Συχνά στην δημόσια συζήτηση για την δημοσιονομική κρίση χρησιμοποιούνται όροι όπως “πόλεμος”, “μάχη” κ.ά. Στην πραγματικότητα αυτό που χρειαζόμαστε είναι “κοινή στάση”, “συνεργασία”, “αλληλεγγύη στο εσωτερικό χωρών όσο και μεταξύ κοινωνιών”,”πολιτικές που δεν αφήνουν κανένα και καμία πίσω”. Πόλεμος σημαίνει τελικά να νοιάζεται ο καθένας μόνο για τον εαυτό του, ν’ ανταγωνίζονται οι χώρες ποια θα έχει πρόσβαση σε μέτρα προστασίας σε βάρος των άλλων χωρών, ποια εταιρία θα βρει πρώτη το φάρμακα ή το εμβόλιο για να βγάλει περισσότερα κέρδη. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτό που χρειαζόμαστε είναι τα μέτρα και οι πολιτικές να μην αφήνουν κανένα και καμία πίσω και μόνο/η, χρειαζόμαστε περισσότερη συλλογική υπευθυνότητα αλλά και συνεργασία μεταξύ περιφερειών και χωρών για κοινή παραγωγή των μέσων προστασίας που είναι αναγκαία, περισσότερη συνεργασία μεταξύ ΕΕ, χωρών, δημόσιων ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων με στόχο βελτίωση της γνώσης για τον κοροναϊό SARS-CoV-2 και την ανάπτυξη μεθόδων προστασίας που θα είναι προσβάσιμες με δίκαιο τρόπο για όλους και όλες σε κάθε γωνιά του πλανήτη, δεν θα αφήσει δηλαδή εκτός τις πιο φτωχές χώρες.
Μετά από μια αρχική στάση πανικού, σπασμωδικών κινήσεων, εθνικών εγωισμών και φόβου, αναπτύχθηκαν ορισμένες καλές πρακτικές συνεργασίας σε περιφερειακό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ευρώπη, Γερμανικά κρατίδια με καλύτερη οργάνωση νοσοκομείων και λιγότερα – αναλογικά – θύματα, δέχθηκαν ασθενείς από περιφέρειες της Ιταλίας, Γαλλίας κι Ολλανδίας ή προσέφεραν μέσα προστασίας και εξοπλισμό στις περιφερειακές και υγειονομικές αρχές γειτονικών χωρών – συχνά με πρωτοβουλία των Πράσινων που βρίσκονται στις κυβερνήσεις αυτών των κρατιδίων. Η ΕΕ προχώρησε στην από κοινού αγορά φαρμακευτικού υλικού και προστατευτικών μέσων τα οποία διέθεσε στα κράτη μέλη. Αποφασίζονται έστω και με κάπως αργές διαδικασίες οικονομικά εργαλεία για την ενίσχυση των κρατών μελών ως προς τις ανάγκες τους για την υγεία (διάθεση 3 δις Ευρώ) αλλά και Στοχευμένα μέτρα για την ευέλικτη χρήση των κονδυλίων της ΕΕ. Τα μέτρα αυτά θα επιτρέψουν στα κράτη μέλη να μεταφέρουν κονδύλια μεταξύ των τριών κύριων ταμείων συνοχής (δηλ. το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής) μεταξύ διαφορετικών κατηγοριών περιφερειών, αλλά και μεταξύ των προτεραιοτήτων του κάθε ταμείου.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει αποφασίσει, επίσης, την διάθεση απευθείας 3.08 δις Ευρώ για την ενίσχυση των συστημάτων υγείας στα κράτη μέλη της ΕΕ, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της πανδημίας του κορονοϊού. Η πρωτοβουλία αυτή θα επιτρέψει στην ΕΕ να :
- αγοράσει ιατροφαρμακευτικό εξοπλισμό που χρειάζεται επειγόντως, όπως μάσκες και αναπνευστήρες,
- ενισχύσει τη διασυνοριακή μεταφορά εξοπλισμού και ασθενών,
- - προσλάβει περισσότερους γιατρούς και νοσηλευτές για την κάλυψη περιοχών που τους χρειάζονται σε όλη την ΕΕ, καθώς και
- -βοηθήσει τα κράτη μέλη να κατασκευάσουν κινητές νοσοκομειακές μονάδες.
Κατ’ εξαίρεση, θα είναι εφικτό να χρηματοδοτηθούν πολιτικές συνοχής εξ ολοκλήρου (100%) από πόρους της ΕΕ για το λογιστικό έτος που ξεκινά 1 Ιουλίου 2020 και λήγει 31 Ιουνίου 2021. Τα μέτρα απλοποιούν ακόμη τη διαδικασία ένταξης προγραμμάτων για να επιταχυνθεί η εφαρμογή τους, να γίνουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία απλούστερα στη χρήση τους και να διευκολυνθεί ο λογιστικός έλεγχος.
Τα μέτρα που αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 17.4.2020 περιλαμβάνουν, επίσης, ενίσχυση προς τους αγρότες με
- - μορφή δανείων ή εγγυήσεων με ευνοϊκούς όρους, προκειμένου να καλυφθούν λειτουργικά έξοδα μέχρι 200.000 ευρώ, καθώς και
- - ανακατανομή αδιάθετων αναπτυξιακών κονδυλίων για την καταπολέμηση των συνεπειών της κρίσης του κορονοϊού στις αγροτικές περιοχές.
Τα μέτρα αυτά εγκρίθηκαν με 689 ψήφους υπέρ, έξι κατά και μία αποχή.
Επίσης, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε Στοχευμένα μέτρα για την ελάφρυνση των επιπτώσεων της πανδημίας στους τομείς της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών. Το πακέτο των προσωρινών μέτρων περιλαμβάνει ενίσχυση για τους αλιείς που έχουν υποχρεωθεί να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους, τους υδατοκαλλιεργητές που έχουν αναστείλει ή μειώσει την παραγωγή τους και τους κατασκευαστές εξοπλισμού για την πρόσκαιρη αποθήκευση εξοπλισμού και προϊόντων υδατοκαλλιέργειας. Προβλέπεται επίσης μερική άρση των περιορισμών για την αλλαγή χρήσης εθνικών επιχειρησιακών κονδυλίων.
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν ακόμη, μετά την επίτευξη άτυπης συμφωνίας με το Συμβούλιο, σειρά τροπολογιών που επεκτείνουν την κάλυψη των μέτρων σε νέους αλιείς και σε όσους δραστηριοποιούνται από την ξηρά, δηλ. χωρίς τη χρήση βάρκας. Οι βελτιώσεις αυτές τροποποιούν περαιτέρω τα μέτρα προς όφελος των εξόχως απόκεντρων περιοχών για να βελτιωθεί η ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν την κρίση, καθώς και για την παροχή χρηματοδοτικής ευελιξίας προς τις χώρες που έχουν ήδη εξαντλήσει τη χρηματοδότηση που τους αναλογεί. Η τροποποιημένη πρόταση εγκρίθηκε με 671 θετικές ψήφους, 10 αρνητικές και 15 αποχές.
Το Ευρωκοινοβούλιο αποφάσισε, επίσης, Στοχευμένα μέτρα για τη διασφάλιση της λειτουργίας του Ταμείου Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (FEAD). Τα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης της προμήθειας προστατευτικού εξοπλισμού για εργαζόμενους και εθελοντές, την προσωρινή χρηματοδότηση του ταμείου σε ποσοστό 100% από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς και την ελάφρυνση των υποχρεώσεων αποστολής εκθέσεων και λογιστικού ελέγχου για όσο διαρκεί η πανδημία.
Κατόπιν άτυπης συμφωνίας με το Συμβούλιο, οι ευρωβουλευτές ενέκριναν επίσης τροπολογίες για να μπορέσει να παρασχεθεί αρωγή με νέες μεθόδους, όπως η επισιτιστική βοήθεια και η αγορά βασικών αγαθών μέσω ψηφιακών δελτίων ή κουπονιών («vouchers»), για να προστατευθεί η υγεία όλων όσοι εμπλέκονται στη διαδικασία αλλά και για να φτάσει η βοήθεια στους πιο ευάλωτους και αποκλεισμένους συνανθρώπους μας. Τα μέτρα αποσκοπούν στην προστασία των πλέον ευπαθών ομάδων από τον COVID-19 και στην διασφάλιση της παροχής επισιτιστικής βοήθειας και βασικών αγαθών σε αυτούς, με ταυτόχρονο σεβασμό των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και ατομικής προστασίας. Η τροποποιημένη πρόταση εγκρίθηκε με 686 θετικές ψήφους, επτά αρνητικές και τρεις αποχές.
Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της υγείας, το ποσό των 3,08 δισ. ευρώ διατίθεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, κυρίως μέσω του Μηχανισμού στήριξης έκτακτης ανάγκης εντός της Ένωσης (ESI) (2,7 δισ. ευρώ) και του rescEU, (380 εκ. ευρώ).
Το πακέτο περιλαμβάνει πρόσθετους πόρους για
- - τις πτήσεις επαναπατρισμού (45 εκ. ευρώ) μέσω του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ για την επανένωση οικογενειών που βρίσκονται αποκλεισμένες σε τρίτες χώρες,
- - τη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (3,6 εκ. ευρώ), αλλά και
- - την διαχείριση από την Ελλάδα της αύξησης της πίεσης στο μεταναστευτικό/προσφυγικό (350 εκ. ευρώ) και
- - την ανοικοδόμηση στην Αλβανία μετά την πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα (100 εκ. ευρώ).
Μια σειρά εργαλείων έχουν αποφασιστεί και σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αλλά και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Οι ευρωβουλευτές της Επιτροπής Προϋπολογισμών του ΕΚ ζήτησαν ήδη από το Μάρτιο να κινητοποιηθούν οι πρόσθετοι πόροι που απομένουν στον προϋπολογισμό του 2020.
Ίσως όλα αυτά να μην είναι αρκετά, να χρειάζονται περισσότερα, αλλά οι κοινωνίες, οι φορείς και τα κόμματα πρέπει να πιέσουν για περισσότερη και πιο αποτελεσματική κοινή ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση, αξιοποιώντας τα μέχρι τώρα εργαλεία και συμφωνώντας για περισσότερα και πιο στοχευμένα. Είναι η ώρα για περισσότερη ευρωπαϊκή αλληλεγγύη για όλους και όλες, αυτό σημαίνει όμως και περισσότερη Ευρώπη γενικότερα.
Σε αυτή την κατεύθυνση συνεχίζει να κινείται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να ενισχύει με τις πολιτικές του αποφάσεις την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Οι ευρωβουλευτές ζητούν, για παράδειγμα, όχι μόνο κοινά μέτρα στην διάρκεια της υγειονομικής κρίσης αλλά και τη θέσπιση εκτενούς δέσμης μέτρων για τη στήριξη της οικονομίας της ΕΕ μετά την πανδημία, συμπεριλαμβανομένων “ομολόγων ανάκαμψης” με εγγυήσεις από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.
Σε ψήφισμα που υιοθετήθηκε (με 395 ψήφους υπέρ, 171 κατά και 128 αποχές) την Παρασκευή 18.4.2020, το Κοινοβούλιο χαιρετίζει τα δημοσιονομικά μέτρα της ΕΕ και την ενίσχυση της ρευστότητας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Τονίζει, όμως, το ψήφισμα ότι “Πέραν όσων έχουν ήδη γίνει, η Ευρώπη χρειάζεται μια εκτενή δέσμη μέτρων για την ανάκαμψη και την ανοικοδόμηση, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν με την αύξηση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ (Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο – MFF), από τα υφιστάμενα ταμεία και χρηματοδοτικά μέσα της ΕΕ”, καθώς και από «ομόλογα ανάκαμψης με εγγυήσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ“.
Επειδή πολύ συζήτηση γίνεται στο που θα βασιστεί η ανάκαμψης της οικονομίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επισημαίνει ότι “Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο της προσπάθειας επανεκκίνησης της οικονομίας“.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πάει ένα βήμα πιο πέρα. Προτείνει πολιτικές που μέχρι τώρα ήταν κυρίως στην αρμοδιότητα των κρατών – μελών, να αποκτήσουν κοινή ευρωπαϊκή διάσταση, όπως είναι για παράδειγμα η κοινή στάση απέναντι σε υγειονομικές κρίσης ή η κοινωνική ασφάλιση των ανέργων μέσα από ευρωπαϊκά σχήματα.
Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ για τον Κορονοϊό
Οι ευρωβουλευτές ζητούν, με το ψήφισμά τους, τη θέσπιση ενός μόνιμου ευρωπαϊκού συστήματος αντασφάλισης ανεργίας και επιθυμούν τη σύσταση ενός “Ταμείου Αλληλεγγύης της ΕΕ για τον Κορονοϊό”, ύψους τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ. Το ταμείο αυτό θα πρέπει “να στηρίξει τις οικονομικές προσπάθειες που καταβάλλουν οι τομείς υγειονομικής περίθαλψης όλων των κρατών μελών κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης, καθώς και τις επενδύσεις στον τομέα της υγείας μετά την κρίση, προκειμένου να καταστούν τα συστήματα πιο ανθεκτικά και εστιασμένα σε εκείνους που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη“.
Αύξηση των αρμοδιοτήτων της ΕΕ για την ανάληψη δράσης σε περιόδους διασυνοριακών απειλών για την υγεία
Μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει πολύ περιορισμένες αρμοδιότητες σε θέματα πολιτικών υγείας. Η αρμοδιότητα είναι κυρίως στα κράτη μέλη, η ΕΕ έχει μέχρι σήμερα επικουρικό ρόλο στα θέματα υγείας. Το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου προωθεί την άποψη ότι η “κοινή δράση από την ΕΕ για την καταπολέμηση της πανδημίας είναι απολύτως απαραίτητη“, σύμφωνα με το ψήφισμα. Όχι μόνο θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση να βγει από την κρίση ενισχυμένη, αλλά πρέπει και “να δοθεί στους θεσμούς της η δυνατότητα να αναλαμβάνουν δράση σε περιόδους διασυνοριακών απειλών για την υγεία”. Με αυτό τον τρόπο “θα μπορούν να συντονίζουν την αντίδραση σε ευρωπαϊκό επίπεδο χωρίς καθυστερήσεις, καθώς και να κατευθύνουν τους απαραίτητους πόρους όπου χρειάζεται, είτε πρόκειται για υλικό όπως οι μάσκες, οι αναπνευστήρες και τα φάρμακα, είτε για οικονομική ενίσχυση“.
Επίσης, οι ευρωβουλευτές εκφράζουν ακόμη τη στήριξή τους για την ενίσχυση της παραγωγής στην ΕΕ σημαντικών προϊόντων, όπως τα φάρμακα, τα φαρμακευτικά συστατικά, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, ο ιατρικός εξοπλισμός και τα ιατρικά υλικά, “ώστε να είναι η ΕΕ καλύτερα προετοιμασμένη για μελλοντικούς παγκόσμιους κλυδωνισμούς”.
Να παραμείνουν ανοιχτά τα σύνορα για βασικά αγαθά
Οι ευρωβουλευτές επιμένουν να θεωρούν ότι η αντιμετώπιση της πανδημίας απαιτεί να παραμείνουν ανοικτά τα σύνορα εντός της ΕΕ για να “διασφαλιστεί η κυκλοφορία φαρμάκων και προστατευτικού εξοπλισμού, τροφίμων και βασικών αγαθών”, που για κάποιο διάστημα παγοδεύονταν σε ατέλειωτα κομβόι στα σύνορα και γραφειοκρατικούς ελέγχους λόγω μονομερών μέτρων από ορισμένα κράτη μέλη. Αντί να μεταφέρονται γρήγορα, πολλά φορτηγά μεταφοράς των υλικών αυτών έπρεπε να παραμένουν επί όρους στα διασυνοριακά περάσματα. Με συναπόφαση των ευρωπαϊκών θεσμών, προωθήθηκε η ιδέα των διαδρόμων ταχείας μεταφοράς για είδη πρώτης ανάγκης. Στο ψήφισμά τους οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι “Η ενιαία αγορά της ΕΕ είναι η πηγή της συλλογικής μας ευημερίας» και είναι κρίσιμης σημασίας για την άμεση και συνεχή αντίδραση στον COVID-19“.
Μέχρι σήμερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο για θέματα υγείας δεν υπάρχουν μηχανισμού κοινής αντίδρασης. Υπάρχει, βέβαια, το European Centre for Disease Prevention and Control- ECDC, το “Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Επιδημιών“, το οποίο έχει όμως μόνο συμβουλευτικό – επιστημονικό χαρακτήρα, συγκεντρώνει δεδομένα, προετοιμάζει συστάσεις σε επιστημονικό επίπεδο αλλά δεν μπορεί να προωθήσει αποτελεσματικά κοινά μέτρα σε περιόδους κρίσης. Το Ευρωκοινοβούλιο ζητά τώρα τη “σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Υγειονομικής Αντίδρασης, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα υπάρξει καλύτερη αντίδραση σε οποιαδήποτε κρίση στον τομέα της υγείας στο μέλλον. Κοινά αποθέματα εξοπλισμού, υλικών και φαρμάκων θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με ταχύτητα ώστε να σωθούν ζωές“.
Οι ευρωβουλευτές ζητάνε, επίσης, πρόσθετους πόρους της ΕΕ για τη χρηματοδότηση της έρευνας για το εμβόλιο του κορονοϊού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει διαθέσει με γρήγορες διαδικασίες σημαντικά ποσά για κοινά ερευνητικά προγράμματα για τον κοροναϊό, αλλά θα χρειαστούν περισσότερη έρευνα και δοκιμές.
Χρειάζεται συντονισμός της προσέγγισης για τη μετά τον περιορισμό της κυκλοφορίας εποχή στην ΕΕ
Σε αρκετές χώρες γίνεται ήδη συζήτηση – με πολλές αβεβαιότητες ακόμα – για την σταδιακή άρση των περιορισμών κυκλοφορίας. Είναι βέβαια ακόμα πολύ θολό το πώς θα περάσουμε από τους περισσότερο ή λιγότερο αυστηρούς περιορισμούς κυκλοφορίας μέσα σε κάθε χώρα, το #ΜένουμεΣπίτι, αλλά και το σχεδόν πλήρες πάγωμα των μετακινήσεων πολιτών και τουριστών μεταξύ των διαφόρων χωρών, στην σταδιακή επιστροφή στην κυκλοφορία και στις μετακινήσεις. Θα γίνει αυτό από κάθε χώρα χωριστά ή θα υπάρξει κοινή προσέγγιση; Και ποια θα είναι τα κριτήρια και οι διαδικασίες που θα ακολουθηθούν; Οι ευρωβουλευτές τονίζουν ότι “χρειάζεται συντονισμός για την άρση των περιοριστικών μέτρων, ώστε να αποφευχθεί η εκ νέου έξαρση της πανδημίας“. Παροτρύνουν τις χώρες της ΕΕ “να αναπτύξουν από κοινού κριτήρια για το τέλος της καραντίνας και άλλων έκτακτων μέτρων“, ενώ ζητούν και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή “να δρομολογήσει μια αποτελεσματική στρατηγική εξόδου, η οποία θα περιλαμβάνει δοκιμές/τεστ ευρείας κλίμακας και εξοπλισμό ατομικής προστασίας για το μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πολιτών”.
Κινδυνεύει η δημοκρατία, το Κράτος δικαίου, και θεμελιώδη δικαιώματα στην Ευρώπη της πανδημίας; Το Ευρωκοινοβούλιο ανησυχεί για την κατάσταση σε Ουγγαρία, Πολωνία και Ελλάδα
Μέσα στην πανδημία ή με αφορμή την πανδημία, παρατηρούνται ενέργειες που θέτουν σε περιορισμό (“καραντίνα”) την δημοκρατία σε εθνικό και περιφερειακό/τοπικό επίπεδο, σε αντίθεση με αυτό που πέτυχε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, να πετύχει δηλαδή να συν-νομοθετεί και μέσα στην πανδημία και να ενισχύει το ρόλο του στην συν-απόφαση μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Όταν υπάρχει όμως πολιτική βούληση, η τεχνολογία διευκολύνει την ενίσχυση της δημοκρατίας ακόμα σε συνθήκες προσωπικής “καραντίνας”. Οι συνεδριάσεις της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου αλλά και των Επιτροπών του γίνονται πλέον από απόσταση αλλά “κανονικά”. Οι ευρωβουλευτές δικαιούνται, λοιπόν, να εκφράσουν την έντονη ανησυχία τους για “την απόφαση της κυβέρνησης της Ουγγαρίας να παρατείνει επ’ αόριστον την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εξουσιοδοτούμενη να κυβερνά με διατάγματα χωρίς χρονικό περιορισμό και να αποδυναμώσει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο σε περιόδους έκτακτης ανάγκης”.
Επίσης, τονίζουν στο ψήφισμα ότι “τα μέτρα που έλαβε η πολωνική κυβέρνηση για την αλλαγή του εκλογικού κώδικα είναι παράνομα“. Χαρακτηρίζουν τις ενέργειες αυτές, όπως και την απόφαση να πραγματοποιηθούν προεδρικές εκλογές στην Πολωνία εν μέσω πανδημίας, “ενέργειες πλήρως ασύμβατες με τις ευρωπαϊκές αξίες“.
Καλούν, συνεπώς, “την Επιτροπή να αξιολογήσει επειγόντως το κατά πόσο τα επείγοντα μέτρα συνάδουν με τις Συνθήκες της ΕΕ και να αξιοποιήσει πλήρως όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και κυρώσεις της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των δημοσιονομικών, για την αντιμετώπιση αυτής της σοβαρής και διαρκούς παραβίασης. Το Συμβούλιο θα πρέπει, επίσης, να επαναφέρει στην ημερήσια διάταξη τις συζητήσεις και τις διαδικασίες που σχετίζονται με τις εν εξελίξει διαδικασίες του άρθρου 7“.
Όσον αφορά την Ελλάδα, οι Ευρωβουλευτές για άλλη μια φορά “εκφράζουν εκ νέου τη βαθιά ανησυχία τους για την κατάσταση των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, οι οποίοι δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή υγειονομική περίθαλψη και διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο. Ζητούν να θεσπιστούν διατάξεις για την υποδοχή αιτούντων άσυλο υπό κατάλληλες συνθήκες υγιεινής και ιατρικής υποστήριξης και την προληπτική εκκένωση του πληθυσμού που διατρέχει υψηλό κίνδυνο“.
Ευρωπαϊκή πηγή ενημέρωσης εναντίον της παραπληροφόρησης και του ρατσισμού
Στην διάρκεια της πανδημίας φαίνεται ότι έχει αναπτυχθεί ένα ευρύ δίκτυο παρα-πληροφόρησης, διάδοσης fake news, προβολής στερεοτύπων και ρατσιστικών εκδηλώσεων, στιγματισμού και κοινωνικής απομόνωσης, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων, αντί για προστασία και διασφάλιση κατάλληλων κι ασφαλών συνθηκών για όλους κι όλες. Η βελτίωση των συνθηκών διαμονής και οι κατάλληλες συνθήκες υγιεινής αλλά και ιατρικής υποστήριξης είναι τα μόνα που μπορούν να διασφαλίσουν ότι ο SARS-CoV-2 και άλλοι επικίνδυνοι ιοί (όπως ο Ebola, η χολέρα, ο τύφος κ.ά.) θα μείνουν εκτός και δεν θα μεταφερθούν σε μετακινούμενους πληθυσμούς και σε χώρους όπως οι καταυλισμοί προσφύγων όπου κυριαρχούν άθλιες συνθήκες καθαριότητας και υγιεινής και δεν υπάρχει η δυνατότητα “κοινωνικής αποστασιοποίησης” και #ΜένουμεΣπίτι.
Αυτά λαμβάνοντας υπόψη, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τονίζει ότι η “παραπληροφόρηση σχετικά με τη νόσο COVID-19 αποτελεί μείζον πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Ως εκ τούτου, η ΕΕ θα πρέπει να δημιουργήσει μια ευρωπαϊκή πηγή πληροφόρησης, σε όλες τις επίσημες γλώσσες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλοι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε ακριβείς και επαληθευμένες πληροφορίες“. Ακόμη, οι ευρωβουλευτές “καλούν τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης να λάβουν προληπτικά τα αναγκαία μέτρα για να σταματήσουν την παραπληροφόρηση και τη ρητορική μίσους όσον αφορά τον κορονοϊό“.
Πάνω από 2 δις ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους για τις επιπτώσεις του κοροναϊού στην οικονομία. Θα είναι μόνο η αρχή;
Η ανάγκη να διατεθούν άμεσα χρήματα στην οικονομία είναι ίσως μεγαλύτερη ακόμα και σε σχέση με τα ποσά που διατέθηκαν για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το ΔΝΤ ετοιμάζεται για δάνεια ύψους 1 τρις δολαρίων στις οικονομίες που αντιμετωπίζουν ήδη πρόβλημα, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) και άλλες πηγές ετοιμάζονται για ποσά που θα υπερβαίνουν τα 2 τρις ευρώ. Ναι 2 τρις Ευρώ,
Το ντόμινο επιπτώσεων στην ελληνική οικονομία δεν ξέρουμε που θα σταματήσει, αφού τώρα πλήττονται και δύο "περιοχές" που δεν είχαν πληγεί σοβαρά από την δημοσιονομική κρίση, ο τουρισμός με όλη την αλυσίδα επαγγελμάτων που συνδέεται με αυτόν και οι οικονομίες των νησιών, ιδιαίτερα αυτά που δεν έχουν πρωτογενή παραγωγή
Βέβαια δεν είναι ακόμα σίγουρο ποιο θα είναι το ύψος της ζημιάς στην οικονομία, στις επιχειρήσεις, στα κοινωνικά συστήματα και στην απασχόληση, κι αν αυτά τα χρήματα - τα 2 τρις - είναι αρκετά για να διασωθεί η οικονομία. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου David Sassoli "Δεν έχουμε ξαναδεί μεγαλύτερη επίδειξη της δύναμης της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης - μεγαλύτερη και από το Σχέδιο Μάρσαλ, το οποίο μας επέτρεψε να ανοικοδομήσουμε την Ευρώπη από τα ερείπια του Β’ ΠΠ".
Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου δήλωσε, επίσης "Η χθεσινή απόφαση της ΕΚΤ να διαθέσει 750 δισ. ευρώ συνάδει με τα αιτήματα του Κοινοβουλίου, τα μέτρα της Επιτροπής, τις δράσεις των κρατών μελών, καθώς και άλλες πιθανές πρωτοβουλίες, όπως η κινητοποίηση άλλων 500 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), δηλαδή από το λεγόμενο μηχανισμό διάσωσης. Μιλάμε για μια παρέμβαση η οποία, στο σύνολό της, αφορά σχεδόν δύο τρισ. ευρώ.
Τα χρήματα αυτά θα μας βοηθήσουν να ελαττώσουμε τις επιπτώσεις του COVID-19 και θα διατεθούν για να στηρίξουν την έρευνα για ένα αποτελεσματικό εμβόλιο. Θα μας παρέχουν χρήσιμους πόρους για τη στήριξη της οικονομίας μας και του μοντέλου κοινωνικής προστασίας που ακολουθούμε. Θα προστατεύσουν τις δουλειές μας, τις επιχειρήσεις μας και θα διασφαλίσουν ότι οι οικογένειές μας δε θα βρεθούν να παλεύουν μόνες σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς... Η Ένωση δεν μπορεί να επιτρέψει να μείνει κανείς μας μόνος. Δεν θα εγκαταλείψουμε κανέναν σας"
Στις 26 Μαρτίου συγκαλείται έκτακτη σύνοδος της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου η οποία θα χρησιμοποιήσει σύστημα ψηφοφορίας από απόσταση ώστε να μπορέσει να συζητήσει και εγκρίνει τα μέτρα που προτείνονται για αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης από την πανδημία του κοροναϊού.
#οικονομία #τουρισμός #ανεργία #coronavirus #Ευρώπη #Ελλάδα #coroniv19
Η δημοσιονομική κρίση του 2008 κόστισε στην οικονομία και την κοινωνία περίπου 1 τρις δολάρια. Υπάρχει φόβος ότι η κρίση του κοροναϊού θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη ζημιά στην οικονομία (ίσως πάνω και από 1,1 τρις δολάρια), αφού τώρα επηρεάζει ραγδαία σχεδόν όλους τους κλάδους: από τον τουρισμό, τις μεταφορές, την υγεία, τον πολιτισμό μέχρι την βιομηχανική παραγωγή και την ενέργεια. Το ΔΝΤ ετοιμάζεται για δανειακά προγράμματα ύψους 1 τρις δολαρίων, ενώ ανακοίνωσε τα πρώτα μέτρα για δάνεια ύψους 50 δις, έχει ήδη 40 συμφωνίες ύψους 200 δις και εκκρεμούν ακόμα άλλα 20 αιτήματα. Η παραγωγή στην Κίνα και στη συνέχεια σε άλλες χώρες που επηρεάστηκαν από τον κοροναϊό πρώτες έπεσε δραματικά τον Φεβρουάριο, σε επίπεδα της κρίσης 2008, αλλά ο τομέας των προμηθειών έπεσε ακόμα πιο δραματικά, Όμως τον Μάρτιο η οικονομική κρίση εξαπλώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο,
Η κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη αφορά σε αυτή τη φάση πρωτίστως την υγεία, αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες διαστάσεις, όπως οι επιπτώσεις στην οικονομία, την απασχόληση, τις ευάλωτες ομάδες κλπ. Εκ των πραγμάτων εξελίσσεται σε άλλο ένα τεστ για την δυνατότητα να συνεργαστούμε ως πολίτες μεταξύ μας αλλά και οι ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ τους και να έχουμε μια κοινή ευρωπαϊκή στάση απέναντι στην πανδημία αλλά και την οικονομία και την κοινωνική συνοχή.
Με βάση τις Συνθήκες, η υγεία είναι αρμοδιότητα κυρίως των κρατών μελών αλλά η σημερινή κρίση απαιτεί κοινή ευρωπαϊκή αντιμετώπιση τόσο στο επίπεδο των υποδομών, της αλληλοβοήθειας, του αναγκαίου εξοπλισμού που χρειάζεται (και που κάποιες χώρες δεν διαθέτουν) και της χρηματοδότησης των συστημάτων περίθαλψης μέχρι τα μέτρα που λαμβάνονται, η διαχείριση της κρίσης, η ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών καθώς και η αναλογική λήψη μέτρων σε θέματα περιορισμών, μετακινήσεων, διέλευσης συνόρων κ.ά.
O πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου Juan Fernando López Aguilar (Σοσιαλιστές, Ισπανία) ζητά συντονισμό για τα σύνορα και αναλογικότητα, όχι μονομερείς κινήσεις, όπως έπραξαν κάποιες χώρες με επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στη ζώνη Σένγκεν λόγω της πανδημίας. «Τις τελευταίες μέρες, αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ επανέφεραν το καθεστώς των συνοριακών ελέγχων μέσα στην περιοχή Σένγκεν, ενώ μερικά έκλεισαν τα σύνορά τους για συγκεκριμένες κατηγορίες ταξιδιωτών. Άλλες χώρες εξετάζουν επίσης την επιβολή παρόμοιων μέτρων. Ως πρόεδρος της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και συμφωνώντας πλήρως ότι υπάρχει ανάγκη για δημόσια μέτρα για τον περιορισμό των κοινωνικών συναναστροφών για να επιβραδυνθεί η εξάπλωση του κορονοϊού, προτρέπω τα κράτη μέλη να φροντίσουν τα μέτρα τους να βρίσκονται σε αρμονία με τις αρχές της αναλογικότητας και, ακόμη σημαντικότερο, της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών της ΕΕ, της μη διάκρισης και των σχετικών κανόνων της Σένγκεν. Είναι κρίσιμο η εφαρμογή τέτοιου είδους μέτρων να μην επιτρέψει να γίνονται διακρίσεις μεταξύ πολιτών της ΕΕ".
Συμφωνώ απολύτως και προσωπικά ότι μόνο μέσω μιας συντονισμένης προσέγγισής, αντί για μεμονωμένες αποφάσεις σε κάθε κράτος μέλος, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς την κοινή πρόκληση που αντιμετωπίζουμε. Πράγματι ο Κανονισμός 2016/399 σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν) αναφέρει ρητά τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία ως αιτιολογία για την άρνηση εισόδου σε εξωτερικά σύνορα της ζώνης Σένγκεν (Τίτλος ΙΙ) αλλά δεν προβλέπει τη δυνατότητα να εφαρμοστούν προσωρινά συνοριακοί έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα για τον ίδιο λόγο (Τίτλος ΙΙΙ).
Προφανώς και τα μέτρα για την οικονομία (πρέπει να) είναι αρμοδιότητα της κοινής Ευρωπαϊκής πολιτικής αφού πρόκειται για μια μεγάλη κρίση, όπως θα έπρεπε να είναι και για πολλά άλλα θέματα..
Είναι επικίνδυνο όχι μόνο για την συνοχή σε Ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και για την εσωτερική ασφάλειά μας να λαμβάνονται διαφορετικά και μη αναλογικά μέτρα από τα διάφορα κράτη μέλη, να εφαρμόζονται με αδιαφανή κριτήρια περιορισμοί για κατοίκους κάποιων χωρών της ΕΕ που δεν βασίζονται σε οδηγίες είτε του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είτε του Ευρωπαϊκού Κέντρου Διαχείρισης και Ελέγχου Κρίσεων αλλά και να μένουν μόνες τους οι χώρες είτε πρόκειται για την Ιταλία είτε για την Ελλάδα να αντιμετωπίσουν την εξάπλωση του ιού στην οικονομία,
Ένα ζωτικής σημασίας θέμα είναι τα εργαλεία που θα αποφασιστούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την οικονομική διάσταση της εξάπλωσης του κοροναϊού όχι μόνο σε σχέση με συστήματα υγείας και τις δαπάνες που επιφορτίζονται αλλά και σε σχέση με την πραγματική οικονομία που έχει εισέλθει σε μια πολύ μεγάλη κρίση, Περιμένουμε λοιπόν να δούμε αν τα μόνα μέσα που θα αποφασιστούν από το Συμβούλιο είναι οι "υπάρχοντες διαθέσιμοι πόροι" στα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΣΠΑ) ή αν θα υπάρξουν επιπλέον πόροι.
Ο Πρόεδρος και οι συντονιστές της Επιτροπής Προϋπολογισμού του Eυρωκοινοβουλίου "χαιρετίζουν τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 13ης Μαρτίου, αλλά καταδικάζουν την απλή "επαναχρησιμοποίηση" των υφιστάμενων κεφαλαίων που έχουν δοθεί στα κράτη μέλη για άλλες ανάγκες και επιμένουν στη χρήση νέων, πρόσθετων χρηματοδοτικών μέσων για την αντιμετώπιση της κρίσης με τον κοροναϊό". Με απλά λόγια ζητούν να προστεθούν νέοι επιπλέον πόροι για να αντιμετωπιστεί η πολλαπλή κρίση, να προστατευθεί η εργασία, οι επιχειρήσεις και η οικονομία.
Ελπίζουμε ότι οι κυβερνήσεις θα ακούσουν τις εκκλήσεις του Ευρωκοινοβουλίου, των επαγγελματικών φορέων και των πολιτών. Σωστά λαμβάνονται μέτρα και κλείνουν με κυβερνητικές αποφάσεις ή εκ των πραγμάτων οι περισσότερες επαγγελματικές δραστηριότητες, αλλά σε λίγες μέρες το πρόβλημα θα είναι μεγάλο για σημαντικό ποσοστό πολιτών και επιχειρήσεων.
Η μετάθεση πληρωμών για μερικές εβδομάδες αργότερα δεν είναι λύση με προοπτική για τους περισσότερους. Έρχεται η στιγμή που πολλοί ΔΕΝ θα έχουν χρήματα για να αγοράσουν τρόφιμα, προϊόντα, ενώ αργότερα θα υπάρξει γενικευμένη δυσκολία να πληρώσουν τους συσσωρευμένους λογαριασμούς τουλάχιστον αυτοί που δεν έχουν μισθοδοσία από το δημόσιο ή συντάξεις.
Τώρα πρέπει να παρθούν μέτρα περιορισμού της εξάπλωσης του ιού και στην υγεία και στην οικονομία, αργότερα η ζημιά θα είναι υπερβολικά μεγάλη και με τεράστιο δημοσιονομικό και κοινωνικό κόστος. Καλώς ή κακώς η κυβέρνηση πρέπει να έχει πολιτική και για τις δύο κρίσεις.
#coronavirus #health #economy #οικονομία #κρίση #ΕυρωπαϊκήΈνωση #globalcrisis
