Η σκέψη μας είναι με τους πολίτες στην Στοκχόλμη που αντιμετωπίζουν την τρομοκρατική επίθεση με ηρεμία και αλληλεγγύη μεταξύ τους, ανοίγουν τα σπίτια τους σε όσους/ες έχουν ανάγκη, στέκονται ο ένας /η μία δίπλα στον άλλο/στην άλλη #stockholm#drottninggatan#openstockholm

Οι τρομοκράτες δεν θα πετύχουν να διχάσουν τις κοινωνίες.
Η Στοκχόλμη - όπως βλέπω από όλα τα μηνύματα - θα συνεχίσει να παραμένει μια ήσυχη και φιλική πόλη, ανοικτή και ειρηνική. Το βλέπει κάποιος ακόμα και στον τρόπο που κινούνται οι αρχές, η αστυνομία, η κυβέρνηση και οι πολίτες.
Η Σουηδία πρωτοστατεί σε θέματα κλίματος, προσφύγων, περιβάλλοντος, ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης, Οι τρομοκράτες δεν θα μπορέσουν να αλλάξουν αυτή την πορεία.
Οι πρόσφυγες είναι κι αυτοί θύματα αυτής της τρομοκρατίας. Ας μην το ξεχνάμε.

Υπάρχουν δύο τρόποι αντίδρασης μιας  κοινωνία απέναντι στην βαρβαρότητα παρόμοιων τρομοκρατικών επιθέσεων. Ο ένας είναι να παίξει στο πεδίο που θέλουν, να ξεκινήσει δηλαδή ένας διχασμός στην κοινωνία που δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα, να τα βάλει με το Ισλάμ, τους μουσουλμάνους γενικά, στοχοποιώντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους που στην μεγάλη πλειοψηφία τους είναι κι αυτοί θύματα των τρομοκρατών. Όλες οι στατιστικές, παρά το αντίθετο που πιστεύουν πολλοί, δείχνουν ότι τα περισσότερα θύματα των τρομοκρατών είναι στις μουσουλμανικές χώρες κι όχι στη Δύση. Από την άλλη πλευρά, οι ακραίοι στον ισλαμικό κόσμο τα βάζουν γενικά με τους Χριστιανούς, τους αντιμετωπίζουν όλους ως "σταυροφόρους" κα).

Ο διχασμός είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκουν οι τρομοκράτες, αφού επιζητούν την πόλωση ώστε να αυξήσουν την επιρροή τους μεταξύ όσων θα περιθωριοποιηθούν ή θα γίνουν στόχος φανατικών από την άλλη πλευρά. Και τότε θα γίνουν χειρότερα τα πράγματα.

Ο δεύτερος  τρόπος, που αντιστοιχεί στις αξίες μας, είναι να πενθήσουμε τα θύματα, τα συλλυπηθούμε τους οικείους τους, αλλά να σταθούμε ενωμένοι αναγνωρίζοντας τον πολιτισμικό πλούτο που έχει  κάθε κοινωνία, το διαφορετικό αλλά και τα πολλά που ενώνουν. Αυτό το δεύτερο, διαπιστώνω - από τα μηνύματα που έρχονται από την Σουηδία- να κυριαρχεί.  Και νομίζω ότι είναι αυτό που θα κάνει τους τρομοκράτες να διαπιστώσουν κάποια στιγμή ότι έχουν χάσει το παιχνίδι του διχασμού κυρίως στις δυτικές κοινωνίες στις οποίες επιδιώκουν να μεταφέρουν τον πόλεμο. Αυτό το κλίμα πόλωσης και διχασμού είναι το έδαφος που τους εξέθρεψε, στο πεδίο της ενωμένης κοινωνίας και της συνύπαρξης μπορούν να ηττηθούν στρατηγικά.

Έτσι κι αλλιώς σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις.

Πώς μπορείς να σταματήσεις έναν τρομοκράτη που αρπάζει ένα φορτηγό και πέφτει πάνω σε αμέριμνους πολίτες ή τινάζεται μέσα σε μια πολυσύχναστη περιοχή;

Το επικίνδυνο θα είναι να εξωθηθούν πολλοί άνθρωποι - λόγω θρησκείας ή διαφορετικότητας και μόνο - στο περιθώριο και να νοιώσουν συμπάθεια προς τους τρομοκράτες λόγω απελπισίας.

Είναι αυτό που επιδιώκουν οι τρομοκράτες, είναι αυτό που έμμεσα "πετυχαίνουν" οι ακροδεξιοί, είναι αυτό που πρέπει να αποτρέψουμε όσοι/ες σκεφτόμαστε λογικά και δρούμε για το κοινό καλό.

Είμαστε όλοι Σουηδοί. Δεν σας φοβόμαστε…

Παρατηρώντας τα αστέρια ή

                                              πρόσφυγες στο Αστεροσκοπείο μια βραδιά του Μαρτίου

Ο καιρός στη διάρκεια της ημέρας, στις 30 Μαρτίου, ήταν συννεφιασμένος.  Είχαμε κάποια ανησυχία μήπως η συννεφιά δεν μας επέτρεπε το βράδυ – όπως είχαμε προγραμματίσει - να κάνουμε παρατηρήσεις, από τηλεσκόπιο, της σελήνης κι αστεριών, όπως είχαμε συνεννοηθεί με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Τελικά ήμασταν τυχεροί. Τα σύννεφα σκόρπισαν και η παρατήρηση με το τηλεσκόπιο χάρισε σημαντικές εμπειρίες στους πρόσφυγες που φιλοξενούμε στο κέντρο στέγασης και ένταξης WELCOMMON, που συμμετείχαν με πολύ ενθουσιασμό.

Η εκπαιδευτική επίσκεψη στο Αστεροσκοπείο, στην οποία συμμετείχαν 60+ άτομα, ξεκίνησε με βόλτα στην παλιά πόλη κάτω από την Ακρόπολη, συζήτηση για την δημοκρατία, «αναρρίχηση» στο λόφο που φιλοξενεί το Κέντρο Επισκεπτών, απόλαυση του ηλιοβασιλέματος από ψιλά, εκστασιασμό μπροστά στην Ακρόπολη που αναδύονταν φωτισμένη απέναντι μας και κατέληξε με ξενάγηση στον κόσμο των αστεριών από νέους επιστήμονες του Κέντρου. Ο θόλος άνοιξε και το τηλεσκόπιο στράφηκε στον ουρανό για να δούμε την νέα σελήνη αλλά και κάποια αστέρια.

Πολλοί ξέρουμε ότι τα περισσότερα ονόματα αστερισμών και αστεριών είναι ελληνικά, αλλά λίγοι μάλλον ξέρουν ότι υπάρχουν ονόματα αστεριών αραβικά ή περσικά. Οι Άραβες αστρονόμοι αποκαλούσαν τον Κηφέα Al Multahab, δηλαδή ο Φλεγόμενος. Για τους νομάδες καμηλιέρηδες ήταν το Al Aghnam, δηλαδή το Πρόβατο. Η  πολική περιοχή του ουρανού αποτελούσε για αυτούς μια ολόκληρη στάνη, με βοσκό και τσοπανόσκυλα. Ο Ωρίωνας για εμάς, είναι ο Αλ Τζαμπάρ (ο Γίγαντας) για τους Άραβες. Το πιο λαμπρό άστρο του Ωρίωνα, είναι  ο Μπετελγκέζ, ο Βασιλίσκος του Λέοντα. Ο Μικρός Κύων, γνωστός ως Προκύων στους αρχαίους έλληνες, ονομάζεται από τους άραβες Al Shira al Shamiyyah, δηλαδή «Ο Λαμπρός της Συρίας». Τι έκπληξη για τα παιδιά πρόσφυγες από τη Συρία να βλέπουν εκεί στον ουρανό της αττικής τον φωτεινό Al Shira, τον Λαμπρό της Συρίας!

Ευχαριστούμε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και τον Δρ Γεράσιμο Παπαδόπουλο για την μοναδική εμπειρία που μας χάρισαν με την επίσκεψη αυτή καθώς και τους επιστημονικούς συνεργάτες του που μας ξενάγησαν τόσο όμορφα στον κόσμο των αστεριών. Χαρήκαμε, επίσης, που συναντήσαμε τόσα νέα παιδιά και μαθητές στους χώρους αυτούς.

Το Κέντρο Επισκεπτών Θησείου βρίσκεται στον ιστορικό χώρο του ΕΑΑ στο Θησείο στην κορυφή του λόφου Νυμφών, απέναντι από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Στεγάζεται στο κτίριο Σίνα. Σχεδόν 120μ νότια από το κτίριο Σίνα βρίσκεται ένα κτίριο, κατασκευασμένο από μάρμαρο Αίγινας με θόλο διαμέτρου 8μ, που φιλοξενεί το τηλεσκόπιο Δωρίδη. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον καθηγητή Δημήτριο Αιγινήτη, πέμπτο Διευθυντή του Αστεροσκοπείου Αθηνών, κατά την έκλειψη Ηλίου στις 30 Αυγούστου 1905. http://www.astro.noa.gr/gr/visitorcenter/thissio/

Αν δεν έχετε πάει μέχρι τώρα, μην χάσετε αυτή την εμπειρία. Θα σας μείνει αξέχαστη. Όπως νομίζουμε ότι έμεινε σε όλες και όλους, μικρούς και μεγάλους που συμμετείχαν στην εκπαιδευτική "εκδρομή" στα αστέρια.

Των

Νίκου Χρυσόγελου

(πρώην Ευρωβουλευτή

& Περιφερειακού Συμβούλου Ν. Αιγαίου)

και Νικόλα Στεφάνου

(επιχειρηματία διαδικτύου)

Τα θέματα που απασχολούν τις κοινωνίες δεν μπορεί να είναι άσπρο-μαύρο. Για παράδειγμα, μπορούμε να απορρίψουμε μια πρόταση αλλά δεν είναι απαραίτητο να διατηρήσουμε μια κατάσταση. Aν αυτή δεν είναι συμβατή πλέον με τις ανάγκες και αξίες της κοινωνίας, υπάρχει η δυνατότητα να επιλέξουμε μια άλλη καλύτερη που θα είναι προς το συμφέρον της τοπικής κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Αυτό ισχύει, για παράδειγμα, με το θέμα των ανεμογεννητριών στην Πάρο ή και σε άλλες περιοχές.

Οι κοινωνίες πρέπει να συζητάνε δημοκρατικά και με επιχειρήματα τις διαφορετικές επιλογές που υπάρχουν και να αναζητούν αυτή που είναι πιο ωφέλιμη για την κοινωνία και το περιβάλλον, συγκεντρώνει ευρύτερη συναίνεση κι αντιμετωπίζει τα υπαρκτά, μεγάλα περιβαλλοντικά και κλιματικά προβλήματα. Χρειάζεται προσοχή, όταν απορρίπτουμε μια επιλογή, να μην πετάμε με τα απόνερα και το μωρό.

Στην παθιασμένη ατμόσφαιρα που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην Πάρο όπου κάθε γνώμη έστω και λίγο διαφοροποιημένη θεωρείτε «προδοσία», δεν είναι εύκολο να ακουστεί, ακόμα περισσότερο να κατανοηθεί, μια θέση διαφορετική τόσο από το σχέδιο που προωθείτε όσο και από την επικρατούσα θέση που αρκείται σε ένα ξερό «όχι στις ανεμογεννήτριες».

Είναι βέβαιο ωστόσο ότι η μεγάλη κινητοποίηση του κόσμου που επιτεύχθηκε στην Πάρο είναι απαραίτητη για να εμποδιστεί το συγκεκριμένο (απαράδεκτο!) επενδυτικό σχέδιο ανάπτυξης αιολικών πάρκων που πάει να υλοποιηθεί στο νησί. Η αντίθεση, όμως, προς αυτό το σχέδιο δεν μπορεί να οδηγήσει στην διατήρηση της σημερινής, επίσης απαράδεκτης κατάστασης, αφού η ενέργεια που χρειάζεται η Πάρος παράγεται σήμερα από «βρώμικες», μη ανανεώσιμες πηγές, όπως το πετρέλαιο. Το αποτέλεσμα είναι προβληματικό και ορατό: ρυπαίνεται το περιβάλλον και συμβάλλουμε στην επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, η εισαγωγή πετρελαίου επιβαρύνει τα δημοσιονομικά και την οικονομία των νοικοκυριών και της χώρας. Κατά συνέπεια, χρειάζεται ένα πραγματικά εναλλακτικό σχέδιο αειφόρου ανάπτυξης που θα αφορά τη θέση της Πάρου στο νέο ενεργειακό τοπίο και τη συμμέτοχή της στην μείωση των εκπομπών CO2 που αλλάζει, όπως όλοι πλέον γνωρίζουν, ραγδαία το κλίμα.

Γιατί λέμε «όχι στο προτεινόμενο σχέδιο»: Το προτεινόμενο σχέδιο είναι καταρχάς προκλητικό αφού είναι αδιανόητο να πιστεύουν κάποιοι ότι τέτοια σχέδια, με τόσο μεγάλες παρεμβάσεις στο τοπίο και στο περιβάλλον, μπορούν να υλοποιηθούν σε κράτος μέλος της ΕΕ χωρίς διαφάνεια και συμμετοχή του κοινού στη λήψη αποφάσεων. Εδώ και πολλά χρόνια υπάρχει σε ευρωπαϊκό επίπεδο η υποχρέωση να ακολουθούνται διαδικασίες που διασφαλίζουν ότι κάθε σχέδιο που ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον υπόκειται σε διαβούλευση που πραγματοποιείται σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας, όχι όταν τα έργα έχουν αποφασιστεί.

Ενώ η μετάβαση σε ένα άλλο ενεργειακό μοντέλο είναι απαραίτητη για περιβαλλοντικούς και οικονομικούς λόγους, ο τρόπος που θα προωθηθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι οι τοπικές κοινωνίες δεν λένε ένα απλό ναι ή όχι. Πρέπει να είναι αυτές που έχουν την πλήρη ιδιοκτησία ή σημαντικό ποσοστό ιδιοκτησίας των επενδύσεων ΑΠΕ που γίνονται,  αποφασίζουν για την έκταση και την χωροθέτηση των επενδύσεων, επωφελούνται περιβαλλοντικά και οικονομικά από την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Στο κυρίαρχο ενεργειακό μοντέλο, η ενέργεια παράγονταν από μεγάλες επιχειρήσεις που συγκέντρωναν εκείνες όλο τον πλούτο, αλλά η νέα «ενεργειακή επανάσταση» στοχεύει στο να περάσει η ενέργεια στις κοινότητες (communityenergy) και να βασίζεται αποκλειστικά σε ανανεώσιμες πηγές. Σημειωτέο ότι τουριστικοί προορισμοί που ακολουθούν αυτό το μοντέλο πετυχαίνουν βελτίωση του τουριστικού προϊόντος και της προβολής τους στις πιο προνομιακές τουριστικές αγορές.   

Το προτεινόμενο σχέδιο δεν συμμορφώνεται με αυτές τις βασικές επιλογές. Το να απορρίψουμε, όμως, συνολικά την ανάγκη προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξαιτίας μιας μονόπλευρης ενημέρωσης, που αγνοεί την αναγκαιότητα της ενεργειακής μετάβασης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας λόγω της κλιματικής αλλαγής, είναι μια επιλογή που διατηρεί το σημερινό απαράδεκτο, επίσης, καθεστώς.

Ασκούμε κριτική στο επενδυτικό σχέδιο που προωθείται σήμερα αλλά όχι με λάθος, αντιεπιστημονικά επιχειρήματα που μας εκθέτουν, όπως για κάποιες συνωμοτικές θεωρίες περί της «πράσινης ανάπτυξης», περί της δήθεν ανικανότητας της αιολικής και γενικότερα της ανανεώσιμης ενεργείας να αντικαταστήσει την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, για δήθεν επιπτώσεις στην υγεία κα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι  όλες οι χώρες με την Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα (2015) δεσμεύτηκαν να σταματήσουν πλήρως τη χρήση ορυκτών καυσίμων μέχρι το αργότερο το 2050. Χώρες, όπως η Γερμανία, η Σκωτία, η Νορβηγία, η Δανία έχουν ήδη παρουσιάσει τα σχέδια τους, ενώ και η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να το κάνει.

Όταν πρωτο-συζητήθηκε το θέμα στο τότε Περιφερειακό Συμβούλιο Ν. Αιγαίου, ο  Νίκος Χρυσόγελος (Περιφερειακός Σύμβουλος με τον Οικολογικό Άνεμο κι ευρωβουλευτής τότε) υπέβαλε ένα σχέδιο απόφασης που υπερψηφίστηκε «για απόρριψη της συγκεκριμένης επένδυσης». Αλλά η απόφαση συνοδεύονταν από θετική πρόταση, για ανάληψη πρωτοβουλιών από την περιφέρεια και τις τοπικές κοινωνίες για προώθηση συνεργατικών ενεργειακών σχημάτων για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα νησιά προς όφελος των νησιωτικών κοινωνιών και του περιβάλλοντος.

Προφανώς δεν θα δεχθεί μια τοπική κοινωνία μια πρόχειρη τεχνική μελέτη που ορίζει την «φέρουσα ικανότητα» της Πάρου σε 100 ανεμογεννήτριες, χωρίς να έχει πάρει υπόψη την κλίμακα και τις ιδιαίτερες πολιτισμικές και περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες των Κυκλάδων.  Το ενεργειακό μοντέλο της Πάρου και του Ν. Αιγαίου πρέπει να διαμορφωθεί με συμμετοχικό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις αλλά και τις δεσμεύσεις που έχουμε ως κοινωνία να προστατέψουμε το κλίμα για τα παιδιά μας. Ας μην ξεχνάμε ότι τα νησιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Ο κόσμος είναι εξοργισμένος κι αρνητικός, δικαιολογημένα, αλλά η οργή πρέπει να μετατραπεί σε συνειδητή επιλογή ενός διαφορετικού ενεργειακού μοντέλου. Κάποια στιγμή θα έρθουν σίγουρα να μας μιλήσουν για την αναγκαιότητα των επενδύσεων, για τις δεσμεύσεις μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, για το σημαντικό αιολικό δυναμικό των Κυκλάδων και για αντισταθμιστικά οφέλη. Τότε το ξερό «όχι στις ανεμογεννήτριες» δεν θα είναι αξιόπιστος λόγος! Πρέπει να έχουμε διαμορφώσει το δικό μας όραμα και το δικό μας εναλλακτικό σχέδιο. Ποια πρέπει να είναι αυτά;

Το όραμά μας λοιπόν μπορεί να περιλαμβάνει αντί για έργα σαν τα προτεινόμενα του «σχεδίου Κοπελούζου/ENEL» για τα νησιά Άνδρο, Τήνο, Πάρο και Νάξο, ένα διαφορετικό, εναλλακτικό σχέδιο που θα έχει ως πρωταγωνιστές τις τοπικές κοινωνίες. Προτείνουμε τη δημιουργία δημοκρατικά οργανωμένης «συμμετοχικής Εταιρίας Παραγωγής Πράσινης Ενέργειας» (ενεργειακός συνεταιρισμός, όπως οι 2500 που υπάρχουν σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και χιλιάδες άλλοι στις ΗΠΑ), με μέλη πολίτες και, πιθανόν, σε συνεργασία με την Περιφέρεια, τους Δήμους, τη τοπική ΔΕΗ, επαγγελματικούς, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς φορείς, εμπορικούς συλλόγους, εργατικά κέντρα και σωματεία, εργαζόμενους στο ΝΕΩΡΙΟ, τουριστικούς φορείς, ιδιωτικές επιχειρήσεις. Μια τέτοια συνεργατική/συνεταιριστική επιχείρηση μπορεί να προωθήσει τις επενδύσεις στις ΑΠΕ (αιολική, ηλιακή, βιομάζα, γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας, κυματική κα) στην Πάρο. Ένα τέτοιο μοντέλο μπορεί να βοηθήσει να απεξαρτηθούν τα νησιά από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο) και ταυτοχρόνως να διατηρήσει τα οικονομικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες.

Τέτοια σχήματα δεν μπορούν να ελεγχθούν από κάποιους που θα συγκέντρωναν «μετοχές», αλλά, αντιθέτως, διασφαλίζουν ότι θα παραμείνουν υπό τον έλεγχο των τοπικών κοινωνιών που θα κατευθύνουν τις επενδύσεις, λαμβάνοντας υπόψη το τοπικό περιβάλλον, τις ανάγκες της κοινωνίας και την προσπάθεια προστασίας του κλίματος.

Είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε την Παριανή κοινωνία να προχωρήσει προς μια τέτοια κατεύθυνση αξιοποιώντας την ευρωπαϊκή τεχνογνωσία.

The Treaties of Rome sixty years on

Moving Forward with Europe!

The liberal democracy crisis and the future of the EU

"Πώς θα προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά" ήταν το θέμα ενός διημέρου συνεδρίου που διοργάνωσε το γερμανικό πράσινο ινστιτούτο Heinrich Boell, στο Βερολίνο, το διήμερο 20 και 21 Μαρτίου. Συμμετείχα ως προσκεκλημένος ομιλητής στην μία από τις 4 ενότητες, αυτή για "Ευρωπαϊκή Ενεργειακή πολιτική" και ως σύνεδρος στην ευρύτερη πολιτική συζήτηση για την Ευρώπη.

Ευρύς και ενδιαφέρον ο πολιτικός διάλογος για τα γενικότερα θέματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης όσο και τα επιμέρους θέματα που συζητήθηκαν στα 4  εργαστήρια (ενέργεια, κοινωνική πολιτική, προσφυγικό και άμυνα - ασφάλεια). Τα συμπεράσματα των 4 θεματικών συνεδριάσεων παρουσιάστηκαν στην ολομέλεια στο τέλος της δεύτερης ημέρας.

Ο RalfFücks, πρόεδρος του HeinrichBöllFoundation, Berlinκαι η LucileSchmid, πρόεδρος του GreenEuropeanFoundation, Parisάνοιξαν τις εργασίες του διημέρου περιγράφοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η Ευρώπη γενικότερα. Ένα πλήθος ακαδημαϊκών, πολιτικών, πράσινων βουλευτών κι ευρωβουλευτών, ακτιβιστών, εκπροσώπων ιδρυμάτων κι οργανώσεων από διάφορες χώρες συμμετείχαν στην ενδιαφέρουσα αυτή διοργάνωση.

"Προκλητική" η άποψη ενός αμερικανού καθηγητή πανεπιστημίου: «Η Ευρώπη έχει πετύχει πολύ περισσότερα από όσα εσείς οι Ευρωπαίοι βλέπετε» (Andrew Moravcsik, Professor of Politics and International Affairs, Princeton University, USA). Αλλά και απαισιοδοξία από άλλον ομιλητή (Jan Zielonka, Professor of European Politics, St Antony’s College, University of Oxford, Oxford): "Δεν μιλάμε μόνο για κρίση, αλλά για αμφισβήτηση του ίδιου του δημοκρατικού φιλελεύθερου αξιακού μοντέλου στην Ευρώπη" που οδηγεί στο Brexitκαι στην άνοδο της ακροδεξιάς, που εκφράζεται επίσης με τον θαυμασμό που δείχνουν πολλοί πολίτες προς πολιτικούς που εκπροσωπούν πλήρως αντιδημοκρατικά μοντέλα  (πχ Λεπέν, Πούτιν). Ενδιαφέρουσα η παρουσίαση (Alexander Freiherr Knigge, Lawyer and Co-Initiator, Pulse of Europe, Berlin) των μαζικών κινητοποιήσεων των πολιτών από τα κάτω σε δεκάδες πόλεις, στο πλαίσιο της έκφρασης του "Παλμού της Ευρώπης" όπου οι ίδιοι οι πολίτες υπερασπίζονται «την Ευρώπη τους», παρά τα προβλήματα και τις κρίσεις που αντιμετωπίζει το σημερινό οικοδόμημα. Δυναμική η παρουσία της εκπροσώπου του γυναικείου κινήματος στην Πολωνία (Barbara Nowacka, Politician, Feminist and Founder of Initiative Poland, Warsaw) που δεν επικεντρώνεται μόνο στα θέματα των δικαιωμάτων των γυναικών που απειλούνται σε αυτή τη χώρα.

Μεγάλη συζήτηση έγινε γύρω από τις προτάσεις της Κομισιόν και του Γιουνκέρ (τα 5 σενάρια), για το ποια θα μπορούσε να είναι η …6^η πρόταση στρατηγικής για να προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά, για το ρόλο των κοινοβουλίων και των πολιτών, για το αν χρειάζεται αναθεώρηση των Συνθηκών ή αν οι υπάρχουσες συνθήκες επιτρέπουν ενίσχυση της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής στην ΕΕ.  

Κοινή θέση των συμμετεχόντων: χρειάζεται αφύπνιση των πολιτών για «να προχωρήσει μπροστά όλη η Ευρώπη με ενιαία ταχύτητα, αλλά κι ευελιξία, όπου χρειάζεται, σε επιμέρους τομείς ή για ομάδες κρατών-μελών», ευελιξία που έτσι κι αλλιώς υπάρχει σήμερα (ζώνη Ευρώ ή Σένγκεν, συμμετοχή ή όχι στο ΝΑΤΟ κα). Η ευελιξία δεν πρέπει, όμως, να οδηγεί σε παραλυσία, δηλαδή σε απουσία κοινών πολιτικών και κυρίως άρνησης ή καθυστέρησης υλοποίησής τους. Κυρίως η ευελιξία πρέπει να αφορά στην ελευθερία που θα πρέπει να έχουν οι κοινωνίες σχετικά με τον τρόπο επίτευξης των κοινών ευρωπαϊκών στόχων, καθώς και την δυνατότητα ορισμένες χώρες να αναλαμβάνουν περισσότερες πρωτοβουλίες και δεσμεύσεις από όσες έχουν συμφωνηθεί σε έναν τομέα ή πολιτική. Για παράδειγμα, ευπρόσδεκτη θα ήταν η ευελιξία στο προσφυγικό αν αυτό σημαίνει ότι ορισμένες χώρες εφαρμόζουν περισσότερα από αυτά που έχουν συμφωνηθεί για την φιλοξενία προσφύγων. Δεν θα έπρεπε, όμως, να είναι αποδεκτή μια «ευελιξία» που επιτρέπει σε ορισμένα κράτη-μέλη να αρνούνται να φιλοξενήσουν πρόσφυγες, κάτι που αποτελεί παραβίαση βασικών ευρωπαϊκών αξιών.     

Στην ενότητα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή πολιτική συζητήθηκαν ιδιαίτερα τα θέματα της ενεργειακής μετάβασης, της ενεργειακής ανεξαρτησίας και ασφάλειας σε διάφορες περιφέρειες της Ευρώπης, της προσβασιμότητας των πολιτών στην καθαρή και διαθέσιμη ενέργεια, της ανάγκης συνοχής (κι όχι αντίθεσης) των διαφορετικών πολιτικών μεταξύ τους (ενεργειακή, κλιματική, κοινωνική, ερευνητική, βιομηχανική) ώστε να επωφελούνται όλοι και να μην μένουν εκτός μεγάλες κοινωνικές ομάδες. Συζητήθηκε το πώς μπορεί να βοηθηθούν περιοχές και κοινωνικές ομάδες που έχουν συνδεθεί μέχρι τώρα με τα από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, κάρβουνο, λιγνίτης) ώστε να συμμετάσχουν στην ενεργειακή μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Προφανώς μας απασχόλησε ιδιαίτερα η ενίσχυση του ρόλου των πολιτών μέσω ενεργειακών συνεταιρισμών και «κοινοτικής ενέργειας» στην αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Αναφέρθηκαν παραδείγματα από την επιρροή των λόμπυ ορυκτών καυσίμων με στόχο την προώθηση συγκεκριμένων ενεργειακών επενδύσεων. Μεγάλη έμφαση δόθηκε και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας μέσω κοινωνικής και πράσινης καινοτομίας

Παρακολουθήστε τα 3 βίντεο με τη συζήτηση την πρώτη ημέρα για την Ευρώπη:

https://www.youtube.com/watch?list=PLQoUnPhwq7czdFLPcf6NLKKVzt8FVeDd5&v=uK-10VuopTQ

https://www.youtube.com/watch?v=R9cI0H0KGsU

https://www.youtube.com/watch?v=bQwUCWiH5gw