Η συνέντευξή μου δημοσιεύθηκε στην Απλωταριά Χίου http://www.aplotaria.gr/chrysogelos-peaceful-energy-revolution/
πρόσθεσα στο πιο κάτω κείμενο και ορισμένες χρήσιμες παραπομπές
1. Πώς διαμορφώνεται ενεργειακά το πεδίο στην Ελλάδα μετά την ιδιωτικοποίηση ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΗΕ και τον κατακερματισμό της ΔΕΗ (μικρή - μεγάλη);
Ν. Χρυσόγελος: Απουσιάζει μια ολοκληρωμένη πολιτική στην Ελλάδα για αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου, για «ενεργειακή μετάβαση», όπως έχει καθιερωθεί ο όρος από τα κινήματα πολιτών στην Ευρώπη, ώστε να απεξαρτηθούμε από τα ορυκτά καύσιμα και να στραφούμε στην εξοικονόμηση ενέργειας και στις Ανανεώσιμες Πηγές.
Η ιδιωτικοποίηση μέρους των υποδομών της ΔΕΗ δημιουργεί άλλο ένα συμπληρωματικό – ιδιωτικό - μονοπώλιο, δεν αφορά σε αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου, αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας, ενίσχυση του ρόλου των τοπικών κοινωνιών στην παραγωγή ενέργειας ή αλλαγή του «καυσίμου» από πετρέλαιο, φυσικό αέριο και λιγνίτη σε τοπικά διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές (ήλιος, άνεμος, κύμα, γεωθερμία, οργανικά υπολείμματα κα).
Όπως είχα τονίσει και σε προσωπικά άρθρα αλλά και οι «ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ», η ελληνική πολιτική τάξη και μέρος της κοινωνίας πολώθηκαν για άλλη μια φορά στη βάση λανθασμένων διλημμάτων [1]. Κυβέρνηση κι αντιπολίτευση τσακώνονται για τους δεινόσαυρους ενώ αυτοί πεθαίνουν, αλλά δεν έχουν κατανοήσει καν τη νέα «ενεργειακή βιοποικιλότητα».
Η κυβέρνηση επιδιώκει να προωθήσει την πώληση του 30% του παραγωγικού δυναμικού της ΔΕΗ συνολικής ισχύος 2.768 MW υπό όρους μάλιστα μονοπωλιακούς για όποιον την αγοράσει (συμβάσεις με πελάτες, κα). Ο αγοραστής της «μικρής ΔΕΗ» θα πάρει ένα «πακέτο» που περιλαμβάνει:
- Ορυχεία λιγνίτη, αυτό του Αμυνταίου, περιλαμβανομένων των Λακκιάς, Κλειδιού, Κομνηνών, λόφων Βεύης και Μελίτης,
- 1380 ΜW λιγνιτικών σταθμών, δηλαδή δυο λιγνιτικές μονάδες που λειτουργούν (600 ΜW Αμύνταιο, 330 ΜW Μελίτη I ) καθώς και την άδεια παραγωγής για 450 ΜW Μελίτη ΙΙ.
- 903 ΜW Υδροηλεκτρικών, δηλαδή το συγκρότημα Νέστου, το Πουρνάρι Ι και ΙΙ καθώς και τα μικρότερα Άγρας και Εδεσσαίου,
- 485 ΜW μονάδας φυσικού αερίου της Κομοτηνής.
Δεν ήταν παρά ένα «δωράκι» σε κάποιους μεγάλους ομίλους υπό πολύ ευνοϊκούς όρους.
Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι από την άλλη, και η αντιπολίτευση, με κυρίαρχο βέβαια τον ΣΥΡΙΖΑ, υπερασπίζονταν μια εκδοχή του απολιθωμένου μοντέλου, πρακτικές προηγούμενων δεκαετιών, να παραμείνει δηλαδή η ΔΕΗ όπως έχει. Δεν αντιπρότεινε την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου, δεν συνδέει με συνεκτικό τρόπο το συγκεκριμένο ενεργειακό θέμα («τι είδους ΔΕΗ;») με άλλα σχετικά θέματα που απασχολούν την κοινωνία (ενεργειακή φτώχεια, ΑΠΕ, κλίμα, περιβάλλον, υγεία κα). Έτσι λοιπόν η «συζήτηση» ήταν: «να διατηρηθεί το υπάρχον μοντέλο» ή «να κλωνοποιηθεί το υπάρχον και να υπάρξει άλλος ένας, ιδιωτικός, κλώνος»
Κυβέρνηση και αντιπολίτευση θα έπρεπε να επιδιώξουν μια πραγματική αλλαγή στο ενεργειακό μοντέλο που θα έδινε την δυνατότητα στις τοπικές κοινωνίες, σε συνεταιρισμούς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, να προχωρήσουν εκείνες στην δημιουργία πολλών τοπικών ΔΕΗ που θα βασίζονται όμως αποκλειστικά σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δυστυχώς, τα κόμματα στην Ελλάδα είναι πολύ πίσω από άποψη παραγωγής πολιτικής, δεν παρακολουθούν καν τις σχετικές ευρωπαϊκές εξελίξεις και γι αυτό έχει κανείς την αίσθηση ότι τα έχει όλα ξανακούσει.
2.Στην ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στη Σίφνο με θέμα τους Ενεργειακούς Συνεταιρισμούς κάνατε λόγο για μια "ειρηνική ενεργειακή επανάσταση στην οποία οι πολίτες μπορούν και πρέπει να συμμετάσχουν". Τι εννοείται με την όρο "ειρηνική ενεργειακή επανάσταση";
Ν. Χρυσόγελος: Η «ενεργειακή μετάβαση», είναι η μετάβαση σε έναν οικολογικό και κοινωνικά υπεύθυνο - και όσο το δυνατόν πιο αποκεντρωμένο - τρόπο παραγωγής, μεταφοράς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αλλά και μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας που αλλάζει τα πάντα.
Πέρα από τα περιβαλλοντικά και κλιματικά χαρακτηριστικά της αυτή η «ειρηνική ενεργειακή επανάσταση» έχει και κοινωνική - οικονομική διάσταση. Σήμερα η ενέργεια παράγει έναν τεράστιο πλούτο. Πληρώνουν πολλοί για να συγκεντρωθεί αυτός ο πλούτος στα χέρια λίγων, κυρίως σε όσους κατέχουν το κάρβουνο, τον λιγνίτη, το πετρέλαιο, το ουράνιο και το φυσικό αέριο καθώς και στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες ενέργειας. Πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι αυτός ο τεράστιος πλούτος δεν θα συγκεντρώνεται στα χέρια των λίγων και δεν θα απειλεί με καταστροφή της ζωής στον πλανήτη (κλιματική αλλαγή) αλλά θα επιστρέφει στις τοπικές κοινωνίες και θα ενισχύει την τοπική οικονομία, την βιωσιμότητα, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή; Αν η παραγωγή ενέργειας βασίζεται σχεδόν 100% σε διαθέσιμες ανανεώσιμες πηγές και γίνεται μέσα από ενεργειακούς συνεταιρισμούς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Στην Ευρώπη πολλοί άνθρωποι συμμετέχουν ενεργά σε αυτή την «ειρηνική επανάσταση». Υπάρχουν ήδη 2.500 ενεργειακοί συνεταιρισμοί που δεν κατέχουν μόνο μέσα παραγωγής ενέργειας αλλά και μέρος των δικτύων διανομής της, επενδύοντας όλο και περισσότερο σε αυτά που ονομάζουμε σήμερα «έξυπνα δίκτυα» (smartgrids).
Σε χώρες όπως η Γερμανία οι μεγάλες εταιρίες ελέγχουν μόλις το 7% της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ, το υπόλοιπο 93% παράγεται από συνεταιρισμούς, δήμους, ομίλους πολιτών, και μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αυτό έχει ήδη προκαλέσει μια μεγάλη κρίση στην τιμή των μετοχών των μεγάλων επιχειρήσεων και η Μέρκελ προσπαθεί να ξανα-επιβάλει τον συγκεντρωτικό έλεγχο. Αυτό όμως βρίσκει σοβαρή αντίσταση από την κοινωνία που παίρνει τον έλεγχο της ενέργειας στα χέρια της. Δεν ζητάει τον κρατικό έλεγχο της ενέργειας, κινητοποιείται ενάντια στα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας, κάρβουνου, λιγνίτη, πετρελαίου, αλλά συγκεντρώνει εκατομμύρια Ευρώ που τα επενδύει σε πράσινες επενδύσεις. Ένας μόνο από τους συνεταιρισμούς, ο Ecopower στο Βέλγιο, διαθέτει κεφάλαια 40.000.000 που τα συγκέντρωσε από τα 40.000 μέλη του (περίπου με 1000 ανά μερίδα). Πολλοί από λίγα χρήματα συγκεντρώνουν τεράστια κεφάλαια και επενδύουν στην «δική» τους ανανεώσιμη ενέργεια.
Μια παρόμοια ειρηνική πράσινη επανάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη και στις ΗΠΑ όπου το 40% της ενέργειας και των δικτύων ανήκει σε συνεταιρισμούς κυρίως της υπαίθρου.
3.Υποστηρίζετε ότι τα νησιά της Ελλάδας μπορούν να απεξαρτηθούν από τα ορυκτά καύσιμα και να καταστούν ενεργειακά αυτόνομα, στο πρότυπο άλλων ευρωπαϊκών νησιών, όπως το νησί Σάμσο στη Δανία. Πως μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο;
Ν. Χρυσόγελος: Πρέπει να αλλάξουμε το ενεργειακό μοντέλο για λόγους κλιματικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς [2]. Στην Ελλάδα πηγαίνουμε συχνά από το άσπρο στο μαύρο αν και υπάρχουν κι άλλα χρώματα. Στα θέματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είτε θα γίνονται μεγάλα «πρότζεκτ» με εμπλεκόμενους γνωστούς επιχειρηματίες είτε θα αντιμετωπίζουμε τις ΑΠΕ περίπου σαν ένα πυρηνικό εργοστάσιο. Κι όμως υπάρχει εναλλακτική λύση και αυτή είναι να γίνονται οι επενδύσεις από τις τοπικές κοινωνίες, μέσω συνεταιρισμών ή τοπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων, μετά από διαβούλευση και χωροταξικό σχεδιασμό και με τρόπο ώστε να μένουν οι πόροι και τα οφέλη στις τοπικές κοινωνίες.
Η επιστήμη και η συνεχώς εξελισσόμενη τεχνολογία επιτρέπουν σήμερα την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, ενώ οι παραγωγοί μπορεί να είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενεργειακοί συνεταιρισμοί, πολίτες και όχι κατ’ ανάγκη μεγάλες πολυεθνικές ή κρατικές μονοπωλιακές εταιρίες.
Σταδιακά μπορούμε να βασίσουμε την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών μας σε συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ποσοστό 85-90% ή και 100% σε περίπτωση νησιών ή μικρότερων περιοχών. Αυτό δεν είναι επιστημονική φαντασία, είναι ο οδικός χάρτης της ΕΕ για το 2050. Είναι η πρόταση των Πράσινων για τη Γερμανία (τα πυρηνικά θα κλείσουν το 2022 και σταδιακά θα πρέπει να κλείσουν όλα τα εργοστάσια ενέργειας που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα. Ο Ομπάμα ανήγγειλε ένα σχέδιο που θα οδηγήσει σε κλείσιμο των 2/3 των εργοστασίων ενέργειας που βασίζονται στο κάρβουνο. Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι αν θέλουμε να περιορίσουμε σε κάπως ελεγχόμενα επίπεδα την κλιματική αλλαγή πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές των αερίων που ευθύνονται για την αλλαγή κατά 60-80% τις επόμενες δεκαετίες. Επομένως, θα πρέπει να αναλάβουμε και εμείς ένα ενεργό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση. Τα νησιά είναι προνομιακός χώρος για να πετύχουμε αυτή την μετάβαση με σημαντικά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες.
4.Σε χώρες της Ευρώπης (π.χ. Γερμανία) οι ντόπιοι κάτοικοι έχουν σοβαρά κίνητρα να συνεταιριστούν, καθώς ο νόμος τους δίνει το δικαίωμα να διαχειρίζονται ενεργειακά την περιοχή τους, αποτρέποντας έτσι τις μεγάλες εταιρίες να εκμεταλλευτούν το ενεργειακό δυναμικό της περιοχής τους. Στη χώρα μας υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο, που ευνοεί τις συνεργατικές προσπάθειες σε σχέση με τις μεγάλες πολυεθνικές που κινούνται στο χώρο; Υπάρχει ταμείο της Ευρωπαϊκής ένωσης που μπορεί να χρηματοδοτήσει ενεργειακούς συνεταιρισμούς;
Ν. Χρυσόγελος: Το γεγονός ότι οι Πράσινοι στην Ελλάδα – και εξαιτίας δικών τους λαθών, των Οικολόγων Πράσινων, που με ανάγκασαν να φύγω και να δημιουργήσουμε τους «ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ»– δεν είναι μια πολιτική δύναμη με μεγάλη επιρροή έχει προφανώς τις επιπτώσεις του στις διάφορες πολιτικές αλλά και στην νομοθεσία ή στις πρωτοβουλίες που αναπτύσσει η κοινωνία.
Χιλιάδες άνθρωποι πριν λίγες εβδομάδες διαδήλωναν στο Βερολίνο εναντίον της Μέρκελ που προσπαθεί να βάλει εμπόδια στην «ενεργειακή επανάσταση» (στην «ενεργειακή μετάβαση») που είχε ξεκινήσει με νομοθεσίες που είχαν προωθήσει οι Πράσινοι όταν συμμετείχαν στην κυβέρνηση. Ως Ευρωβουλευτής των Πράσινων συμμετείχα σε πολλές παρόμοιες εκδηλώσεις – σε λίγες μέρες θα είμαι ξανά σε κάποιες στην Γαλλία και στο Βέλγιο – με τον χαρακτηριστικό τίτλο «PowertothePeople», που είναι ένα λογοπαίγνιο, που σημαίνει δύναμη αλλά και ενέργεια στους πολίτες.
Οι Πράσινοι στο Βέλγιο επιδίωξαν να περάσει νομοθεσία που θα προβλέπει ότι όλες οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα περιλαμβάνουν σε ποσοστό τουλάχιστον 50% πολίτες και φορείς των περιοχών που γίνονται. Στη Δανία το 50% της ενέργειας από ΑΠΕ παράγεται από εταιρίες λαϊκής βάσης ή συνεταιρισμούς ή δήμους.
Στη Ελλάδα ακολουθήθηκε δυστυχώς μια λανθασμένη πολιτική για τις άδειες αλλά και μια επιθετική πολιτική από τις μεγάλες, γνωστές επιχειρήσεις που ελέγχουν την ενέργεια. Παρά τα εμπόδια και τις δυσκολίες υπάρχει χώρος και ανάγκη για να αναπτυχθούν ενεργειακοί συνεταιρισμοί.
Υπάρχουν πολλές δυνατότητες χρηματοδότησης σχεδίων και μέσω των ευρωπαϊκών προγραμμάτων της επόμενης περιόδου 2014-2020 («Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία», «Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης») [3] αλλά και μέσω συνεργασιών με ευρωπαϊκά οικολογικά funds, με ενεργειακούς συνεταιρισμούς ή και μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Έχω δουλέψει ως ευρωβουλευτές των Πράσινων πάνω σε αυτά και πετύχαμε αρκετά για την επόμενη περίοδο [4].
Το κύριο πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι η εξεύρεση πόρων. Είναι η αδυναμία των τοπικών κοινωνιών να δημιουργήσουν αποτελεσματικές, δημοκρατικές και διαφανείς δομές που θα δημιουργούν εμπιστοσύνη, θα παίρνουν πρωτοβουλίες, θα συνεργάζονται με ευρωπαϊκά δίκτυα που έχουν μεγάλη εμπειρία και διάθεση να βοηθήσουν. Όπως είπα και στην ημερίδα στη Σίφνο «Ο κρίσιμος παράγοντας για την ενεργειακή μετάβαση είναι η ενεργή συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους. Το 50% της αλλαγής αφορά την μακροχρόνια δέσμευση των κοινωνιών να αλλάξουν, με δημοκρατικό τρόπο και στη βάση αξιών, αλλά και να πάρουν ενεργά μέρος στις αλλαγές που απαιτούνται. Το υπόλοιπο 50% αφορά στην καλή οργάνωση, στην σωστή στρατηγική, στην απόκτηση τεχνογνωσίας, στην ενίσχυση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων, στην συνεργασία με ευρωπαϊκά δίκτυα και οργανισμούς. Το πιο μικρό, μόνο, μέρος του προβλήματος είναι η εξεύρεση πόρων για τις αναγκαίες επενδύσεις».
5.Υπάρχουν άδειες από τη ΡΑΕ για ανεμογεννήτριες διαθέσιμες στα νησιά ή αν κάποιος ενδιαφέρεται να ξεκινήσει τώρα μία επένδυση σε ανεμογεννήτριες θα πρέπει να τις αγοράσει από τους ομίλους πολυεθνικών που τις έχουν ήδη εξασφαλίσει από τη ΡΑΕ;
Ν. Χρυσόγελος: Εξαρτάται, δεν είναι ίδια η κατάσταση σε όλα τα νησιά. Κάθε νησί έχει τα δικά του προβλήματα. Δεν θα πρέπει όμως να βγάλουμε από την λογική μας την ανάγκη να αγωνιστούμε για να αλλάξουμε νομοθεσία ή παγιωμένες καταστάσεις ή σε άλλες περιπτώσεις να αγοράσουμε τις άδειες από τις επιχειρήσεις. Τι να τις κάνουν αφού τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να προχωρήσουν τα σχέδια τους; Εξάλλου συχνά οι άδειες βασίζονται σε τεράστια πρότζεκτ που απαιτούν διασύνδεση και δεν ξεκινούν από την ανάγκη να καλύψουν άμεσα τα νησιά τις ανάγκες τους 100% από διάφορα συστήματα ΑΠΕ μέσω της ένταξής τους σε ένα τοπικά «έξυπνα δίκτυα».
6.Ποια τα οφέλη για την κοινωνία και το περιβάλλον που προκύπτουν από την λειτουργία ενεργειακών συνεταιρισμών, συγκριτικά με τις μεγαεπενδύσεις των ενεργειακών πολυεθνικών που σχεδιάζονται για τα νησιά του Βορείου και του Νοτίου Αιγαίου;
Ν. Χρυσόγελος:Η ΕΕ δαπανάει ετησίως 400 δις Ευρώ για εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, που αφαιρούνται έτσι από κοινωνικές πολιτικές. Η Ελλάδα δαπανάει ετησίως 17,5-20 δις και αυτό έχει επιπτώσεις και στα δημοσιονομικά της [5]. Τα εξοπλιστικά προγράμματα [6], οι υπερτιμολογήσεις φαρμάκων, η διαφθορά και οι εισαγωγές πετρελαίου ευθύνονται για το μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει βασικές ευθύνες το πολιτικό σύστημα και το πολιτικό προσωπικό για τη χρεοκοπία της χώρας.
Τα μη διασυνδεμένα νησιά παράγουν σήμερα το 82% της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζονται με πετρελαϊκούς σταθμούς, παρότι διαθέτουν τοπικές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στα περισσότερα νησιά, ακόμα και αυτά που έχουν πιο σύγχρονες μονάδες, η παραγωγή ηλεκτρισμού κοστίζει περισσότερο από όσο κοστίζει στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το επιπλέον κόστος για την εισαγωγή πετρελαίου δηλαδή και τη λειτουργία των σταθμών αυτών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά ξεπερνάει ετησίως το 1 δις ευρώ. Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου αυξάνει – όπως είναι αναμενόμενο – και το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τους πετρελαϊκούς σταθμούς των νησιών.
Το επιπλέον κόστος κατανέμεται όχι μόνο στους νησιώτες αλλά σε όλους τους καταναλωτές ρεύματος, ώστε να μην είναι δυσανάλογα υψηλοί για τους νησιώτες οι λογαριασμοί της ΔΕΗ.
Ας το δούμε στο επίπεδο ενός μικρού νησιού, όπως είναι η Σίφνος, το νησί από όπου κατάγομαι. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως κοστίζει στη ΔΕΗ περίπου 18.000.000 €, εκ των οποίων περίπου 13.000.000 € είναι το κόστος πετρελαίου. Οι κάτοικοι, μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, πληρώνουν περίπου 5.000.000 €. Η διαφορά των 13.000.000 € κατανέμεται στους πολίτες όλης της χώρας, για να μην πληρώνουν οι Σιφνιοί τριπλάσιο λογαριασμό ρεύματος.
Το ίδιο ισχύει για τη Ρόδο, την Πάρο, τη Μύκονο, την Λέσβο ή την Χίο και όλα τα άλλα νησιά. Σύμφωνα με τη ΔΕΗ μέσα σε 15 χρόνια η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρόδο - και η παραγωγή της - αυξήθηκε κατά 94,5%, δηλαδή σχεδόν διπλασιάστηκε, από 393.205 MWh (1996) έφτασε σε 764.593 (2010).
Η ΔΕΗ της Ρόδου για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος το 2011 χρειάστηκε 146.974 τόνους μαζούτ και 37.985 χιλιόλιτρα (κυβικά μέτρα) ντίζελ που τις κόστισαν € 122.743.875. Με σταθερές τιμές, η ΔΕΗ σε μια 10ετία πλήρωσε 1,2 δις € για εισαγωγές πετρελαίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μόνο για τις ανάγκες της Ρόδου, ποσό ίσο περίπου με αυτό που «έψαχνε» πριν λίγο καιρό η κυβέρνηση μέσα από σκληρές περικοπές μισθών και συντάξεων και επιβολή φόρων. Για κάθε αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας στη Ρόδο ή στη Μύκονο, για παράδειγμα λόγω αύξησης του αριθμού των τουριστών, το επιπλέον κόστος της ενέργειας «μοιράζεται» σε όλους τους κατοίκους της χώρας!
Για να ξέρουμε τι χάνουμε από την τσέπη μας: Το σύνολο των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων από τα περιφερειακά προγράμματα για το Ν. Αιγαίο την περίοδο 2014-2020 θα φτάσει τα 168.000.000 (50% ευρωπαϊκή, 50% εθνική χρηματοδότηση). Την ίδια αυτή, όμως, περίοδο των 7 χρόνων, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεμένα νησιά θα κοστίσει 7 δις ευρώ επιπλέον του μέσου κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού του ηπειρωτικού συστήματος. Δηλαδή, λόγω ενός λανθασμένου ενεργειακού μοντέλου θα σπαταληθούν τα 7 επόμενα χρόνια πόροι που αντιστοιχούν στο 80πλάσιο του συνόλου των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων για το Ν. Αιγαίο την ίδια περίοδο.
Φαντάζομαι ότι αν συγκεντρώσουμε στοιχεία και για το Βόρειο Αιγαίο – κάτι που πρέπει να γίνει - θα ισχύει κάτι παρόμοιο.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι να παράγεται η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές αλλά να παράγεται και με τέτοιο τρόπο ώστε το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου που δημιουργείται από την αξιοποίηση του ανέμου και του ήλιου να μένει στις τοπικές κοινωνίες. Το να μένει ένα ποσοστό 2,7% δεν είναι, κάτω από τις σημερινές συνθήκες, ικανοποιητικό, αλλά θα έλεγα ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν αποφασιστικό λόγο για αυτές τις επενδύσεις.
Αλλά μην το περιορίσουμε μόνο στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Να σχεδιάσουμε και να εργαστούμε ώστε στο κοντινό μέλλον και τα λεωφορεία, τα φορτηγά, τα αυτοκίνητα και οι μηχανές αλλά και τα πλοία να βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας [7], μονάδες παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στα νησιά στην Ν. Ευρώπη και τη Μεσόγειο να τροφοδοτούν πλοία, οχήματα, κατοικίες και τουριστικές εγκαταστάσεις προς όφελος του κλίματος και των νησιών.
7.Εφόσον μιλάμε για έργα και επενδύσεις σε μικρότερη κλίμακα, κάποιοι θα πουν ότι το όλο εγχείρημα μπορούν να το αναλάβουν καθαρά δημόσιοι φορείς, χωρίς τη συμμετοχή ιδιωτών. Τι απαντάτε;
Ν. Χρυσόγελος: Προσωπικά αλλά και ως «ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» στηρίζουμε τον λεγόμενο τρίτο τομέα, την κοινωνική συνεργατική οικονομία και επιχειρηματικότητα που μπορεί να λειτουργεί πράγματι προς όφελος του δημόσιου (όχι κρατικού) συμφέροντος. Μπορεί το συνεργατικό μοντέλο να είναι πιο ευέλικτο, καινοτόμο, δημοκρατικό και άμεσα ελεγχόμενο από τους πολίτες. Μπορεί να συμμετέχει σε ευρύτερα δίκτυα, να μην μπλέκει σε υπερβολική γραφειοκρατία, να μην εξαρτιέται από το ποιος είναι δήμαρχος, περιφερειάρχης, υπουργός ή πρωθυπουργός.
Δυστυχώς στην Ελλάδα έχουμε μπλέξει πολύ μεταξύ τους τις έννοιες δημόσιο, κρατικό και κομματικό. Το κρατικό μοντέλο των συνεταιρισμών απέτυχε γιατί οι περισσότεροι έγιναν κομματικά ή πελατειακά συστήματα και στο τέλος κέντρα διαφθοράς. Όχι ότι δεν υπάρχουν και πετυχημένα παραδείγματα, κάποιοι από τους παλιούς συνεταιρισμούς εξελίχθηκαν και πλησιάζουν πιο πολύ στο σύγχρονο μοντέλο που βασίζεται στις 7 βασικές αρχές. Αλλά τώρα πρέπει να μάθουμε από τα λάθη και να αξιοποιήσουμε τα καλά παραδείγματα αλλά και την γνώση και μεθοδολογία που παράγεται σε διάφορα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.
8.Διαβάζουμε ότι ο κόσμος στη Σίφνο αγκάλιασε το εγχείρημα. Πότε πιστεύετε θα μπορέσετε να έχετε ασφαλή συμπεράσματα για την επιτυχία ή μη του "ενεργειακού πειράματος της Σίφνου";
Ν. Χρυσόγελος: Σίγουρα έχουμε να διανύσουμε μακρύ δρόμο. Δεν πατάς το κουμπί και όλα γίνονται. Η επιτυχία είναι κατ΄αρχάς ότι έχουν πειστεί πολλοί για την αναγκαιότητα, πολλοί άλλοι περιμένουν να δουν κάτι πρακτικό – ήδη προχωράμε σε σχεδιασμό για τις πρώτες επενδύσεις – αλλά και ορατά αποτελέσματα για το σύνολο της κοινωνίας. Όλα αυτά που συζητούσαμε κάποια χρόνια, βλέπουν οι πολίτες ότι γίνονται κάπου αλλού κι άρα μπορούμε να τα κάνουμε και εμείς. Βοήθησε ότι γίναμε μέλη στην «Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνεταιρισμών και Ομίλων Πολιτών Παραγωγής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές» (RESCoop), ότι έχουμε πλήρη βοήθεια και στήριξη.
Η αλλαγή άρχισε όταν πείστηκαν νέοι αλλά δυναμικοί άνθρωποι από το νησί να πάνε στο πρώτο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας και να παρουσιάσουν την ιδέα μας. Ανακάλυψαν εκεί έναν άλλο κόσμο υπαρκτό, δεν ήταν πλέον μόνο εγώ που τους «έπρηζα» με πράσινες ιδέες. Η ιδέα μας κέρδισε την υποστήριξη της ευρωπαϊκής ομοσπονδίας. Μέλη της ήρθαν πολλές φορές στην Ελλάδα, δεκάδες εμαιλ με ιδέες, πρακτικές πληροφορίες, διάθεση πραγματικής στήριξης. Στο δεύτερο συνέδριο πήγαν 5 άτομα για να μετάσχουν αλλά και για να επισκεφθούν συνεταιρισμούς στην Δανία. Έγινε, μετά, η πρόσφατη διεθνής ημερίδα στη Σίφνο. Αρχές Οκτώβρη 3 άτομα από τον συνεταιρισμό θα συμμετάσχουμε στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο. Άλλοι θα πάνε στην Κοπεγχάγη, σε άλλους συνεταιρισμούς. Σχεδιάζουμε επίσης να δημιουργήσουμε σε συνεργασία με το «Ευρωπαϊκό Δίκτυο Νέων για την Βιώσιμη Ενέργεια» μια «Θερινή Πράσινη Ακαδημία» στη Σίφνο.
Ξέρετε ότι με τα νησιά έχω μια ιδιαίτερη σχέση και αγάπη – πολύ πριν γίνω ευρωβουλευτής των Πράσινων. Στην Χίο έχω έρθει πολλές φορές και έχουμε οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Δεν είναι, λοιπόν, έξω από τα ενδιαφέροντα και τις προθέσεις μου να δημιουργήσουμε στη Χίο ένα κέντρο που θα προωθεί παρόμοιες πράσινες πολιτικές. Όταν θα είναι η ώρα θα παρουσιάσουμε τις ιδέες και προτάσεις μας.
Εξάλλου το μέλλον της οικονομίας είναι προς πράσινη κατεύθυνση [8] και εκεί υπάρχουν σημαντικοί πόροι – χάρη και στη δουλειά μας, στη δουλειά των Πράσινων ευρωβουλευτών στο προηγούμενο Ευρωκοινοβούλιο [9]
Παραπομπές
[2] http://www.chrysogelos.gr/index.php/2012-01-26-17-17-39-594/arthra/item/3780-new-policy
[3] http://www.chrysogelos.gr/index.php/2012-01-26-17-17-39-594/deltia-typou/item/3760-energy-revolution
[4]http://www.chrysogelos.gr/images/files/Docs/greening%20GE.pdf
[5] http://www.chrysogelos.gr/images/files/Docs/energy%20GE.pdf
[6]http://www.chrysogelos.gr/images/files/Docs/defence%20GE.pdf
[7]http://www.chrysogelos.gr/images/files/Docs/shipyard%20GE.pdf
[8]http://www.chrysogelos.gr/images/files/Docs/economy%20GE.pdf
[9]http://www.chrysogelos.gr/images/files/2014_2020_YourGuidetoEUFunding_LR.PDF
