επικρατεί στις δύο χώρες.

Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Γνωρίζει και προτίθεται να διερευνήσει τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα το περιστατικό και το πώς ανθρώπινες ζωές χάθηκαν σε πλοιάριο υπό ρυμούλκηση, ιδιαίτερα μάλιστα από τη στιγμή που υπάρχουν καταγγελίες των διασωθέντων ότι το πλοίο βυθίστηκε ενώ επιχειρούταν παράνομη επαναπροώθηση των προσφύγων στη Τουρκία;

2. Δεδομένου ότι υπάρχουν πολλές καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών στο Αιγαίο τι μέτρα διατίθεται να αναλάβει για να συμμορφωθούν τα Κράτη Μέλη και ιδιαίτερα η Ελλάδα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία που απαγορεύει τέτοιες πρακτικές;

[1] http://www.unhcr.gr/nea/artikel/f0ebeca9d578ed228e357bc0c2660de6/i–ya–ekfrazei–tin–a-1.html?L=oehdbfqkb

[2] http://issuu.com/tvxorissinora/docs/pushed_back_web_01/3?e=2936379/5589585

[3] http://assembly.coe.int/committeedocs/2012/20120329_mig_rpt.en.pdf

Η ανακοίνωση για την τραγωδία στο Φαρμακονήσι, που δυστυχώς επαναλήφθηκε έκτοτε πολλές φορές

«Δυστυχώς, για άλλη μια φορά είμαστε θεατές στο ίδιο έργο: δύο ακόμα ζωές, μία γυναίκα και ένα παιδί, χάθηκαν στη θάλασσα, άλλοι δέκα άνθρωποι, 8 παιδιά και δυο γυναίκες, αγνοούνται. Εγείρονται πολύ σοβαρά ερωτηματικά αναφορικά με τις συνθήκες υπό τις οποίες συνέβη η νέα τραγωδία στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου την Δευτέρα, 20 Ιανουαρίου 2014, με δεδομένο ότι το σκάφος με τους επιβαίνοντες βυθίστηκε ενώ ρυμουλκούνταν από σκάφος του Λιμενικού. Οι ενέργειες (ή μη ενέργειες) των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, σε συνδυασμό με τις ανεπάρκειες της μεταναστευτικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν μετατρέψει τα νερά της Μεσογείου σε τόπο απώλειας 20.000 ανθρωπίνων ζωών τα τελευταία 10 χρόνια, κυρίως γυναίκες και παιδιά.  Στο Αιγαίο, τόσο στα παράλια της Ελλάδας όσο και στα παράλια της Τουρκίας, από τις 6 Σεπτεμβρίου 2012 μέχρι τον Νοέμβριο 2013 βρήκαν το θάνατο 117 άτομα, μετανάστες ή πρόσφυγες, από τα οποία 33 παιδιά, ενώ ως αγνοούμενοι καταγράφηκαν 16, μεταξύ αυτών 5 παιδιά και 1 έγκυος. Τα στοιχεία αφορούν μόνο τα επίσημα καταγεγραμμένα περιστατικά»,δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Πράσινων και Περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου με τον Οικολογικό Άνεμο.

Οι καθημερινές τραγωδίες στη Μεσόγειο, όπως αυτές στη Λαμπεντούζα και στα ανοιχτά της Μάλτας και τα επαναλαμβανόμενα τραγικά συμβάντα στην Ελλάδα, τη Χίο, τη Λέσβο, με πιο πρόσφατο στο Φαρμακονήσι, πρέπει να αφυπνίσουν τις κυβερνήσεις και την Ευρωπαϊκή Ένωση για να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση, καθώς τα εκ των υστέρων κροκοδείλια δάκρυα δεν θα λύσουν το πρόβλημα, ούτε θα θέσουν τέλος στις συνεχιζόμενες τραγωδίες στη Μεσόγειο.

Δεν μπορούμε να μένουμε άλλο με σταυρωμένα τα χέρια και να παρακολουθούμε να χάνουν σχεδόν καθημερινά τη ζωή τους άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και παιδία, στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από συνθήκες που απειλούν τη ζωή τους ή αναζητώντας καλύτερη ζωή στην Ευρώπη. Τον Απρίλιο 2012 η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης υιοθέτησε το Ψήφισμα 1872(2012) με τίτλο ‘Χαμένες ζωές στην Μεσόγειο: Ποιος ευθύνεται;’ με αφορμή το γεγονός ότι το 2011 ήταν το πιο τραγικό μέχρι τότε έτος με τουλάχιστον 1500 απώλειες ζωών  μεταναστών στη Μεσόγειο.  Η έκθεση περιγράφει με δραματικό τρόπο τις ευθύνες κυβερνήσεων για αυτή την επαναλαμβανόμενη τραγωδία. Μετά την Λαμπεντούσα και την Μάλτα, το Ευρωκοινοβούλιο έχει ζητήσει από τις κυβερνήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στους μετανάστες που βρίσκονται σε κίνδυνο.  Χρειαζόμαστε μια κοινή ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική που βασίζεται σε ανθρωπιστικές αρχές, σε επιμερισμό ευθυνών ώστε να μην αντιμετωπίζεται το θέμα ως υπόθεση των χωρών στα σύνορα καθώς και σε πολιτικές ένταξης και φιλοξενίας. Την περίοδο 2008-2013 η Ελλάδα έλαβε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Εξωτερικών Συνόρων 119.037.305 Ευρώ, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επιστροφής 52.242.000 Ευρώ αλλά μόνο 14.0759.000 από το ταμείο για τους Πρόσφυγες και 12.470.000 Ευρώ για την Κοινωνική Ένταξη των μεταναστών και αιτούντων άσυλο.

Μπορεί κάτι τύποι, νεοναζί κι ακροδεξιοί, να πιστεύουν ότι οι μετανάστες είναι υπάνθρωποι και βάρβαροι, αλλά όλες οι κοινωνίες έχουν ζήσει μια διπλή πραγματικότητα.  Άλλοτε μετανάστες γίνονταν μεγάλο ή μικρό κομμάτι τους άλλοτε δεχόντουσαν μετανάστες από άλλες χώρες. Μερικές κοινωνίες, όπως τώρα η Ελληνική, ζουν ταυτοχρόνως και τις δυο όψεις της μετανάστευσης. Και γι αυτό όλοι/ες μας πρέπει να σκεφτόμαστε πώς θα θέλαμε να μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι αν τυχόν μεταναστεύαμε ή ζητούσαμε άσυλο οι ίδιο ή τα παιδιά μας, αν  το έφερνε έτσι η  ζωή», κατέληξε ο Νίκος Χρυσόγελος.

Tagged under
Read more...
Τρίτη, 12 Ιουλίου 2022 11:59

Οι πράσινοι αυτόνομα στις εκλογές με ευρύτερο ψηφοδέλτιο μαζί με δυνάμεις που εκπροσωπούνται στους Πράσινους - Ευρωπαϊκή Συμμαχία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Οι πράσινοι αυτόνομα στις εκλογές με ευρύτερο ψηφοδέλτιο μαζί με δυνάμεις που εκπροσωπούνται στους Πράσινους - Ευρωπαϊκή Συμμαχία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

 

greenpath tree  

left

του Νίκου Χρυσόγελου

π. Ευρωβουλευτή Πράσινοι / ΕFA

μέλος Συμβουλίου του νέου κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ

Οι Πράσινοι - το νέο κόμμα που δημιουργήθηκε μέσα από ένα διαδικτυακό συνέδριο τον Μάρτη 2020 για να ενώσει και αναβαθμίσει την πράσινη πολιτική παρέμβαση με ενωτικό αλλά απολύτως διακριτό και αυτόνομο τρόπο - συμμετέχουν με δημιουργικό τρόπο στη συγκρότηση ενός διευρυμένου, ενωτικού, αυτόνομου - από τα άλλα κόμματα και τα ισχυρά λόμπι - πράσινου ψηφοδελτίου, σε συνεργασία με άλλες δυνάμεις που σήμερα συμμετέχουν με διακριτό τρόπο στην οικογένεια των Πράσινων - Ευρωπαϊκή Συμμαχία (EFA) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ελπίζουμε σύντομα όλες οι δυνάμεις με τις οποίες έχουμε πολιτικό και προγραμματικό δάλογο να λάβουν την τελική απόφασή τους για αυτή την ευρύτερη συνεργασία που είναι εκτός των παραδοσιακών κομμάτων.

H κλιματική και οικολογική κρίση, η διατροφική που εντείνεται, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και οι επιπτώσεις στην υγεία μας, η ανάγκη ενίσχυσης της δημοκρατίας και της συμμετοχής των πολιτών στην διαμόρφωση των αποφάσεων, οι κοινωνικές διακρίσεις, η ανάγκη συμπερίληψης όλων στις εξελίξεις, η πράσινη μετάβαση της οικονομίας με ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, η εκπροσώπηση νέων αξιών και προτεραιοτήτων που υπάρχουν στην κοινωνία αλλά δεν εκπροσωπούνται στην πολιτική, η ανάγκη μιας στρατηγικής που προωθεί δυναμική σχέσεις καλής γειτονίας και πράσινης συμφωνίας στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου και των Βαλκανίων, ο τερματισμός της χρήσης, έρευνας κι εξόρυξης ορυκτών καυσίμων μέσα από συμμετοχή των πολιτών στην πράσινη μετάβαση, κάνουν περισσότερο από επίκαιρη την ανάγκη να ΑΛΛΑΞΟΥΝ οι πολιτικοί συσχετισμοί στη Βουλή και στην πολιτική.

Στις επόμενες εκλογές όποτε και να γίνουν, οι Πράσινοι σε συμμαχία με ευρύτερες αυτές δυνάμεις της ευρωπαϊκής Πράσινης οικογενειας θα συμμετάσχουν αυτόνομα με στόχο να μπουν στη Βουλή με 10-15 βουλευτές/τίνες και να αλλάξουν τους συσχετισμούς και τις πολιτικές που ακολουθούνται στη χώρα, με την απογοητευτική επίδοση των 3 κομμάτων που έχουν συμμετάσχει στην εξουσία.

Έχουμε την εμπειρία από την συμμετοχή σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά κινήματα,, διατηρήσαμε τις αξίες μας σε δύσκολες εποχές, γνωρίζουμε πλέον και τη λειτουργία των θεσμών - μέσα από δημιουργική δουλειά που αποτυπώθηκε στο ευρωκοινοβούλιο, τις περιφέρειες και δήμους όπου έχουμε συμμετάσχει μέχρι τώρα, μπορούμε να φέρουμε δίκαιες και βαθιές αλλαγές, συνδυάζουμε πράσινες πολιτικές στην οικονομία με πράσινες πολιτικές για την κοινωνία, είμαστε ανεξάρτητοι από συμφέροντα και άρα μπορούμε να εκπροσωπήσουμε το δημόσιο συμφέρον και τις ανάγκες των πολλών, χωρίς αποκλεισμούς.

Μπόρεσε κάποιο κόμμα να εκπροσωπήσει τις αναγκαίες αλλαγές μέσα από μια πράσινη οπτική; Το είπαμε το 2009 δυνατά, "Πράσινες Λύσεις στη Κρίση". Τα 3 κύρια κόμματα πήγαν εντελώς αλλού. Ακόμα η χώρα δεν έχει λύσει στοιχειώδη πολιτικά και κοινωνικά θέματα, ακόμα και αυτονόητα πράγματα δεν γίνονται, ενώ το πολιτικό σύστημα εκπροσωπεί δυναμικά τα συμφέροντα των λίγων και ρίχνει μερικά ψίχουλα στους πολλούς. Εμείς θα εκπροσωπήσουμε τα συμφέροντα των πολλών για δίκαιες αλλαγές.

Πάρτε μέρος στο πράσινο κύμα ...

Πράσινοι Greek Greens - Πολιτική Οικολογία #greenwave #ΠράσινεςΛύσειςΤώρα #αλλαγή #Ελλάδα #Βουλή

Tagged under
Read more...
Σάββατο, 18 Ιουνίου 2022 19:50

Αν θέλεις ειρήνη, πρέπει να προετοιμάζεις την ειρήνη, όχι τον πόλεμο

Αν θέλεις ειρήνη, πρέπει να προετοιμάζεις την ειρήνη, όχι τον πόλεμο

Είναι γεγονός ότι η ειρήνη δεν είναι μια παθητική κατάσταση μεταξύ χωρών που δεν έχουν προβλήματα μεταξύ τους. Αυτός ο ιδανικός κόσμος στις διακρατικές σχέσεις δεν υπάρχει. Η ειρήνη είναι αντιθέτως αποτέλεσμα μιας ενεργητικής διαδικασίας εξεύρεσης λύσεων που προλαμβάνουν κρίσεις και διαμορφώνουν κοινά συμφέροντα. Πολύ συχνά ο πόλεμος είναι αποτέλεσμα της αδράνειας, ψευδαισθήσεων και ακινησίας, υποτίμησης των προβλημάτων αλλά και μη κατανόησης των συνθηκών που μπορεί να οδηγήσουν σε κλιμάκωση βήμα βήμα που δεν μπορεί να σταματήσει γιατί έχει δημιουργηθεί σταδιακή δυναμική σύγκρουσης. Σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε άσχετα αν η δική μας πλευρά κατηγορεί τον Ερντογάν για "τσαμπουκά" και η τουρκική πλευρά την Ελλάδα ότι "δεν έχει διάθεση για διάλογο". Τα μέσα ενημέρωσης και στις δύο πλευρές ρίχνουν συνεχώς λάδι στη φωτιά με αποτέλεσμα σταδιακά οι πολιτικές ηγεσίες να μην έχουν εύκολα τη δυνατότητα να αλλάξουν πλεύση. Πολύ περισσότερο αν επενδύουν στην ισχύ και όχι στην προετοιμασία της ειρήνης,

Η ευρωπαϊκή εμπειρία είναι χαρακτηριστική. Μέσα στον προηγούμενο αιώνα συνέβησαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι που ξεκίνησαν στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Όμως λίγα χρόνια μετά από το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου οι κύριοι αντίπαλοι - Γερμανία και Γαλλία - για διάφορους λόγους αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν όσα οδηγούσαν συχνά σε πολεμικές αντιπαραθέσεις μεταξύ τους. Με όλες τις αντιφάσεις και αδυναμίες του "πρότζεκτ" έχουμε σήμερα μια Ευρωπαϊκή Ένωση και θεωρούμε πλέον δεδομένο ότι Γερμανία και Γαλλία (και οι άλλες χώρες της ΕΕ) είναι αδύνατον να βρεθούν σε πόλεμο μεταξύ τους, ενώ οι συνοριακές περιοχές που άλλαζαν "αφέντη", σήμερα επιλύουν τα προβλήματά τους συνεργαζόμενες, υπάρχουν κοινές συνεδριάσεις των κοινοβουλίων τους, σχεδιάζουν από κοινού τις υποδομές τους που συνδέονται οικονομικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά μεταξύ τους, Στην πραγματικότητα δεν έχουν πλέον διαχωριστικά σύνορα μεταξύ τους. Και όμως αυτό δεν ήταν αυτονόητο το 1946 ή το 1947.
Από την άλλη, στο υπογάστριο της ΕΕ, η Ανατολική Μεσόγειος μετατράπηκε τα τελευταία χρόνια στην πιο επικίνδυνη θάλασσα του κόσμου - εξαιτίας και της προώθησης των αγωγών και εξορύξεων υδρογονανθράκων που έθεσαν σε άλλη βάση τα γεωπολιτικά προβλήματα της περιοχής και τους ανταγωνισμούς. Έχει ενδιαφέρον να μελετήσουμε πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο αλλά το πιο επείγον είναι να βρούμε τα εργαλεία για να αλλάξουμε το προδιαγεγραμμένο μέλλον, την επερχόμενη πολεμική σύγκρουση είτε λόγω σκοπιμότητας είτε από ατύχημα, ασχέτως αν ο υπεύθυνος για την πρώτη σπίθα θα είναι ο Ερντογάν ή κάποια ατύχημα. Παρά τα "ηρωικά ξεσπάσματα" στο διαδίκτυο, δεν μπορώ να φανταστώ ότι η ελληνική πλευρά θα είχε την πρωτοβουλία να ξεκινήσει μια πολεμική περιπέτεια που θα οδηγούσε σε εθνική τραγωδία.
Φαίνεται ότι μετά από μια περίοδο έντονης στρατιωτικής κινητοποίησης, το λόγο τώρα θα έχει ο "διάλογος" (για νιοστή φορά εναλλασσόμενος με την ένταση) , όχι κατά ανάγκη σε επίπεδο  επιδίωξης ενός σοβαρού αποτελέσματος όπως θα ήταν για πράδειγμα η επίλυση των όποιων διαφορών και η δρομολόγηση μιας πάγιας ειρήνης, συνεργασίας και καλής γειτονίας. Όλοι μιλάνε για διάλογο: Ο Ερντογάν, η ελληνική κυβέρνηση, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ, όσοι κήρυσσαν μέχρι σήμερα τον πόλεμο από τα κανάλια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τώρα που όλοι θα μιλάνε για "ειρηνική επίλυση των διαφορών μέσα από διάλογο" (για πόσες μέρες άραγε) αρχίζουν τα δύσκολα για το ελληνικό πολιτικό σύστημα που πρέπει να πάρει σαφή θέση και να μην συνεχίζει να πετάει την μπάλα στην εξέδρα. Αλλιώς θα βρεθεί υπό ασφυκτική πίεση. Ωραία να πατάς σε δύο βάρκες αλλά τώρα θα πρέπει να αποφασίσει ξεκάθαρα. Η ώρα της κρίσης φτάνει:
- Τελεσίγραφο 30 ημερών στην Τουρκία είχε δώσει η ΕΕ για να εγκαταλείψει τις προκλήσεις και να προσέλθει σε διάλογο στο παρελθόν. Ναι μεν οι διεθνείς παίχτες πιέζουν για αποκλιμάκωση των προκλήσεων από τον Ερντογάν - που μπορεί να οδηγήσουν σε πολεμικές περιπέτειες από σκοπιμότητα ή ατύχημα - αλλά όσον αφορά την ουσία των ελληνικών απόψεων πουθενά δεν έχει εκφραστεί ότι οι θέσεις μας είναι 100% σωστές. Όλες οι τοποθετήσεις αφορούν "την επίλυση των διαφορών μέσα από διάλογο", κάτι που δεν είναι φυσικά ταυτόσημο με την επίσημη ελληνική θέση (συζητάμε μόνο για την υφαλοκρηπίδα και την οριοθέτηση της ΑΟΖ).
- Ο Ερντογάν πότε γυρίζει το κουμπί στις απειλές και τον τσαμπουκά, πότε το γυρίζει στο "διάλογος χωρίς προαπαιτούμενα". Αφού παίξει το χαρτί της ισχύος και το τραβάει στα άκρα, μετά παίξει το χαρτί της διπλωματίας και του "διαλόγου" για να δείξει ότι είναι "κήρυκας της λογικής και του διαλόγου" ώστε είτε να αναγκάσει την Ελλάδα να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου επί όλων πλέον των θεμάτων (που και με δική μας ευθύνη άνοιξαν) είτε να την εκθέσει ως αρνούμενη τον διάλογο, οπότε η χώρα μας θα μείνει μόνη της (με τα εξοπλιστικά της προγράμματα!!!). Το σχήμα είναι απλό, το είχαν χρησιμοποιήσει στο παρελθόν οι Τούρκοι διπλωμάτες, πολύ πιθανόν να το επαναλάβουνουν τώρα: "Εμείς λέμε Ναι, η Ελλάδα λέει Όχι". Όποιος έχει διδαχθεί από τις κινήσεις της τουρκικής διπλωματίας είναι εύκολο να κατανοήσει την στρατηγική της: "Όποιος έχει δίκιο δεν αποφεύγει το διάλογο" (άρα ..."όποιος αποφεύγει το διάλογο έχει άδικο")
- Η Γερμανική προεδρία είχε αναλάβει πρωτοβουλίες για έναρξη ελληνο-τουρκικού διαλόγου (με την συμμετοχή και της ίδιας ή και της ΕΕ;) αλλά δεν κατέληξε πουθενά. Είναι πιθανόν ότι το ΝΑΤΟ είτε οι ΗΠΑ να πιέσουν το επόμενο διάστημα για "διάλογο". Θα ήταν αδιανόητο με τον πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκεται σε εξέλιξη, την ένταση σε παγκόσμιο επίπεδο, δύο χώρες μέλη μιας "συμμαχίας" να φτάσουν είτε σκοπίμως είτε από ατύχημα σε πόλεμο. Ούτε να το σκεφτούν δεν θα ήθελαν εκεί στο ΝΑΤΟ και στις ΗΠΑ. Λέγεται ότι και μόνο στην πιθανότητα να γίνει κάποιο ατύχημα που θα μπορούσε να οδηγήσει για λίγο σε πολεμικές περιπέτειες, οι ΗΠΑ θα μπλόκαραν τα ηλεκτρονικά συστήματα των δύο χωρών. Ποιος ξέρει σε τι βαθμό είναι αυτό αληθινό, πάντως δεν μοιάζει και απίθανο. Η Γερμανική προεδρία είχε προετοιμαστεί μια ισχυρή παρέμβαση στα θέματα της ελληνο-τουρκικής αντιπαράθεσης με στόχο να φέρει τους δύο στο τραπέζι του διαλόγου. Η Μέρκελ είχε θέσει φυσικά όρια στην επίδειξη ισχύος από την πλευρά του Ερντογάν αλλά όποιος είχε διαβάσει προσεκτικά τις προτάσεις για κυρώσεις κατανοούσε εύκολα ότι αυτές είχαν συμβολικό χαρακτήρα, δεν μπορούσαν να ανατρέψουν πολιτικές που έχει σχεδιάσει η Τουρκική διπλωματία, αν δεν υπάρχει άλλη "προσφορά προς την Τουρκία" ώστε να προσδεθεί εκ νέου στην ευρωπαϊκή προοπτική που μπορεί να έχει διάφορες όψεις, πάντως όχι (τουλάχιστον στο ορατό μέλλον) με την μορφή της ένταξής της στην ΕΕ. Γιαυτό δεν εφαρμόστηκαν τελικά ούτε οι πιο ελαφριές "κυρώσεις", παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη και τα κατευθυνόμενα ελληνικά ΜΜΕ μιλούσαν για σκληρές κυρώσεις, απομόνωση της Τουρκίας κ.ά.
- Η Ελλάδα φαίνεται ότι έχει ήδη δρομολογήσει αγορές νέων εξοπλιστικών συστημάτων ύψους 11 δις για τα επόμενα 2-4 χρόνια (από τις μεγαλύτερες αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 7% του ΑΕΠ της σήμερα) σε περίοδο υψηλού πληθωρισμού, ενεργειακής φτώχειας, κατάρρευσης της οικονομίας και υψηλής ανεργίας. Είναι προφανές ότι το κυνήγι των εξοπλισμών δεν σταματάει πουθενά, με αποτέλεσμα να εξαντλούνται και οικονομικά οι δύο χώρες χωρίς να είναι ρεαλιστικό η μία από τις δύο να επιβληθεί πλήρως με την στρατιωτική ισχύ της επί της άλλης.
- Η παγίωση της διχοτόμησης στην Κύπρο. Όσο περνάει ο καιρός, η επίλυση του Κυπριακού γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Η αποτυχία του Ακιντζί στις εκλογές στο Βορρά δημιούργησε κενό συνομιλητή από την τουρκοκυπριακή πλευρά που να στηρίζει έναν δίκαιο συμβιβασμό. Η Τουρκία είχε δείξει το 2017 ότι είχε μετακινηθεί από τις πάγιες απόψεις της προσδοκώντας κάποια ανταλλάγματα, όπως είναι αναμενώμενο. Δεν είναι πλέον διατεθειμένη να συμφωνήσει ακόμα και στα "συμφωνημένα" στο Κραν Μοντάνα.
- Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ είχε αναλάβει πρωτοβουλία για δημιουργία "τεχνικών επιτροπών" που θα αντιμετώπιζαν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ τις ελληνοτουρκικές διαφορές (το περίφημο μήνυμα στο twitter του Jens Stoltenberg "Following my discussions with Greek & Turkish leaders, the two Allies have agreed to enter into technical talks at #NATO to establish deconfliction mechanisms and reduce the risk of incidents & accidents in the #EastMed". Στην πραγματικότητα ο ίδιος ο ΓΓ του ΝΑΤΟ είχε επιβεβαιώσει ότι "Μόνο... τεχνικές συζητήσεις σε στρατιωτικό επίπεδο στο ΝΑΤΟ διεξάγονται, αυτή τη στιγμή, μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας", που ίσως μπορεί να αποτρέψουν μια κλιμάκωση σε περίπτωση ενός "ατυχήματος, αλλά προφανώς δεν είναι αυτές οι "τεχικές συζητήσεις" που μπορεί να οδηγήσουν σε ειρήνη, συνεργασία και σχέσεις καλής γειτονίας. Σε κάθε περίπτωση άλλοι είναι οι συσχετισμοί και δομές "διαλόγου" μέσα στο ΝΑΤΟικό πλαίσιο και άλλο το διεθνές δίκαιο (Χάγη) ή οι απευθείας συνομιλίες με την συμμετοχή της ΕΕ για την επίλυση των Ελληνο-Τουρκικών διαφορών.
Η Ελλάδα θα έπρεπε να επιδιώκει τις συνομιλίες με την ενεργή παρέμβαση της ΕΕ που στάθηκε στο πλευρό της και την πίεση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ που ενδιαφέρονται για άλλους λόγους να αποκλιμακωθεί η ένταση. Όσο και να βγαίνουν σήμερα κάποιοι και να προσπαθούν να πιέσουν για σκληρή στάση, εξοπλιστικά, ανυποχώρητη στάση, αργά ή γρήγορα η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει ξεκάθαρα αν είναι υπέρ των συνομιλιών και της Χάγης για την επίλυση των προβλημάτων ή όχι. Το να λέει ότι είναι αλλά να μην υπάρχει στρατηγική για αυτό είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο.
Οι συνομιλίες, όμως, οδηγούν σε συμβιβασμούς, καλύτερους ή χειρότερους, όπως έγινε με Ιταλία και Αίγυπτο (ή με την Βόρεια Μακεδονία).
Πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία να αποδεχθεί ότι δεν έχουμε σε όλα 100% δίκιο και ότι θα απαιτηθούν υποχωρήσεις ή συμβιβασμοί με βάση το διεθνές δίκαιο ή την ανάγκη ισορροπημένων παραχωρήσεων από τις δύο πλευρές ώστε να λύσουμε επιτέλους τα ελληνοτουρκικά - συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού - και να ξεκινήσει μια νέα εποχή ελληνοτουρκικών σχέσεων;
Πόσο έτοιμο είναι το ελληνικό πολιτικό σύστημα (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) να προωθήσουν στην πράξη μια τέτοια πολιτική αλλά και να παραδεχτούν ότι οι υδρογονάνθρακες και οι εξορύξεις στην Αν Μεσόγειο όχι μόνο δεν ενίσχυσαν την βιωσιμότητα, την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή (όπως διαφήμιζαν για να μας πείσουν) αλλά αντιθέτως είναι ο καταλύτης που μπορεί να οδηγήσει σε αντίδραση που θα τινάξει όλη την περιοχή στον αέρα, να προκαλέσει δηλαδή την "τέλεια καταιγίδα";
Είναι έτοιμο το ελληνικό πολιτικό σύστημα να βάλει στο τραπέζι του διαλόγου
- ένα "πράσινο σχέδιο συνεργασίας στην Αν. Μεσόγειο προς όφελος όλων των κοινωνιών και των πολιτών της περιοχής", να πιέσει για να παγώσουν όλα τα σχέδια έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων και τα διαλυθούν τα "μέτωπα" που δημιουργήθηκαν γύρω από αυτά τα συμφέροντα;
- πάγωμα των εξοπλιστικών προγραμμάτων από όλους και διάθεση αυτών των τεράστιων ποσών για την ανάκαμψη της οικονομίας, των επιχειρήσεων, της εργασίας και του περιβάλλοντος στην περιοχή;
Tagged under
Read more...
Σάββατο, 18 Ιουνίου 2022 13:49

Υπάρχει επεξεργασμένη στρατηγική για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις; Ειρήνη ή Πόλεμος;

Υπάρχει επεξεργασμένη στρατηγική για τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις; Ειρήνη ή Πόλεμος;
Υπάρχει πραγματικά ελληνική στρατηγική για τα ελληνο-τουρκικά ή τελικά συγκρούονται μεταξύ τους αντιφατικές πολιτικές;
 
Καταρχάς να πούμε ότι ο σχεδιασμός για εξόρυξη υδρογονανθράκων που έχει καταστεί βασική επιλογή των κυρίαρχων ελληνικών πολιτών δυνάμεων αντιβαίνει σε δύο βασικές πλέον διαχρονικές πολιτικές:
- Προστασία του κλίματος και έξοδος από τα ορυκτά καύσιμα. Η εξόρυξη και οι αγωγοί θα μας δεσμεύσουν ως χώρα ΚΑΙ οικονομία στα ορυκτά καύσιμα μακροχρόνια, δεν είναι μια συμβατή με τις άλλες πολιτικές επιλογή. Η δέσμευση της χώρας στις μεγάλες πολυεθνικές πετρελαίου και φυσικού αερίου θα είναι από 43-99 χρόνια. Πώς λοιπόν το 2040-2050 θα είναι η οικονομία μας κλιματικά ουδέτερη, δηλαδή απεξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα, όταν τεράστιες επενδύσεις θα γίνουν στην οικονομία εκείνη που πρέπει να εγκαταλείψουμε; Ακόμα και χωρίς εξορύξεις επενδύονται στην οικονομία του παρελθόντος τεράστια ποσά, όπως για παράδειγμα για επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου σε 24 πόλεις όταν οι υποδομές θα έπρεπε να αφορούν σε ανανεώσιμη ενέργεια, ενώ οι κρατικές ενισχύσεις στα ορυκτά καύσιμα υπολογίζονται σε 4-5 δις ετησίως, τώρα με την ενεργειακή κρίση μπορεί να φτάσουν τα 12-20 δις. Όσο και να μιλάνε οι πολιτικοί (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) για μια πράσινη οικονομία, αυτή την εννοούν όπως φαίνεται σαν το κερασάκι σε μια δηλητηριασμένη τούρτα
- Διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή μας και στην Α. Μεσόγειο. Στην πραγματικότητα η ιστορία των εξορύξεων και των αγωγών έχει βάλει φωτιά στην περιοχή και έχει εντείνει τα προβλήματα. Η ένταση με την Τουρκία έχει μεγαλώσει με τον "σχεδιασμό των υδρογονανθράκων". Αλλά είναι δυνατόν να μην το φαντάζονταν οι καθηγητές, οι απόστρατοι και οι πολιτικοί που πιέζουν τις ελληνικές κυβερνήσεις να προχωρήσουν στις εξορύξεις ως εργαλείο γεωστρατηγικής ...απομόνωσης της Τουρκίας; Υπήρχε περίπτωση η Τουρκία να αποδεχθεί να μείνει εκτός; Ακόμα και αν υπήρχαν αφελείς Έλληνες διπλωμάτες που θα περίμεναν ότι αυτός ο σχεδιασμός θα οδηγούσε σε απομόνωση κι όχι εξαγρίωση της Τουρκίας, αρκούσε να ακούσουν τις δηλώσεις του Ερντογάν, υπουργών και πολιτικών της γειτονικής χώρας για να αντιληφθούν ότι δεν υπήρχε περίπτωση να αποδεχθεί η Τουρκία να μείνει εκτός παιχνιδιού αλλά και να περικυκλωθεί ασφυκτικά από μια οριοθέτηση της ΑΟΖ με βάση τις ελληνικές επιθυμίες. Ή μήπως κάποιοι, ακόμα και στα κυβερνητικά κλιμάκια και στη Βουλή και στα παραστρατιωτικά στέκια, σπρώχνουν συνειδητά για μια "τελική αναμέτρηση" με την Τουρκία προωθώντας με κάθε τρόπο μέτρα και πολιτικές που μας φέρνουν πιο κοντά σε αυτή την πραγματικότητα; Ξεκίνησαν κάποιοι με τον σχεδιασμό των απόστρατων που προσπάθησαν να αλλάξουν το καθεστώς σε βραχονησίδες και οδηγηθήκαμε στην κρίση των Ιμίων, ενώ στο παραπέντε αποτράπηκε η πολεμική σύγκρουση με την παρέμβαση των Αμερικάνων. Τώρα η μεγαλύτερης έκτασης και εφ' όλης της ύλης αντιπαράθεση μπορεί οργασνωμένα (μάλλον απίθανο) αλλά το πιο πιθανό από "ατύχημα" να οδηγήσει σε σύγκρουση έστω και λίγων ωρών στο Αιγαίο. Η κρίση το καλοκαίρι 2021 ήταν πολύ σοβαρή, αποτράπηκε μια μεγαλύτερη κλιμάκωση με παρέμβαση εξωτερικών δυνάμεων (Γερμανία, ΗΠΑ) αλλά τα πράγματα ηρέμησαν μόνο προσωρινά.
Η υπογραφή των συμφωνιών μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας όσο κια μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας (υποτίθεται ότι) διασφαλίζουν τα εθνικά συμφέροντα. Όσοι/ες δεν παρασύρονται από την μονοδιάστατη σκέψη (και προπαγάνδα) θέτουν σοβαρά ερωτήματα που πρέπει να συζητηθούν δημόσια. Ποια είναι η στρατηγική μας για τις σχέσεις μας με την Τουρκία ανεξαρτήτως ποιος είναι ο ηγέτης της γειτονικής χώρας; Μπορεί να μην μας αρέσει ο Ερντογάν ή και άλλοι πολιτικοί ηγέτες της Τουρκίας, αλλά είναι αλήθεια ότι καλώς ή κακώς η Τουρκία θα είναι για πάντα ο γείτονάς μας, αυτό δεν θα αλλάξει. Άρα ποια μακροχρόνια στρατηγική θα επιλέξουμε;
1η Στρατηγική επιλογή: Περιθωριοποίηση κι απομόνωση Τουρκίας (με εργαλεία ΑΟΖ, παραχώρηση θαλάσσιων περιοχών σε μεγάλες πολυεθνικές υδρογονανθράκων, κλιμάκωση στρατιωτικής συνεργασίας με Ισραήλ, νέα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα). Μπορούμε να πολιορκήσουμε και ουσιαστικά να περιθωριοποιήσουμε την Τουρκία στο θαλάσσιο χώρο με διάφορες διπλωματικές ή στρατιωτικές κινήσεις, προβάλλεται ως "ρεαλιστική" προοπτική από τους σχεδιαστές και οπαδούς αυτής της στρατηγικής. Διμερείς συμφωνίες (βασικά με Ισραήλ) και εξοπλισμοί θα είναι το εργαλείο επιτυχίας. Έχουν δοκιμαστεί τα πάντα. Είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει, είναι αδύνατο να απομονωθεί η Τουρκία. Ακόμα και η "ιδιαίτερη προσέγγισή της" για τον πόλεμο στην Ουκρανία (και με τον εισβολέα και με τον αμυνόμενο) δεν οδηγεί σε απομόνωση της Τουρκίας. Η γεωπολιτική σημασία της είναι μεγάλη και κανένας δεν ρισκάρει να δει την Τουρκία να επιλέγει μονίμων (και όχι απλώς διαπραγματευτικά) μια απομάκρυνση από τη δύση. Είτε αφορά την Λιβύη είτε την Ουκρανία είτε τη Συρία - και παρά την εμπλοκή της που την κάνει μέρος του προβλήματος - η Τουρκία προσκαλείται σε όλες τις διεθνείς συνδιασκέψεις και λαμβάνεται υπόψη. Επομένως, είτε αυτό είναι σωστό ή όχι, είτε μας αρέσει ή όχι, η στρατηγική ότι μπορούμε ως χώρα να δοηγήσουμε την Τουρκία σε απομόινωση είναι εκτός πραγματικότητας, δεν είναι ρεαλιστική. 
Όμως, είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε ότι δεν θα αντιδράσει η Τουρκία έντονα σε κάθε προσπάθεια απομόνωσης; Σοβαρά σχέδια προβάλλονται - και μάλιστα με τη συνοδεία χαρτών (όπως ο πιο πάνω) - όπου η Τουρκία είναι αποκλεισμένη σε επίπεδο θαλάσσιων περιοχών, κι αδυνατεί να προχωρήσει σε εξορύξεις. "Ταυτίζονται", κατά την οπτική αυτή, οι επιθυμίες μας με τις πολύπλοκες νομικές και δικαστικές ερμηνείες του διεθνούς δικαίου, επιθυμίες βέβαια που στοχεύουν στην περιθωριοποίηση της Τουρκίας, παρά την τόσο στενή - γεωγραφικά - επαφή μεταξύ των δύο χωρών; Από άποψη διεθνούς δικαίου αλλά και συμφερόντων των μεγάλων δυνάμεων, οι επιθυμίες ορισμένων κύκλων στη χώρα μας να μετατραπεί το Αιγαίο σε κλειστή ελληνική θάλασσα (όπως πιστεύει ένα σημαντικό ποσοστό της ελληνικής κοινωνίας αγνωόντας στην πραγματικότητα ποιες περιοχές είναι πράγματι στην ελληνική κυριρχεία και ποιες περιοχές είναι διεθνή ύδατα), δεν βασίζεται στις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου. 
 
Και επειδή αντιλαμβάνονται ότι σε κάθε περίπτωση η γειτονική χώρα θα αντιδράσει (δικαίως ή αδίκως) μπροστά σε μια τέτοια προοπτική αποκλεισμού, προβάλλουν το "επιχείρημα" της ενίσχυσης της πολεμικής μας μηχανής. Προετοιμασία για πόλεμο λένε, για να φοβάται τις συνέπειες μια πολεμικής αντιπαράθεσης η Τουρκία. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής δεν αποκλείεται μια πολεμική αντιπαράθεση, ίσως για κάποιους είναι και ζητούμενο. Αλλά αυτή η στρατηγική ενώ δεν εξασφαλίζει την ειρήνη οδηγεί σε μεγάλες πολεμικές δαπάνες, που θα ξεπεράσουν και τα 18 δις, όταν ήδη έχουν υπάρξει δεσμεύσεις αγορών νέου πολεμικού εξοπλισμού ύψους πάνω από 11 δις για τα επόμενα 2-4 χρόνια. 
Τι θα σήμαινε για τη χώρα μας και το μέλλον της μια έστω ολιγοήμερη πολεμική σύγκρουση (είτε από ατύχημα είτε από σκοπιμότητα) που είναι αναπόφευκτη σε κάποια φάση καθώς θα κλιμακώνεται η κρίση στο πλαίσιο μιας παρόμοιας στρατηγικής; Ας πούμε ότι στην πρώτη πολεμική σύγκρουση επικρατούμε προσωρινά ή υπάρχει "ισοπαλία". Ποιες θα είναι οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές; Θα χάσουν ανθρώπους τους μόνο οι Τούρκοι; Ποιες θα είναι οι συνέπειες στην κοινωνική μας συνοχή και στην οικονομία; Τι διασφαλίζει ότι δεν θα επαναληφθεί μια πολεμική σύγκρουση έστω και για "λόγους τιμής" (αφού στην γειτονική χώρα θα αυξηθεί η πίεση για μια νέα πολεμική περιπέτεια για να αποκατασταθεί η "χαμένη τιμή" σε περίπτωση ήττας της); Κι αν σπάσει ο διάολος το ποδάρι του και συμβεί το απίθανο και αδύνατο, να καταληφθεί κάποιο νησί ή βραχονησίδα από τις χιλιάδες που έχουμε στο Αιγαίο; Δεν θα υπάρξει πίεση στην πολιτική ηγεσία μας να την ανακαταλάβει ή να κλιμακώσει τις πολεμικές επιχειρήσεις; Και αν συμβεί αυτό που ανέφερε ο στρατιωτικός μας ότι δηλαδή "πρώτα θα τους κάψουμε και μετά θα ρωτήσουμε ποιοι ήταν", αυτό δεν θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη στρατιωτική κλιμάκωση; Που σταματάει αυτή η κλιμάκωση; Στα ηλεκτρονικά παιχνίδια ή στην τηλεόραση έχεις δυνατότητα να πατήσεις το κουμπί και να σταματήσει το παιχνίδι. Στην πραγματική ζωή και ιδιαίτερα σε μια πολεμική περιπέτεια, η πραγματικότητα είναι κάπως διαφορετική. Ο πόλεμος στην Ουκρανία το αποδεικνύει. Μία από τις δύο χώρες θα πρέπει να καταστραφεί πλήρως ή θα κάτσουμε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης μετά από μια πολεμική αντιπαράθεση και υπό την πίεση του "διεθνούς παράγοντα" να τα βρούμε; Η Συνθήκη της Λωζάννης είναι σήμερα σημαία μας αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήταν επώδυνη, οδήγησε στον ξεριζωμό εκατομμυρίων ανθρώπων ως αποτέλεσμα της ήττας στο μικρασιατικό μέτωπο και των εξωπραγματικών φαντασιώσεων ότι θα νικούσαμε κατά κράτος την γειτονική χώρα. Η κυπριακή τραγωδία μας υπενθυμίζει που μπορεί να οδηγήσει ένας τυφλός φανατισμός και εθνικισμός: μια στρατιωτική δικτατορία οργάνωσε ένα πραξικόπημα, αγνόησε τον παράγοντα "αντίδραση Τουρκίας" και τελικά δεν μπόρεσε καν να προβάλει στοιχειώδη αντίσταση στην εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων, ας μην μιλήσουμε για την γελοιοποίηση της επιστράτευσης, τα προβλήματα των στρατιωτικών μονάδων, την κατάρριψη αεροπλάνου μας από φίλια πυρά κ.ά.
2η στρατηγική επιλογή (πράσινη ειρήνη): Βήμα - βήμα επίλυση των ζητημάτων με την Τουρκία με δίκαιο συμβιβασμό, πάγωμα όλων των σχεδίων για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων και στενή συνεργασία στη βάση ενός σχεδίου πράσινης / ανανεώσιμης ενέργειας και πράσινης γαλάζιας οικονομίας
Σε αντίθετη με το πρώτο σενάριο, η στρατηγική ¨πράσινη ειρήνη¨ βασίζεται σε μια προσπάθεια να διαμορφώσουμε βήμα - βήμα μια σχέση συνεργασίας και αυτοσυγκράτησης, αξιοποιώντας έξυπνα τα εργαλεία που προκύπτουν από την συμμετοχή μας στην ΕΕ όσο και διαμορφώνοντας μια λογική πρόταση δίκαιων, μη επώδυνων συμβιβασμών που θα είναι προς όφελος της ειρήνης και θα βασίζονται στην καλή γνώση του Διεθνούς Δικαίου και στην εκ των προτέρων συμφωνία για αποδοχή και από τις δύο χώρες των αποφάσεων του "Δικαστηρίου της Χάγης". Προφανώς δεν είναι μια εύκολη διαδικασία αλλά σε πρώτη φάση αυτό απαιτεί μια γενναία αποφασιστικότητα (ανάλογη με αυτή των ηγετών Γερμανίας και Γαλλίας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) αλλά και διαμόρφωση κοινών συμφερόντων και μαλάκωμα των ανταγωνιστικών συμφερόντων μεταξύ των δύο χωρών. Η καλή γνώση του διεθνούς δικαίου μας δίνει επιχειρήματα αλλά και θέτει όρια σε παρανοήσεις που υπάρχουν σε μέρος της κοινωνίας, όπως πχ ότι ΑΟΖ σημαίνει εθνική κυριαρχία (ενώ απλώς σημαίνει οικονομική εκμετάλλευση ή προστασία περιοχών). ότι μποορύμε να ανακηρύξουμε μονομερώς ΑΟΖ (Κάτι που δεν ισχύει, απαιτείται συμφωνία με το άλλο μέρος), ότι οι ακατοίκητες βραχονησίδες έχουν υφαλοκρυπίδα και μπορεί να επεκτείνουμε τα χωρικά ύδατα μονομερώς στα 12 μίλια κ.ά.
Προφανώς δεν μπορεί να είναι κοινό συμφέρον η εξόρυξη υδρογονανθράκων (ακόμα και η από κοινού) μιας και αυτή από μόνη της αποτελεί τρομερή οικολογική και κλιματική απειλή και για τις δύο χώρες. Μπορούμε, όμως, να προτείνουμε να παγώσουν σε όλη την Αν. Μεσόγειο οι έρευνες και η εξόρυξη υδρογονανθράκων για κλιματικούς, οικολογικούς και οικονομικούς λόγους. Και να αντιπροτείνουμε ένα πράσινο -γαλάζιο σχέδιο συνεργασίας που βασίζεται σε συνεργασίες των χωρών και των κοινωνιών της περιοχής, που θα περιλαμβάνει
- κοινές επιστημονικές έρευνες σε θέματα πράσινης / κυκλικής οικονομίας,
- ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής,
- στροφή στην προστασία και οικολογική διαχείριση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων,
- κοινές πανεπιστημιακές πρωτοβουλίες,
- ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών, των κοινωνικών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων,
- κοινές επενδύσεις σε κυκλική οικονομία, πράσινες και κοινωνικές υποδομές.
Παράλληλα, η προσφυγή στη Χάγη είναι μονόδρομος ασχέτως αν μια τέτοια προσφυγή εμπεριέχει πάντα τον "κίνδυνο" να μην δικαιώσει ευρύτατα διαδεδομένες επιθυμίες που εκλαμβάνονται αυτομάτως ως "ελληνικά δίκαια".
Οι δύο Συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο όσο και αν προβάλλονται ως μεγάλες επιτυχίες, στην προσπάθεια να "απομονωθεί" η Τουρκία, εμπεριέχουν στοιχεία που κάλλιστα μπορεί να χρησιμοποιήσει η Τουρκία:
- Ναι μεν αναγνωρίζουν την επήρεια των νησιών στην οριοθέτηση αλλά σχετικοποιούν αυτή την επήρεια τόσο στην περίπτωση της οριοθέτησης Ιταλίας - Ελλάδας όσο και κυρίως στη Συμφωνία Αιγύπτου-Ελλάδας, αφού η δεύτερη αφήνει έξω από τη συμφωνία μεγάλες περιοχές όπου υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των δύο χωρών, όχι μόνο με την Τουρκία, όπως ανατολικά της Ρόδου - και όχι μόνο κοντά στο Καστελόριζο, της Κάσου και Καρπάθου, της Κρήτης κ.ά. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, δίνει την δυνατότητα στην Τουρκία να επικαλεστεί τις αμφισβητήσεις από την πλευρά της Αιγύπτου σε μια περιοχή που είναι ένα από τα πιο σοβαρά αγκάθια στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις.
- Οι συμβιβασμοί με Ιταλία και Αίγυπτο θέτουν εκ των πραγμάτων το ερώτημα γιατί δεν μπορούν να υπάρξουν ρεαλιστικοί και δίκαιοι συμβιβασμοί και με την Τουρκία. Βέβαια, οι συμβιβασμοί αυτοί δεν πρέπει να αφορούν στο που κάνει γεωτρήσεις και στήνει πλατφόρμες εξορύξεις η κάθε χώρα αλλά πρέπει να στραφούν γύρω από ένα σχέδιο βιώσιμης διαχείρισης και προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, κοινές επιστημονικές μελέτες σε κάποιες περιοχές, κοινές επενδύσεις για πράσινη-γαλάζια και όχι "μαύρη" οικονομία κ.ά
Πολλές βραχονησίδες εντάχθηκαν στο ευρωπαϊκό Δίκτυο ΝΑΤURΑ 2000 - ήταν μια πρόταση και δική μου και κάποιων οργανώσεων προς την τότε πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ στην κρίση των Ιμίων, σε αντίθεση με τις βλακώδεις κι επικίνδυνες κινήσεις των απόστρατων να αλλάξουν, με υποδομές σε βραχονησίδες, το καθεστώς στο Αιγαίο, κάτι που προκάλεσε την σχεδιασμένη αντίδραση της Τουρκίας με παρόμοιες, "χαμηλής έντασης", κινήσεις που όμως παραλίγο να οδηγήσουν σε πολεμική αντιπαράθεση. Είναι ένα μοντέλο για το πώς μπορείς να επιλύεις δύσκολα θέματα μέσα από μια "περιβαλλοντική διπλωματία". Λαμβάνοντας αυτό υπόψη μπορούμε να προτείνουμε, παράλληλα με την εγκατάλειψη κάθε σχεδίου για έρευνα κι εξόρυξη υδρογονανθράκων (που είναι η αιτία της κλιμάκωσης της κρίσης), την συνεργασία Ελλάδας - Τουρκίας αλλά και των άλλων χωρών της Α. Μεσογείου για μετατροπή μεγάλου μέρους της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (Α.Ο.Ζ.) των χωρών της περιοχής - αφού οριοθετηθούν με διμερείς ή πολυμερείς συμβιβαστικές συμφωνίες είτε με προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης - σε "Αποτελεσματική Οικολογική Ζώνη" (Α.Ο.Ζ.) για την ανάκαμψη του θαλάσσιου / γαλάζιου πλούτου και της θαλάσσιας βιοποικιλότητας προς όφελος του περιβάλλοντος, των τοπικών κοινωνιών, των ψαράδων, του βιώσιμου τουρισμού, της πράσινης-γαλάζιας οικονομίας για όλους κι όλες.
Έτσι κι αλλιώς, πάντως, είναι ώρα η ελληνική κοινωνία να λάβει σοβαρές αποφάσεις πριν είναι αργά και να επιλέξει συνειδητά αν είναι υπέρ της ειρήνης ή του πολέμου, υπέρ της μίας στρατηγικής είτε της άλλης. Φοβάμαι ότι η συζήτηση όπως διεξάγεται δεν βοηθάει τους πολίτες να αντιληφθούν τι σημαίνει η μία ή άλλη στρατηγική. Και για αυτό και η πολιτική ηγεσία κινείται σε πεδία που είναι μεταξύ τους ανταγωνιστικά:
- Δεν μπορεί να περιμένεις πάγωμα των μονομερών ενεργειών από Τουρκία όταν την ίδια στιγμή διακηρύσσεις ότι η συμφωνία Αιγύπτου Ελλάδας μερικής οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ τους ακυρώνει το "νομικά ανύπαρκτο" κείμενο Τουρκίας-Λιβύης. Ήταν αναμενόμενο ότι ο Ερντογάν θα αντιδράσει ακραία. 
- Αν οι μονομερείς ενέργειες οριοθέτησης δεν παράγουν από μόνες τους νομικό αποτέλεσμα - τουλάχιστον για χώρες που δεν έχουν απόσταση μεταξύ τους πάνω από 400 χιλιόμετρα - , πώς η ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία παράγει αποτέλεσμα αλλά η τουρκο-λιβυική όχι; Άλλο λοιπόν "διπλωματικό χαρτί" έστω και με σχετική αξία, κι άλλο υπερβολές που κάνουν τρίτους να αναρωτιούνται για την ποιότητα του πολιτικού μας προσωπικού. Άλλο πράγμα είναι οι επιθυμίες και η "επικοινωνία για εσωτερική κατανάλωση" και άλλο η πολιτική και διπλωματική διαχείριση πολύπλοκων θεμάτων.
- Όταν διακηρύσσεις ότι ως χώρα δεν έχεις πολεμικές βλέψεις (και σωστά) γιατί υπερπροβάλλεται η δυνατότητα των νέων εξοπλιστικών συστημάτων να πλήξουν στόχους μέσα στην Τουρκία και μάλιστα σε μεγάλο βάθος; Δεν θα το εκμεταλλευθεί αυτό ο γείτονας για να ενισχύσει την εικόινα περί (δήθεν) απειλής του από τα νέα ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα; Και φυσικά το έκανε, αξιοποίησε όχι μόνο για το εσωτερικό κοινό αλλά και το διεθνές παρόμοια επιχειρήματα περί "επιθετικού γείτονα" (Ελλάδα) που υπερεξοπλίζεται. Στη σημερινή εποχή δεν παίζει ρόλο μόνο τι είναι η κάθε χώρα αλλά και τι εικόνα δημιουργεί προς τους τρίτους. Και σε επικοινωνιακό επίπεδο δημιουργούνται λάθος εικόνες, αποστέλλονται λάθος μηνύματα, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί με επικοινωνία που θυμίζει καθαρά προπαγάνδα (διαστυπώσεις, ύφος ανακοινώσεις, ακόμα και ο τρόπος που ασχολούνται οι δημοσιογράφοι με την Τουρκία) να απευθύνεται στο ελληνικό κοινό για να συγκρατεί το ακροδεξιό ακροατήριο, αλλά έτσι δίνει επιχειρήματα στη γειτονική χώρα να παίξει ακριβώς το ίδιο παιχνίδι για το δικό της κοινό. 

Φοβάμαι ότι για άλλη μια φορά δεν υπάρχει στρατηγική αλλά σπασμωδικές κινήσεις που η μία αναιρεί την άλλη (από την μία σχεδιασμός για ελληνο-τουρκικό διάλογο με αντάλλαγμα πάγωμα ερευνών σε ευαίσθητες περιοχές, προετοιμασία διαλόγου για ΜΟΕ κι από την άλλη υπερβολικά εξοπλιστικά προγράμματα, υπερπροβολή των δυνατοτήτων των νέων οπλικών συστημάτων. υπερ-προβολή κάθε δήλωσης τούρκου αξιωματούχου που γίνεται συχνά για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης). 

Μετά την συνάντηση Ερντογάν - Μητσιτάκη ακολούθηση μια νέα ένταση στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις.  Η ανακωχή κράτησε πολύ λίγο. Καιρός για μια αποτελεσματική στρατηγική για δεσμευσης της Τουρκίας (ανεξαρτήτως κυβέρνησης) σε ένα οδικό χάρτη βελτίωσης των ελληνικών σχέσεων και αποκλεισμού κάθε επιθετικής ενέργειας. Ένα νέο Ελσίνκι είναι αναγκαίο. 

Tagged under
Read more...
Σάββατο, 18 Ιουνίου 2022 12:52

Περιβαλλοντικό έγκλημα στο Αιγαίο: κρύβουμε το κεφάλι μας στην άμμο (και στα πλαστικά που καλύπτουν το βυθό)

Περιβαλλοντικό έγκλημα στο Αιγαίο: κρύβουμε το κεφάλι μας στην άμμο (και στα πλαστικά που καλύπτουν το βυθό)
του Νίκου Χρυσόγελου
 
Η οικολογική καταστροφή από τη χωματερή της Άνδρου: Μια χαρακτηριστική περίπτωση περιβαλλοντικού εγκλήματος που όλοι γνωρίζουν αλλά συγκαλύπτουν
 
Η χωματερή της Άνδρου καταρρέει στις 4 Φεβρουαρίου 2011. Σχεδόν τα μισά σκουπίδια του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) Σταυροπέδα, που βρίσκεται στο χώρο του προϊστορικού οικισμού Στρόφιλα Άνδρου, παρασύρονται από τα νερά της δυνατής βροχής και καταλήγουν στο ρέμα και στη συνέχεια στη θάλασσα, καλύπτοντας την παραλία Σχοινιά - όπου εκβάλει το ρέμα - και μεγάλο μέρος του βυθού. Τα ρεύματα παρασύρουν τα απορρίμματα (100.000 τόνοι σύμφωνα με εκτιμήσεις) ή/και τις επικίνδυνες ουσίες που περιέχονται σε αυτά, με κίνδυνο εκτεταμένης επιβάρυνσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των θαλάσσιων ειδών ευρύτερων περιοχών.

Λόγω της θέσης του ΧΑΔΑ (πάνω από ρέμα, πολύ κοντά στη θάλασσα) αλλά και της ποσότητας που είχε συσσωρευθεί όλα αυτά τα χρόνια λειτουργίας της, ήταν περισσότερο από βέβαιο ότι αργά ή γρήγορα θα συνέβαινε η καταστροφή, κάτι που είχα διαπιστώσει και εγώ σε επιτόπια επίσκεψή μου στις 23-24 Οκτωβρίου 2010.

Όμως, λίγες μόνο μέρες μετά την κατάρρευση της χωματερής, και συγκεκριμένα στις 11 Φεβρουαρίου 2011, ξέσπασε (για άλλη μια φορά) και φωτιά στον Χώρο Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων, επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα και την γύρω περιοχή με επικίνδυνους ρύπους που περιέχονται στον καπνό από την καύση των σκουπιδιών.

Παρά την πολύ σοβαρή οικολογική καταστροφή, οι αντιδράσεις είναι περιορισμένες έως ανύπαρκτες. Δεν κινητοποιούνται οι αρχές, ενώ οι τοπικές κοινωνίες το αντιμετωπίζουν μάλλον ως ...αναπόφευκτο.

Θέτω μερικές μέρες μετά το θέμα στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου ως Περιφερειακός Σύμβουλος (και Γραμματέας του ΠΣ) που ήμουν τότε, επικεφαλής της παράταξης Οικολογικός Άνεμος. Ζητάω με δύο ερωτήσεις να μάθω (να μάθουν οι πολίτες) τι ενέργειες έκανε η περιφερειακή και δημοτική αρχή (ή απαίτησαν) στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, “ώστε να περιοριστεί η περιβαλλοντική καταστροφή, να περισυλλεγούν τα σκουπίδια που έχουν κατακλύσει την παραλία Σχοινιάς και τον βυθό της θάλασσας και να εξυγιανθεί η περιοχή που έχει ρυπανθεί”. Ζητάω να μάθω επίσης “αν και πώς ενεργοποιήθηκε η Επιτροπή Πολιτικής Προστασίας και τι ενέργειες έκανε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, μια και πρόκειται για μια τεχνολογική-περιβαλλοντική καταστροφή”. Θέτω το θέμα “τι ενέργειες έγιναν ή θα γίνουν για να διαπιστωθεί η έκταση της ρύπανσης στο έδαφος, στις γειτονικές καλλιέργειες, στη θάλασσα, στην ακτή αλλά και στα θαλάσσια είδη”. Ζητάω στοιχεία από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας για την ποσότητα των απορριμμάτων που κατέληξε στη θάλασσα και την παραλία Σχοινιά. Ή έστω εκτιμήσεις. Σιωπή...

Κανένας δεν ευαισθητοποιήθηκε να δράσει άμεσα μόλις συνέβη η οικολογική καταστροφή. 8 χρόνια μετά ο βυθός παραμένει καλυμμένος από σκουπίδια. Η οικολογική καταστροφή είναι μακροχρόνια. Τα απορρίμματα ταξιδεύουν. Κάποια ΜΕΓΑΛΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ σίγουρα έχει παρασυρθεί από τα ρεύματα σε άλλες περιοχές του Αιγαίου και της Μεσογείου. Είναι πιθανόν ότι η τροφική αλυσίδα έχει επηρεαστεί, ιδιαίτερα τα ψάρια και τα θαλασσινά που ζουν στο βυθό. Κι όχι μόνο αυτά τα είδη..

Γινόμαστε ρεζίλι διεθνώς. Έρχεται μία δράση αυτοδυτών καθώς και η δημοσιότητα που δίνει ένα διεθνές ΜΜΕ, το Reuters, για να επανέλθει στην δημοσιότητα το θέμα, με φωτογραφίες και βίντεο που σοκάρουν από τον βυθό της περιοχής: https://www.reuters.com/article/us-greece-environment-waste/in-greeces-aegean-sea-divers-find-gulf-of-plastic-corals-idUSKCN1UQ1Q0

Μέχρι να ξεχαστεί ξανά. Η περιφερειακή αρχή άλλαξε, τόσες κυβερνήσεις άλλαξαν αλλά η αδιαφορία παραμένει. Μπορεί όμως να ξεχαστεί;

Όμως αυτή τη φορά η οικολογική ζημιά που είναι ακόμα παρούσα δεν πρέπει να ξεχαστεί. Δεν μπορούμε να κρύβουμε συνεχώς το κεφάλι μας μέσα στην άμμο. Τώρα η άμμος είναι γεμάτη πλαστικά και άλλα απορρίμματα.

Η παρέμβασή μου στο Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου και επιτόπου στο νησί

Σε δυο επερωτήσεις που είχα καταθέσει ως εκλεγμένος περιφερειακός Σύμβουλος Ν. Αιγαίου επικεφαλής της Περιφερειακής Παράταξης ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΕΜΟΣ στο Ν Αιγαίο, η τότε διοίκηση δεν απάντησε καν, αν και ήμουν Γραμματέας του ΠΣ! Ούτε όμως κάποια άλλη αρχή έδωσε κάποια απάντηση σε όσα είχα επισημάνει σε σχέση με την σοβαρή ρύπανση που είχε προκληθεί από την ύπαρξη του Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) του Δήμου Άνδρου δίπλα στη θάλασσα και μέσα σε σημαντικό αρχαιολογικό χώρο αλλά και από την κατάρρευση του και την κατάληξη 100.000 τόνων απορριμμάτων (μεταξύ των οποίων ίσως και επικίνδυνων αποβλήτων) στη θάλασσα. Η πρώτη ερώτηση κατατέθηκε στις 28/2/2011. Επικαιροποιήθηκε και ξανακατατέθηκε τον Μάιο 2011. Επερώτηση: Η περιβαλλοντική καταστροφή από τον ΧΑΔΑ Άνδρου και η λειτουργία ΧΑΔΑ στα νησιά
 
Με ρωτήσεις μου προς την τότε περιφερειακή αρχή είχα ζητήσει να:

  • Παρέμβει ο εισαγγελέας ώστε να διερευνηθούν οι ευθύνες και οι παραλήψεις τόσο της κεντρικής διοίκησης όσο και των τοπικών αρχών για την συνέχιση της λειτουργίας του ΧΑΔΑ, κατά παράβαση της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας αλλά και να επιβληθούν οι κατά νόμο κυρώσεις

  • Καταλογιστεί το κόστος καθαρισμού και αποκατάστασης του παράκτιου και θαλάσσιου περιβάλλοντος από την κατάρρευση της χωματερής στην Άνδρο

  • Ακολουθήθηκαν διαδικασίες επείγοντος χαρακτήρα για να υλοποιηθεί ένα πρόγραμμα ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων με βάση την ιεραρχία μεθόδων που προβλέπει η ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία,

  • Επιβάλουν κυρώσεις για τη συνεχιζόμενη από τον Δήμο – παρά της περί του αντιθέτου δηλώσεις και δεσμεύσεις – απόρριψη απορριμμάτων στον ΧΑΔΑ, ακόμα και μετά την οικολογική καταστροφή

Ως περιβαλλοντικά ενεργός πολίτης είχα ίδια εικόνα των θεμάτων ανεξέλεγκτης διαχείρισης των απορριμμάτων στα νησιά τις τελευταίες 3 δεκαετίες, ενώ είχα επισκεφθεί τον ΧΑΔΑ της Άνδρου και το φθινόπωρο του 2010 αλλά και τον Ιούνιο 2011 και βέβαια είχα επισημάνει τους κινδύνους που αντιπροσώπευε η χωματερή αυτή για το περιβάλλον και ιδιαίτερα το θαλάσσιο περιβάλλον. Μάλιστα είχα ξανα-επισκεφθεί το νησί στις 10 και 11 Ιουνίου 2011 και είχα συνομιλίες με τον τότε Δήμαρχο κ Γ. Γλυνό, τον αντιδήμαρχο κ Ν. Θεολόγο, τους εκπροσώπους της αντιπολίτευσης (που αργότερα ανέλαβαν την διοίκηση του δήμου), εκπροσώπους κινήσεων πολιτών αλλά και κοινωνικών φορέων. Επεξεργαστήκαμε μια αναλυτική πρόταση την οποία και κοινοποιήσαμε στην περιφερειακή και τοπική αυτοδιοίκηση: Πρόταση του ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ για την αντιμετώπιση της κρίσης των απορριμμάτων στην Άνδρο με οικονομικά αποτελεσματικό τρόπο, αντί να σπαταλιούνται σημαντικά ποσά σε αναποτελεσματικές μεθόδους.

Μια οικολογική καταστροφή που είχε ...προαναγγελθεί

Ο συγκεκριμένος χώρος παρέμενε σε λειτουργία για πάνω από 30 χρόνια πριν συμβεί η κατάρρευση του, αν και η λειτουργία του ξεκίνησε ως προσωρινή, και παρά τις κατά καιρούς κινητοποιήσεις των κατοίκων, με πιο πρόσφατες αυτές του 2004, με την ουσιαστική συγκάλυψη τόσο της κεντρικής όσο και της (τότε) νομαρχιακής διοίκησης, που έδιναν άδειες λειτουργίας παρά:

– την κατάφωρη παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και την γνώση ότι συντελούνταν για πολλά χρόνια ένα περιβαλλοντικό έγκλημα στην περιοχή,

– την υποχρέωση τερματισμού λειτουργίας όλων των ΧΑΔΑ μέχρι τέλος 2000 (και μετά από παράταση μέχρι τέλος 2008) βάσει της Οδηγίας 31/99

– την καταδίκη της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (Οκτώβριος 2005) για την λειτουργία ΧΑΔΑ, με απειλή προστίμου ύψους 34.000 ευρώ για κάθε ημέρα λειτουργίας κάθε παρόμοιου χώρου.

Ο συγκεκριμένος ΧΑΔΑ λειτουργούσε μέσα σε σημαντική αρχαιολογική περιοχή και όπως είχε επιβεβαιώσει το Υπουργείο Πολιτισμού, σε σχετική ερώτηση που είχε κατατεθεί στο ελληνικό κοινοβούλιο. Όλοι το γνώριζα και το υπουργείο Πολιτισμού είχε απαντήσει ότι «έχει πολλάκις ζητήσει από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Σύνδεσμο Δήμων Άνδρου την άμεση παύση της λειτουργίας της χωματερής, δεδομένου ότι προκαλεί άμεση και έμμεση βλάβη στις παρακείμενες αρχαιότητες” ήδη από το 2003. Παρόλα αυτά η λειτουργία της συνεχίστηκε μέχρι το 2011. Τον Αύγουστο 2005 αποφασίστηκε η απομάκρυνση της χωματερής από τον κηρυγμένο αρχαιολογικό χώρο εντός 1 έτους. Όμως, κάτι τέτοιο δεν έγινε μέχρι την περιβαλλοντική καταστροφή της 4ης Φεβρουαρίου 2011, επιβεβαιώνοντας ότι στη χώρα μας αν και ήταν γνωστά τα στοιχεία της περιβαλλοντικής κρίσης, επιλέχθηκε να καλυφθεί το πρόβλημα κάτω από το χαλί συσσωρεύοντας τώρα ένα τεράστιο «περιβαλλοντικό χρέος».

Ανεύθυνα και σε αντίθεση με την υποχρέωσή του για προστασία του περιβάλλοντος, το ΥΠΕΧΩΔΕ έδινε παράταση λειτουργίας του ΧΑΔΑ μέχρι και το 2010. Τον Φεβρουάριο 2010 το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε τη σχετική Υπουργική Απόφαση που επέτρεπε την παράταση λειτουργίας του ΧΑΔΑ. Το ΥΠ.ΠΟ. με έγγραφά του, τον Απρίλιο και Ιούλιο 2010, ζήτησε τη συμμόρφωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προς την απόφαση του ΣτΕ και την οριστική παύση λειτουργίας του παράνομου ΧΑΔΑ αλλά και πάλι δεν έγινε τίποτα ένα σχεδόν χρόνο μετά.

Έστω και σήμερα πρέπει να καθαριστεί ο βυθός και να εξυγιανθεί η περιοχή της ανεξέλεγκτης χωματερής

Ευθύνες δεν υπάρχουν μόνο σε σχέση με το παρελθόν, αλλά και για το γεγονός ότι η μεγάλη οικολογική καταστροφή ιδιαίτερα στο βυθό της περιοχής δεν έχει ...συγκινήσει τις αρχές να παρέμβουν και να συμβάλλουν στον καθαρισμό του βυθού. Σήμερα γνωρίζουμε ότι τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων παραμένουν στο βυθό και στα διάφορα στρώματα της θάλασσας ως αποτέλεσμα και παρόμοιων περιστατικών και ανεύθυνων επιλογών. Είναι περισσότερο από αναγκαίο να οργανωθεί μια ολοκληρωμένη προσπάθεια καθαρισμού του βυθού της ευρύτερης περιοχής από τα συσσωρευμένα απορρίμματα. Κεντρική κυβέρνηση, περιφέρεια και Δήμος πρέπει άμεσα να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να σταματήσει άμεσα ένα περιβαλλοντικό έγκλημα που συνέβη λόγω της αδιαφορίας τους αλλά που συνεχίζει να έχει συνέπειες και σήμερα, 8 χρόνια. Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε. Οι εικόνες που ήρθαν στην δημοσιότητα δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι η αδράνεια και η σιωπή εκ μέρους των αρχών αλλά και της τοπικής κοινωνίας είναι συνενοχή απέναντι σε ένα έγκλημα που αφορά την ίδια τη ζωή μας, όχι μόνο το περιβάλλον. Η αντιμετώπιση του θέματος με τον γνωστό τρόπο “το δάκτυλο δείχνει το φεγγάρι και ο ηλίθιος κοιτάζει το δάκτυλο” (πχ σχόλια του τύπου “γιατί αναδείχθηκε το θέμα μέσα στο καλοκαίρι που είναι τουριστική περίοδος”) δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να δικαιολογούν την αδράνεια και την ανευθυνότητα. Το πρόβλημα δεν είναι πότε (ξανα) ήρθε στην δημοσιότητα το θέμα, αλλά γιατί 30 χρόνια έκλειναν τα μάτια οι αρχές μπροστά σε ένα οικολογικό έγκλημα και γιατί 8 χρόνια μετά την κατάρρευση της χωματερής και την οικολογική καταστροφή συνεχίζουν όλοι να κρύβουν το κεφάλι μέσα στην άμμο και τα πλαστικά.

Οπτικό υλικό:

http://www.youtube.com/watch?v=nRVq7beGNNs

http://www.youtube.com/watch?v=yOH5epC1h3k

http://www.youtube.com/watch?v=hiufdVhLQL0&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=D9ZcunOu-W4

http://www.youtube.com/watch?v=PBXaMusj1CQ

http://www.youtube.com/watch?v=IcSa2ayJZ6A&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=jZKXPyCx85U

http://www.youtube.com/watch?v=OStN__Vx4xM&feature=related

Tagged under
Read more...
Σελίδα 3 από 272