Εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, μίλησαν στους μαθητές του 2ου Γενικού Λυκείου Χαλκίδας, ενόψει της Ημερίδας που πραγματοποιήθηκε από το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, στα πλαίσια του μαθήματος «Πολιτική και Δίκαιο» της Β΄ Λυκείου.

Ακολούθησε, στο πλαίσιο των ίδιων εκδηλώσεων, συζήτηση με φορείς της Χαλκίδας και τον Δήμαρχο Χαλκίδας κ. Αθανάσιο Ζεμπίλη  στο Δημαρχείο της πόλης, όπου ο Νίκος Χρυσόγελος στην παρέμβασή του τόνισε τις δυνατότητες που έχει η Εύβοια για να προχωρήσει σε ένα σχέδιο βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης που θα έχει ως πυλώνες την υπεύθυνη οικονομική δραστηριότητα και επιχειρηματικότητα, την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση. Η διαχείριση και προστασία του Βόρειου Ευβοϊκού και η αποκατάσταση του θαλάσσιου πλούτου του, η οικολογική γεωργία και κτηνοτροφία, η βιώσιμη αλιεία, η κοινωνικά υπεύθυνη πράσινη επιχειρηματικότητα, η εξοικονόμηση ενέργειας και η προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, η σύνδεση του αγρο- και οικολογικού τουρισμού με την τοπική παραγωγή, η ανάπτυξη δομών κοινωνικής οικονομίας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της περιοχής θα πρέπει να είναι προτεραιότητες στο πλαίσιο ενός σχεδίου βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης. Η χρηματοδότηση παρόμοιων επιλογών μπορεί να προέλθει τόσο μέσα από την επανεξέταση του που πηγαίνουν οι οικογενειακές δαπάνες και οι δημόσιοι πόροι όσο και από ευρωπαϊκούς πόρους των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Επενδυτικών Ταμείων. Χρειάζεται όμως να γίνουν βαθιές αλλαγές ώστε πράγματι οι δημόσιοι πόροι να συμβάλλουν στην βελτίωση της ζωής των πολιτών και την προστασία του περιβάλλοντος και γι’ αυτό πρέπει να στραφούμε σε πολιτικές «αποτελέσματος και επίδοσης», όχι απλώς απορρόφησης των πόρων.

Συνέντευξη του Ν. Χρυσόγελου, ευρωβουλευτή Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, Περιφερειακός Σύμβουλος με τον ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΝΕΜΟ στην Μαρία Χονδρογιάννη για την  Εφημερίδα Δημοκρατική Ρόδου που δημοσιεύτηκε στις 12/2/2013. 

1. Συμπληρώθηκε ένας χρόνος θητείας σας στο Ευρωκοινοβούλιο. Σε ποιά σημεία της πορείας αυτής  θα εστιάζατε; Ποιούς στόχους έχετε θέσει για το υπόλοιπο της θητείας σας;

Ν. Χρυσόγελος: Ο χρόνος κυλάει πολύ γρήγορα, ιδιαίτερα όταν δουλεύεις με τους ρυθμούς του Ευρωκοινοβουλίου. Είμαι είναι ένας από τους αντιπροέδρους της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, εισηγητής των Πράσινων σε θέματα που συνδέονται με την περιφερειακή ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, τις μακρο-περιφέρειες, την αστική και βιομηχανική πολιτική, τη νησιωτικότητα, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης, τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας, ενώ συμμετέχω στην ομάδα εργασίας των Πράσινων για τις πολιτικές Περιφερειακής Ανάπτυξης και Πολιτικής Συνοχής. Η πιο σημαντική δουλειά μου έχει να κάνει με τον Κανονισμό του Ταμείου Συνοχής για την περίοδο 2014-2020. Η έκθεση που εγκρίθηκε περιλαμβάνει αρκετές από τις προτάσεις μου και συμμετέχω στην αντιπροσωπεία του Ευρωκοινοβουλίου που διαπραγματεύεται με την Κομισιόν και το Συμβούλιο την τελική μορφή του Κανονισμού.

Σε ότι αφορά το νομοθετικό έργο ανέλαβα τη σύνταξη γνωμοδότησης για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας που υπερψηφίστηκε από την Επιτροπή Περιβάλλοντος στις 28/11/2012, κατέθεσα εκ μέρους των Πράσινων προτάσεις -τροπολογίες που οι περισσότερες ενσωματώθηκαν στην έκθεση για την εφαρμογή της νομοθεσίας για τα νερά καθώς και για το χρηματοδοτικό εργαλείο LIFE, ήμουν “σκιώδης” εισηγητής στην έκθεση για το Πρωτόκολλο για τη Προστασία της Μεσογείου από τη ρύπανση, στη γνωμοδότηση σχετικά με τις τρέχουσες προκλήσεις και ευκαιρίες για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά ενέργειας, ενώ ετοιμάζω έκθεση σχετικά με την Οικολογική καινοτομία - απασχόληση και ανάπτυξη μέσα από τη περιβαλλοντική πολιτική. Παρουσίασα μια σειρά εκθέσεων για τις ευκαιρίες απασχόλησης στην προστασία του περιβάλλοντος, την αναζωογόνηση των ναυπηγείων, την μεταρρύθμιση της αγροτικής πολιτικής, της πολιτικής μεταφορών, της ενεργειακής πολιτικής, της απασχόλησης των νέων, της ενδυνάμωσης της κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα. Συγκέντρωσα στοιχεία για το κόστος των εξοπλισμών την περίοδο 1974-2010.

Την επόμενη περίοδο επικεντρώνω ιδιαίτερα σε θέματα πολιτικών για νέους, ιδιαίτερα στην στοχευμένη δημιουργία θέσεων εργασίας. Την εποχή της κρίσης η καλύτερη επένδυση είναι αυτή που αφορά στους νέους, στην εκπαίδευση και στην απασχόλησή τους, στην κινητικότητα και στη συνεργασία μεταξύ τους. Οι νέοι μπορεί, επίσης, να είναι η κινητήρια δύναμη για να προχωρήσει η ένωση της Ευρώπης αλλά και για να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή και αλληλεγγύη, να αντιμετωπιστεί η ξενοφοβία, να κερδίσει ξανά η Ευρώπη τις καρδιές και το μυαλό των πολιτών. Οι νέοι δεν είναι μόνο το μέλλον αλλά και το παρόν.

Επικεντρώνω, επίσης, τη δουλειά μου στα θέματα προώθησης κοινωνικών επιχειρήσεων, μεταφοράς καλών πρακτικών και ενίσχυσης της συνεργασίας με ευρωπαϊκά δίκτυα κοινωνικών επιχειρήσεων. Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες να δημιουργηθουν πολλές θέσεις εργασίας στα νησιά μέσα από κοινωνικές επιχειρήσεις και να καλυφθούν έτσι και οι ελλείψεις που υπάρχουν σε κοινωνικές και περιβαλλοντικές υποδομές. 

Επεξεργάζομαι μαζί με τους συνεργάτες μου, τους πράσινους ευρωβουλευτές και ειδικούς επιστήμονες μια εναλλακτική πρόταση για την ελληνική οικονομία, την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση. Είμαστε σε διάλογο με ελληνικούς επαγγελματικούς, κοινωνικούς και πανεπιστημιακούς φορείς. Θα παρουσιάσουμε δημόσια το σχέδιο τον Απρίλιο για ευρύτατη διαβούλευση για να προκαλέσουμε τη διαμόρφωση από τα κάτω, μέσα από διάλογο στις περιφέρειες, με την κοινωνία των πολιτών και τους περισσότερους κοινωνικούς εταίρους  ενός πράσινου σχεδίου διεξόδου από την κρίση, ισορροπημένου, κοινωνικά δίκαιου. Που αναζωογονεί την οικονομία μέσα από πράσινη στροφή της, που δημιουργεί άφθονες θέσεις εργασίας και επικεντρώνει στην καινοτομία και στην αποτελεσματική χρήση ενέργειας και φυσικών πόρων για να βελτιώσει τις αποδόσεις της ελληνικής οικονομίας. Προτείνει τρόπους βελτίωσης της οργάνωσης και αποδοτικότητας της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των καιρών.

2. Οι συνταγές λιτότητας που εφαρμόσθηκαν τα τελευταία χρόνια δεν απέδωσαν. Υπάρχουν όμως εναλλακτικές λύσεις για την στήριξη της οικονομίας καθώς οι ουρές των εξαθλιωμένων Ελλήνων στα σισσύτια  δεν τιμούν κανένα;

Ν. Χρυσόγελος: Η πορεία που ακολουθούσαμε δεν ήταν βιώσιμη. Έπρεπε να έχουμε αλλάξει εγκαίρως. Δεν έγινε την περίοδο που έπρεπε και η κρίση ελλειμάτων και χρέους μετατράπηκαν σε γενικευμένη οικονομική και κοινωνική κρίση. Το σχέδιο διάσωσης βασίστηκε σε λάθος υποθέσεις και κακό σχεδιασμό. Η ομάδα των πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο αλλά και ο ίδιος προσωπικά έχουμε θέσει πολλές φορές το θέμα αυτό με ερωτήσεις, ομιλίες και παρεμβάσεις. Από το καλοκαίρι είχαμε αναδείξει το θέμα του λάθους με τον δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή που τελικώς οδηγεί σε αύξηση αντί για μείωση του χρέους. Μόλις τώρα η ελληνική κυβέρνηση και τα ελληνικά πολιτικά κόμματα έδωσαν σημασία σε κάτι που είναι γνωστό από την άνοιξη και προσωπικά έχω καταθέσει εδώ και μήνες ερωτήσεις προς τον Επίτροπο Όλι Ρεν και έχω φέρει το θέμα στην Ολομέλεια.

Η κρίση έπρεπε να έχει αντιμετωπιστεί ως ευκαιρία για αλλαγές. Δεν έγινε αυτό και η διαχείρισή της έγινε με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Το επικίνδυνο είναι ότι οι μισοί περίπου πολίτες δεν είναι σε θέση πλέον (ακόμα και αν εργάζονται) να πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές  και τους φόρους τους, ενώ αυξάνεται η ενεργειακή φτώχεια και ο αριθμός όσων βρίσκονται στα όρια επιβίωσης. Η τρικομματική κυβέρνηση δεσμεύτηκε για μέτρα μείωσης μισθών, συντάξεων και περικοπών ύψους 13,5 δις μέχρι το 2014. Όμως, μόνο μέσα στο 2012 τα διαπιστωμένα χρέη των πολιτών προς το δημόσιο αυξήθηκαν ακριβώς κατά 13,5 δις Ευρώ, δηλαδή όσα υποτίθεται θα εξοικονομούσε η κυβέρνηση με τις περικοπές!

Το σχέδιο της τρόικα είναι αποτυχημένο αλλά από την άλλη η Ελλάδα δεν έχει δικό της σχέδιο διεξόδου από την κρίση.  Τα πολιτικά κόμματα κρυβόντουσαν πίσω από το δάκτυλό τους, δεν θέλησαν να αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα και διάλογο τα προβλήματα της χώρας. Θυμηθείτε τι έλεγε προεκλογικά ο Παπανδρέου και τι έκανε μετά. Ο ΣΥΡΙΖΑ διέγραψε μεν αυτά που έλεγε για μονομερείς ενέργειες και καταγγελία του Μνημονίου, αλλά δεν τόλμησε να προτείνει ένα σοβαρό σχέδιο διεξόδου. Ο Σαμαράς και η τρικομματική κυβέρνηση κάνουν ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που υπόσχονταν προεκλογικά. Χρυσή Αυγή και Ανεξάρτητοι Έλληνες νομίζουν ότι με λαϊκισμούς και πυροτεχνήματα ή και μαχαιρώματα θα αντιμετωπιστούν τα σοβαρά προβλήματα της κοινωνίας. Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι, λοιπόν, κατά βάση πολιτικό. Τα κόμματα αδυνατούν να κάνουν πολιτική που επιλύει προβλήματα, επιδιώκουν απλώς να εκμεταλλεύονται τα προβλήματα για να κερδίζουν κομματική επιρροή, ασχέτως αν αυτό οδηγεί σε καταστροφή τη χώρα. Και όσα κόμματα – όπως οι Οικολόγοι Πράσινοι – τολμούν να προτείνουν λύσεις και δεν επιθυμούν να κοροϊδεύουν τους πολίτες, δεν βρίσκουν μαζική απήχηση στην κοινωνία. Χωρίς σοβαρή πολιτική συζήτηση, χωρίς  ένα συνεκτικό σχέδιο για την οικονομία, την κοινωνική συνοχή, την απασχόληση δεν θα βγούμε από την κρίση.

Κι άλλες χώρες (πχ Φιλανδία, Γερμανία) πέρασαν σοβαρή κρίση αλλά κατάφεραν να την αντιμετωπίσουν. Η Ελλάδα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τα δημοσιονομικά και διαρθρωτικά της προβλήματα μέσω της αλλαγής της οικονομίας, της βελτίωσης των κοινωνικών πολιτικών, της ενίσχυσης της απασχόλησης, της αντιμετώπισης της φοροαποφυγής και διαφθοράς, του ελέγχου των γκρίζων περιουσιών αλλά και αλλαγών στο αναπτυξιακό μοντέλο της.

Δεν το έκανε. Τα μέτρα που λαμβάνονται σήμερα αυξάνουν αντί να μειώνουν το χρέος. Θα διατεθούν μέχρι το 2016 πάνω από 240 δις ευρώ από  ευρωπαϊκά κράτη, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας για τη διάσωση της Ελλάδας. Τεράστιο ποσό, αν το συγκρίνει κάποιος με τα 960 δις που θα είναι ο συνολικός προϋπολογισμός της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020. Αυτό το τεράστιο ποσό, όμως, δεν διατίθεται για αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, αναδιοργάνωση της διοίκησης, δημιουργία θέσεων εργασίας. Σχεδόν όλο πηγαίνει στην μετατροπή του ελληνικού χρέους προς τις τράπεζες σε χρέος προς τα κράτη μέλη και την ΕΚΤ. Τεράστιο κόστος, λοιπόν, για τους ευρωπαίους φορολογούμενους, τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος για τους έλληνες πολίτες, επειδή η τρόικα αλλά και το ελληνικό πολιτικό σύστημα ακολούθησαν μια εντελώς λάθος στρατηγική.

Υπήρχε ένας άλλος δρόμος, αυτός των δίκαιων μεταρρυθμίσεων με τη συμμετοχή της κοινωνίας. Ακόμα και σήμερα υπάρχουν δυνατότητες να ακολουθηθεί άλλη πολιτική ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα:

• Ο έλεγχος των καταθέσεων ελλήνων στις ευρωπαϊκές και ελληνικές τράπεζες θα μπορούσε να διαχωρίσει περιουσίες που είναι αποτέλεσμα εργασίας και γενικά νόμιμων διαδικασιών από αυτές που είναι προϊόν φοροαποφυγής, φοροαπάτης ή και μίζας. Εκτιμήσεις ειδικών ανεβάζουν τα έσοδα από έναν τέτοιο έλεγχο μεταξύ 6 και 45 δις Ευρώ. Τα πακέτα μέτρων έχουν αφαιρέσει από τα ελληνικά νοικοκυριά 65 δις ευρώ, ενώ μόνο το τελευταίο πακέτο μέτρων (2012-2014) είναι ύψους 13,5 δις ευρώ. Ένας τέτοιος έλεγχος δεν θα ήταν δύσκολος. Η Τράπεζα της Ελλάδας και μια μικρή ομάδα κατάλληλα εκπαιδευμένων εφοριακών θα μπορούσαν να έχουν ολοκληρώσει τον έλεγχο μέσα σε 6-12 μήνες, αν υπήρχε πολιτική βούληση. Πέρα από την οικονομική διάσταση ο έλεγχος θα δημιουργούσε μια αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης και οι πολίτες θα ένοιωθαν ότι δεν πληρώνουν οι ίδιοι και οι ίδιοι. 

• Έπρεπε, επίσης, να δοθεί βάρος στη μεταρρύθμιση και πράσινη στροφή της οικονομίας, ώστε να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά καινοτόμους τομείς. Μόνο η εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας θα δημιουργούσε περίπου 90.000 θέσεις εργασίας σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ. Η αναζωογόνηση της οικονομίας θα συνέβαλε στην μείωση του χρέους. Αν διατίθονταν στοχευμένα για την αναζωογόνηση της οικονομίας και την απασχόληση ένα μικρό μέρος από τους αδιάθετους πόρους του ΕΣΠΑ (πχ 7 από τα αδιάθετα 11 δις) και άλλα 5 δις από το συνολικό ποσό των 240 δις για την “διάσωση” της χώρας (ποσοστό μικρότερο δηλαδή από το 5%), θα είχε μειωθεί το χρέος πολύ περισσότερο από το κούρεμα PSI+ που κόστισε 107 δις ευρώ. Οι πολίτες θα έβρισκαν εργασία, θα ανέκαμπταν τα έσοδα του δημοσίου αλλά και των ασφαλιστικών ταμείων και θα μειώνονταν ο αριθμός όσων σήμερα αδυνατούν να καταβάλλουν εισφορές και φόρους ή βρίσκονται στα όρια της εξαθλίωσης. Και μόνο αν είχε σταθεροποιηθεί η οικονομία στα επίπεδα του 2011, θα μπορούσε να μειωθεί το χρέος κατά 20%, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.

• Αλλαγή στο ενεργειακό μοντέλο θα μείωνε τις εισαγωγές πετρελαίου, θα δημιουργούσε θέσεις εργασίας τοπικά, θα ενδυνάμωνε την τοπική οικονομία. Σήμερα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά καταβάλεται ετησίως ποσό 700.000.000 ευρώ για εισαγωγή πετρελαίου. Τεράστια σπατάλη πόρων, μεγάλη επιβάρυνση των δημοσιονομικών, των νοικοκυριών, του κλίματος και του περιβάλλοντος.

• Θα μπορούσαμε να συνδέσουμε τον τουρισμό με την κατανάλωση τοπικών προϊόντων ώστε να ενδυναμώσει η πρωτογενής παραγωγή. Το κυρίαρχο μοντέλο τουρισμού αυξάνει τις εισαγωγές τροφίμων με αποτέλεσμα να έχουμε έλλειμα 50% στα τρόφιμα που καταναλώνουμε, μια χώρα υποτίθεται αγροτική.

2. Θα συνεχίσει να είναι αρμονική η συνύπαρξη των κομμάτων που μετέχουν στην κυβέρνηση καθώς φαίνεται πως υπάρχουν αγεφύρωτες διαφορές;

Ν. Χρυσόγελος: Η συνοχή της κυβέρνησης εξαρτάται από τις αντοχές της κοινωνίας. Προς το παρόν, όμως, το κύριο πρόβλημα είναι ότι και οι τρεις κυβερνητικοί εταίροι δεν έχουν ένα συνεκτικό σχέδιο αλλά κινούνται – ο καθένας μόνος του ή και όλοι μαζί – στη λογική βλέποντας και κάνοντας. Από την άλλη, η κοινοβουλευτική αντιπολίτευση σε όλες τις εκδοχές της δεν παρουσιάζει ένα στοιχειώδες σχέδιο διεξόδου από την κρίση, που να πείθει ότι μπορεί να βγάλει τη χώρα από τη βαθιά κρίση (ΣΥΡΙΖΑ). Ποτέ δεν είναι αργά, όμως, για να ανοίξει μια σοβαρή πολιτική συζήτηση και στο κοινοβούλιο, όσο κυρίως σε κάθε περιφέρεια και περιφερειακό συμβούλιο με τη συμμετοχή των κοινωνικών και επαγγελματικών φορέων για να διαμορφωθεί από τα κάτω ένα εναλλακτικό σχέδιο διεξόδου της χώρας

3. Θεωρείτε πως μπορεί να διεξαχθούν εκλογές αν η κυβέρνηση δεν καταφέρει να ανταπεξέλθει;

Νίκος Χρυσόγελος: Οι 3 κυβερνητικοί εταίροι θα κάνουν ότι μπορούν για να απομακρυνθεί το ενδεχόμενο εκλογών όσο η κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση απελπισίας. Υπο τις παρούσες συνθήκες, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ δεν θα επωφεληθούν σε περίπτωση εκλογών. Υπό κανονικές συνθήκες εκλογές αποκλείεται, επίσης, να γίνουν πριν τις γερμανικές εκλογές (Σεπτέμβριος 2013), ενώ αν γίνουν εκλογές στη διάρκεια της ελληνικής προεδρείας της ΕΕ (πρώτο εξάμηνο του 2014) η χώρα θα βρεθεί εκ νέου εκτεθιμένη σε μεγάλους κινδύνους και οι ευρωπαίοι εταίροι πιθανόν σε κατάσταση υστερίας για το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Επομένως, ο Σαμαράς, αν τολμήσει εκλογές, θα τις κάνει μεταξύ Οκτώβρη και Δεκέμβρη 2013. Επικίνδυνη για τη δημοκρατία είναι η αυξανόμενη αποστασιοποίηση των πολιτών από τις κοινωνικές εξελίξεις, η απόσυρσή τους από τις εκλογικές διαδικασίες, η απαξίωση της πολιτικής ως εργαλείο επίλυσης των προβλημάτων. Μόνο με περισσότερη δημοκρατία θα επιλύσουμε τα προβλήματα της χώρας.

4. Πως σχολιάζετε τις δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας;

Νίκος Χρυσόγελος: Δεν νομίζω ότι αυτή την περίοδο οι δημοσκοπήσεις είναι ιδιαίτερα αξιόπιστες.

5. Ειδικά για τον τομέα της υγείας τι θα πρέπει να γίνει στα νησιά της Δωδεκανήσου και των Κυκλάδων;

Νίκος Χρυσόγελος: Πριν από λίγο καιρό επισκέφθηκα το Νοσοκομείο της Σαντορίνης. Κόστισε πάνω από 15.000.000 ευρώ, έχει εξοπλιστεί με μηχανήματα, έχει φύλακα, λειτουργεί το συντριβάνι του αλλά δεν έχει γιατρούς και προσωπικό! Και σε άλλα νησιά υπάρχουν ωραία κτίρια αλλά εκείνο που απουσιάζει είναι το έμπειρο ιατρικό προσωπικό. Σπαταλήθηκαν πολλά χρήματα, κόπηκαν κορδέλες αλλά το βασικό ζητούμενο, η στελέχωση των υπηρεσιών υγείας, δεν έχει αντιμετωπιστεί. Δεν μπορεί κάποιοι να παίζουν συνεχώς τόσο άσχημα παιχνίδια με την υγεία.

Η στοχευμένη αναδιοργάνωση του τομέα της υγείας κυρίως στο επίπεδο της πρόληψης και της πρωτοβάθμιας φροντίδας στα νησιά θα κόστιζε ελάχιστα, θα προσέφερε καλύτερη ποιότητα ζωής στους νησιώτες και θα βελτίωνε τα δημόσια οικονομικά της υγείας. Και μόνο μερικά σοβαρά περιστατικά να αποφεύγονταν, θα “εξασφαλίζονταν” χρήματα που αντιστοιχούν στους μισθούς κάποιων έμπειρων γιατρών για να στελεχώσουν τις υπηρεσίες υγείας στα νησιά μας.

Η κατάρρευση των δομών υγείας και των κοινωνικών δομών επιβαρύνει δυσανάλογα τα νοικοκυριά σε μια εποχή που μειώνεται δραστικά το εισόδημά τους, κι αυξάνει την προσέλευση στα νοσοκομεία, εκεί όπου το κόστος ανά ασθενή είναι πολύ μεγαλύτερο. Σε ερώτησή μου για το θέμα της δραματικής μείωσης της χρηματοδότησης των δομών ψυχικής υγείας, η Κομισιόν απάντησε ότι η Ελλάδα και σε αυτόν τον τομέα αδυνατεί να αξιοποιήσει τους ευρωπαϊκούς πόρους: “Η ενοποίηση της αναδιάρθρωσης του τομέα ψυχικής υγείας εξακολουθεί να συνιστά προτεραιότητα για την Επιτροπή και υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο βάσει του άξονα προτεραιότητας 5 (περίπου 328 εκατομμύρια ευρώ) του επιχειρησιακού προγράμματος (ΕΠ) «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού (ΑΑΔ) 2007-2013». Δυστυχώς, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία (Οκτώβριος 2012) η απορρόφηση του εν λόγω άξονα προτεραιότητας είναι 5,18%. Για λόγους χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και για να αποφευχθεί η απώλεια διαρθρωτικών ταμείων για την Ελλάδα, 60 εκατομμύρια ευρώ περίπου μεταφέρθηκαν από τον 5ο στον 3ο άξονα προτεραιότητας του ΕΠ ΑΑΔ, προκειμένου να ενισχυθούν παράλληλα τα μέτρα καταπολέμησης της ανεργίας των νέων, ένα πρόβλημα το οποίο αυξάνεται ραγδαία στην Ελλάδα αυτή την στιγμή”.

Πολλές φορές έχω επισημάνει στο Περιφερειακό Συμβούλιο ότι χρειάζεται να διαμορφώσουμε μια πολυετή στρατηγική για τα θέματα υγείας, με ποσοτικούς και ποιοτικούς στόχους, χρονοδιαγράμματα και εργαλεία εφαρμογής. Δεν καταφέρνουμε, όμως, να πείσουμε την Περιφερειακή Αρχή ότι οι αποσπασματικές κινήσεις δεν αποδίδουν, ότι δεν πρέπει να έρχονται αποσπασματικά “προγραμματικές συμβάσεις” που δεν εντάσσονται σε μια συμφωνημένη στρατηγική για την υγεία. Η Περιφέρεια και σε αυτόν τον τομέα αδυνατεί να αναλάβει το ρόλο της ως ο κατεξοχής φορέας που έχει την ευθύνη διαμόρφωσης στρατηγικών περιφερειακής πολιτικής για τους διάφορους σημαντικούς για την κοινωνία τομείς, όπως είναι για παράδειγμα η υγεία. 

6. Εχει αντιμετωπιστεί το ακτοπλοικό πρόβλημα και πως κρίνετε την αντίδραση της κυβέρνησης στην απεργία των ναυτικών;

Νίκος Χρυσόγελος: Είναι γεγονός ότι οι ακτοπλοϊκές εταιρίες βρίσκονται στο κόκκινο λόγω της κρίσης αλλά και του άστοχου σχεδιασμού που έγινε στο παρελθόν σχετικά με το κόστος καυσίμων. Στις 27-28/6/2012 διοργάνωσα στις Βρυξέλλες διημερίδα με θέμα "Πράσινη Στροφή της Ναυτιλίας, των Λιμανιών, της Ακτοπλοΐας και της Ναυπηγοεπισκευαστικής Βιομηχανίας. Ακτοπλοϊκές συνδέσεις των νησιών". Ένα από τα βασικά συμπεράσματα ήταν ότι μπορεί να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή πλοίων που θα είναι ενεργειακά αποτελεσματικά, δηλαδή θα καταναλώνουν λιγότερο πεετρέλαιο ή θα βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υδρογόνο. Πρόσφατα, συμμετείχαμε με ένα συνάδελφο πράσινο ευρωβουλευτή σε συνάντηση με επιστημονικούς φορείς, εκπροσώπους περιφερειών αλλά και σκανδιναβική εταιρεία που σχεδιάζει τη δρομολόγηση δύο φερυμπότ που θα κινούνται με αιολική ενέργεια και υδρογόνο. Η Κομισιόν επιβεβαίωσε ότι μπορεί να διασφαλιστεί χρηματοδοότηση τόσο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων όσο καιαπό το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης αφού πρόκειται για περιβαλλοντική καινοτομία. Παρά το γεγονός ότι και στο Περιφερειακό Συμβούλιο και σε ημερίδες έχω αναφέρει τις δυνατότητες αυτές, η συζήτηση περιστρέφεται συνεχώς σε λάθος κατευθύνσεις. Υπάρχει, λοιπόν, ο κίνδυνος να μείνουμε χωρίς ακτοπλοϊκές συνδέσεις στο Ν Αιγαίο σταδιακά και σε κάθε περίπτωση να περιμένουμε 8 - 10 μέρες να περάσει πλοίο από ένα νησί. Το λειτουργικό κόστος των πλοίων οφείλεται κατά 35-65% στα καύσιμα, κατά 21-23% στη φορολογία και μόνο κατά 14% περίπου στο προσωπικό. Δεν έχει νόημα, λοιπόν, να επικεντρώνεται η συζήτηση στον παράγοντα εκείνο που επιβαρύνει ελάχιστα το λειτουργικό κόστος και να μην επιδιώκονται παρεμβάσεις στους παράγοντες εκείνους που κάνουν μη βιώσιμες τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις (καύσιμα, φόροι). 

7. Τα ποσοστά της ανεργίας και στα Δωδεκάνησα αυξάνονται με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Πως θα ανακουφιστούν οι άνεργοι καθώς η ανάπτυξη για την οποία συνεχώς γίνεται λόγος είναι ακόμη πολυ μακριά.

Νίκος Χρυσόγελος: Η δημιουργία ενός πλαισίου που θα συμβάλει στοχευμένα στη δημιουργία θέσεων εργασίας θα έπρεπε να είναι Η ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ για την Περιφέρεια, σε συνεργασία  με τους φορείς. Θα έπρεπε, όπως έχω τονίσει σε πολλές συναντήσεις με φορείς κι αυτοδιοικητικούς, σε κάθε Δήμο και συνολικά στην Περιφέρεια να ξέρουμε ποιοι είναι οι άνεργοι, ποιες είναι οι ειδικότητες τους, γιατί και πόσο καιρό είναι άνεργοι, τι δυνατότητες και δεξιότητες έχουν. Ώστε να είμαστε σε θέση ως Περιφερειακό Συμβούλιο να χαράξουμε μια στρατηγική, να αναζητήσουμε στοχευμένα πόρους, να διεκδικήσουμε κατάλληλο πολιτικό, θεσμικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο για ενεργές πολιτικές απασχόλησης. Δεν πρέπει να δεχόμαστε να σπαταλιούνται πόροι σε προγράμματα που δεν συμβάλλουν σε ουσιαστική αντιμετώπιση της ανεργίας. Λύσεις και καλές πρακτικές υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πόροι θα μπορούσαν να εξευρεθούν από επαναπρογραμματισμό αδιάθετων σήμερα κονδυλίων του ΕΣΠΑ.   Έχουμε προτείνει σχήματα όπως το “Εγγύηση για την Νεολαία” να διασφαλίζουν ότι οι νέοι θα έχουν επαρκείς πόρους για να συνεχίζουν την εκπαίδευση ή κατάρτισή τους ή (κυρίως) να δημιουργήσουν ή να βρουν μια βιώσιμη θέση εργασίας. Με ένα κονδύλι της τάξης των 1 δις θα μπορούσαν να δημιουργηθούν 100.000 θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα σε κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και παραγωγικούς τομείς, αρκεί φυσικά να υπάρχει σχέδιο και να μην σπαταλιούνται οι πόροι. Η Περιφέρεια όφειλε να επεξεργαστεί ένα τέτοιο σχέδιο μέσα από διάλογο με τους φορείς.

8. Πως κρίνετε την πορεία της Περιφερειακής Αρχής με την ιδιότητα του Περιφερειακού Συμβούλου; Σε ποιούς τομείς μπορεί να δοθεί έμφαση από δω και στο εξής ;

Νίκος Χρυσόγελος: Ο Καλλικράτης αποδείχτηκε ιδιαίτερα πρόχειρος αλλά και το πολιτικό προσωπικό συνεχίζει να συμπεριφέρεται σαν να είναι η Περιφέρεια συνέχεια της νομαρχίας και των επαρχείων. Καμία σχέση, όμως. Η Περιφέρεια πρέπει να κάνει περιφερειακό σχεδιασμό, να διαμορφώνει το πλαίσιο για να επιλύονται τα προβλήματα, όχι να περιορίζεται σε μερικά αποσπασματικά έργα και σε μια βιομηχανία ¨προγραμματικών συμβάσεων” εκ του προχείρου. Αν δεν αλλάξει αυτή η κατάσταση, το Ν Αιγαίο θα βρεθεί αμέσως μετά το 2014 σε πολύ βαθιά κρίση. Προς το παρόν τρώει από τις σάρκες της η Περιφέρεια.

Όμως, το 2013 είναι το κρίσιμο έτος για τη διαμόρφωση ενός σχεδίου οικονομικών μεταρρυθμίσεων, κοινωνικής συνοχής κι απασχόλησης που θα βοηθήσει τις νησιωτικές κοινωνίες να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη πολλαπλή κρίση στο Νότιο Αιγαίο. Ενδεικτικά, θα πρέπει να διαμορφωθεί επιχειρησιακό σχέδιο για την απασχόληση, ιδιαίτερα των νέων, στρατηγική για τα θέματα της υγείας, για τις συγκοινωνίες.

Το 2013 είναι, επίσης, η χρονιά που θα κρίνει κατά πόσον η Περιφέρεια θα προετοιμαστεί σωστά για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 ή θα χάσει το πλοίο. Οι όροι των Κανονισμών για τα 5 Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία αλλάζουν. Αν δεν δημιουργηθούν κατάλληλες δομές στην Περιφέρεια, δεν υπάρξει συζήτηση σε βάθος και σωστή προετοιμασία, η Περιφέρεια θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα - μια και δεν διαθέτει στην πραγματικότητα ίδιους πόρους - σε μια στιγμή που θα χρειάζεται αύξηση οικονομικών πόρων.

πατήστε στην εικόνα για να διαβάσετε τη συνέντευξη