Ανοικτή επιστολή έστειλε ο Νίκος Χρυσόγελος στον Νίκο Ανδρουλάκη σε σχέση με την κρίσιμη ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Ευρωπαϊκή Ταξινομία και την προσπάθεα των λόμπι να χαρακτηριστούν πυρηνικά και αέριο ως “βιώσμες επενδύσεις”
Αγαπητέ Νίκο Ανδρουλάκη,
Αγαπητέ πρόεδρε του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ,
Αγαπητέ συνάδελφε
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί ένα σύστημα “ταξινόμησης” σε όλη την ΕΕ, τη λεγόμενη «ταξονομία» (EU Taxonomy), το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την ταξινόμηση των οικονομικών δραστηριοτήτων με βάση την (οικολογική / πράσινη) βιωσιμότητά τους. Σε αυτό το πλαίσιο, τίθεται το βασικό ερώτημα εάν μια επένδυση στην πυρηνική ενέργεια ή το “φυσικό” (ορυκτό) αέριο μπορεί να χαρακτηριστεί ως βιώσιμη.
– Η τελική έκθεση της ομάδας τεχνικών εμπειρογνωμόνων (TEG) του Μαρτίου 2020 περιείχε την ακόλουθη αξιολόγηση πυρηνικής ενέργειας: «[…] δεν ήταν δυνατό για την TEG, ούτε τα μέλη της, να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η αλυσίδα αξίας της πυρηνικής ενέργειας δεν προκαλεί σημαντική βλάβη στην άλλους περιβαλλοντικούς στόχους στις εν λόγω χρονικές κλίμακες. Ως εκ τούτου, η TEG δεν συνέστησε τη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας στην Ταξινόμηση σε αυτό το στάδιο». (Παράρτημα Έκθεσης TEG 2020, σελ. 211) Μεταξύ άλλων ζητημάτων, το άλυτο ζήτημα των πυρηνικών αποβλήτων αναφέρθηκε από την TEG ως λόγος για αυτήν την αξιολόγηση.
Οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας δεν μπορούσαν να δεχτούν αυτή τη σαφή ετυμηγορία και άσκησαν σκληρές πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι μια νέα αξιολόγηση – μόνο για τα πυρηνικά! – να πραγματοποιηθεί. Το Κοινό Κέντρο Ερευνών – με μακρά ιστορία υπέρ των πυρηνικών – έγραψε μια αξιολόγηση που έχει κυκλοφορήσει από την άνοιξη του 2021 και δεν βλέπει κανένα πρόβλημα με το περιληφθούν τα πυρηνικά στις “βιώσιμες επενδύσεις”.
Λίγες ώρες πριν εκπνεύσει το 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε το Σχέδιο Συμπληρωματικής Κατ’ Εξουσιοδότηση Πράξης, που διέρρευσε στο euractiv, το οποίο περιλάμβανε τόσο την πυρηνική ενέργεια όσο και το φυσικό αέριο στη μεταβατική κατηγορία. Τα «κριτήρια» για τη συμπερίληψη των πυρηνικών συνίστανται ως επί το πλείστον στην εκπλήρωση των υφιστάμενων νομικών διατάξεων που αποτελούνται από την Οδηγία για τα πυρηνικά απόβλητα και την Οδηγία για την πυρηνική ασφάλεια. Επιπλέον, εισήχθησαν δύο συγκεκριμένα κριτήρια: τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν ένα σχέδιο για αποθήκευση χρησιμοποιημένου καυσίμου που θα αρχίσει να λειτουργεί το 2050 και οι αντιδραστήρες που είναι επιλέξιμοι για την ταξινόμηση πρέπει να λειτουργούν με καύσιμο “ανθεκτικό σε ατυχήματα”. Μόλις λίγες μέρες αργότερα, πολλά κράτη μέλη και η βιομηχανία διαμαρτυρήθηκαν για αυτά τα κριτήρια. Άλλα κράτη μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, συμμετέχουν στο λόμπι υπέρ της εγγραφής της πυρηνικής ενέργειας και του (ορυκτού) αερίου στον κατάλογο των “βιώσιμων επενδύσεων”.
– ¨Οσον αφορά το (ορυκτό) αέριο, είναι δεδομένο ότι δεν είναι ουδέτερο ως προς το κλίμα, αλλά στην πραγματικότητα ένα από τα πιο δραστικά αέρια / ορυκτά καύσιμα που αλλάζουν το κλίμα. Αν μερικές δεκαετίες πριν μπορούσε να αντιμετωπιστεί ως “μεταβατικό καύσιμο” για την ενεργειακή μετάβαση σε καθαρή ενέργεια, πλέον κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Το αέριο – σε όποια μορφή του – είναι μέρος του προβλήματος. Και δεν υπάρχει πλέον ο χρόνος να μεταβούμε από ένα ορυκτό καύσιμο σε ένα άλλο ορυκτό καύσιμο πριν περάσουμε στην εποχή χωρίς ορυκτά καύσιμα και στην κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Επενδύσεις σήμερα στην εξόρυξη αερίου, στην επέκταση των δικτύων (αερίου, LNG) καθώς και στην αντικατάσταση των καυστήρων πετρελαίου με καυστήρες αερίου είναι εντελώς λανθασμένες από κλιματική, περιβαλλοντική αλλά πλέον και από οικονομική άποψη και παγιδεύουν τις κοινωνίες και τους πολίτες σε μια επιλογή που έχει μεγάλο κόστος.
Περιλαμβάνοντας τα πυρηνικά και το αέριο στον κατάλογο των “βιώσιμων επενδύσεων”, η Επιτροπή όχι μόνο αγνόησε την ευρεία κριτική των σχεδίων από την πολιτική, την επιστήμη, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία των πολιτών, αλλά επίσης στερεί τη “σφραγίδα συμβατότητας με το κλίμα” της ΕΕ για επενδύσεις μεγάλης αξιοπιστίας. Αυτό είναι ένα βαρύ πλήγμα για την ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη. Η πυρηνική ενέργεια και το ορυκτό αέριο είναι πολλά πράγματα, αλλά δεν είναι βιώσιμες επενδύσεις.
Όπως γνωρίζεις, η τελευταία λέξη δεν έχει ειπωθεί ακόμα! Τόσο τα κράτη μέλη όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορούν ακόμη να σταματήσουν αυτή την λανθασμένη πολιτική. Το Λουξεμβούργο και η Αυστρία κινούνται νομικά κατά των σχεδίων της Επιτροπής. Μια διακομματική συμμαχία σχηματίζεται ολοένα και περισσότερο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να καταψηφίσει αυτή την επιλογή της Επιτροπής. Και όλο και περισσότεροι πολίτες και ομάδες της κοινωνίας των πολιτών κινητοποιούνται εναντίον αυτής της προσπάθειας κατεδάφισης της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Αγαπητέ Νίκο Ανδρουλάκη,
γνωρίζοντας εκ των έσω αλλά και ως ενεργός πολίτης τη δύναμη που έχει το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, σε προσκαλώ να σταθμίσεις τόσο ως ευρωβουλευτής όσο και αρχηγός του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ τα συμφέροντα της προστασίας του κλίματος όσο και της απεξάρτησης της χώρας μας από όλα – όχι μόνο τα ρώσικα – ορυκτά καύσιμα. Η μεγάλη εξάρτηση της χώρας μας από τα ορυκτά καύσιμα δεν έχει μόνο περιβαλλοντικές συνέπειες αλλά συνέβαλε και στην χρεοκοπία της χώρας την προηγούμενη δεκαετία (δημόσιο χρέος), συνεπάγεται μεγάλο κόστος για την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων. Τώρα έχει παγιδεύσει τη χώρα, την οικονομία, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά σε μια τρομακτική κρίση που οδηγεί σε ενεργειακή φτώχεια, αύξηση του ιδιωτικού χρέους και αναποτελεσματική χρήση δημόσιων πόρων. Οι όποιες ενισχύσεις προς τα νοικοκυριά για χρήση πετρελαίου, αερίου και περιορισμό των ακραίων επιπτώσεων της εκρηκτικής ανόδου των τιμών ρεύματος δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα αλλά αντίθετα καταλήγουν να ενισχύουν τις επιχειρήσεις ορυκτών καυσίμων και γενικότερα τους ενεργειακούς κολοσσούς.
Με την ψήφο σου ως ευρωβουλευτής μπορείς να κάνεις την διαφορά και να δώσεις την αναγκαία ώθηση στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, της απεξάρτησης από όλα τα ορυκτά καύσιμα καθώς και να συμβάλλεις στην διάσωση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και των πόρων που είχαν ανακοινωθεί ότι θα κατευθυνθούν σε πράσινες επενδύσεις.
Η εκτίναξη των τιμών των ορυκτών καυσίμων και η ταυτόχρονη ανάγκη απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό πετρέλαιο και “φυσικό” αέριο πρέπει να οδηγήσουν σε επιτάχυνση των στόχων αλλά και των έργων για την πράσινη μετάβαση σε όλη την ήπειρο, αντί να ευνοήσουν το “πράσινο ξέπλυμα” προς όφελος των ενεργειακών κολοσσών.
Ειδικά για την Ελλάδα, που έχει σπάσει κάθε ρεκόρ ενεργειακής ακρίβειας και τρομακτικής επιβάρυνσης των νοικοκυριών, θα ήταν απολύτως καταστροφικό να συμπεριληφθεί η πυρηνική ενέργεια και το αέριο στις “βιώσιμες επενδύσεις”. Είσαι ενήμερος ότι η Ελληνική κυβέρνηση – και μάλιστα σχεδόν στα κρυφά – προωθεί μια συμφωνία μακροχρόνιας απορρόφησης ηλεκτρικού ρεύματος ώστε να κάνει βιώσιμη την επένδυση της Βουλγαρίας σε ένα νέο πυρηνικό αντιδραστήρα (διαφορετικά αυτό δεν είναι οικονομικά βιώσιμο). Επίσης, προωθεί με επιμονή νέα δίκτυα και υποδομές αερίου (ιδιαίτερα LNG), παρά το γεγονός ότι η χώρα μας μπορεί να επιταχύνει τη στροφή στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας με συμμετοχή των πολιτών στις επενδύσεις (όπως προνοεί το ευρωπαϊκό σχέδιο REPowerEU). Η χώρα μας διαθέτει τεράστιο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας και ενεργειακής αποτελεσματικότητας στον κτιριακό τομέα, στις μεταφορές και συνολικά στην οικονομία, ώστε αυτή να γίνει κλιματικά ουδέτερη και ανταγωνιστική.
Μια γρήγορη στροφή σε πράσινη, ανανεώσιμη ενέργεια με σωστό χωροταξικό σχεδιασμό και συμμετοχή των πολιτών στις επενδύσεις – όχι μόνο των μεγάλων ενεργειακών παικτών – θα αναζωογονήσει την ελληνική οικονομία που δέχεται άλλο ένα μεγάλο πλήγμα, θα δημιουργήσει ένα πλαίσιο ευνοϊκό για νέες πράσινες/βιώσιμες επενδύσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην μεταστροφή των πόλεων, των μεταφορών και των επιχειρήσεων σε πράσινες, ιδιαίτερα ηλιακές, άμεσα, ενώ θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη συνολικά πράσινων επαγγελμάτων σε όλους τους τομείς.
Ως ευρωβουλευτής που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με τα θέματα πολιτικής προστασίας, γνωρίζεις ότι η περιοχή μας, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και η χώρα μας είναι πλέον ένα hotspot της κλιματικής κρίσης και οι συνέπειες της γίνονται ορατές με όλο και μεγαλύτερη ένταση, ενώ το κόστος από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης θα ξεπεράσει στη χώρα μας ίσως και τα 700 δις ευρώ, μέσα στον αιώνα που διανύουμε. Δεν αρκεί να θυμόμαστε την κλιματική κρίση μετά από κάθε καταστροφή για να “δικαιολογήσουμε” την απουσία πρόληψης και έγκαιρης προετοιμασίας. Πρέπει να την ενσωματώσουμε σε όλο το σχεδιασμό μας ως κοινωνία. Οι πολιτικοί πρέπει να τολμήσουν να δράσουν εγκαίρως και με σοφία.
Η επιστημονική έρευνα επιβεβαιώνει ότι η χώρα μας πρέπει να επιταχύνει την απεξάρτηση από όλα τα ορυκτά καύσιμα, όχι να στραφεί στο αέριο με μεγαλύτερη ένταση. Είσαι ενήμερος της έρευνας που δείχνει ότι “Είναι σαφώς οικονομικά και κοινωνικά λανθασμένος δρόμος το να επιδιώκεται η αντικατάσταση καυστήρων πετρελαίου με φυσικό αέριο, καθώς στην επόμενη περίοδο θα δημιουργήσει ακόμα πιο αυξημένα κόστη χρήσης και εγκλωβισμό των φτωχών νοικοκυριών. Αντίθετα, η χώρα πρέπει να επενδύσει άμεσα και στοχευμένα στα ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά στην αναβάθμιση των κατοικιών και τον εξηλεκτρισμό της θέρμανσης. Η όποια καθυστέρηση τώρα θα αυξήσει κατά πολύ το κόστος μετά».
Αγαπητέ Νίκο Ανδρουλάκη
οι ψηφοφορίες στις 14 Ιουνίου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Επιτροπή Περιβάλλοντος και Επιτροπή Οικονομικών) θα είναι πολύ κρίσιμες. Δεν υπάρχει περιθώριο να απέχουν ή να μην καταψηφίσουν οι ευρωβουλευτές το “πράσινο ξέπλυμα” της πυρηνικής ενέργειας και του αερίου, που θα μπορούσε να πλήξει όχι μόνο το κλίμα αλλά και την οικονομία.
Ελπίζουμε ότι θα συμμετέχεις στην μεγάλη συμμαχία ευρωβουλευτών από διαφορετικές πολιτικές ομάδες και χώρες που θα βάλουν φρένο σε μια καταστροφική πολιτική, που επιδιώκει να βαφτίσει την πυρηνική ενέργεια και το ορυκτό αέριο ως δήθεν βιώσιμες / πράσινες επενδύσεις. Είναι δεδομένο ότι τα θέματα αυτά είναι στο κέντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης σε ευρωπαϊκό αλλά και σε εθνικό επίπεδο, και θα είναι από τα κεντρικά στην επερχόμενη προεκλογική αντιπαράθεση και στα κριτήρια μετεκλογικών συνεργασιών.
Είμαι στην διάθεσή σου για οποιαδήποτε διευκρίνηση και ανταλλαγή απόψεων.
Με εκτίμηση
Νίκος Χρυσόγελος
π. ευρωβουλευτής ΠΡΑΣΙΝΟΙ / EFA
