The Treaties of Rome sixty years on
Moving Forward with Europe!
The liberal democracy crisis and the future of the EU
"Πώς θα προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά" ήταν το θέμα ενός διημέρου συνεδρίου που διοργάνωσε το γερμανικό πράσινο ινστιτούτο Heinrich Boell, στο Βερολίνο, το διήμερο 20 και 21 Μαρτίου. Συμμετείχα ως προσκεκλημένος ομιλητής στην μία από τις 4 ενότητες, αυτή για "Ευρωπαϊκή Ενεργειακή πολιτική" και ως σύνεδρος στην ευρύτερη πολιτική συζήτηση για την Ευρώπη.
Ευρύς και ενδιαφέρον ο πολιτικός διάλογος για τα γενικότερα θέματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης όσο και τα επιμέρους θέματα που συζητήθηκαν στα 4 εργαστήρια (ενέργεια, κοινωνική πολιτική, προσφυγικό και άμυνα - ασφάλεια). Τα συμπεράσματα των 4 θεματικών συνεδριάσεων παρουσιάστηκαν στην ολομέλεια στο τέλος της δεύτερης ημέρας.
Ο RalfFücks, πρόεδρος του HeinrichBöllFoundation, Berlinκαι η LucileSchmid, πρόεδρος του GreenEuropeanFoundation, Parisάνοιξαν τις εργασίες του διημέρου περιγράφοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η Ευρώπη γενικότερα. Ένα πλήθος ακαδημαϊκών, πολιτικών, πράσινων βουλευτών κι ευρωβουλευτών, ακτιβιστών, εκπροσώπων ιδρυμάτων κι οργανώσεων από διάφορες χώρες συμμετείχαν στην ενδιαφέρουσα αυτή διοργάνωση.
"Προκλητική" η άποψη ενός αμερικανού καθηγητή πανεπιστημίου: «Η Ευρώπη έχει πετύχει πολύ περισσότερα από όσα εσείς οι Ευρωπαίοι βλέπετε» (Andrew Moravcsik, Professor of Politics and International Affairs, Princeton University, USA). Αλλά και απαισιοδοξία από άλλον ομιλητή (Jan Zielonka, Professor of European Politics, St Antony’s College, University of Oxford, Oxford): "Δεν μιλάμε μόνο για κρίση, αλλά για αμφισβήτηση του ίδιου του δημοκρατικού φιλελεύθερου αξιακού μοντέλου στην Ευρώπη" που οδηγεί στο Brexitκαι στην άνοδο της ακροδεξιάς, που εκφράζεται επίσης με τον θαυμασμό που δείχνουν πολλοί πολίτες προς πολιτικούς που εκπροσωπούν πλήρως αντιδημοκρατικά μοντέλα (πχ Λεπέν, Πούτιν). Ενδιαφέρουσα η παρουσίαση (Alexander Freiherr Knigge, Lawyer and Co-Initiator, Pulse of Europe, Berlin) των μαζικών κινητοποιήσεων των πολιτών από τα κάτω σε δεκάδες πόλεις, στο πλαίσιο της έκφρασης του "Παλμού της Ευρώπης" όπου οι ίδιοι οι πολίτες υπερασπίζονται «την Ευρώπη τους», παρά τα προβλήματα και τις κρίσεις που αντιμετωπίζει το σημερινό οικοδόμημα. Δυναμική η παρουσία της εκπροσώπου του γυναικείου κινήματος στην Πολωνία (Barbara Nowacka, Politician, Feminist and Founder of Initiative Poland, Warsaw) που δεν επικεντρώνεται μόνο στα θέματα των δικαιωμάτων των γυναικών που απειλούνται σε αυτή τη χώρα.
Μεγάλη συζήτηση έγινε γύρω από τις προτάσεις της Κομισιόν και του Γιουνκέρ (τα 5 σενάρια), για το ποια θα μπορούσε να είναι η …6η πρόταση στρατηγικής για να προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά, για το ρόλο των κοινοβουλίων και των πολιτών, για το αν χρειάζεται αναθεώρηση των Συνθηκών ή αν οι υπάρχουσες συνθήκες επιτρέπουν ενίσχυση της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής στην ΕΕ.
Κοινή θέση των συμμετεχόντων: χρειάζεται αφύπνιση των πολιτών για «να προχωρήσει μπροστά όλη η Ευρώπη με ενιαία ταχύτητα, αλλά κι ευελιξία, όπου χρειάζεται, σε επιμέρους τομείς ή για ομάδες κρατών-μελών», ευελιξία που έτσι κι αλλιώς υπάρχει σήμερα (ζώνη Ευρώ ή Σένγκεν, συμμετοχή ή όχι στο ΝΑΤΟ κα). Η ευελιξία δεν πρέπει, όμως, να οδηγεί σε παραλυσία, δηλαδή σε απουσία κοινών πολιτικών και κυρίως άρνησης ή καθυστέρησης υλοποίησής τους. Κυρίως η ευελιξία πρέπει να αφορά στην ελευθερία που θα πρέπει να έχουν οι κοινωνίες σχετικά με τον τρόπο επίτευξης των κοινών ευρωπαϊκών στόχων, καθώς και την δυνατότητα ορισμένες χώρες να αναλαμβάνουν περισσότερες πρωτοβουλίες και δεσμεύσεις από όσες έχουν συμφωνηθεί σε έναν τομέα ή πολιτική. Για παράδειγμα, ευπρόσδεκτη θα ήταν η ευελιξία στο προσφυγικό αν αυτό σημαίνει ότι ορισμένες χώρες εφαρμόζουν περισσότερα από αυτά που έχουν συμφωνηθεί για την φιλοξενία προσφύγων. Δεν θα έπρεπε, όμως, να είναι αποδεκτή μια «ευελιξία» που επιτρέπει σε ορισμένα κράτη-μέλη να αρνούνται να φιλοξενήσουν πρόσφυγες, κάτι που αποτελεί παραβίαση βασικών ευρωπαϊκών αξιών.
Στην ενότητα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή πολιτική συζητήθηκαν ιδιαίτερα τα θέματα της ενεργειακής μετάβασης, της ενεργειακής ανεξαρτησίας και ασφάλειας σε διάφορες περιφέρειες της Ευρώπης, της προσβασιμότητας των πολιτών στην καθαρή και διαθέσιμη ενέργεια, της ανάγκης συνοχής (κι όχι αντίθεσης) των διαφορετικών πολιτικών μεταξύ τους (ενεργειακή, κλιματική, κοινωνική, ερευνητική, βιομηχανική) ώστε να επωφελούνται όλοι και να μην μένουν εκτός μεγάλες κοινωνικές ομάδες. Συζητήθηκε το πώς μπορεί να βοηθηθούν περιοχές και κοινωνικές ομάδες που έχουν συνδεθεί μέχρι τώρα με τα από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, κάρβουνο, λιγνίτης) ώστε να συμμετάσχουν στην ενεργειακή μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Προφανώς μας απασχόλησε ιδιαίτερα η ενίσχυση του ρόλου των πολιτών μέσω ενεργειακών συνεταιρισμών και «κοινοτικής ενέργειας» στην αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Αναφέρθηκαν παραδείγματα από την επιρροή των λόμπυ ορυκτών καυσίμων με στόχο την προώθηση συγκεκριμένων ενεργειακών επενδύσεων. Μεγάλη έμφαση δόθηκε και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας μέσω κοινωνικής και πράσινης καινοτομίας
Παρακολουθήστε τα 3 βίντεο με τη συζήτηση την πρώτη ημέρα για την Ευρώπη:
https://www.youtube.com/watch?list=PLQoUnPhwq7czdFLPcf6NLKKVzt8FVeDd5&v=uK-10VuopTQ
