του Νίκου Χρυσόγελου

π. ευρωβουλευτή ΠΡΑΣΙΝΟΙ/EFA

μέλος του Συμβουλίου Πράσινων

O Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) Rafael Mariano Grossi @rafaelmgrossi ζητάει να επισκεφθεί ομάδα ειδικών το πυρηνικό εργοτάσιο στη Ζαπορίτσια στην #Ουκρανία. Τα ρώσικα στρατεύματα κατοχής ισιχυρίζονται ότι η ρώσικη πλευρά συμφωνεί αλλά οιη Ουκρανική πλευρά δεν ...επιτρέπει τον έλεγχο (στο ελεγχόμενο από 500 ρώσους βαριά εξοπλισμένους στρατιώτες) πυρηνικό εργοστάσιο!

Προηγουμένως ο Rafael Mariano Grossi έχει προειδοποιήσει ότι ο ΔΟΑΕ δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφαλή λειτουργία της μονάδας στη #Zaporizhzhia, που είναι μια από τις μεγαλύτερες πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ευρώπη, και “αν συμβεί ένα ατύχημα μεγάλης κλίματος δεν θα οφείλεται σε μια φυσική καταστροφή”. “The ⁦@iaeaorg team must go to Zaporizhia just as we did to Chornobyl and South Ukraine earlier in the year. We can put together a safety, security and safeguards mission and deliver the indispensable assistance and impartial assessment that is needed”, θα δηλώσει.

Τις ανησυχίες της εξέφρασε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Josep Borrell επέρριψε τις ευθύνες στα ρωσικά στρατεύματα.

Ο επικεφαλής της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας της Ουκρανίας ζήτησε να δημιουργηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή γύρω από τον πυρηνικό αντιδραστήρα, την οποία θα επιτηρούν κυανόκρανοι. 

 
Image
Τα ρώσικα στρατεύματα κατέλαβαν μεγάλο μέρος των πυρηνικών εγκαταστάσεων στη Zaporizhzhia NPP και την κοντινή πόλη Energodar στις 4 Μαρτίου 2022. Τα ρωσικά στρατεύματα ελέγχουν σήμερα κατά τα 2/3 την πυρηνική μονάδα καθώς και περίπου το 12% της περιφέρειας όπου βρίκεται το πυρηνικό εργοστάσιο.  Οι Ρώσοι μάλιστα ανακοίνωσαν, όπως μετέδοσαν ρωσικά ΜΜΕ, ότι θα οργανώσουν τις επόμενες μέρες “δημοψήφισμα” στην περιοχή που ελέγχουν για την κήρυξη της αυτονομίας της και την “επανένωσή της με τη Ρωσία”. Στην ευρύτερη περιοχή κατοικούν 1.600.000 πολίτες, ενώ στις περιοχές που ελέγχουν οι Ρώσοι περίπου 200.000.
 
Η Ουκρανία κατηγορεί τα ρωσικά στρατεύματα ότι χρησιμοποιούν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις για να “αποθηκεύουν” βαρύ εξοπλισμό και με αυτόν πλήττουν περιοχές της Ουκρανίας αλλά ότι τώρα έπληξαν και στόχο κοντά στο εργοστάσιο: “Το βράδυ της 5ης Αυγούστου, Ρώσοι εισβολείς εκτόξευσαν ρουκέτες στο Energodar και έπληξαν την τοποθεσία ZNPP ακριβώς δίπλα στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης ξηρών πυρηνικών καυσίμων του σταθμού“. Ένας τεχνικός τραυματίστηκε. Προκλήθηκαν επίσης, ζημιές στη γραμμή υψηλής τάσης μιας από τις μονάδες ισχύος που οδήγησε στην προσωρινή αποσύνδεσή της και στη συνέχεια και του σταθμού αζώτου-οξυγόνου.
 

Η ακτινοβολία υποβάθρου μετά τον βομβαρδισμό από τις ρωσικές δυνάμεις του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, προκαλώντας ζημιά στους αισθητήρες παρακολούθησης, είναι εντός 8-12 micro roentgen/hour, δήλωσε ο κυβερνήτης της περιφέρειας Zaporizhzhia Starukh.

A view shows a damaged building at the Zaporizhzhia Nuclear Power Plant compound, amid Russia's invasion of Ukraine, in Enerhodar, Zaporizhzhia region, Ukraine, in this handout picture released March 17, 2022. Press service of National Nuclear Energy Generating Company Energoatom/Handout via REUTERS
Οι πυρηνικές αρχές της Ουκρανίας κατηγορούν μάλιστα τον στρατιωτικό διοικητή των στρατευμάτων κατοχής (το τεχνικό όμως προσωπικό είναι Ουκρανοί) ότι έχει παγιδεύσει με εκκρηκτικά τις γραμμές των δικτύων υψηλής τάσης των μονάδων και απειλεί να τις ανατινάξει.
 
Η Energoatom (η Ουκρανική υπηρεσία ατομικής ενέργειας) ισχυρίζεται ότι ο επικεφαλής της μονάδας Ραδιενεργού, Βιολογικού και Χημικού πολέμου των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, υποστράτηγος Valerii Vasyliev, ο οποίος τώρα διοικεί τη φρουρά στον πυρηνικό σταθμό Zaporizhzhia, είπε στους στρατιώτες του ότι «θα υπάρξει είτε ρωσική γη είτε καμένη έρημος εδώ».”Όπως γνωρίζετε, έχουμε ναρκοθετήσει όλες τις σημαντικές εγκαταστάσεις του πυρηνικού σταθμού Zaporizhia. Και δεν το κρύβουμε από τον εχθρό. Τους προειδοποιήσαμε. Ο εχθρός ξέρει ότι ο σταθμός θα είναι είτε Ρώσικος είτε κανενός. Εμείς είστε προετοιμασμένοι για τις συνέπειες αυτού του βήματος. Και εσείς, οι απελευθερωτές στρατιώτες, πρέπει να καταλάβετε ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή. Και αν έρθει η πιο σκληρή διαταγή – πρέπει να την εκπληρώσουμε με τιμή!
Image ImageImage
 
Οι Ρώσοι κατηγορούν την Ουκρανία ότι επιχειρεί να ανακαταλάβει τις πυρηνικές μονάδες και την περιοχή και ότι έπληξε για δεύτερη φορά την περιοχή. 
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε επίθεση σε ένα πυρηνικό εργοστάσιο είναι πράξη αυτοκτονίας και ζήτησε πρόσβαση στο πυρηνικό εργοστάσιο καθώς Ουκρανία και Ρωσία αντάλλασουν κατηγορίες για τον βομβαρδισμό του πυρηνικού εργοστασίου. 
   Russian forces began staging artillery attacks about a month ago from the Zaporizhzhia nuclear power plant, the largest in Europe.Image
 
Είναι πάντως γεγονός ότι στις 5 Αυγούστου υπήρξαν βομβαρδισμοί στην περιοχή που ανησύχησαν τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας που επισήμανε ότι “παραβιάζονται 6 από τους 7 κανόνες” για την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων στην διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων. Οι πυροσβέστες έσβησαν τις φωτιές αλλά η ανθρωπότητα κάθεται πάνω σε αναμμένα κάρβουνα, μια και το πυρηνικό εργοστάσιο στη Ζαπορίτσια είναι 10 φορές μεγαλύτερο από αυτό στο Τσερνομπίλ όπου έγινε το 1986 ένα από τα πιο καταστροφικά πυρηνικά ατυχήματα.
Image 
Σύφωνα με την ανακοίνωση – και με βάση στοιχεία που έχουν δώσει οι πυρηνικές αρχές της Ουρανίας – στη Ζαποριτσια είναι σε λειτουργία οι 2 από τις 6 μονάδες ενώ συνολικά, 10 από τις 15 Ουκρανικές μονάδες είναι συνδεδεμένες στο δίκτυο. Δεδομένα από το Τσερνομπίλ υπάρχουν όμως μόνο αποσπασματικά.
Η μονάδα απέχει περίπου 1000 χλμ από τη Μόσχα, όσα περίπου και το Τσερνομπίλ (900 χλμ). Όμως οι αέρηδες φυσάνε συνήθως προς άλλες κατευθύνσεις και όχι προς τη Μόσχα. Αυτό προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχία…

του Νίκου Χρυσόγελου

π. ευρωβουλευτή Πράσινοι / EFA

Μέλος του Συμβουλίου του νέου κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ

Η Ουκρανία δέχεται μια βίαιη, τρομακτική (και από άποψη πυρός) επίθεση από τις δυνάμεις του Πούτιν, χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, πόλεις καταστρέφονται, μνημεία – εκπαιδευτικά ιδρύματα – νοσοκομεία ισοπεδώνονται.

Στους περισσότερους μας έχει κάνει εντύπωση το σθένος των Ουκρανών πολιτών, για να πω την αληθεία όχι μόνο αυτών που πολεμάνε στην ίδια τη χώρα τους αλλά και αυτών (γυναίκες και παιδιά) που έχουν βρει καταφύγιο σε άλλες χώρες, κάποιες από αυτές και στην Ελλάδα.

Μου έχει κάνει εντύπωση, όμως, και η αγάπη που δείχνουν για τα ζώα μέσα σε αυτές τις αδιανόητες συνθήκες που βιώνουν. Ιδού μερικά περιστατικά που μας κάνουν να θαυμάζουμε τους ανθρώπους που αγαπάνε όχι μόνο τους δικούς τους ανθρώπους, τους φίλους, τους γείτονες, τους συμπολίτες τους αλλά και τα ζώα, που αποτελούν και αυτά μέλος τελικά μιας ευρύτερης “κοινότητας”. Και μερικές φορές μπορεί να χάσουν ακόμα και τη ζωή τους για να βοηθήσουν τα ζώα.

Οι Ουκρανοί πρόσφυγες παίρνουν μαζί τους και τα ζώα

Οι εικόνες με τις ουρές εκατομμυρίων Ουκρανών προσφύγων που περνάγανε στις γειτονικές χώρες ή μετακινούνταν προς τις δυτικές περιοχές μας συγκλόνισαν.

Πολλοί και πολλές συγκινηθήκαμε, όμως, και με εικόνες που πέρναγαν ίσως σε δεύτερη μοίρα, μεγάλοι και μικροί να έχουν μαζί τους, στην αγκαλία τους ή δίπλα τους, τους φίλους τους. Μεγαλείο ψυχής, νέες αξίες.

     

Δυο αδελφές με κίνδυνο της ζωής τους μεταφέρουν τα γατιά της περιοχής τους εκτός της πολεμικής ζώνης

Μπορεί να είναι καρτούν γάτα

Ο πόλεμος έπληξε όχι μόνο τους ανθρώπους αλλά και τα ζώα. Δύο αδελφές, πήραν την απόφαση να μεταφέρουν όσα περισσότερα ζώα μπορούσαν εκτός των εμπόλεμων περιοχών. Βρήκαν, αρχές Μάρτη 2022, ένα μεγάλο αυτοκίνητο και φόρτωσαν πενήντα γάτες και σκυλιά, από κέντρα προστασίας ζώων, δικά τους ζώα ή άλλων. Ταξίδευαν όλο το βράδυ με θερμοκρασίες που έφταναν και τους -7 βαθμούς Κελσίου, το αυτοκίνητο ήταν χωρίς όμως θέρμανση, και έφτασαν στα σύνορα με την Πολωνία όλοι και όλα – οι δύο αδελφές και τα ζώα – ζωντανά.

Αυτή η αποστολή έχει επαναλειφθεί άλλες 4 φορές. Οι αδελφές αποφάσισαν να επιστρέψουν στο Κίεβο μαζί με τις τρεις γάτες και τον σκύλο τους, και να συνεχίσουν να μεταφέρουν ζώα από την Ουκρανία, θύματα του πολέμου, στη Γερμανία, σε νέα καταφύγια και σε νέες οικογένειες.

Σκοτώθηκε ενώ είχε βγει για μια βόλτα και για να ταϊσει τα γατιά της γειτονιάς

Μπορεί να είναι εικόνα 5 άτομα και εξωτερικοί χώροι

Είχε βγει να ταΐσει τις γάτες, όταν άρχισε ο βομβαρδισμός σε πολυσύχναστη γειτονιά του Χάρκοβο, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας, σε μικρή απόσταση από τα σύνορα με τη Ρωσία. Η Natalia Kolesnik, όπως και πολλοί άλλοι κάτοικοι, είχε μάθει να συνυπάρχει με τους κινδύνους του πολέμου. Μέσα σε όλα τα άλλα είχε να φροντίσει και τις γάτες της γειτονιάς. Δυστυχώς, αυτή τη φορά οι οβίδες σκότωσαν τρεις γυναίκες. Η Natalia Kolesnik ήταν ένα από τα τρία πτώματα που άφησε πίσω ο βομβαρδισμός. Το ένα πτώμα ήταν αγνώριστο. Το δεύτερο ξεχώριζε από το σκισμένο κίτρινο φόρεμα, κοντά σε ένα βομβαρδισμένο παγκάκι. Κοντά στο τρίτο πτώμα υπήρχε ένα κουτί με μισοφαγωμένα φρούτα.

Ο σύζυγος της Natalia ανησυχούσε, ήξερε ότι η γυναίκα του ήταν έξω την ώρα του βομβαρδισμού. Την καλούσε στο κινητό και δεν απαντούσε. Έτρεξε έξω. Είδε το πτώμα της συζύγου του και έπεσε απελπισμένος πάνω της. Δεν ήθελε να πιστέψει ότι η γυναίκα του έφυγε για πάντα. Τη χάιδευε ακόμα και όταν οι νοσηλευτές πήραν το πτώμα της για να το κλείσουν στον ειδικό σάκκο. Ο γιος τους σκούνταγε τον πατέρα του. “Μπαμπά, τελείωσε, έφυγε, είναι νεκρή. Πάμε. Αυτή είναι η μητέρα μου. Μπαμπά, σε παρακαλώ. Πάμε.”

Μπορεί να είναι εικόνα 2 άτομα, παιδί και εξωτερικοί χώροι

Μπορεί να είναι εικόνα 5 άτομα, παιδί και εξωτερικοί χώροι

“Σήκω μπαμπά, είναι η μαμά, σκοτώθηκε, είναι νεκρή”,

Μπορεί να είναι εικόνα εξωτερικοί χώροι

Φωτορεπόρτερ Evgeniy Maloletka @apnews από την πόλη Kharkіv, 8/7/2022

Είναι γεγονός ότι η ειρήνη δεν είναι μια παθητική κατάσταση μεταξύ χωρών που δεν έχουν προβλήματα μεταξύ τους. Αυτός ο ιδανικός κόσμος στις διακρατικές σχέσεις δεν υπάρχει. Η ειρήνη είναι αντιθέτως αποτέλεσμα μιας ενεργητικής διαδικασίας εξεύρεσης λύσεων που προλαμβάνουν κρίσεις και διαμορφώνουν κοινά συμφέροντα. Πολύ συχνά ο πόλεμος είναι αποτέλεσμα της αδράνειας, ψευδαισθήσεων και ακινησίας, υποτίμησης των προβλημάτων αλλά και μη κατανόησης των συνθηκών που μπορεί να οδηγήσουν σε κλιμάκωση βήμα βήμα που δεν μπορεί να σταματήσει γιατί έχει δημιουργηθεί σταδιακή δυναμική σύγκρουσης. Σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε άσχετα αν η δική μας πλευρά κατηγορεί τον Ερντογάν για "τσαμπουκά" και η τουρκική πλευρά την Ελλάδα ότι "δεν έχει διάθεση για διάλογο". Τα μέσα ενημέρωσης και στις δύο πλευρές ρίχνουν συνεχώς λάδι στη φωτιά με αποτέλεσμα σταδιακά οι πολιτικές ηγεσίες να μην έχουν εύκολα τη δυνατότητα να αλλάξουν πλεύση. Πολύ περισσότερο αν επενδύουν στην ισχύ και όχι στην προετοιμασία της ειρήνης,

Η ευρωπαϊκή εμπειρία είναι χαρακτηριστική. Μέσα στον προηγούμενο αιώνα συνέβησαν δύο παγκόσμιοι πόλεμοι που ξεκίνησαν στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο. Όμως λίγα χρόνια μετά από το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου οι κύριοι αντίπαλοι - Γερμανία και Γαλλία - για διάφορους λόγους αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν όσα οδηγούσαν συχνά σε πολεμικές αντιπαραθέσεις μεταξύ τους. Με όλες τις αντιφάσεις και αδυναμίες του "πρότζεκτ" έχουμε σήμερα μια Ευρωπαϊκή Ένωση και θεωρούμε πλέον δεδομένο ότι Γερμανία και Γαλλία (και οι άλλες χώρες της ΕΕ) είναι αδύνατον να βρεθούν σε πόλεμο μεταξύ τους, ενώ οι συνοριακές περιοχές που άλλαζαν "αφέντη", σήμερα επιλύουν τα προβλήματά τους συνεργαζόμενες, υπάρχουν κοινές συνεδριάσεις των κοινοβουλίων τους, σχεδιάζουν από κοινού τις υποδομές τους που συνδέονται οικονομικά, πολιτιστικά, περιβαλλοντικά μεταξύ τους, Στην πραγματικότητα δεν έχουν πλέον διαχωριστικά σύνορα μεταξύ τους. Και όμως αυτό δεν ήταν αυτονόητο το 1946 ή το 1947.
Από την άλλη, στο υπογάστριο της ΕΕ, η Ανατολική Μεσόγειος μετατράπηκε τα τελευταία χρόνια στην πιο επικίνδυνη θάλασσα του κόσμου - εξαιτίας και της προώθησης των αγωγών και εξορύξεων υδρογονανθράκων που έθεσαν σε άλλη βάση τα γεωπολιτικά προβλήματα της περιοχής και τους ανταγωνισμούς. Έχει ενδιαφέρον να μελετήσουμε πώς φτάσαμε σε αυτό το σημείο αλλά το πιο επείγον είναι να βρούμε τα εργαλεία για να αλλάξουμε το προδιαγεγραμμένο μέλλον, την επερχόμενη πολεμική σύγκρουση είτε λόγω σκοπιμότητας είτε από ατύχημα, ασχέτως αν ο υπεύθυνος για την πρώτη σπίθα θα είναι ο Ερντογάν ή κάποια ατύχημα. Παρά τα "ηρωικά ξεσπάσματα" στο διαδίκτυο, δεν μπορώ να φανταστώ ότι η ελληνική πλευρά θα είχε την πρωτοβουλία να ξεκινήσει μια πολεμική περιπέτεια που θα οδηγούσε σε εθνική τραγωδία.
Φαίνεται ότι μετά από μια περίοδο έντονης στρατιωτικής κινητοποίησης, το λόγο τώρα θα έχει ο "διάλογος" (για νιοστή φορά εναλλασσόμενος με την ένταση) , όχι κατά ανάγκη σε επίπεδο  επιδίωξης ενός σοβαρού αποτελέσματος όπως θα ήταν για πράδειγμα η επίλυση των όποιων διαφορών και η δρομολόγηση μιας πάγιας ειρήνης, συνεργασίας και καλής γειτονίας. Όλοι μιλάνε για διάλογο: Ο Ερντογάν, η ελληνική κυβέρνηση, η ΕΕ, το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ, όσοι κήρυσσαν μέχρι σήμερα τον πόλεμο από τα κανάλια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τώρα που όλοι θα μιλάνε για "ειρηνική επίλυση των διαφορών μέσα από διάλογο" (για πόσες μέρες άραγε) αρχίζουν τα δύσκολα για το ελληνικό πολιτικό σύστημα που πρέπει να πάρει σαφή θέση και να μην συνεχίζει να πετάει την μπάλα στην εξέδρα. Αλλιώς θα βρεθεί υπό ασφυκτική πίεση. Ωραία να πατάς σε δύο βάρκες αλλά τώρα θα πρέπει να αποφασίσει ξεκάθαρα. Η ώρα της κρίσης φτάνει:
- Τελεσίγραφο 30 ημερών στην Τουρκία είχε δώσει η ΕΕ για να εγκαταλείψει τις προκλήσεις και να προσέλθει σε διάλογο στο παρελθόν. Ναι μεν οι διεθνείς παίχτες πιέζουν για αποκλιμάκωση των προκλήσεων από τον Ερντογάν - που μπορεί να οδηγήσουν σε πολεμικές περιπέτειες από σκοπιμότητα ή ατύχημα - αλλά όσον αφορά την ουσία των ελληνικών απόψεων πουθενά δεν έχει εκφραστεί ότι οι θέσεις μας είναι 100% σωστές. Όλες οι τοποθετήσεις αφορούν "την επίλυση των διαφορών μέσα από διάλογο", κάτι που δεν είναι φυσικά ταυτόσημο με την επίσημη ελληνική θέση (συζητάμε μόνο για την υφαλοκρηπίδα και την οριοθέτηση της ΑΟΖ).
- Ο Ερντογάν πότε γυρίζει το κουμπί στις απειλές και τον τσαμπουκά, πότε το γυρίζει στο "διάλογος χωρίς προαπαιτούμενα". Αφού παίξει το χαρτί της ισχύος και το τραβάει στα άκρα, μετά παίξει το χαρτί της διπλωματίας και του "διαλόγου" για να δείξει ότι είναι "κήρυκας της λογικής και του διαλόγου" ώστε είτε να αναγκάσει την Ελλάδα να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου επί όλων πλέον των θεμάτων (που και με δική μας ευθύνη άνοιξαν) είτε να την εκθέσει ως αρνούμενη τον διάλογο, οπότε η χώρα μας θα μείνει μόνη της (με τα εξοπλιστικά της προγράμματα!!!). Το σχήμα είναι απλό, το είχαν χρησιμοποιήσει στο παρελθόν οι Τούρκοι διπλωμάτες, πολύ πιθανόν να το επαναλάβουνουν τώρα: "Εμείς λέμε Ναι, η Ελλάδα λέει Όχι". Όποιος έχει διδαχθεί από τις κινήσεις της τουρκικής διπλωματίας είναι εύκολο να κατανοήσει την στρατηγική της: "Όποιος έχει δίκιο δεν αποφεύγει το διάλογο" (άρα ..."όποιος αποφεύγει το διάλογο έχει άδικο")
- Η Γερμανική προεδρία είχε αναλάβει πρωτοβουλίες για έναρξη ελληνο-τουρκικού διαλόγου (με την συμμετοχή και της ίδιας ή και της ΕΕ;) αλλά δεν κατέληξε πουθενά. Είναι πιθανόν ότι το ΝΑΤΟ είτε οι ΗΠΑ να πιέσουν το επόμενο διάστημα για "διάλογο". Θα ήταν αδιανόητο με τον πόλεμο στην Ουκρανία να βρίσκεται σε εξέλιξη, την ένταση σε παγκόσμιο επίπεδο, δύο χώρες μέλη μιας "συμμαχίας" να φτάσουν είτε σκοπίμως είτε από ατύχημα σε πόλεμο. Ούτε να το σκεφτούν δεν θα ήθελαν εκεί στο ΝΑΤΟ και στις ΗΠΑ. Λέγεται ότι και μόνο στην πιθανότητα να γίνει κάποιο ατύχημα που θα μπορούσε να οδηγήσει για λίγο σε πολεμικές περιπέτειες, οι ΗΠΑ θα μπλόκαραν τα ηλεκτρονικά συστήματα των δύο χωρών. Ποιος ξέρει σε τι βαθμό είναι αυτό αληθινό, πάντως δεν μοιάζει και απίθανο. Η Γερμανική προεδρία είχε προετοιμαστεί μια ισχυρή παρέμβαση στα θέματα της ελληνο-τουρκικής αντιπαράθεσης με στόχο να φέρει τους δύο στο τραπέζι του διαλόγου. Η Μέρκελ είχε θέσει φυσικά όρια στην επίδειξη ισχύος από την πλευρά του Ερντογάν αλλά όποιος είχε διαβάσει προσεκτικά τις προτάσεις για κυρώσεις κατανοούσε εύκολα ότι αυτές είχαν συμβολικό χαρακτήρα, δεν μπορούσαν να ανατρέψουν πολιτικές που έχει σχεδιάσει η Τουρκική διπλωματία, αν δεν υπάρχει άλλη "προσφορά προς την Τουρκία" ώστε να προσδεθεί εκ νέου στην ευρωπαϊκή προοπτική που μπορεί να έχει διάφορες όψεις, πάντως όχι (τουλάχιστον στο ορατό μέλλον) με την μορφή της ένταξής της στην ΕΕ. Γιαυτό δεν εφαρμόστηκαν τελικά ούτε οι πιο ελαφριές "κυρώσεις", παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη και τα κατευθυνόμενα ελληνικά ΜΜΕ μιλούσαν για σκληρές κυρώσεις, απομόνωση της Τουρκίας κ.ά.
- Η Ελλάδα φαίνεται ότι έχει ήδη δρομολογήσει αγορές νέων εξοπλιστικών συστημάτων ύψους 11 δις για τα επόμενα 2-4 χρόνια (από τις μεγαλύτερες αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 7% του ΑΕΠ της σήμερα) σε περίοδο υψηλού πληθωρισμού, ενεργειακής φτώχειας, κατάρρευσης της οικονομίας και υψηλής ανεργίας. Είναι προφανές ότι το κυνήγι των εξοπλισμών δεν σταματάει πουθενά, με αποτέλεσμα να εξαντλούνται και οικονομικά οι δύο χώρες χωρίς να είναι ρεαλιστικό η μία από τις δύο να επιβληθεί πλήρως με την στρατιωτική ισχύ της επί της άλλης.
- Η παγίωση της διχοτόμησης στην Κύπρο. Όσο περνάει ο καιρός, η επίλυση του Κυπριακού γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Η αποτυχία του Ακιντζί στις εκλογές στο Βορρά δημιούργησε κενό συνομιλητή από την τουρκοκυπριακή πλευρά που να στηρίζει έναν δίκαιο συμβιβασμό. Η Τουρκία είχε δείξει το 2017 ότι είχε μετακινηθεί από τις πάγιες απόψεις της προσδοκώντας κάποια ανταλλάγματα, όπως είναι αναμενώμενο. Δεν είναι πλέον διατεθειμένη να συμφωνήσει ακόμα και στα "συμφωνημένα" στο Κραν Μοντάνα.
- Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ είχε αναλάβει πρωτοβουλία για δημιουργία "τεχνικών επιτροπών" που θα αντιμετώπιζαν στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ τις ελληνοτουρκικές διαφορές (το περίφημο μήνυμα στο twitter του Jens Stoltenberg "Following my discussions with Greek & Turkish leaders, the two Allies have agreed to enter into technical talks at #NATO to establish deconfliction mechanisms and reduce the risk of incidents & accidents in the #EastMed". Στην πραγματικότητα ο ίδιος ο ΓΓ του ΝΑΤΟ είχε επιβεβαιώσει ότι "Μόνο... τεχνικές συζητήσεις σε στρατιωτικό επίπεδο στο ΝΑΤΟ διεξάγονται, αυτή τη στιγμή, μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας", που ίσως μπορεί να αποτρέψουν μια κλιμάκωση σε περίπτωση ενός "ατυχήματος, αλλά προφανώς δεν είναι αυτές οι "τεχικές συζητήσεις" που μπορεί να οδηγήσουν σε ειρήνη, συνεργασία και σχέσεις καλής γειτονίας. Σε κάθε περίπτωση άλλοι είναι οι συσχετισμοί και δομές "διαλόγου" μέσα στο ΝΑΤΟικό πλαίσιο και άλλο το διεθνές δίκαιο (Χάγη) ή οι απευθείας συνομιλίες με την συμμετοχή της ΕΕ για την επίλυση των Ελληνο-Τουρκικών διαφορών.
Η Ελλάδα θα έπρεπε να επιδιώκει τις συνομιλίες με την ενεργή παρέμβαση της ΕΕ που στάθηκε στο πλευρό της και την πίεση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ που ενδιαφέρονται για άλλους λόγους να αποκλιμακωθεί η ένταση. Όσο και να βγαίνουν σήμερα κάποιοι και να προσπαθούν να πιέσουν για σκληρή στάση, εξοπλιστικά, ανυποχώρητη στάση, αργά ή γρήγορα η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει ξεκάθαρα αν είναι υπέρ των συνομιλιών και της Χάγης για την επίλυση των προβλημάτων ή όχι. Το να λέει ότι είναι αλλά να μην υπάρχει στρατηγική για αυτό είναι το χειρότερο δυνατό σενάριο.
Οι συνομιλίες, όμως, οδηγούν σε συμβιβασμούς, καλύτερους ή χειρότερους, όπως έγινε με Ιταλία και Αίγυπτο (ή με την Βόρεια Μακεδονία).
Πόσο έτοιμη είναι η ελληνική κοινωνία να αποδεχθεί ότι δεν έχουμε σε όλα 100% δίκιο και ότι θα απαιτηθούν υποχωρήσεις ή συμβιβασμοί με βάση το διεθνές δίκαιο ή την ανάγκη ισορροπημένων παραχωρήσεων από τις δύο πλευρές ώστε να λύσουμε επιτέλους τα ελληνοτουρκικά - συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού - και να ξεκινήσει μια νέα εποχή ελληνοτουρκικών σχέσεων;
Πόσο έτοιμο είναι το ελληνικό πολιτικό σύστημα (κυβέρνηση και αντιπολίτευση) να προωθήσουν στην πράξη μια τέτοια πολιτική αλλά και να παραδεχτούν ότι οι υδρογονάνθρακες και οι εξορύξεις στην Αν Μεσόγειο όχι μόνο δεν ενίσχυσαν την βιωσιμότητα, την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή (όπως διαφήμιζαν για να μας πείσουν) αλλά αντιθέτως είναι ο καταλύτης που μπορεί να οδηγήσει σε αντίδραση που θα τινάξει όλη την περιοχή στον αέρα, να προκαλέσει δηλαδή την "τέλεια καταιγίδα";
Είναι έτοιμο το ελληνικό πολιτικό σύστημα να βάλει στο τραπέζι του διαλόγου
- ένα "πράσινο σχέδιο συνεργασίας στην Αν. Μεσόγειο προς όφελος όλων των κοινωνιών και των πολιτών της περιοχής", να πιέσει για να παγώσουν όλα τα σχέδια έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων και τα διαλυθούν τα "μέτωπα" που δημιουργήθηκαν γύρω από αυτά τα συμφέροντα;
- πάγωμα των εξοπλιστικών προγραμμάτων από όλους και διάθεση αυτών των τεράστιων ποσών για την ανάκαμψη της οικονομίας, των επιχειρήσεων, της εργασίας και του περιβάλλοντος στην περιοχή;