Παρέμβαση του Νίκου Χρυσόγελου στη διακοινοβουλευτική συνάντηση Ευρωκοινοβουλίου και Εθνικών Κοινοβουλίων για τη  Σύνοδο Rio+20

 

Να αναλάβει η Ευρώπη ηγετικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο με ευκαιρία την Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για τα 20 χρόνια (Rio+ 20) από την πρώτη Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, το 1992, στο Ρίο της Βραζιλίας και δέκα χρόνια μετά στην παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Περιβάλλον και τη Βιωσιμότητα, στο Γιοχάνεσμπουργκ, το 2002”  τόνισε ο Νίκος Χρυσόγελος ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, κατά την παρέμβασή του στην διακοινοβουλευτική συνάντηση Ευρωκοινοβουλίου και Εθνικών Κοινοβουλίων με θέμα το Rio+20, την Τετάρτη 21 Μαρτίου, στις Βρυξέλλες.

Το Ελληνικό Κοινοβούλιο, δυστυχώς, δεν εκπροσωπήθηκε στη διακοινοβουλευτική συνάντηση με τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών Μελών, ενώ είχε ανακοινωθεί η συμμετοχή του κ. Καρτάλη. Η οικονομική κρίση της Ελλάδας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελεί άλλοθι απουσίας τη στιγμή που το κόστος μη δράσης απέναντι στην κλιματική αλλαγή για την Ελληνική οικονομία αποτιμήθηκε στα 700 δις  ευρώ [1].  Βέβαια, δύσκολα θα μπορούσε να πείσει ότι υπάρχει σοβαρή πολιτική δέσμευση για προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος, της βιωσιμότητας, της αντιμετώπισης της φτώχιας και της δημιουργίας θέσεων εργασίας στην Ελλάδα.

“Έχοντας την εμπειρία συμμετοχής μου στις εργασίες της Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης Ρίο +10, στο Γιοχάνεσμπουργκ, το 2002, με την αντιπροσωπεία των ελληνικών  περιβαλλοντικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν πρέπει να επαναληφθούν τα λάθη της πολύ αδύναμης, τότε, παρουσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της πολυφωνίας-κακοφωνίας και της απουσίας ισχυρής δέσμευσης, μια κατάσταση που μπορεί να είχε οδηγήσει σε εντελώς απογοητευτικά αποτελέσματα, αν η μεγάλη πίεση από την παγκόσμια κοινωνία των πολιτών και τις μη κυβερνητικές οργανώσεις δεν είχε σώσει τη Συνδιάσκεψη κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή.  

Η Ευρωπαïκή Επιτροπή  και το Ευρωπαïκό Κοινοβούλιο χρειάζεται να επιβεβαιώσουν την πρωτοπορία της Ευρώπης στα θέματα βιωσιμότητας σε παγκόσμιο επίπεδο αφενός με ισχυρή δέσμευσή τους σε στρατηγικές και καθορισμένους στόχους συνοδευόμενους από σαφή βούληση υλοποίησης και αφετέρου, μέσω της επίτευξης ισχυρών συμμαχιών, πριν τη Συνδιάσκεψη, για ένα ισχυρό και δεσμευτικό πολιτικό αποτέλεσμά της.

Το Ευρωκοινοβούλιο χρειάζεται να κινητοποιήσει και τα εθνικά κοινοβούλια. Σε αυτή την βάση είναι πολύ θετική η διακοινοβουλευτική αυτή συνάντηση με τα εθνικά κοινοβούλια των κρατών-μελών. Δεν πρέπει, όμως, το Ευρωκοινοβούλιο να περιοριστεί στη συνεργασία του με τα κοινοβούλια των κρατών-μελών, αλλά να επεκτείνει τη συνεργασία του και με άλλες περιοχές του πλανήτη, αξιοποιώντας τις σχέσεις του σε παγκόσμιο επίπεδο. Η κοινωνία των πολιτών, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις καθώς και η αυτοδιοίκηση πρέπει, επίσης, να έχουν ισχυρή παρουσία στη Συνδιάσκεψη αλλά και στο διάλογο με τα κοινοβούλια.

Η κρίση δεν πρέπει να αποτελέσει δικαιολογία για υπαναχώρηση από τους στόχους για βιωσιμότητα και κοινωνική συνοχή. Αντίθετα, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για δεσμεύσεις που οδηγούν σε ενδυνάμωση της παγκόσμιας περιβαλλοντικής διακυβέρνησης, σε στροφή προς την πράσινη οικονομία και προς βιώσιμα μοντέλα παραγωγής και κατανάλωσης, σε φιλόδοξους στόχους για κοινωνική συνοχή, προστασία του κλίματος, καταπολέμηση της φτώχειας, δημιουργία θέσεων εργασίας και οικολογική δικαιοσύνη  για όλες τις γενεές και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Δεν χρειαζόμαστε άλλα ωραία λόγια χωρίς αντίκρισμα, αλλά δεσμεύσεις σε παγκόσμιο επίπεδο”.

 ____________________

 [1] http://www.bankofgreece.gr/BoGDocuments/Προλεγομενα και Συνοψη.pdf

 

 

Δείτε σε βίντεο την παρέμβαση του Νίκου Χρυσόγελου:

 

 

 

 

"Πολλές από τις αναπτυγμένες περιοχές στις χώρες που βρίσκονται σε κρίση, μπορεί σήμερα στην πράξη να έχουν ήδη αλλάξει καθεστώς, επί το δυσμενέστερο, εξαιτίας της δραματικής μείωσης του ΑΕΠ τους, με συνέπεια την απομάκρυνσή τους από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο αντί για τη σύγκλιση", τόνισε ο Νίκος Χρυσόγελος, Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων , μιλώντας ως εισηγητής της Ομάδας των Πρασίνων κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, στις 20 Μαρτίου, σχετικά με το Ταμείο Συνοχής και την αλλαγή του Κανονισμού 1084/2006.
 
Ο Νίκος Χρυσόγελος επισήμανε ότι "Για τον καθορισμό των διαφόρων κατηγοριών (αναπτυγμένες περιφέρειες με κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεγαλύτερο από 90% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, περιφέρειες σε μετάβαση, ή λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές δηλαδή περιοχές με κατά κεφαλήν ΑΕΠ μικρότερο από το 75%) και την ανάλογη χρηματοδότησή τους για την περίοδο 2014-2020, δεν επαρκεί να ληφθούν υπόψη στοιχεία που αφορούν το διάστημα 2006-2008 ή έστω μέχρι και το 2009, δηλαδή δεδομένα πριν την κρίση. Ήδη με βάση τα στοιχεία της μελέτης "Comparative study on the visions and options fo cohesion policy after 2013" τουEuropean Policies Research Center3 ελληνικές περιφέρειες (9 συνολικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο), που εντάσσονταν στην κατηγορία των αναπτυγμένων (ΑΕΠ μεγαλύτερο από το 90% του ευρωπαϊκού μέσου όρου), μεταπίπτουν στην κατηγορία των περιοχών υπό μετάβαση (κ.κ ΑΕΠ μεταξύ 75-90%). Είμαι σίγουρος ότι αν ληφθούν υπόψη στοιχεία του 2010, 2011 και του 2012 θα υπάρξουν ακόμα πιο δραματικές αλλαγές, πολύ περισσότερο δε αν συνυπολογιστούν μαζί με το ΑΕΠ και δείκτες όπως η ανεργία, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η φτώχεια σημαντικών κοινωνικών ομάδων.
Με δεδομένο ότι η Πολιτική Συνοχής δεν αποβλέπει μόνο στην προώθηση της κοινής αγοράς και της οικονομικής μεγέθυνσης αλλά και στην περιβαλλοντική και κοινωνική συνοχή, το Ταμείο Συνοχής είναι λογικό να ενισχύει δράσεις που στοχεύουν όχι μόνο σε μια μεμονωμένη θεματική προτεραιότητα αλλά ταυτοχρόνως συνδυάζουν με συνεκτικό τρόπο διάφορες θεματικές ενότητες οριζόντια, για παράδειγμα η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού να επιτυγχάνεται μέσω δραστηριοτήτων που δεν ανταγωνίζονται το στόχο της προστασίας του κλίματος. Όμως το Ταμείο δεν πρέπει να ενισχύει δράσεις σε μια θεματική προτεραιότητα που έρχονται σε αντίθεση με άλλη ή άλλες θεματικές προτεραιότητες.
 
Οι υποδομές που προωθούνται  με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση πρέπει να συνάδουν με τη βιωσιμότητα και την προστασία του περιβάλλοντος και να συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή. Να μην χρηματοδοτείται η προώθηση εκείνων των υποδομών που σπαταλούν ή βλάπτουν τους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον. Οι υποδομές που ενισχύονται πρέπει να είναι έξυπνες, πράσινες και να ανταποκρίνονται καλύτερα στις ιδιαιτερότητες και δυνατότητες κάθε περιοχής αλλά και να σέβονται το περιβάλλον. Χρειάζεται ενίσχυση των μορφών βιώσιμης κινητικότητας, αντί για μονομερή προσανατολισμό σε αυτοκινητοδρόμους, ενίσχυση σχημάτων τοπικής βιώσιμης διαχείρισης των απορριμμάτων και αποβλήτων με κατάλληλης κλίμακας τεχνολογίες με στόχο την ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση και επεξεργασία των οργανικών απορριμμάτων, με διαλογή στην πηγή, με απώτερο στόχο μηδενικά απόβλητα, αντί για βαριές υποδομές επεξεργασίας σύμμικτων απορριμμάτων. Το ίδιο ισχύει και για την ενέργεια, χρειάζεται να ενισχύονται δράσεις που προωθούν την εξοικονόμηση ενέργειας και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών.
 
Κατευθύνοντας περισσότερο από το 40% των πόρων της Πολιτικής Συνοχής σε προτεραιότητες επωφελείς για το περιβάλλον(εξοικονόμηση ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές, προστασία φύσης και βιοποικιλότητας, πράσινες υπηρεσίες και υποδομές) σε όλες τις περιοχές, συμπεριλαμβανομένων και των αναπτυγμένων (με βάση το ΑΕΠ) περιοχών, θα υπάρξει πολύ σημαντικό αποτέλεσμα στα θέματα απασχόλησης, καθώς αυτοί οι τομείς έχουν μεγάλο δυναμικό δημιουργίας μακροχρόνια βιώσιμων θέσεων εργασίας και σήμερα υποχρηματοδοτούνται.
 
Συμφωνούμε να περιληφθούν στις προτεραιότητες και του Ταμείου Συνοχής (όπως και του Ευρωπαϊκού ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης) η εξοικονόμηση ενέργειας και στις κατοικίες, όχι μόνο τα δημόσια κτίρια, και η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ιδιαίτερα μέσω συνεταιρισμών, δίνοντας ίσως έμφαση στις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Συνοχής σε σχέδια εξοικονόμησης ενέργειας και αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε περιοχές κοινωνικά υποβαθμισμένες, σε συγκροτήματα κοινωνικής κατοικίας και σε κατοικίες κοινωνικά ευάλωτων ομάδων, ώστε να συνδυάζονται οι στόχοι της κλιματικής προστασίας με αυτούς της κοινωνικής συνοχής και της αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας.
 
Η πολιτική συνοχής πολύ σωστά αποβλέπει στη μείωση του χάσματος μεταξύ των διαφόρων ευρωπαϊκών περιφερειών. Όμως, γνωρίζουμε καλά ότι στο εσωτερικό πολλών περιφερειών, ακόμα και αναπτυγμένων, υπάρχουν συχνά μεγάλες ανισότητες και εντοπίζονται περιοχές που αποκλίνουν κατά πολύ από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο του κατά κεφαλή Α.Ε.Π. Η πολιτική συνοχής χρειάζεται, λοιπόν, να δώσει έμφαση και στη συνοχή στο εσωτερικό κάθε περιοχής, να εντοπιστούν οι περιοχές με μεγάλες ανισότητες, τα hot-spots, ακόμα και στις αναπτυγμένες περιφέρειες, και να δοθεί προσοχή ώστε να συγκλίνουν κι αυτές. Στην κατεύθυνση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία πως θα εξειδικευθούν και θα εφαρμοστούν και οι προτάσεις για την CLLD (Community-Led Local Development) στο πλαίσιο της νέας Πολιτικής Συνοχής 2014-2020.
 
Σωστά η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δίνει μεγάλη έμφαση στο ρόλο που μπορούν να παίξουν οι πόλεις στην επίτευξη της συνοχής αλλά και της κλιματικής - περιβαλλοντικής προστασίας. Αυτό όμως δεν πρέπει να οδηγήσει στον παραμερισμό των νησιωτικών κι ορεινών περιοχών,  με δεδομένο ότι αυτές οι περιοχές αντιμετωπίζουν συχνά μεγαλύτερα προβλήματα συνοχής. Για παράδειγμα, όταν μιλάμε για επενδύσεις σε υποδομές μεταφορών, δεν πρέπει να μένουν στην άκρη επενδύσεις για συνδέσεις μεταξύ νησιών και παράκτιων περιοχών, ιδιαίτερα με σύγχρονα, έξυπνα, πράσινα μέσα μεταφοράς που είναι αναγκαία για τις τοπικές κοινωνίες αλλά και τους ευρωπαίους πολίτες από διάφορες χώρες που ζουν εκεί ή θέλουν να επισκέπτονται αυτές τις περιοχές όχι μόνο το καλοκαίρι στη διάρκεια των διακοπών τους. Η προώθηση τέτοιων μέσων μεταφοράς μπορεί να συμβάλλει επίσης στην επίτευξη και περιβαλλοντικών ευρωπαϊκών στόχων σε σχέση με τα θαλάσσια μέσα μεταφοράς, όπως είναι η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, οξειδίων του αζώτου καθώς και αερίων του θερμοκηπίου, που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή.
 
Επίσης, η βελτίωση της προσπελασιμότητας των ορεινών περιοχών έχει σημασία τώρα που σε περίοδο κρίσης σε ορισμένες χώρες όπως η Ελλάδα, έχει αρχίσει να διαφαίνεται ένα ρεύμα επιστροφής στην ύπαιθρο σε ορισμένες περιφέρειες, γεγονός που θα δώσει νέο περιεχόμενο στην αναγκαία συνεργασία πόλης-υπαίθρου".
 
Είμαστε υπέρ των μέτρων που αντιμετωπίζουν τα δημοσιονομικά προβλήματα με κοινωνικά δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο - όχι με μεθόδους τιμωρίας, αυστηρή λιτότητα και διάλυση του κοινωνικού ιστού- με μέτρα δηλαδή που ενισχύουν τη στροφή σε μια βιώσιμη, πιο πράσινη οικονομία, κάνουν πιο αποτελεσματική την κοινωνική οργάνωση και προστατεύουν το περιβάλλον στις χώρες και περιφέρειες που αντιμετωπίζουν την κρίση. Δεν υποστηρίζουμε μακρο-οικονομικούς όρους και προϋποθέσεις που τιμωρούν περιοχές, στηρίζουμε μέτρα αλληλεγγύης για να αντιμετωπίσουν οι χώρες και οι περιφέρειες τα προβλήματα και την κρίση αναλαμβάνοντας φυσικά και οι ίδιες τις ευθύνες που τους αναλογούν.
 
Υποστηρίζουμε τη συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών στις Εταιρικές Συμβάσεις (Partnership Contracts orAgreements), όπως πολλά μέλη του Ευρωκοινοβουλίου αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Περιφερειών ζητούν. Θα θέλαμε συστηματική διαβούλευση, με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων, σε κάθε περιφέρεια και τελικώς συν-απόφαση μεταξύ κυβερνήσεων και Περιφερειακών Συμβουλίων για τα σχέδια που προωθούνται για ενίσχυση από το Ταμείο Συνοχής (αλλά και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης), ώστε πράγματι να αντανακλάται στα σχέδια η διάθεση, οι ανάγκες και οι προτεραιότητες των περιφερειών. Για να συμμετέχουν αποτελεσματικά οι περιφέρεις και οι τοπικοί φορείς στα θέματα σχεδιασμού, παρακολούθησης της υλοποίησης και αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των δράσεων, υποστηρίζουμε την ενίσχυση της βελτίωσης των ικανοτήτων τόσο των περιφερειακών και τοπικών αρχών όσο και των τοπικών κοινωνικών εταίρων σε θέματα πολιτικών συνοχής, σχεδιασμού και εφαρμογής των προγραμμάτων εκεί όπου διαπιστώνονται σημαντικές ελλείψεις και υπάρχει παρόμοια ανάγκη.
 
Σχετικά με το Connecting Europe Facility ("Συνδέοντας την Ευρώπη") μπορούμε να το υποστηρίξουμε εφόσον χρηματοδοτεί κατά προτεραιότητα σιδηροδρομικές συνδέσεις σε σχέση με το δίκτυα μεταφορών, χωρίς να παραληφθούν και οι δυνατότητες ενίσχυσης υποδομών μεταφορών κατάλληλων για τις συνδέσεις των νησιών που να ανταποκρίνονται επίσης στην ευρωπαϊκή πολιτική για μείωση εκπομπών οξειδίων του αζώτου και του θείου καθώς και αερίων του θερμοκηπίου.
 
Προτείνουμε τέλος να συνδεθεί η χρηματοδότηση των περιφερειών μέσω του Ταμείου Συνοχής και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης με την υποχρέωση των κρατών μελών και των περιφερειών να ολοκληρώσουν και να εκσυγχρονίσουν τον χωροταξικό σχεδιασμό και το κτηματολόγιο στις χρηματοδοτούμενες περιφέρειες, κάτι που δεν είναι πραγματικότητα σήμερα σε χώρες όπως η Ελλάδα. Γι' αυτό δημιουργούνται πολλά προβλήματα μεταξύ των πολιτικών ενίσχυσης των υποδομών, προστασίας του περιβάλλοντος, εδαφικής και κοινωνικής συνοχής".
 
 
Δείτε την τοποθέτηση του Ν. Χρυσόγελου:

 

 

 

 
Τα προβληματικά σημεία της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο Κανονισμό του ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού προγράμματος LIFE, θέτει με ερώτησή του στο ευρωκοινοβούλιο ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων. Το LIFE είναι το μοναδικό χρηματοδοτικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στην προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης και συνεισφέρει στην εφαρμογή της σχετικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, υποστηρίζοντας ιδιαίτερα τους κανονισμούς για τα πουλιά και τους οικοτόπους, αλλά και το ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Έχει χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερα επιτυχημένο από διεθνείς οργανώσεις όπως η BirdLife, το ΕΕΒ ή το WWF, καθώς έχει δημιουργήσει πράσινες θέσεις εργασίας, έχει υποστηρίξει καινοτόμες πρακτικές και έχει ενισχύσει προγράμματα σε υποβαθμισμένες και απομονωμένες περιοχές της ευρωπαϊκής υπαίθρου.
 
Η ερώτηση που κατέθεσε ο Νίκος Χρυσόγελος εστιάζει κυρίως στον ιδιαίτερα χαμηλό προϋπολογισμό που προβλέπει η πρόταση της Επιτροπής (0,3% επί του συνολικού προϋπολογισμού της Ένωσης), στην διαφαινόμενη προτίμηση σε μεγάλα κυβερνητικά έργα αλλά και στη μειωμένη δυνατότητα των τοπικών φορέων, των MKO και χωρών σε κρίση, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, που δε διαθέτουν πλέον δυνατότητες για την απαιτούμενη συγχρηματοδότηση, να συνεχίσουν να επωφελούνται με δίκαιο τρόπο από τα προγράμματα LIFE.
«Λόγω της οικονομικής κρίσης, η Ελλάδα έχει δεχθεί ένα ισχυρό πλήγμα οπισθοχώρησης σε επίπεδο εθνικής περιβαλλοντικής πολιτικής» δήλωσε ο Ν. Χρυσόγελος. «Νόμοι που καταργούν ισχύοντα καθεστώτα προστασίας ψηφίζονται συνέχεια, η περιβαλλοντική αδειοδότηση έχει χαλαρώσει, μη συμβατές με την προστασία δραστηριότητες επιτρέπονται όλο και περισσότερο εντός των προστατευόμενων περιοχών με πρόσχημα την κρίση. Η Ελλάδα χάνει έτσι την δυνατότητα να πετύχει εξυγίανση των δημοσιονομικών της παράλληλα με, αλλά και μέσω της προώθησης μιας πράσινης οικονομίας και δημιουργίας θέσεων εργασίας σε τομείς όπως η προστασία του περιβάλλοντος. Το να χάσουμε και τα προγράμματα LIFE θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα γιατί αποτελούν τη μόνη καθαρή χρηματοδότηση για θετικά μέτρα προστασίας της σημαντικής για την ΕΕ βιοποικιλότητας, ώστε η προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος να συμβάλλει σε κοινωνικά - περιβαλλοντικά υπεύθυνες οικονομικές δραστηριότητες και σε θέσεις εργασίας, ιδιαίτερα για νέους. Ωστόσο, το LIFE αποτελεί μια πρόκληση και για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα πιο πετυχημένα προγράμματα είναι συνήθως αυτά στα οποία εμπλέκονται περιβαλλοντικοί και τοπικοί φορείς, όπως έχει αποδειχθεί και από την πανευρωπαϊκή διαβούλευση που οργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και από έρευνες. Χρειάζεται, όμως, απλοποίηση των διαδικασιών, επικέντρωση στα αποτελέσματα, μεγαλύτερη συμμετοχή των περιβαλλοντικών και κοινωνικών φορέων, ευέλικτα εργαλεία αντιμετώπισης των δυσκολιών εξεύρεσης συγχρηματοδότησης ή έστω άτοκου δανεισμού για χώρες σε κρίση, περιβαλλοντικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς ώστε να μπορούν να συμμετέχουν σε προγράμματα. Εδώ θα φανεί εάν η Ευρώπη θα παραμείνει στην παγκόσμια πρωτοπορία της περιβαλλοντικής προστασίας ή αν θα θυσιάσει αυτό της το πλεονέκτημα στο βωμό της λιτότητας και των λάθος αναπτυξιακών επιλογών.»
 
(ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης)
Θέμα: Διευκρινήσεις σχετικά με τις προτάσεις της Επιτροπής για το πρόγραμμα LIFE
 
H πρόταση της Επιτροπής για νέο Κανονισμό του προγράμματος LIFE για την περίοδο 2014-2020, χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα χαμηλό προϋπολογισμό. Ενόψει της δημιουργίας νέων υποπρογραμμάτων όπως αυτό για την κλιματική αλλαγή, εκτιμάται [1] ότι το αναιμικό 0,3% επί του συνολικού προϋπολογισμού της Ένωσης, δε θα είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στην κάλυψη των πραγματικών αναγκών του μοναδικού αυτού χρηματοδοτικού εργαλείου για το περιβάλλον. H πρόταση φαίνεται να δίνει βάρος σε μεγάλα κυβερνητικά σχέδια και μειώνει κατά το ήμισυ τα πολυάριθμα μικρά, αλλά επιτυχημένα προγράμματα που πραγματοποιούνται κυρίως από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) σε συνεργασία συνήθως με τοπικές αρχές [2-4]. Η κατάργηση της χρηματοδότησης του μη ανακτώμενου ΦΠΑ και η μη επιλεξιμότητα μόνιμων θέσεων εργασίας μπορεί να κάνουν απαγορευτική τη συμμετοχή τοπικών φορέων, μικρών εταιρειών και ΜΚΟ στα προγράμματα LIFE, ακόμα και με τα υψηλότερα επίπεδα συγχρηματοδότησης.
 
Ερωτάται η Επιτροπή:
1.               Πόσα από τα πετυχημένα προγράμματα είχαν δικαιούχους MKO και τοπικούς φορείς στο σύνολο προγραμμάτων που έτυχαν ενίσχυσης από το πρόγραμμα LIFE;
2.               Υπάρχει δυνατότητα αύξησης του προϋπολογισμού του LIFE 2014-2020;
3.               Πώς διασφαλίζεται από τον νέο Κανονισμό η δυνατότητα των τοπικών φορέων, των MKO και χωρών σε κρίση, όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, που δε διαθέτουν πλέον δυνατότητες για την απαιτούμενη συγχρηματοδότηση, να συνεχίσουν να επωφελούνται με δίκαιο τρόπο από τα προγράμματα LIFE;
4.               Πως διασφαλίζεται ταυτοχρόνως η ενίσχυση: (α) δράσεων σε θεματικούς τομείς προτεραιότητας και δράσεων που εστιάζουν σε τοπικές και περιφερειακές ιδιαιτερότητες και (β) προγραμμάτων που αφορούν σε προστασία απειλούμενων ειδών και σημαντικών οικοσυστημάτων προστατευόμενων από διεθνείς συμβάσεις, αλλά και περιοχών με ιδιαιτερότητες, όπως πχ νησιά και ορεινές περιοχές; 
 
__________________________________
[2] BirdLife - Conservation International - EEB - WWFLIFE for Nature and Biodiversity 2014-2020, Position paper on the reform of the EU’s financial instrument for the environment. Adopted 28 February 2011
[3] BirdLife – EEB – WWF. LIFE position statement, 19th January 2012.
[4] BirdLife – EEB – WWF. Eligibility and co-financing under LIFE: Case studies from Member States, 2nd February 2012.
 
 

Απάντηση του κ. Potočnik εξ ονόματος της Επιτροπής

4 Μαΐου 2012

1. Από την έναρξη του προγράμματος LIFE το 1992 έχουν υλοποιηθεί 430 προγράμματα με δικαιούχους μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και 407 με δικαιούχους τοπικούς φορείς. Ο συνολικός αριθμός των προγραμμάτων που χρηματοδοτήθηκαν αυτή την περίοδο ανέρχεται στα 3 503.

2. Ο προϋπολογισμός του προγράμματος LIFE αποτελεί αντικείμενων συζητήσεων στο πλαίσιο του γενικού πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.

3. Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, προτεραιότητα δίνεται σε δράσεις που έχουν ως στόχο την απλοποίηση του μελλοντικού οργάνου. Για παράδειγμα, οι δαπάνες για το ΦΠΑ και το μόνιμο προσωπικό θα γίνουν μη επιλέξιμες. Ωστόσο, αυτό θα αντισταθμιστεί από την αύξηση του ποσοστού συγχρηματοδότησης της ΕΕ στο 70 % για τα παραδοσιακά προγράμματα και στο 80 % για τα ολοκληρωμένα προγράμματα.

4. α) Η πρόταση για έναν νέο κανονισμό του LIFE αναφέρει σαφώς ότι ορισμένα περιβαλλοντικά προβλήματα μπορούν να επιλυθούν καλύτερα σε περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο.

β) Τουλάχιστον το 50 % των δημοσιονομικών πόρων που χορηγούνται για έργα υπό την μορφή ενίσχυσης δράσεων στο πλαίσιο του υποπρογράμματος «Περιβάλλον», προορίζονται ειδικά για έργα που συμβάλλουν στη διατήρηση της φύσης και της βιοποικιλότητας. Δράσεις σε οποιαδήποτε περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στα πλαίσια του νέου προγράμματος.

 

Τετάρτη, 21 Μαρτίου 2012 17:40

Συνέντευξη στην ΕΡΑ Αιγαίου

Η συνέντευξη αυτή δόθηκε στη δημοσιογράφο Αθανασία Δαφιώτη κατά τη διάρκεια της εβδομάδας ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το Μάρτιο στο Στρασβούργο.

Το ηχητικό ντοκουμέντο μπορείτε να το ακούσετε εδώ.

Τετάρτη, 21 Μαρτίου 2012 17:36

Συνέντευξη στο Green European Journal

Η συνέντευξη δόθηκε στα πλαίσια της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε από το  Heinrich Boell Foundation στο Βερολίνο με θέμα "Τι μπορεί να μάθει η Ευρώπη από την Ελλάδα?" (What can Europe learn from Greece?). Ο Νίκος Χρυσόγελος (Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων) και η Viola von Cramon (Βουλευτής της Γερμανικής Bundestag) απαντούν στις ερωτήσεις που τους θέτει ο δημοσιογράφος Benoit Lechat.

Τη συνέντευξη μπορείτε να τη διαβάσετε εδώ (στα αγγλικά).

Eπιτακτική η ανάγκη υποστήριξης τους μέσω της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής

 Η Ana Miranda, ευρωβουλευτής των Πράσινων, ως συντάκτρια του σχεδίου γνωμοδότησης για τους μικρούς αλιείς ζητάει μεταξύ άλλων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να φροντίσει ώστε το μελλοντικό Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας να δεσμεύσει ένα συγκεκριμένο ποσοστό που θα προορίζεται για την παράκτια αλιεία μικρής κλίμακα. Ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, κατά την παρέμβασή του στη συζήτηση της γνωμοδότησης, τόνισε τη σημασία των παράκτιων, μικρής κλίμακας, αλιέων για την τοπική οικονομία, την απασχόληση και το θαλάσσιο περιβάλλον αλλά και τις δυσκολίες πρόσβασής τους σε ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.

 

Κατά την συνεδρίασή της στις 19 Φεβρουαρίου, η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ), όπου συμμετέχει ο Νίκος Χρυσόγελος (είναι ένας από τους αντιπροέδρους της), συζήτησε ένα σχέδιο γνωμοδότησης της AnaMiranda - ισπανίδα πράσινη ευρωβουλευτής- προς την Επιτροπή Αλιείας, για την μικρής κλίμακας και παράκτια αλιεία σε σχέση με την νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική. Στην αρχική της ομιλία σημείωσε πως "Είναι ευρέως γνωστό πως η παράκτια αλιεία μικρής κλίμακας και οι εκτατικές οστρακοκαλλιέργειες αποτελούν τις πλέον βιώσιμες μορφές αλιείας από κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική σκοπιά. Στις τοπικές οικονομίες που απασχολούνται με την αλιεία μικρής κλίμακας, η απασχόληση καλύπτει πάνω από το 60% των εργαζομένων, άμεσα και έμμεσα". Ανάμεσα σε άλλα, η AnaMirandaζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή "να δεσμεύσει ένα συγκεκριμένο ποσοστό για ευρωπαϊκές ενισχύσεις μέσα από το μελλοντικό Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας που θα προορίζεται για την αλιεία μικρής κλίμακας. Σε τέτοια εποχή κρίσης και καθότι η συζήτηση για την μεταρρύθμιση της μελλοντικής Πολιτικής Συνοχής βρίσκεται σε εξέλιξη, είναι ανάγκη να σταθούμε στο πλευρό αυτών των ανθρώπων και να τους προσφέρουμε τη στήριξη που χρειάζονται."

 

Ο Νίκος Χρυσόγελος, στην παρέμβασή του, ευχαρίστησε τη συνάδελφο του για το σχέδιο γνωμοδότησης και υποστηρίξε τις προτάσεις της για ένα θέμα που γνωρίζει πολύ κακά και με την ιδιότητά του ως Περιφερειακός Σύμβουλος Ν Αιγαίου αλλά και διότι έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με τα θέματα βιώσιμης αλιείας. Επισήμανε τη σημασία που έχει η διαμόρφωση κατάλληλων ευρωπαϊκών πολιτικών για τους παράκτιους και μικρής κλίμακας αλιείς, με στόχο να διασφαλισθεί μακροχρόνια το επάγγελμά τους, να προστατεύεται με τη συμμετοχή τους το θαλάσσιο περιβάλλον και να αποκατασταθεί ο πλούτος της θάλασσας.Πιο συγκεκριμένα υποστήριξε πως "Πρέπει να λάβουμε υπόψη στη διαμόρφωση της νέας Κοινής Αλειυτικής Πολιτικής (Κ.Αλ.Π) τους παράκτιους και μικρής κλίμακας αλιείς, μια ομάδα που δεν υπάρχει σε όλες τις χώρες, αλλά υπάρχει  παραδοσιακά κυρίως στη Μεσόγειο. Οι μικρές κοινότητες παράκτιων αλιέων παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε περιοχές που οι ντόπιοι δεν έχουν πρόσβαση εύκολα σε άλλες πηγές οικονομικής δραστηριότητας. Οι αλιείς αυτοί αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες εξοικείωσης και πρόσβασής τους στα ευρωπαϊκά προγράμματα. Επομένως, σωστά προτείνει η συνάδελφος να υπάρξει ειδική πρόβλεψη για στήριξή τους μέσα από κατάλληλα προγράμματα στο πλαίσιο της νέας ΚαλΠ και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας κι Αλιείας .

Οι αλιείς αυτοί μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση των ευρωπαϊκών πολιτικών για τη προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, της θαλάσσιας στρατηγικής αλλά και για την προστασία του κλίματος και την προσαρμογή στις αλλαγές που συντελλούνται. Για παράδειγμα, μέσα από την παραδοσιακή δραστηριότητά τους μπορεί να παίξουν το ρόλο του παρατηρητή για τη θάλασσα, να αναφέρουν τυχόν περιστατικά ρύπανσης αλλά και να καταγράφουν τις αλλαγές στο κλίμα και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα θαλάσσια και στα παράκτια οικοσυστήματα - όπως πχ με καταγραφή και πληροφόρηση για τα είδη που εισβάλουν από άλλες περιοχές λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της θάλασσας και της ανατροπής του κλίματος γενικότερα..

Τέλος, στη στρατηγική για την αποκατάσταση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, οι κοινότητες των παράκτιων αλιέων μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο μέσα από τη συμμετοχή τους στη διαχείριση θαλάσσιων περιοχών, με στόχο την ανάκαμψη της θαλάσσιας βιοποικιλότητας και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να προβλέψουμε στα καινούρια χρηματοδοτικά εργαλεία".

Δείτε την παρέμβαση του Ν. Χρυσόγελου εδώ.

 

Δείτε τoπλήρες κείμενο:

Σχέδιο Γνωμοδότησης για την αλιεία μικρής κλίμακας και την παραδοσιακή αλιεία καθώς και με τη μεταρρύθμιση της ΚΑλΠ (2011/2292(INI)) 

Δευτέρα, 19 Μαρτίου 2012 15:15

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ 1-16 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012

Το Ενημερωτικό Δελτίο, φίλες και φίλοι, προσφέρει μια συνοπτική ματιά σε όποιον και όποια ενδιαφέρεται να μάθει για όσα σημαντικά γίνονται στο Ευρωκοινοβούλιο αλλά και για το τι έκαναν εκεί οι Οικολόγοι Πράσινοι και ο ευρωβουλευτής Νίκος Χρυσόγελος το διάστημα που πέρασε. Οι συνδέσεις σας παραπέμπουν σε αναλυτικότερα κείμενα και δελτία Τύπου.

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω καταρχήν για την πρόσκληση και να σας πω ότι θα ήθελα να συμμετάσχω στην ημερίδα, συζητώντας μαζί σας ένα τόσο σημαντικό θέμα, όμως είμαι την ίδια ώρα σε άλλη εκδήλωση που συνδιοργανώνουμε από καιρό με τα 2 Επιμελητήρια του Πειραιά με θέμα την κρίση στην ναυπηγο-επισκευαστική ζώνη και τη δυνατότητα των ναυπηγείων να στραφούν και σε πράσινες κατασκευές (πλοία με υψηλότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές, τμήματα των τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κα)
 
 
Η Οίτη είναι – όπως όλοι γνωρίζετε καλύτερα από μένα – ένα παγκόσμιας σημασίας φυσικό οικοσύστημα και ένας τόπος που αξίζει την προστασίας μας ακριβώς επειδή είναι πολύτιμος για το περιβάλλον της, για τα οφέλη της στην τοπική κοινωνία, για την ποιότητα ζωής που προσφέρει στους κατοίκους της και στον ευρύτερο πληθυσμό της Φθιώτιδας. Παρόλα αυτά βάλλεται από ευμεγέθεις και μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις, όπως τα μεταλλεία βωξίτη, προοπτική που θα υποθηκεύσει το μέλλον της και θα τη μετατρέψει σε βουνό – εργοτάξιο, όπως την όμορή της Γκιώνα.
 
 
Οι Οικολόγοι Πράσινοι χρόνια τώρα υποστηρίζουμε ένα διαφορετικό αναπτυξιακό μοντέλο για την Οίτη, ένα μοντέλο που εμπεριέχει τις οικολογικές αρχές, βασίζεται σε σύγχρονες αντιλήψεις και αξιοποιεί καλά παραδείγματα από άλλες ευρωπαϊκές ορεινές περιοχές. Συνήθως στη χώρα μας όταν μιλάμε για ορεινές κοινότητας είτε εννοούμε εγκατάλειψη και γήρανση είτε μονόδρομους (πχ μεταλλεία, ορυχεία, χιονοδρομικά κέντρα). Είναι γεγονός ότι υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας μορφής τοπικής οικονομίας που  είναι σε ισορροπία με το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον και επιτυγχάνει την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση του τοπικού πληθυσμού. Η Οίτη έχει το πλεονέκτημα ότι είναι μια πλούσια από άποψη φυσικού περιβάλλοντος περιοχή και να διαθέτει δασικά οικοσυστήματα. Η προστασία και η διαχείριση του φυσικού πλούτου της – όχι η καταστροφή του - μπορεί να  είναι η βάση για ένα διαφορετικό μοντέλο  ανάπτυξης μιας τοπικής κλίμακας οικονομίας. Ενδιαφέροντα παραδείγματα που μπορούν να δώσουν ερεθίσματα για την χάραξη ενός διαφορετικού δρόμου είναι το Guessing στην Αυστρία (ένα χωριό 500 κατοίκων, με δάση, που έφθινε αλλά σήμερα αποτελεί το κέντρο της πράσινης καινοτομίας, έχει 3000 κατοίκους, 25.000 τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή για να εκπαιδευτούν σε τεχνολογίες πράσινης ενέργειας από την διαχείριση των δασών, των γεωργικών υπολειμμάτων και των οργανικών υλικών από τα απορρίμματα) καθώς και το φυσικό πάρκο στην περιοχή Αμπρούτσο της Ιταλίας, ένα παράδειγμα που αποδεικνύει ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να συνδυαστεί με την δημιουργία θέσεων εργασίας, την αναζωογόνηση των χωριών και των μικρών πόλεων, την άνθιση μιας πιο πράσινης οικονομίας.  
 
 
Είναι αναγκαίο μέσα από σχήματα ενδυνάμωσης του τοπικού ανθρώπινου κεφαλαίου (πχ με την ενίσχυση ομάδων νέων της περιοχής, ιδιαίτερα ανθρώπων που έχουν σπουδάσει σχετικές επιστήμες αλλά και νοιάζονται να ζήσουν ή να γυρίσουν στον τόπο τους) να αξιοποιηθούν εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι για την βιώσιμη, οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά, ανάπτυξη της περιοχής και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Μπορεί να υπάρξει ένας διαφορετικός δρόμος από αυτόν του διπλανού βουνού, που δεν έσωσε τον νομό από τη φτώχεια και την εγκατάλειψη. Χθες μόλις φιλοξένησα στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα «συμμετοχικές –συνεταιριστικές κοινωνικές επιχειρήσεις παραγωγής ενέργειας με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» όπου συζητήσαμε εξαιρετικά καλά παραδείγματα από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και για το πως μπορούν τοπικές κοινωνίες να ξεφύγουν από την παρακμή αξιοποιώντας τοπικούς ανανεώσιμους πόρους (υπολείμματα γεωργικών δραστηριοτήτων, υλικό από τη διαχείριση των δασών, τον άνεμο, τον ήλιο ή τη γεωθερμία) με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και φέρνει ευημερία και απασχόληση στις τοπικές κοινωνίες. 
 
 
Είναι σημαντικό οι αποφάσεις που αφορούν την περιοχή να λαμβάνονται μετά από συστηματική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, συζήτηση για τα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης της περιοχής και τις επιπτώσεις που θα έχει κάθε ένα από αυτά ώστε πράγματι οι κάτοικοι να επιλέγουν συνειδητά πώς θα ζήσουν στον τόπο τους. Αλλά και να έχουν διερευνηθεί όλες οι δυνατότητες που υπάρχουν για στήριξη των πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο, όπως ευρωπαϊκά προγράμματα, αξιοποίηση τοπικών κεφαλαίων, δίκτυα αλληλοβοήθειας και συνεργασίας, πολιτικές από το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κα που μπορούν να υποστηρίξουν ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που στηρίζεται σε πράσινες και κοινωνικές καινοτομίες, θέσεις εργασίας στους τομείς των κοινωνικών υποδομών, του οικολογικού τουρισμού, της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, της αξιοποίησης ήπιων κι ανανεώσιμων μορφών ενέργειας (περιλαμβάνοντας την αξιοποίηση ξυλείας και υπολειμμάτων από τη σωστή, περιβαλλοντικά διαχείριση και φροντίδα των δασών), την αξιοποίηση των οργανικών απορριμμάτων μέσα από βιο-αντιδραστήρες που στηρίζουν, απόκτηση πρώτων υλών για βιομηχανία καλλυντικών και απορρυπαντικών μέσα από τα απόβλητα ελαιουργείων και τυροκομείων κα. Το πιο σημαντικό όμως για να ξεκινήσουν όλα αυτά είναι να συγκροτηθεί μια ομάδα κατοίκων που θα προετοιμάσει ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής, συγκεντρώνοντας στοιχεία και καλά παραδείγματα, συζητώντας με ειδικούς, αναζητώντας συνεργασία και βοήθεια από άλλες περιοχές.  Και μετά να συζητήσει το σχέδιο αυτό με τους κατοίκους, και αφού οριστικοποιηθεί να ξεκινήσει η υλοποίησή του με γνώση, ρεαλισμό, αποφασιστικότητα και όραμα.  
 
 
Ως 4ος αντιπρόεδρος στην Επιτροπή του ευρωκοινοβουλίου για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, αλλά και ως Περιφερειακός Σύμβουλος στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, γνωρίζω καλά ότι η κάθε Περιφέρεια μπορεί και οφείλει να σχεδιάσει την αναπτυξιακή πορεία που επιθυμεί για την περιοχή της και να εργαστεί πάνω στη δημιουργία συνεργιών και στην εξεύρεση πόρων που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της. Παρά την οικονομική κρίση, υπάρχει ελπίδα και υπάρχει ακόμη περιθώριο να συνειδητοποιήσουμε ως κοινωνία τα λάθη που μας έφεραν ως εδώ και τις αναγκαίες αλλαγές στις συνήθειες και στη νοοτροπία που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο. 
 
 
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να εργαστεί σε αυτή την κατεύθυνση και να ανταποκριθεί στο ρόλο της, προστατεύοντας το φυσικό πλούτο της περιοχής της, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα όπως άλλες αντίστοιχες ευρωπαϊκές περιοχές. Από την άλλη, οφείλει να θέσει ως πολιτική της προτεραιότητα, επιδίωξη και διεκδίκηση τη στήριξη και αναβάθμιση του έργου του Φορέα Διαχείρισης της Οίτης αλλά και όλων των δημόσιων υπηρεσιών που εμπλέκονται με την προστασία και την ανάπτυξή της, αφού η επιστημονική γνώση και τεκμηρίωση που ο Φορέας και αυτές παρέχουν είναι το βασικό εργαλείο στην αξιοποίηση του βουνού σε βιώσιμο οικονομικό πόρο για όλη τη Φθιώτιδα. 
 
 
Από την πλευρά μου, μέσα από την ιδιότητα του ευρωβουλευτή και τη συμμετοχή μου στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, μπορώ να συμβάλλω όπου μου ζητηθεί, προκειμένου να μεταφερθούν καλά παραδείγματα παρόμοιες ευρωπαϊκές περιοχές, για να στηρίξουμε τη λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης, να αξιοποιήσουμε τα ευρωπαϊκά εργαλεία και δυνατότητες που δίνονται για την πράσινη οικονομία και τη στήριξη ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, αλλά και να προωθήσουμε στο ΕΚ παρεμβάσεις για την Οίτη, όπως έκανε κατά τη διάρκεια της θητείας του και ο συνάδελφός μου Μιχάλης Τρεμόπουλος.
 
 
Κλείνοντας να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία και να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες σας.
 
 
Νίκος Χρυσόγελος
 
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω καταρχήν για την πρόσκληση και να σας πω ότι θα ήθελα να συμμετάσχω στην ημερίδα, συζητώντας μαζί σας ένα τόσο σημαντικό θέμα, όμως είμαι την ίδια ώρα σε άλλη εκδήλωση που συνδιοργανώνουμε από καιρό με τα 2 Επιμελητήρια του Πειραιά με θέμα την κρίση στην ναυπηγο-επισκευαστική ζώνη και τη δυνατότητα των ναυπηγείων να στραφούν και σε πράσινες κατασκευές (πλοία με υψηλότερες περιβαλλοντικές προδιαγραφές, τμήματα των τεχνολογιών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κα)
 
 
Η Οίτη είναι – όπως όλοι γνωρίζετε καλύτερα από μένα – ένα παγκόσμιας σημασίας φυσικό οικοσύστημα και ένας τόπος που αξίζει την προστασίας μας ακριβώς επειδή είναι πολύτιμος για το περιβάλλον της, για τα οφέλη της στην τοπική κοινωνία, για την ποιότητα ζωής που προσφέρει στους κατοίκους της και στον ευρύτερο πληθυσμό της Φθιώτιδας. Παρόλα αυτά βάλλεται από ευμεγέθεις και μη αναστρέψιμες παρεμβάσεις, όπως τα μεταλλεία βωξίτη, προοπτική που θα υποθηκεύσει το μέλλον της και θα τη μετατρέψει σε βουνό – εργοτάξιο, όπως την όμορή της Γκιώνα.
 
 
Οι Οικολόγοι Πράσινοι χρόνια τώρα υποστηρίζουμε ένα διαφορετικό αναπτυξιακό μοντέλο για την Οίτη, ένα μοντέλο που εμπεριέχει τις οικολογικές αρχές, βασίζεται σε σύγχρονες αντιλήψεις και αξιοποιεί καλά παραδείγματα από άλλες ευρωπαϊκές ορεινές περιοχές. Συνήθως στη χώρα μας όταν μιλάμε για ορεινές κοινότητας είτε εννοούμε εγκατάλειψη και γήρανση είτε μονόδρομους (πχ μεταλλεία, ορυχεία, χιονοδρομικά κέντρα). Είναι γεγονός ότι υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας μορφής τοπικής οικονομίας που  είναι σε ισορροπία με το φυσικό και πολιτισμικό περιβάλλον και επιτυγχάνει την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση του τοπικού πληθυσμού. Η Οίτη έχει το πλεονέκτημα ότι είναι μια πλούσια από άποψη φυσικού περιβάλλοντος περιοχή και να διαθέτει δασικά οικοσυστήματα. Η προστασία και η διαχείριση του φυσικού πλούτου της – όχι η καταστροφή του - μπορεί να  είναι η βάση για ένα διαφορετικό μοντέλο  ανάπτυξης μιας τοπικής κλίμακας οικονομίας. Ενδιαφέροντα παραδείγματα που μπορούν να δώσουν ερεθίσματα για την χάραξη ενός διαφορετικού δρόμου είναι το Guessing στην Αυστρία (ένα χωριό 500 κατοίκων, με δάση, που έφθινε αλλά σήμερα αποτελεί το κέντρο της πράσινης καινοτομίας, έχει 3000 κατοίκους, 25.000 τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή για να εκπαιδευτούν σε τεχνολογίες πράσινης ενέργειας από την διαχείριση των δασών, των γεωργικών υπολειμμάτων και των οργανικών υλικών από τα απορρίμματα) καθώς και το φυσικό πάρκο στην περιοχή Αμπρούτσο της Ιταλίας, ένα παράδειγμα που αποδεικνύει ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να συνδυαστεί με την δημιουργία θέσεων εργασίας, την αναζωογόνηση των χωριών και των μικρών πόλεων, την άνθιση μιας πιο πράσινης οικονομίας.  
 
 
Είναι αναγκαίο μέσα από σχήματα ενδυνάμωσης του τοπικού ανθρώπινου κεφαλαίου (πχ με την ενίσχυση ομάδων νέων της περιοχής, ιδιαίτερα ανθρώπων που έχουν σπουδάσει σχετικές επιστήμες αλλά και νοιάζονται να ζήσουν ή να γυρίσουν στον τόπο τους) να αξιοποιηθούν εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι για την βιώσιμη, οικονομικά, κοινωνικά και οικολογικά, ανάπτυξη της περιοχής και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Μπορεί να υπάρξει ένας διαφορετικός δρόμος από αυτόν του διπλανού βουνού, που δεν έσωσε τον νομό από τη φτώχεια και την εγκατάλειψη. Χθες μόλις φιλοξένησα στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο μια πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα με θέμα «συμμετοχικές –συνεταιριστικές κοινωνικές επιχειρήσεις παραγωγής ενέργειας με αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» όπου συζητήσαμε εξαιρετικά καλά παραδείγματα από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και για το πως μπορούν τοπικές κοινωνίες να ξεφύγουν από την παρακμή αξιοποιώντας τοπικούς ανανεώσιμους πόρους (υπολείμματα γεωργικών δραστηριοτήτων, υλικό από τη διαχείριση των δασών, τον άνεμο, τον ήλιο ή τη γεωθερμία) με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και φέρνει ευημερία και απασχόληση στις τοπικές κοινωνίες. 
 
 
Είναι σημαντικό οι αποφάσεις που αφορούν την περιοχή να λαμβάνονται μετά από συστηματική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, συζήτηση για τα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης της περιοχής και τις επιπτώσεις που θα έχει κάθε ένα από αυτά ώστε πράγματι οι κάτοικοι να επιλέγουν συνειδητά πώς θα ζήσουν στον τόπο τους. Αλλά και να έχουν διερευνηθεί όλες οι δυνατότητες που υπάρχουν για στήριξη των πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο, όπως ευρωπαϊκά προγράμματα, αξιοποίηση τοπικών κεφαλαίων, δίκτυα αλληλοβοήθειας και συνεργασίας, πολιτικές από το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης κα που μπορούν να υποστηρίξουν ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης που στηρίζεται σε πράσινες και κοινωνικές καινοτομίες, θέσεις εργασίας στους τομείς των κοινωνικών υποδομών, του οικολογικού τουρισμού, της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, της αξιοποίησης ήπιων κι ανανεώσιμων μορφών ενέργειας (περιλαμβάνοντας την αξιοποίηση ξυλείας και υπολειμμάτων από τη σωστή, περιβαλλοντικά διαχείριση και φροντίδα των δασών), την αξιοποίηση των οργανικών απορριμμάτων μέσα από βιο-αντιδραστήρες που στηρίζουν, απόκτηση πρώτων υλών για βιομηχανία καλλυντικών και απορρυπαντικών μέσα από τα απόβλητα ελαιουργείων και τυροκομείων κα. Το πιο σημαντικό όμως για να ξεκινήσουν όλα αυτά είναι να συγκροτηθεί μια ομάδα κατοίκων που θα προετοιμάσει ένα σχέδιο βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής, συγκεντρώνοντας στοιχεία και καλά παραδείγματα, συζητώντας με ειδικούς, αναζητώντας συνεργασία και βοήθεια από άλλες περιοχές.  Και μετά να συζητήσει το σχέδιο αυτό με τους κατοίκους, και αφού οριστικοποιηθεί να ξεκινήσει η υλοποίησή του με γνώση, ρεαλισμό, αποφασιστικότητα και όραμα.  
 
 
Ως 4ος αντιπρόεδρος στην Επιτροπή του ευρωκοινοβουλίου για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, αλλά και ως Περιφερειακός Σύμβουλος στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, γνωρίζω καλά ότι η κάθε Περιφέρεια μπορεί και οφείλει να σχεδιάσει την αναπτυξιακή πορεία που επιθυμεί για την περιοχή της και να εργαστεί πάνω στη δημιουργία συνεργιών και στην εξεύρεση πόρων που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της. Παρά την οικονομική κρίση, υπάρχει ελπίδα και υπάρχει ακόμη περιθώριο να συνειδητοποιήσουμε ως κοινωνία τα λάθη που μας έφεραν ως εδώ και τις αναγκαίες αλλαγές στις συνήθειες και στη νοοτροπία που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο. 
 
 
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση οφείλει να εργαστεί σε αυτή την κατεύθυνση και να ανταποκριθεί στο ρόλο της, προστατεύοντας το φυσικό πλούτο της περιοχής της, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα όπως άλλες αντίστοιχες ευρωπαϊκές περιοχές. Από την άλλη, οφείλει να θέσει ως πολιτική της προτεραιότητα, επιδίωξη και διεκδίκηση τη στήριξη και αναβάθμιση του έργου του Φορέα Διαχείρισης της Οίτης αλλά και όλων των δημόσιων υπηρεσιών που εμπλέκονται με την προστασία και την ανάπτυξή της, αφού η επιστημονική γνώση και τεκμηρίωση που ο Φορέας και αυτές παρέχουν είναι το βασικό εργαλείο στην αξιοποίηση του βουνού σε βιώσιμο οικονομικό πόρο για όλη τη Φθιώτιδα. 
 
 
Από την πλευρά μου, μέσα από την ιδιότητα του ευρωβουλευτή και τη συμμετοχή μου στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης, μπορώ να συμβάλλω όπου μου ζητηθεί, προκειμένου να μεταφερθούν καλά παραδείγματα παρόμοιες ευρωπαϊκές περιοχές, για να στηρίξουμε τη λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης, να αξιοποιήσουμε τα ευρωπαϊκά εργαλεία και δυνατότητες που δίνονται για την πράσινη οικονομία και τη στήριξη ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, αλλά και να προωθήσουμε στο ΕΚ παρεμβάσεις για την Οίτη, όπως έκανε κατά τη διάρκεια της θητείας του και ο συνάδελφός μου Μιχάλης Τρεμόπουλος.
 
 
Κλείνοντας να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία και να ευχηθώ καλή επιτυχία στις εργασίες σας.
 
 
Νίκος Χρυσόγελος
 

 

Τις συνέπειες της κατάργησης των Οργανισμών Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και Εργατικής Εστίας (ΟΕΕ) αλλά και τη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής πρότασης για αποτελεσματική παροχή των προσφερόμενων κοινωνικών υπηρεσιών, συνέχιση της απασχόλησης των εργαζομένων καθώς και επίτευξη των στόχων για εξοικονόμηση ενέργειας κι οικολογικής – αντισεισμικής αναβάθμισης γειτονιών και κτιρίων, μέσω αυτοδιοικούμενου οργανισμού,συζήτησε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων με τον Ηλία Αθανασίου καιΌλγα Πολυχρονιάδου, πρόεδρο και μέλος της διοίκησης του συλλόγου εργαζομένων καθώς και άλλους εργαζόμενους στονΟργανισμό Εργατικής Κατοικίας, σε συνάντηση στα γραφεία του Συλλόγου, το Σάββατο 16 Μαρτίου.

 

Στη συζήτηση υπήρξε συμφωνία στις εκτιμήσεις ότι όσα γίνονται σήμερα δεν σχετίζονται με αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας ούτε έχουν σχέση με μια μεταρρύθμιση της κοινωνικής πολιτικής, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική για αυτούς που την έχουν ανάγκη, αλλά οδηγούν σε κατάργηση κρίσιμων κοινωνικών υπηρεσιών. Μαζί με τους δυο οργανισμούς καταργείται και η πολιτική για την κοινωνική κατοικία, με δεδομένο ότι:

  • Ενώ οι παροχές τόσο του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας όσο της Εργατικής Εστίας βασίζονταν αποκλειστικά σε εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών και όχι σε κρατικές ενισχύσεις, μαζί με τους δυο οργανισμούς φαίνεται να καταργείται και η πολιτική για την κοινωνική κατοικία, παρά το γεγονός ότι αν και καταργήθηκαν οι εισφορές των εργοδοτών (25%), αυτές των εργαζομένων (75%) παραμένουν. Έτσι από 697.500.000 € που ήταν το σύνολο των παροχών του ΟΕΚ το 2008 (επιδότηση ενοικίου, στέγαση κα), ποσό ίσο περίπου με τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών (περίπου 55 εκατομμύρια Ευρώ το μήνα),αυτές το 2011 μειώθηκαν σε 285.800.000 € και  θα μηδενιστούν το 2020.
  • Το ΙΚΑ δεν απέδιδε πλήρως τις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών στον ΟΕΚ και στην Εργατική Εστία (από τα 55.000.000 ευρώ/μήνα, απέδιδε συνήθως 30-35.000.000/μήνα), με αποτέλεσμα σήμερα τοχρέος του ΙΚΑ προς τον ΟΕΚ να ανέρχεται σε 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ, και στην Εργατική Εστία 1 δις.
  • Ενώ η ακίνητη περιουσία του ΟΕΚ εκτιμάται σε πάνω από 15 δισεκατομμύρια ευρώ,δεν έχει υπάρξει ενημέρωση  για το τι θα γίνει αυτή η περιουσία.
  • Σε μια εποχή κρίσης που οδηγεί σε υψηλά επίπεδα ανεργίας, σε αύξηση των αστέγων και των κοινωνικών προβλημάτων, η πλήρης κατάργηση της πολιτικής κοινωνικής κατοικίας (στέγαση ή/και επιδότηση ενοικίων) θα είναι καταστροφική. Η επιδότηση ενοικίου αλλά και η στεγαστική πολιτική με κοινωνικά κριτήρια αποτελεί, όμως, ένα ουσιαστικό εργαλείο στοιχειώδους εξισορρόπησης της βίαιης απώλειας εισοδημάτων για σημαντικές κατηγορίες πολιτών. Η κατάργησή του θα αυξήσει κατακόρυφα τον αριθμό αστέγων.

 

Οι συμμετέχοντες στη συζήτηση εκπρόσωποι των εργαζομένων και ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος συμφώνησαν στην ανάγκη να παρουσιαστεί σύντομα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει ένας αυτοδιοικούμενος οργανισμός - συνέχεια του ΟΕΚ που θα διασφαλίζει συνέχεια στην απασχόληση των εργαζομένων αλλά και θα επιτυγχάνει κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους. Ο Νίκος Χρυσόγελος υποσχέθηκε να συμβάλλει σε μια τέτοια προοπτική. Με δεδομένη την τεχνογνωσία και την εμπειρία των εργαζομένων αυτός ο αυτοδιοικούμενος οργανισμός θα μπορούσε να:

 

  • συνδυάζει στόχους κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής κατοικίας με αυτούς για οικολογική-αισθητική αναβάθμιση των γειτονιών,
  • στηρίζει μέσα από προγράμματα κοινωνικής κατοικίας όχι μόνο τους σημερινούς δικαιούχους αλλά και ανέργους και κοινωνικά αποκλεισμένα άτομα,
  • συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και αναβάθμισης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας των κτιρίων, ιδιαίτερα σε υποβαθμισμένες γειτονιές,
  • αξιοποιεί την υπάρχουσα τεχνογνωσία και εμπειρία του προσωπικού του ΟΕΚ για να βοηθήσει τις περιφέρειες να χαράξουν συνεκτικές πολιτικές στα θέματα της στέγασης, της κοινωνικής συνοχής και της επίτευξης ενεργειακών στόχων αλλά και τους δήμους για να ανταποκριθούν στο ρόλο που προβλέπεται στον Καλλικράτη σε θέματα στέγασης
  • συμβάλλει στην αποκατάσταση εγκαταλειμμένων κτιρίων που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές, όπως πχ στο κέντρο ή σε γειτονιές της Αθήνας και στην επανάχρησή τους για στέγαση κοινωνικών και στεγαστικών αναγκών.

 

Στη συνάντηση συμφωνήθηκε, επίσης, η συστηματική συνεργασία μεταξύ του συλλόγου εργαζομένων και του Νίκου Χρυσόγελου για να στηριχθούν σε εθελοντική βάση σύλλογοι οικιστών που θα ήθελαν να συγκροτήσουν συνεταιρισμούς – συμμετοχικές εταιρίες παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να αναπτυχθούν τοπικές οικονομικές δραστηριότητες, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας ιδιαίτερα για νέους ανθρώπους που οι οικογένειες τους διαμένουν σε οικισμούς που έχει κατασκευάσει ο ΟΕΚ αλλά και να επιτευχθούν περιβαλλοντικοί στόχοι. Εκπρόσωποι του συλλόγου οικιστών από το Ολυμπιακό Χωριό συμμετείχαν, ήδη, στην σχετική ημερίδα που διοργάνωσε προσφάτως ο Νίκος Χρυσόγελος στο ευρωκοινοβούλιο.

 

Ο Νίκος Χρυσόγελος ενημέρωσε τους εργαζόμενους για τις προοπτικές χρηματοδότησης παρόμοιων παρεμβάσεων – επιπλέον των υπαρχουσών εισφορών – κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης αλλά και πιθανώς του Ταμείου Συνοχής. Υπενθυμίζεται ότι ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων είναι υπεύθυνος για τα θέματα του Ταμείου Συνοχής στην Ομάδα των Πρασίνων στο Ευρωκοινοβούλιο και ένας από τους προέδρους της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης, και συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις για το νέο κανονισμό χρηματοδοτήσεων των περιφερειακών πολιτικών και της πολιτικής συνοχής. Πρόσφατα κατέθεσε ερώτηση για το θέμα του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

 

Οι εκπρόσωποι του συλλόγου εργαζομένων ανταποκρίθηκαν, επίσης, θετικά:

 

  • στην πρόσκληση να συμμετάσχουν στην συνάντηση κοινωνικών και επαγγελματικών φορέων που οργανώνεται, στις 27/3/2012, στο γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, από τους συμπροέδρους της Ομάδας των Πρασίνων Ντάνυ Κον Μπεντίτ και Ρεβέκκα Χαρμς από κοινού με τον Νίκο Χρυσόγελο με στόχο τη διαμόρφωση ενός σχεδίου για την αναζωογόνηση και τη μεταρρύθμιση της ελληνικής οικονομίας με παράλληλη στροφή της προς πράσινη κατεύθυνση,  ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα για νέους
  • στην πρόταση για διοργάνωση στο ευρωκοινοβούλιο,σε συνεργασία και με άλλους ευρωβουλευτές,μια ημερίδας για το μέλλον των κοινωνικών πολιτικών και της πολιτικής κοινωνικής κατοικίας την εποχή της κρίσης αλλά καιανταλλαγής εμπειριών από την λειτουργία αυτοδιοικούμενων οργανισμών και συνεταιρισμών στα θέματα κατοικίας,
  • στην πρόσκληση για από κοινού διοργάνωση σεμιναρίων εκπαίδευσης που θα απευθύνονται στους οικιστές προγραμμάτων κοινωνικής κατοικίας, με στόχο την καλύτερη διαχείριση των οικισμών αλλά και την δημιουργία συνεταιρισμών παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, εξοικονόμησης και ανακύκλωσης νερού, μείωσης – ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των απορριμμάτων

 

Αναλυτικά για το θέμα της πολιτικής κοινωνικής κατοικίας και κατάργησης ΟΕΚ/ΟΕΕ 

 

1. Η κατάργηση των οργανισμών οδηγεί και σε κατάργηση της κοινωνικής πολιτικής

Σύμφωνα με το νέο μνημόνιο που ψηφίστηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2012, κλείνουν μικρά ταμεία ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές υποδομές και παροχές, όπως οι Οργανισμοί Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) και Εργατικής Εστίας (ΟΕΕ). Σύμφωνα με την Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου 7/28-2-2012 (ΦΕΚ 39, τ.Α/29.12.2012) κατά το μεταβατικό στάδιο λειτουργίας των καταργούμενων οργανισμών, οι αρμοδιότητες τους μεταφέρονται στον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού, ο προϋπολογισμός του οποίου θα συμπεριλαμβάνει για το 2012 και τα στοιχεία των ανειλημμένων υποχρεώσεων και δικαιωμάτων των δυο καταργούμενων οργανισμών. 

 

Οι δύο οργανισμοί βασίζονταν σε εισφορές εργαζομένων/εργοδοτών, σε αναλογία 75% ΟΕΚ και 25% ΟΕΕ και δεν επιβάρυναν τα δημόσια ταμεία. Ακόμα κι αν το κλείσιμο γίνεται για να μειωθούν οι εισφορές και να «αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα», είναι μια λανθασμένη επιλογή και θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις σε μια σειρά από τομείς, αν δεν επανασχεδιαστεί κι αναβαθμιστεί η παροχή των υπηρεσιών αυτών μέσα από νέες, αποτελεσματικότερες δομές. Όμως ενώ καταργούνται οι εισφορές εργοδοτών (25%) δεν καταργούνται οι εισφορές εργαζομένων αλλά μηδενίζονται οι παροχές!

 

Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης, μαζί με τους δυο οργανισμούς καταργείται και η πολιτική για την κοινωνική κατοικία. Εντύπωση και απορίες προκαλεί λοιπόν το γεγονός ότι ενώ καταργήθηκε η εισφορά των εργοδοτών, θα συνεχιστεί η εισφορά των εργαζομένων αλλά συρρικνώνεται  το ποσό παροχών που αντιστοιχούσε στους σκοπούς του ΟΕΚ και της ΟΕΕ και το 2020 μηδενίζεται. Από 697.500.000 € που ήταν το σύνολο των παροχών το 2008 - περίπου όσα χρήματα συνεισέφεραν εργοδότες και εργαζόμενοι ετησίως - οι παροχές μειώθηκαν το 2011 σε 285.800.000 €, θα συρρικνωθούν το 2013 σε 133.600.000 €, το 2018 σε 9.000.000 €, ενώ θα μηδενιστούν το 2020

 

Η εξέλιξη των προγραμμάτων που διαχειρίζονταν ο ΟΕΚ (μεγάλα οικογενειακά δάνεια, μικρά δάνεια, δάνεια για οικογένειες με 3 παιδιά, επιδότηση ενοικίου, στέγαση) θα είναι ως εξής για τα επόμενα χρόνια, σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές:

 

Πίνακας: Σύνολοπαροχών προγραμμάτων ΟΕΚ 2008-2020 σε εκατομμύρια Ευρώ (€)

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

697,5

620,4

381,3

285,8

209,5

133,6

125

50,15

28

17,65

9

2

0,02

 

2. Οι συνέπειες από την κατάργηση των δυο οργανισμών και της κοινωνικής πολιτικής

Η κατάργησή των δύο αυτών οργανισμών χωρίς εναλλακτική λύση, σημαίνει ότι:

·      Μένουν «στον αέρα», τα υπό εξέλιξη κατασκευαστικά προγράμματα του ΟΕΚ τη στιγμή που βρίσκονται υπό ανέγερση 20 οικισμοί πανελλαδικά, που περιλαμβάνουν 1300 κατοικίες, εκ των οποίων 5 οικισμοί αποτελούμενοι από 200 κατοικίες μόλις ξεκίνησαν. Ο ΟΕΚ είχε μάλιστα συμμετάσχει σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την ένταξη οικολογικών κριτηρίων στο σχεδιασμό νέων αστικών περιοχών και είχε συνυπογράψει την “Χάρτα των Αθηνών για οικολογικές γειτονιές”(http://medsos.gr/medsos/2008-08-12-07-17-16/2009-01-27-12-32-46/medocc/592-2009-07-22-09-40-16.html)

·      Καταργείται η επιδότηση ενοικίου 120.000 χιλιάδων οικογενειών.

·      Καταργείται η παροχή 10.000 δανείων ανά έτος για αγορά και επισκευή κατοικίας.

·      Ακυρώνεται η διαδικασία που είχε ξεκινήσει για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του ΟΕΚ, που εκτιμάται σε περ’ίπου 15 δισεκατομμύρια Ευρώ και αποτελείται από 1.259 καταστήματα και 258 αίθουσες συγκέντρωσης στους ανά την επικράτεια οικισμούς, καθώς και από 221 ιδιόκτητες οικοπεδικές εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 5.233.471,45 τ.μ. σε 45 νομούς της χώρας.

·      Σταματά η ενίσχυση του τουριστικού τομέα της Ελλάδας από τον ΟΕΕ εξαιτίας της παύσης συνεργασίας με 2.700 ξενοδοχειακές μονάδες και περίπου 900 πρακτορεία τουριστικών λεωφορείων μέσω των προγραμμάτων κοινωνικού τουρισμού, ένα πρόγραμμα που έδινε ζωή και σε πολλές απομακρυσμένες περιοχές, χωριά και νησιά, ιδιαίτερα σε εκτός τουριστικής εποχής περιόδους.

·      Σταματά η διάθεση δελτίων θεατρικών χειμερινών και θερινών παραστάσεων από τον ΟΕΕ, τόσο για ενήλικες όσο και για παιδιά, καθώς και η διάθεση κουπονιών αγοράς βιβλίων από συμβεβλημένους εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία, επιτείνοντας τα προβλήματα βιωσιμότητας πολλών δραστηριοτήτων στον χώρο του πολιτισμού και των εκδόσεων.

·      Στα ήδη υψηλά ποσοστά της ανεργίας προστίθενται οι 1400 υπάλληλοι από τους δύο οργανισμούς, στους οποίους δεν δίνεται καμία ευκαιρία αξιολόγησης και μετάταξης σε άλλες υπηρεσίες με ανάγκες σε προσωπικό καθώς και οι 7200 εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις ορεινών και νησιωτικών περιοχών που συμμετείχαν στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού, σε θέατρα και σε άλλους φορείς που ενισχύονταν από τα προγράμματα της Εργατικής Εστίας.

 

3. Μια πρόταση για κοινωνική συνοχή, διασφάλιση της απασχόλησης των εργαζομένων και επίτευξη περιβαλλοντικών – κλιματικών στόχων

Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων και ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος συμφώνησαν σε στενή συνεργασία και στην ανάγκη να παρουσιαστεί σύντομα ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει ένας αυτοδιοικούμενος οργανισμός - συνέχεια του ΟΕΚ που θα διασφαλίσει συνέχεια στην απασχόληση των εργαζομένων αλλά και θα επιτυγχάνει κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους.

Ο Νίκος Χρυσόγελος τόνισε ότι μια πολιτική αντιμετώπισης τυχόν προβλημάτων (που προέκυπταν πάντως κυρίως από την παρέμβαση των κομματικών μηχανισμών και την ανικανότητα ή πελατειακή αντίληψη των πολιτικών που εμπλέκονταν στη διαχείριση των πόρων του ΟΕΚ), θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη αυτονομία κι αυτοδιοίκηση, και στην λειτουργία ενός σύγχρονουΟργανισμού Κοινωνικής Κατοικίας και Κοινωνικών Πολιτικών. Αυτός ο Οργανισμός θα μπορούσε να:

 

  • δώσει συνέχεια στα σημερινά προγράμματα κοινωνικών παροχών,με καλύτερα όμως αποτελέσματα,
  • αναλάβει νέους ρόλους, αξιοποιώντας την υπάρχουσα εμπειρία και τεχνογνωσία των εργαζομένων του, σε θέματα κοινωνικής κατοικίας και στέγασης και για άλλες κατηγορίες πολιτών (πχ άστεγοι, κοινωνικά αποκλεισμέναάτομα), συμπληρωματικά με αυτά για τους σημερινούς δικαιούχους,   
  • λειτουργεί ως συνεργάτης και σύμβουλος της περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και των συλλόγων οικιστών σε θέματα στέγασης αλλά και ενεργειακής-οικολογικής αναβάθμισης γειτονιών, περιοχών και κτιρίων,
  • συνδυάζει στόχους κοινωνικής συνοχής και κοινωνικής κατοικίας με αυτούς για οικολογική-αισθητική αναβάθμιση των γειτονιών,
  • συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και αναβάθμισης της ενεργειακής αποτελεσματικότητας των κτιρίων, ιδιαίτερα σε υποβαθμισμένες γειτονιές,
  • αξιοποιεί την υπάρχουσα τεχνογνωσία και εμπειρία του προσωπικού του ΟΕΚ για να βοηθήσει τις περιφέρειες να χαράξουν συνεκτικές πολιτικές στο θέματα της στέγασης, της κοινωνικής συνοχής και της επίτευξης ενεργειακών στόχων αλλά και τους δήμους για να ανταποκριθούν στο ρόλο που προβλέπεται στον Καλλικράτη σε θέματα στέγασης
  • συμβάλλει στην αποκατάσταση εγκαταλειμμένων κτιρίων που βρίσκονται σε υποβαθμισμένες περιοχές, όπως πχ στο κέντρο ή σε γειτονιές της Αθήνας και στην επανάχρησή τους για στέγαση κοινωνικών και στεγαστικών αναγκών.

 

Ένας αυτοδιοικούμενος Οργανισμός σε συνεργασία με την αυτοδιοίκηση θα μπορούσε παράλληλα με τους πόρους που προέρχονται σήμερα από τις εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων, να αξιοποιεί κι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής, με βάση τους νέους όρους χρηματοδότησης που θα ισχύσουν για την περίοδο 2014-2020.

 

 

 

 

Ημερίδα Διαβούλευσης με θέμα «Εναλλακτικές προτάσεις αντιμετώπισης της ανεργίας στη ναυπηγοεπισκευή με αξιοποίηση κατασκευών, σε πράσινους τομείς και καινοτόμες κατασκευές»

 

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΝΑΥΠΗΓΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

 

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

 

Η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία στη χώρα μας μαραζώνει. Η Ελλάδα, μια απο τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές δυνάμεις παγκοσμίως, αδυνατεί να εκμεταλλευτεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της εθνικής ναυπηγοεπισκευαστικής και ναυπηγικής της βιομηχανίας, όπως η υψηλή τεχνογνωσία και η άριστη ποιότητα υπηρεσιών, τη στιγμή που χώρες όπως Τουρκία, Ρουμανία, Κροατία με συντονισμένη πολιτική επενδύσεων αποσπούν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς.

 

Πρωταγωνιστές όμως στην παγκόσμια αγορα ναυπηγοεπισκευών αναδεικνύονται οι ασιατικές χώρες, όπως η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία, οι οποίες με αθέμιτες κρατικές επιδοτήσεις και υπερμεγεθείς αναπτυξιακές επενδύσεις, εκμεταλλευόμενες την χαμηλή τιμή χάλυβα και το ακόμα πιο χαμηλό εργατικό κόστος επέφεραν δραματική μείωση των τιμών στις παρεχόμενες υπηρεσίες και προϊόντα καθώς και γειτονικές χώρες όπως η Τουρκία και η Ρουμανία. Τα ναυπηγεία της Άπω Ανατολής έχουν ήδη εξασφαλίσει εργασίες για τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας.

 

Η βιωσιμότητα της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα τίθεται πλέον υπο σοβαρή αμφισβήτηση καθώς το κόστος εργασίας στην Ελλάδα ανέρχεται στα 4 με 5 ευρώ ανα κιλό δουλεμένης λαμαρίνας σε σύγκριση με τις γειτονικές χώρες με κόστος μόλις 1,6 ευρώ. Η επισκευή πλοίων έχει γίνει ασύμφορη στον Πειραιά με αποτέλεσμα το 90% των εργασιών να έχει φύγει από τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη.[1]Ενδεικτικα της μείωσης του μεριδίου της αγοράς στην Ελλάδα είναι τα στοιχεία της έκθεσης της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών για το 2010-2011, καθώς το 10% των συνολικών παραγγελιών που τοποθετείται το 2010 στα ναυπηγεία της Άπω Ανατολής γίνεται από ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο.[2]

 

Επιπλέον, τα ευρήματα έρευνας του Παν/μίου Πειραιά το 2010 με τίτλο «Διερεύνηση των αιτίων που τα πλοία δεν χρησιμοποιούν τη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος και προτάσεις ανάκαμψης» υποδεικνύουν ένας επιπλέον λόγος λόγος που δεν χρησιμοποιείται η Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος από τις ναυτιλιακές εταιρείες είναι και οι κατά καιρούς απεργιακές κινητοποιήσεις στην Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος.[3]

 

Η ραγδαία μείωση της παραγωγικής δραστηριότητας τα τελευταία 30 χρόνια έχει οδηγήσει στην ανεργία τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων με την ανεργία στη ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία να ανέρχεται στο 95%.[4]Επισημαίνεται ότι μέχρι το 1985 τα ναυπηγεία απασχολούσαν περίπου 15000 κύρια εργαζόμενους και γύρω στους 20000 – 30000 περιφερειακά εργαζόμενους. Σήμερα δεν απασχολούνται πάνω απο 4500 εργαζόμενοι.[5]

 

Η ελληνική κυβέρνηση για χρόνια ακολούθησε μια εσφαλμένη πολιτική ανάκαμψης του κλάδου βασιζόμενη σε κρατικές επιδοτήσεις και αναθέσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων – το αναπτυξιακό δηλαδή μοντέλο που ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό για την οδυνηρή κατάσταση των δημοσιονομικών της χώρας σήμερα.

 

Και είναι αυτό ακριβώς το εσφαλμένο μοντέλο ανάπτυξης που στερεί στο μεγαλύτερο ναυπηγείο της χώρας και της Ανατολικής Μεσογείου, τα Ελληνικά Ναυπηγεία, την δυνατότητα να ορθοποδήσει, καθώς το πρόστιμο της Ευρωπαικής Επιτροπής για παράνομες κρατικές ενισχύσεις πριν απο το 2000, ανέρχεται σήμερα μαζί με τους τόκους σε 550 εκ. ευρώ περίπου. Η συμφωνία της ελληνικής κυβέρνησης με την Ευρωπαική Επιτροπή για τη μη καταβολή του προστίμου υπο δυσβάσταχτους όρους, εμποδίζει το ναυπηγείο να έχει εμπορική και επισκευαστική δραστηριότητα, απαγορεύοντας τη χρήση του συγκριτικού πλεονεκτήματος της ναυπηγικής αυτής βιομηχανίας, δηλαδή της δεξαμενή δυναμικότητας 500.000 τόνων που είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, επιτρέποντας μόνο αναθέσεις έργου απο το Πολεμικό Ναυτικό καθώς το ναυπηγείο χαρακτηρίζεται στρατιωτικό.

 

Είναι απαράδεκτο στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, ο κύριος όγκος εργασιών και η βιωσιμότητα των ναυπηγείων να προέρχεται απο τις εξοπλιστικές δαπάνες και δη απο αντισταθμιστικά οφέλη, τα οποία κατά παράβαση του κανονισμού ανταγωνισμού δεν υπόκεινται σε κανένα έλεγχο καθώς δεν ανήκουν σε καμία τυπική αγορά. 

 

Είναι απαραίτητο να αναδιοργανωθεί ο τομέας των ναυπηγείων σε ποιοτική βάση παρέχοντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και διευρύνοντας το αντικείμενο εργασιών τους προς πράσινες τεχνχολογίες και καινοτομία, με δεδομένο ότι δεν μπορούν τα ελληνικά ναυπηγεία να ανταγωνιστούν το χαμηλό κόστος αμοιβών ούτε πρέπει να μεταφέρουν μέρος του κόστους στο περιβάλλον ή στις συνθήκες εργασίας. 

 

Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, η ανάγκη για την στηριξη της ναυπηγοεπισκευής με ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο είναι περισσότερο απο ποτέ επιτακτική. Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουν μια ολιστική αντιμετώπιση των δομικών αιτιών της βαθειάς ύφεσης στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, αντιπροτείνοντας τη στροφή στην πράσινη τεχνολογία και ανάπτυξη.  Με τη συνέργεια και των πολιτικών που προωθούνται απο την Ευρωπαϊκή Ένωση για την μετατροπή της σημερινής συμβατικής παραγωγικής διαδικασίας σε μια διαδικασία που ενσωματώνει ένταση γνώσης, καινοτομία και υψηλή – πράσινη – τεχνολογία, παρουσιάζεται μια μοναδική ευκαιρία για την δημιουργία προυποθέσεων για την επιβίωση και την σταδιακή ανάκαμψη του κλαδου. Η ναυπηγοεπισκευαστική βιομηχανία στη χώρα μας μπορεί να εξελιχθεί σε βασικό πυλώνα για μια σε έκταση και βάθος αναγέννηση της χώρας, μεσω μιας οικολογικής επανάστασης.

 

Η στροφή των ναυπηγείων προς πράσινες και καινοτόμες κατασκευές (περιβαλλοντικά αποτελεσματικά πλοία, κατασκευή εξαρτημάτων - τμημάτων πράσινης τεχνολογίας για ΑΠΕ κα) μπορεί να ενταχθεί σε ένα σχέδιο πράσινης μεταρρύθμισης και αναζωογόνησης κρίσιμων τομέων της οικονομίας και αναπροσανατολισμού των πόρων με στόχο να διασφαλιστεί ή να αυξηθεί η απασχόληση.

 

Προτού αναφερθώ σε  παραδείγματα απο επιτυχή παραδείγματα παραγωγής πράσινων τεχνολογιών απο ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες του εξωτερικού, καθώς τα παραδείγματα είναι πολλά, θα ήθελα να επικεντρωθώ στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς υπάρχει συντονισμένη προσπάθεια απο την Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσουν ολιστικά οι δομικές αλλαγές που συντελούνται στον ώρο της ναυπηγοεπισκευής, καθώς η Ευρώπη αντιπροσωπεύει μόνο το 5% της παγκόσμιας αγοράς, ποσοστό που διαρκώς συρρικνώνεται.[6]Η λύση στην κρίση είναι συλλογική και πρωτίστως πανευρωπαϊκή.

 

ΙΙ. ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ

  • Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ανακοίνωση της στις 7/12/2011 άλλαξε τον κανονισμό ανταγωνιστικότητας όσον αφορά τις κρατικές επιδοτήσεις στην ναυπηγική βιομηχανία και απο την 1/1/2012  τις επιτρέπει για 2 χρονια. Συγκεκριμένα, το πεδίο εφαρμογής επεκτείνεται και περιλαμβάνει επιχορηγήσεις για την καινοτομία και την κατασκευή πλωτών και κινητών υπεράκτιων κατασκευών όπου αποσαφηνίζεται η χρήση τους για εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.[7]
  • Η Επιτροπή με την πρόσφατη Λευκή Βίβλο για τις Μεταφορές στηρίζει την παραγωγή πλοίων με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα στα οποία συμμετέχουν ναυπηγεία και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη ναυπηγοεπισκευή με αξιοσημείωτο ποσοστό συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων.[8]Τα προγράμματα αυτά θέτουν τις βάσεις για την υλοποίηση καινοτόμων ιδεών και την παραγωγή τεχνογνωσίας για νέες πράσινες τεχνολογίες.
  • Επενδύσεις για την μετατροπή της παραγωγής των ναυπηγείων και ιδιαίτερα για την παραγωγή περιβαλλοντικά αποδοτικών πλοίων δικαιούνται χρηματοδότηση απο την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, σύμφωνα με τη νέα πολιτική δανεισμού μεταφορών.[9]
  • Από το «Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων» μπορεί να χρηματοδοτηθεί η επανένταξη στην αγορά εργασίας, με σωστό όμως σχεδιασμό προς όφελος των ανέργων. (προκήρυξη προσφάτως ύψους 8.000.000 ευρώ) και κατά συνέπεια για την μετατροπή της παραγωγής σε πράσινες τεχνολογίες. Επίσης μπορεί να αναζητηθούν πόροι από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση. Το συγκεκριμένο Ταμείο ενεργοποιείται απο την Επιτροπή έπειτα απο αίτηση κράτους-μέλους για να παρέχει αρωγή στους εργάτες που υποφέρουν απο τις επιπτώσεις των μεγάλων δομικών αλλαγών στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο του παγκόσμιου εμπορίου. Το Ταμείο διέθεσε πόρους 14.18 εκ ευρώ μετά απο αίτηση της Δανίας για να επανεντάξει στην αγορά εργασίας των εργατων του ναυπηγείου Odense Steel Shipyard που έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Βασικές προϋποθέσεις ενεργοποίησης της διάθεσης πόρων του ταμείου είναι η αίτηση κράτους-μέλους μέσα σε 10 εβδομάδες απο την απόλυση μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών τουλάχιστον 500 εργαζομένων μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών σε επιχείρηση και στους προμηθευτές της επιχείρησης κράτους μέλους.
  • Πόροι μπορεί, επίσης, να προέλθουν το Ταμεία Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, τον επαναπρογραμματισμό των αδιάθετων πόρων του ΕΣΠΑ αλλά και νέες χρηματοδοτήσεις που θα κατευθυνθούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας για νέους.

 

ΙΙΙ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΠΟ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ

 

Το 1980,  χιλιάδες εργάτες του ναυπηγείου στο Γντάνσκ στην Πολωνία κατέβηκαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις οι οποίες επεκτάθηκαν σε ολόκληρη τη χώρα και οδήγησαν στην πτώση της κομμουνιστικής κυβέρνησης και στην άνοδο στην εξουσία του αρχηγού του κινήματος της Αλληλεγγύης και του βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης, Λεχ Βαλέσα. Σήμερα, το ναυπηγείο του Γκντανσκ, παραμένει επίκαιρο και βιώσιμο, προωθώντας αυτήν τη φορά μια διαφορετικού είδους επανάσταση: τη μεταστροφή στις πράσινες τεχνολογίες αιχμής.

 

Συγκεκριμένα, το ναυπηγείο στο Γντάνσκ, εκμεταλλευόμενο και τις διεθνείς συγκυρίες, όπως το κλείσιμο των πυρηνικών σταθμών ενέργειας στη Γερμανία μέχρι το 2022 και την Ευρωπαϊκή οδηγία για την αύξηση του ποσοστού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ανανεώσιμών πηγών στο 15% της συνολικής παραγωγής, επενδύει στην παραγωγή υπεράκτιων ανεμογεννητριών. Με την αποπεράτωση της νέας μονάδας παραγωγής 2014, η παραγωγή θα ανέλθει σε 300 υπεράκτιες ανεμογεννήτριες το χρόνο.

 

Επιπλέον, το ναυπηγείο επενδύει και σε τομείς όπως ο βιολογικός καθαρισμός και τεχνολογίες που εμποδίζουν τη μόλυνση του νερού και του αέρα με χημικά απόβλητα. Το ναυπηγείο σήμερα εργοδοτεί 1700 άτομα και εξαιτίας της ανάπτυξης του τομέα των υπεράκτιων ανεμογεννητριών με παραγγελίες από Βόρεια Ευρώπη, αναμένεται σύντομα και η πρόσληψη άλλων 300 ατόμων. Ο Λεχ Βαλέσα είχε μιλήσει από το 2007 στους Νιού Γιορκ Τάιμς για την ανάγκη εκσυγχρονισμού και βελτίωσης της παραγωγής του ναυπηγείου στο Γντάνσκ προωθώντας την ιδέα ότι "δεν είναι απαραίτητο να κατασκευάζει πλοία" και ότι "θα μπορούσε να παράγει κάτι άλλο".[10]Σήμερα, μεσούσης της πρωτοφανούς κρίσης που πλήττει τη χώρα, η ανάγκη να προωθήσουμε και να στηρίξουμε λύσεις για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα της εναπομείνουσας βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα, διασφαλίζοντας έτσι χιλιάδες θέσεις εργασίας, είναι επιτακτική.

 

Μέσω αυτής της ημερίδας θα ήθελα επίσης να αναδείξω μερικά απο τα καλύτερα παραδείγματα πρακτικών μεταστροφής σε πράσινες τεχνολογίες από ναυπηγο-επισκευαστικές ζώνες σε Ελλάδα και το εξωτερικό για να ξεκινήσει τάχιστα μια δημόσια διαβούλευση για το μέλλον και τη βιωσιμότητα των ελληνικών ναυπηγείων. Ενδεικτικά:

1. Harland and Wolff Heavy Industries, Μεγάλη Βρετανία

2. Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering Co. (DSME), Νότιος Κορέα

3. Hyundai Heavy Industries Co., Νότιος Κορέα

4. Samsung Heavy Industries, Νότιος Κορέα

Επιδιώκει το 10% της παγκόσμιας αγοράς αιολικών συστημάτων με ετήσια παραγωγή 1600 μονάδων

5.  Renewable Energy Composite Solutions (RECS), θυγατρική της Christensen Shipyards, Καναδάς

  • Λεπίδες ανεμογεννητριών
  • Καταδυόμενοι πλωτήρες κυματικής κίνησης
  • Πλωτήρες κυματικής κίνησης
  • Παλιρροϊκές τουρμπίνες

IV. Συνοψίζοντας:

Υπάρχει μεγάλη ανάγκη να διαμορφωθεί μέσα από διάλογο ένα κοινό και συγκεκριμένο σχέδιο, με πρωτοβουλίες, χρονοδιαγράμματα και στόχους που θα δώσει τη δυνατότητα να αναπτυχθούν υπηρεσίες υψηλής ποιότητας με δεδομένο ότι ο κλάδος δεν μπορεί να ανταγωνιστεί το χαμηλό κόστος άλλων ναυπηγείων (Τουρκία, Ρουμανία, Άπω Ανατολή).

 

Η απόκτηση τεχνογνωσίας και η κατάλληλη προετοιμασία, μπορεί να προέλθει μέσα και από τη συνεργασία με ελληνικά πανεπιστήμια αλλά και με άλλους ευρωπαϊκούς φορείς.

 

Οι τομείς δραστηριοποίησης των ναυπηγείων μπορεί να αφορούν σε τρία επίπεδα:

(α) Αναζωογόνηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων του κλάδου(ναυπηγοεπισκευή), κάτι όμως που απαιτεί αποτελεσματική κεντρική διοίκηση και αλλαγές σε επίπεδο προωθούμενων πολιτικών, που δεν εξαρτώνται μόνο από τους φορείς του κλάδου, καθώς και συμφωνία για συνθήκες εργασιακής ειρήνης.

(β) Προετοιμασία για στροφή του κλάδου σε κατασκευές πλοίων που θα ανταποκρίνονται στις νέες περιβαλλοντικές απαιτήσεις της νέας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για μειωμένες εκπομπές οξειδίων του αζώτου, οξειδίων του θείου και διοξειδίου του άνθρακα αλλά και στις ανάγκες σύνδεσης των νησιών με σύγχρονα και κατάλληλα πλοία. Μια τέτοια κατεύθυνση απαιτεί στενή συνεργασία με τις νησιωτικές περιφέρειες.

(γ) Προσθήκη δίπλα στις παραδοσιακές δραστηριότητες των ναυπηγείων νέων, συμπληρωματικών προϊόντων και υπηρεσιών πράσινης καινοτομίας και τεχνολογίας, όπως κατασκευή και συντήρηση πλωτών και κινητών υπεράκτιων κατασκευών για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συστημάτων αφαλάτωσης με χρήση ΑΠΕ

Το επόμενο διάστημα σχεδιάζω:

  • την υποβολή ερώτησης στο Ευρωκοινοβούλιο για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη
  • ημερίδα παρέμβασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη στήριξη του ναυπηγοεπισκευαστικού κλάδου, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες στις 27 και 28 Ιουνίου 2012, με συμμετοχή εκπροσώπων ελληνικών φορέων, στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και νησιωτικών φορέων από άλλες χώρες
  • αξιοποίηση, ενδιαμέσως, των προτάσεων της επιτροπής που αποφασίστηκε να συγκροτηθεί, ως συνέχεια της ημερίδας διαβούλευσης στις 10/3, με στόχο να συμφωνηθεί ένα σχέδιο δράσης και  σειρά πρωτοβουλιών που μπορούν αναληφθούν για την αναζωογόνηση του κλάδου και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, μέσα από συνέργιες μεταξύ φορέων (επιμελητήρια, επαγγελματίες, εργαζόμενοι, περιφέρειες, πανεπιστήμια), αξιοποιώντας και τις δυνατότητες που υπάρχουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο για χρηματοδοτήσεις

 

Πηγές

  • (2011). "European Investment Bank Transport Lending Policy." from http://www.eib.org/projects/publications/eib-transport-lending-policy.htm.            
  • (2011). "Staying ahead of the wave: Towards greener, safer, and more competitive waterborne transportation."  http://ec.europa.eu/research/transport/pdf/waterborn_web.pdf.
  • (2011). "Ετήσια Έκθεση 2010-2011." http://www.pireas2day.gr/uploads/eee.pdf.
  • (2011). "Πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις στη ναυπηγική βιομηχανία ", http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2011:364:0009:01:EL:HTML
  • (09/01/2012). "Δ. Μεταξάς: Το εργατικό κόστος διώχνει τον εφοπλισμό από την Ελλάδα."   http://www.skai.gr/news/greece/article/191235/d-metaxas-to-ergatiko-kostos-diohnei-ton-efoplismo-apo-tin-ellada/
  • (18-01-2012). "Οι επτά πληγές της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας της Ελλάδας " http://www.defencenet.gr/defence/index.php?option=com_content&task=view&id=32217&Itemid=48.          
  • Kulish, N. (2007). Gdansk shipyard: Headed for the scrapheap of history? New York Times.
  • Μπέλλος, Η. (2011, 10/11/2011). "Ο "πόλεμος" των ναυπηγείων και η ελληνογερμανική κόντρα." http://www.capital.gr/news.asp?id=1325810.               
  • Σουμελή, Ε. (2000). "Η κρίση της Ναυπηγικής Βιομηχανίας στην Ελλάδα."   http://www.eurofound.europa.eu/eiro/2000/02/feature/gr0002164f.htm.
  • Τσιμπλάκης, Α. (2011). «Ξεπαγώνουν» τα σχέδια ανάπτυξης της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης. Ναυτεμπορική.

 



[1] "Δ. Μεταξάς: Το εργατικό κόστος διώχνει τον εφοπλισμό από την Ελλάδα." 09/01/2012 http://www.skai.gr/news/greece/article/191235/d-metaxas-to-ergatiko-kostos-diohnei-ton-efoplismo-apo-tin-ellada/.

[2] Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών (2011). "Ετήσια Έκθεση 2010-2011." http://www.pireas2day.gr/uploads/eee.pdf.

[3] Τσιμπλάκης, Α. (22-12-2011). «Ξεπαγώνουν» τα σχέδια ανάπτυξης της Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης. Ναυτεμπορική.

[4] (18-01-2012). "Οι επτά πληγές της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας της Ελλάδας ", http://www.defencenet.gr/defence/index.php?option=com_content&task=view&id=32217&Itemid=48.

[5] Σουμελή, Ε. (2000). "Η κρίση της Ναυπηγικής Βιομηχανίας στην Ελλάδα."  http://www.eurofound.europa.eu/eiro/2000/02/feature/gr0002164f.htm.

[6] Μπέλλος, Η. (10/11/2011). "Ο "πόλεμος" των ναυπηγείων και η ελληνογερμανική κόντρα." http://www.capital.gr/news.asp?id=1325810.

[7] (2011). "Πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις στη ναυπηγική βιομηχανία ", from http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2011:364:0009:01:EL:HTML.

[8] (2011). "Staying ahead of the wave: Towards greener, safer, and more competitive waterborne transportation." from http://ec.europa.eu/research/transport/pdf/waterborn_web.pdf.

[9] (2011). "European Investment Bank Transport Lending Policy." from http://www.eib.org/projects/publications/eib-transport-lending-policy.htm.

[10] Kulish, N. (2007). Gdansk shipyard: Headed for the scrapheap of history? New York Times.