“ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” προς τους έλληνες βουλευτές “Μην γίνετε συνένοχοι στην καταστροφή των ακτών και των δασών”
Επιστολή στους έλληνες βουλευτές έστειλαν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” καλώντας τους να μην γίνουν συνένοχοι στην καταστροφή των ακτών και των δασών. Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” προτείνουν στους βουλευτές να αναλάβουν δική τους πρωτοβουλία, ανταποκρίνομενοι στο κάλεσμα χιλιάδων πολιτών και φορέων και να καλέσουν την κυβέρνηση να συνεργαστεί με το Κοινοβούλιο, την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών με στόχο να διαμορφωθεί, μετά από ουσιαστικό διάλογο, μια ολοκληρωμένη στρατηγική και σχέδιο για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης, των δασικών οικοσυστημάτων και των φυσικών και πολιτισμικών πόρων γενικότερα.
Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” επισημαίνουν ότι η μόνη υποχρέωση που έχει η χώρα απορρέει από την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία, και το Σύνταγμα. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι υπάρχει “υποχρέωση” λόγω του Μνημονίου και του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής να προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση για την υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης και των δασικών εκτάσεων και δασών. Αλλά ακόμα και αν υπήρχε μια τέτοια “υποχρέωση” προς τους δανειστές ή την τρόικα, αυτό – τονίζουν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” - θα ήταν κατάφορη παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Η ελληνική κυβέρνηση και η Κομισιόν (μέσω και της συμμετοχής της στην τρόικα) έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι οι όροι των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να είναι συμβατοί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως ζητάει με τις δυο σημαντικές αποφάσεις του, της 13/3/2014, το Ευρωκοινοβούλιο.
Υπενθυμίζουν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” στους έλληνες βουλευτές ότι η Κομισιόν απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή των Πράσινων Ν. Χρυσόγελου, είχε επιβεβαιώσει το αυτονόητο, ότι η χώρα είναι υποχρεωμένη, μεταξύ άλλων, να εφαρμόζει το Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης και κάθε εξαίρεση πρέπει να είναι τεκμηριωμένη, ενώ δεν μπορεί να γενικευτούν οι εξαιρέσεις προστασίας.
Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” απευθύνουν πρόσκληση στους βουλευτές να συμβάλλουν ώστε να γίνουν πράξη οι διακηρύξεις για προστασία του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου μας που είναι “στρατηγικός πόρος για τη βιωσιμότητα”, όπως τονίζουν και τα “Συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ”, της 20ης Μαϊου 2014, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας.
Αναλυτικά, η ανοικτή επιστολή που έστειλαν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” προς τους έλληνες βουλευτές για τον αιγιαλό και τα δάση
Αξιότιμε κ. / Αξιότιμη κα Βουλευτή
Σε λίγες μέρες η ελληνική Βουλή θα συζητήσει νομοθετικές ρυθμίσεις για τον αιγιαλό με πρωτοβουλία του Υπουργείου Οικονομικών καθώς και ένα σύνολο ρυθμίσεων για τα δάση και τις δασικές περιοχές. Και τα δυο αυτά ζητήματα απαιτούν αφενός συστηματικό και όχι προσχηματικό διάλογο και αφετέρου συμβατότητα με τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις της χώρας και συνειδητοποίηση ότι αφορούν στον πραγματικό πλούτο μας, φυσικό και πολιτισμικό.
Προβλήματα υπάρχουν, μην το ξεχνάμε...
Η Ελλάδα, παρότι μια κατεξοχήν παράκτια χώρα και μια χώρα που διαθέτει εξαιρετική βιοποικιλότητα και ποικιλία οικοσυστημάτων, δεν έχει εκπληρώσει πολλές από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις κι ευρωπαϊκές νομοθεσίες και πολιτικές. Δυστυχώς, οι ακτές αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα ως συνέπεια της πολυνομίας, έλλειψης οικολογικής προσέγγισης, σύγχισης αρμοδιοτήτων μεταξύ φορέων, υπερβολικής γραφειοκρατίας, καθεστώτος αυθαιρεσίας και παρανομίας σε πολλές περιπτώσεις, αντιφατικών πολιτικών, απουσίας βιώσιμης διαχείρισης και μηχανισμών εφαρμογής της νομοθεσίας. Αλλά πρέπει να δούμε και τα “νέα” προβλήματα που έχουμε μπροστά μας. Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής προβλέπεται μέσα στον αιώνα, λόγω ανόδου της στάθμης της θάλασσας, να χάσουμε 800 τετραγωνικά χιλιόμετρα ακτών, να πλημμυρίσουν μόνιμα ευάλωτες παράκτιες περιοχές και υποδομές (δίχτυα αποχέτευσης, μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, αεροδρόμια κα). Πολλά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι δασικές περιοχές (εγκατάλειψη διαχείρισης, αυξανόμενος κίνδυνος μεγα-πυρκαγιών, ασθένειες ειδών, καταπατήσεις, κα).
Ναι σε νομοθετική πρωτοβουλία αλλά σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση
Χρειάζονταν, λοιπόν, μια νομοθετική πρωτοβουλία. Όμως αυτή θα έπρεπε να είναι προς διαφορετική κατεύθυνση. Να αφορά σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική και σε ένα σχέδιο προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης και των δασικών οικοσυστημάτων. Και να είναι αποτέλεσμα διαλόγου και συναπόφασης όχι μόνο μεταξύ υπουργείων αλλά και με το κοινοβούλιο, τους επιστημονικους και περιβαλλοντικούς φορείς, την αυτοδιοίκηση.
Η ώρα της ευθύνης για τους βουλευτές
Οι βουλευτές έχουν μια τεράστια ευθύνη. Θα γίνουν συνένοχοι στην αποδόμηση της προστασίας του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου της χώρας, βλάπτοντας τα πραγματικά συμφέροντα των τοπικών κοινωνιών ή θα υποχρεώσουν την κυβέρνηση να αναλάβει μια εντελώς διαφορετική πρωτοβουλία για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση του φυσικού μας πλούτου προς όφελος και του περιβάλλοντος και της υπεύθυνης οικονομίας και της κοινωνίας;
Προστασία και διαχείριση είναι η μόνη υποχρέωση
Έχουν αναφερθεί ως δικαιολογίες για τις αποσπασματικές ρυθμίσεις για τον αιγιαλό (“τακτοποίηση” ή όποια ορολογία χρησιμοποιηθεί) και την διεύρυνση των επιτρεπόμενων χρήσεων μέσα σε δάση, η “εκπλήρωση προαπαιτούμενων για την επόμενη δόση χρηματοδότησης της χώρας” και η “προσέλκυση επενδύσεων'. Δημιουργείται, σκοπίμως, η παραπλανητική εντύπωση ότι η “υποχρέωση ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών”, των “χρήσεων γης” ή “η οριοθέτηση του αιγιαλού και της παραλίας' πρέπει να ταυτίζονται όχι με προστασία και ολοκληρωμένη διαχείριση αλλά με ρυθμίσεις των αυθαιρεσιών ή με γενίκευση των καταστροφικών παρεμβάσεων σε δάση, δασικές εκτάσεις και παράκτια ζώνη στο όνομα των “επενδύσεων”.
Η χώρα έχει πράγματι υποχρέωση για οριοθέτηση του αιγιαλού και της παραλίας, και κυρίως βιώσιμης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης σύμφωνης με το Πρωτόκολλο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης, όπως έχει επικυρωθεί και από την Ε.Ε. [1], τις Οδηγίες για τους Οικοτόπους [2], τη Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση [3]. Έχει υποχρέωση να εκπονήσει σχέδια Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού μέχρι το 2016, προστασίας από την διάβρωση, προστασίας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής στους κινδύνους που προκαλούνται από την εντεινόμενη ανατροπή του κλίματος καθώς και περιορισμού της απώλειας βιοποικιλότητας κι αποκατάστασης των οικοσυστημάτων. Αυτά είναι υπέρτερα οποιασδήποτε δημοσιονομικής ή άλλης οικονομικής πολιτικής.
Η μόνη σχετική δέσμευση που έχει η χώρα απορρέει από το Σύνταγμα και την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία. Δεν έχει δέσμευση λόγω του Μνημονίου και του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση για την υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης και των δασικών εκτάσεων και δασών.
Αλλά ακόμα και αν υπήρχε μια τέτοια “υποχρέωση” προς τους δανειστές ή την τρόικα, αυτό θα ήταν κατάφορη παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Η ελληνική κυβέρνηση και η Κομισιόν (μέσω και της συμμετοχής της στην τρόικα) έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι οι όροι των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να είναι συμβατοί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως ζητάει με τις δυο σημαντικές αποφάσεις του, της 13/3/2014, το Ευρωκοινοβούλιο.
Δεν είναι τυχαίο, ότι απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή των Πράσινων Ν. Χρυσόγελου, η Κομισιόν επιβεβαιώνει το αυτονόητο [4], ότι:
α) η Ελλάδα δεσμεύεται από το άρθρο 8.2 του Πρωτοκόλλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης
β) "Προσαρμογές" ή εξαιρέσεις επιτρέπονται μόνο για συγκεκριμένες, ειδικές και αιτιολογημένες περιπτώσεις και όχι φυσικά γενίκευση των εξαιρέσεων και εφαρμογή παντού πρακτικών που καταστρατηγούν την υποχρέωση προστασίας των ακτών.
γ) η Κομισιόν δεν έχει λάβει κανένα αίτημα από την Ελληνική κυβέρνηση που να ζητά εξαίρεση του συνόλου της επικράτειας από την ανάγκη προστασίας και ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης για λόγους «επιχειρηματικού συμφέροντος»!
Είναι επικίνδυνο να “παίζουμε” άσχημα παιχνίδια με τις ακτές και τα δάση
Μια καταστροφική πολιτική για την παράκτια ζώνη και τα δασικά οικοσυστήματα, τον φυσικό και πολιτισμικό μας πλούτο, θα είναι καταστροφική και για τον ελληνικό τουρισμό και την ελληνική οικονομία, με μηδαμινό μακροπρόθεσμο όφελος για το δημόσιο και την κοινωνία.
Ο συντάκτης του νομοσχεδίου μπορεί να εισάκουσε λογής – λογής συμφέροντα που θέλουν να τακτοποιηθεί το “θεματάκι τους” με μια γενική διάταξη και το αυθαίρετό τους, αλλά αγνοεί παντελώς ότι το ισπανικό μοντέλο «όλα επιτρέπονται στις ακτές» όχι μόνο κατάστρεψε τις ακτές αλλά και είναι υπεύθυνο για την σημερινή οικονομική κρίση της χώρας, ενώ έχει “εισπράξει” και καταδίκες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η παράκτια ζώνη είναι μια ιδιαίτερη ευαίσθητη περιοχή, που απαιτεί προσεκτική διαχείριση, με βάση οικολογικές, επιστημονικές και κοινωνικές προσεγγίσεις κι αρχές. Δεν επιτρέπεται σε μια ευνομούμενη ευρωπαϊκή χώρα να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή αποσματική νομοθετική ρύθμιση για να νομιμοποιηθούν υπάρχουσες αυθαιρεσίες με οριζόντιου μάλιστα χαρακτήρα γενικεύσεις ή πολύ περισσότερο για να αρθεί η όποια υπάρχουσα προστασία, χωρίς καν να εξετάζονται οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από την νομοθεσία, ευρωπαϊκή και διεθνή, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση κι ενσωμάτωση των σύγχρονων οικολογικών αρχών.
Άστοχη διαχείριση της παράκτιας ζώνης και γενίκευση ενός καθεστώτος υποβάθμισης του περιβαλλοντικού μας πλούτου, δεν θα έχει μόνο περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά θα αυξήσει και τους κινδύνους βλαβών ή απώλειας της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας (πχ μέσω της διάβρωσης εδαφών και ακτών, πρόκληση φυσικών καταστροφών) αλλά και έκθεσης των τοπικών κοινωνιών σε μεγάλους κινδύνους που συνδέονται με την εντεινόμενη κλιματική αλλαγή. Αν επιτραπεί αυθαίρετη παρέμβαση και με τον «νόμο», θα επιδεινωθούν τα μπαζώματα και οι αυθαίρετες κατασκευές, το κλείσιμο παραλιών, η καταστροφή παράκτιων κι ευαίσθητων οικοσυστημάτων, αλλά και η φυσική απώλεια των ακτών, μέσω της διάβρωσης. Ήδη η χώρα μας βρίσκεται στην 4η θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από άποψη επικινδυνότητας και απώλειας ακτών λόγω διάβρωσης, με το 1/4 των ακτών να έχουν υποστεί ή να κινδυνεύουν με διάβρωση. Μια κατασκευή χωρίς σωστό μάλιστα σχεδιασμό και μελέτες στην παράκτια ζώνη, όπως ένας μόλος, ένα λιμανάκι, μια πλατφόρμα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια παραλιών αλλά και κτισμάτων ακόμα και σε σημαντική απόσταση από τον αιγιαλό.
Προσαρμογή του δάσους στις οικονομικές δραστηριόοτητες αντί για προσαρμογή των δραστηριοτήτων στα οικολογικά χαρακτηριστικά του δάσους μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο απώλεια του φυσικού πλούτου και της βιοποικιλότητας αλλά και έκθεση των τοπικών κοινωνιών σε μεγαλύτερες κινδύνους (απώλεια εδαφών λόγω διάβρωσης, κίνδυνοι πυρκαγιάς κα). Εξάλλου η απώλεια υπηρεσιών του δασικού οικοσυστήματος που σήμερα παρέχονται δωρεάν (πχ εμπλουτισμός υπόγειων νερών, μελισσοκομεία, καθαρισμός ατμόσφαιρας, ρύθμιση μικροκλίματος και μακροκλίματος κα) θα υποχρέωνε πολλές τοπικές κοινωνίες να καταβάλλουν τεράστια ποσά για την αποκατάσταση ή αναπλήρωσή μέρος τους.
Αξιότιμε κ / Αξιότιμη κα βουλευτή
Οι βουλευτές θα μπορούσαν να αναλάβουν πρωτοβουλία και να καλέσουν την κυβέρνηση να συνεργαστεί με το Κοινοβούλιο, την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών με στόχο να διαμορφωθεί, μετά από ουσιαστικό διάλογο, μια ολοκληρωμένη στρατηγική και σχέδιο για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης, των δασικών οικοσυστημάτων και των φυσικών και πολιτισμικών πόρων γενικότερα. Ας συμβάλλουμε όλοι και όλες να γίνουν πράξη, μεταξύ άλλων, και τα “Συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ”, της 20ης Μαϊου 2014, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας, που αντιμετωπίζουν την «πολιτιστική κληρονομιά ως στρατηγικό πόρο μιας βιώσιμης Ευρώπης»
[1]http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2009.034.01.0017.01.ELL
[2]http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=CELEX:31992L0043
[3]http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2001:197:0030:0037:EL:PDF
[4]http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=E-2014-001218&language=EL
[5]http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/educ/142705.pdf
