ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ: Τα επικίνδυνα απόβλητα...βλάπτουν
Θα πληρώσουμε 14.904.736 συν 72.864 ευρώ τη μέρα για την κακοδιαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων…
Σχετικά με την παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο και την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής / Κομισιόν για επιβολή προστίμου κατ’ αποκοπή ποσό ύψους 14 904.736 ευρώ και ημερήσια χρηματική ποινή 72.864 ευρώ», έως ότου εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις από την Ελλάδα σχετικά με την διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων, ο Νίκος Χρυσόγελος, συν-επικεφαλής του κόμματος «ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ», δήλωσε:
«Η κακή διαχείριση των αποβλήτων βλάπτει πρώτα την υγεία και το περιβάλλον μας αλλά επιβαρύνει και τα δημόσια οικονομικά. Το έδαφος, το υπέδαφος και τα νερά πολλών περιοχών της χώρας έχουν ρυπανθεί εξαιτίας της ανεξέλεγκτης απόρριψης όχι μόνο αστικών απορριμμάτων αλλά και επικίνδυνων ή και τοξικών αποβλήτων, παρά την υποχρέωση της χώρας να έχει αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα πλήρως μέσα στο 2013. Περιπτώσεις όπως η ρύπανση του Ασωπού –Οινοφύτων, περιοχών της Χαλκιδικής, της Βεγορίτιδας κα δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου.
Η Ελλάδα δεν έχει αναπτύξει – παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες – ένα σύστημα ταξινόμησης και επισήμανσης των επικίνδυνων ουσιών και παρασκευασμάτων σε όλο τον κύκλο ζωής τους, αναβαθμισμένο σύστημα ελέγχου των επικίνδυνων αποβλήτων, όπως ορίζεται στα άρθρα 17 έως 20 της Οδηγίας-Πλαίσιο για τα απόβλητα. Δεν εξασφαλίζεται κατά συνέπεια η παρακολούθηση και ο έλεγχος από τις πρώτες ύλες μέχρι την τελική κατάληξη των αποβλήτων και δεν εμποδίζεται η ανάμειξη επικίνδυνων αποβλήτων μέσα στα οικιακά ή απόρριψη ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον ή σε χωματερές - παράνομες πρακτικές που ακολουθούνται κι αποφέρουν σημαντικά έσοδα σε διάφορα κυκλώματα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει ότι ακόμα και σήμερα η Ελλάδα δεν έχει παρουσιάσει ένα «εθνικό σχέδιο διαχείρισης» των επικίνδυνων αποβλήτων.
Παράλληλα με την περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική βλάβη που προκαλείται, επιβαρύνονται και τα δημόσια ταμεία (ευρωπαϊκά και ελληνικά) για τον εκ των υστέρων καθαρισμό αυτών των περιοχών στερώντας πόρους από άλλες ανάγκες. Πάντως σε ελάχιστες περιοχές έχουμε πραγματικά προγράμματα εξυγίανσης ρυπασμένων περιοχών, ενώ συχνά κρύβεται το πρόβλημα κάτω από το χαλί (Ασωπός – Οινόφυτα, ανεξέλεγκτη ανάμειξη επικίνδυνων αποβλήτων με αστικά, κα).
Πέρασαν πολλά χρόνια με αναβολές λήψης αποφάσεων, απόκρυψη του προβλήματος κάτω από το χαλί, καθυστερήσεις στις καθυστερήσεις, μπαλάκι ευθυνών από τον έναν στον άλλο. Από την πρώτη καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου το 2009 πέρασαν πέντε χρόνια. Τώρα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραπέμπει εκ νέου την χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ζητώντας την επιβολή προστίμων, προτείνοντας «ένα κατ’ αποκοπή ποσό ύψους 14 904.736 ευρώ και ημερήσια χρηματική ποινή 72.864 ευρώ», έως ότου εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις από την Ελλάδα.
Με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας, αλλά και της ανάπτυξης μιας βιώσιμης και υπεύθυνης οικονομίας με ενίσχυση της απασχόλησης οι βιομηχανίες, οι αρχές, η αυτοδιοίκηση και η τοπική κοινωνία θα έπρεπε να κάνουν το στοιχειώδες, αυτό που επιβάλει η λογική, η περιβαλλοντική υπευθυνότητα αλλά και η νομοθεσία:
- να προσαρμόσουν την παραγωγική διαδικασία τους, ώστε να μειώσουν την παραγωγή αποβλήτων,
- να αναπτύξουν οικολογικά καινοτόμες διαδικασίες και πρακτικές αποτελεσματικής χρήσης των πρώτων υλών (που συνεπάγονται όχι μόνο μείωση αποβλήτων αλλά συχνά και μείωση κόστους)
- να αναπτύξουν διαδικασίας «βιομηχανικής συμβίωσης» -ώστε τα απόβλητα μιας βιομηχανίας να γίνονται κάπου αλλού πρώτες ύλες
- να ενσωματώσουν την γνώση και την εμπειρία πράσινων μεθόδων παραγωγής, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της «πράσινης χημείας» και των «καθαρών τεχνολογιών»
- ή έστω να συλλέγουν χωριστά και να τα διαχειριστούν αποτελεσματικά τα επικίνδυνα απόβλητα από νοικοκυριά, επαγγελματικούς χώρους και βιομηχανίες».
Θα συνεχίζουμε καταστροφικές από κάθε άποψη πρακτικές ή θα αλλάξουμε συνειδητά και με σχέδιο;»
Σχετικές πληροφορίες:
Η ανακοίνωση για παραπομπή της Ελλάδας: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-14-1037_el.htm
Νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων: http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm
Άλλες παραπομπές ή και καταδίκες της Ελλάδας για παρόμοιες υποθέσεις:
- 17/7/2014, ανεξέλεγκτη λειτουργία χώρου υγειονομικής ταφής αποβλήτων (ΧΥΤΑ) εντός του εθνικού θαλάσσιου πάρκου της Ζακύνθου
http://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2014-07/cp140104el.pdf
-13/3/2008. Υπόθεση C-81/07: Οδηγία 2000/59/ΕΚ - Λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου. Μη συμμόρφωση με τις διατάξεις (Άρθρα 5(1) και 16(1))
- 6/10/2005. Υπόθεση C-502/03: Λειτουργία 1125 παράνομων και μη ελεγχομένων χώρων ταφής αποβλήτων – Οδηγία 75/442/ΕΟΚ (όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 91/156/ΕΟΚ) – Άρθρα 4, 8 και 9.
- 14/4/2005. Υπόθεση C-163/03: Ρύπανση στο Θριάσιο Πεδίο: Οδηγία 80/68/ΕΟΚ- Προστασία των υπογείων υδάτων από τη ρύπανση που προέρχεται από ορισμένες επικίνδυνες ουσίες - Άρθρα 3, 4 και 5 - Οδηγία 91/689/ΕΟΚ - Επικίνδυνα απόβλητα - Άρθρα 2(1), και 6(1).
- 18/11/2004. Υπόθεση C-420/02: Παράνομη απόθεση στερεών αποβλήτων στη θέση "Πέρα Γαληνοί" - Οδηγία 75/442/ΕΟΚ (όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 91/156/ΕΟΚ) – Άρθρα 4 & 9.
- 6/3/2003. Υπόθεση C-83/02: Παράβαση άρθρου 4, παρ. 1 και 11 της Οδηγίας 96/59/ΕΚ για τη διάθεση των πολυχλωροδιφαινυλίων και πολυχλωροτριφαινυλίων (PCB/ PCT)
-13/6/2002. Υπόθεση C-33/01: Διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων - Μη κοινοποίηση των πληροφοριακών στοιχείων που προβλέπει το άρθρο 8 παράγραφος 3, της Οδηγίας 91/689/ΕΟΚ
-4/7/2000. Υπόθεση C-387/97. Περίπτωση Χωματερή Κουρουπητού Χανίων, παραβίαση οδηγιών Οδηγίες 75/442/ΕΟΚ και 78/319/ΕΟΚ, Καταδίκη Ελλάδας και καταβολή για πολλούς μήνες ημερήσιου χρηματικού πρόστιμου, €20.000
- 25/5/2000. Υπόθεση C-384/97: Υποχρέωση καταρτίσεως προγραμμάτων για τη μείωση της ρυπάνσεως από επικίνδυνες ουσίες – Μη μεταφορά της Οδηγίας 76/464/ΕΟΚ στην εσωτερική έννομη τάξη
- 8/7/1999. Υπόθεση C-215/98: Οδηγία 91/157/ΕΟΚ για τις ηλεκτρικές στήλες και τους συσσωρευτές που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες - Παράλειψη κράτους μέλους να καταρτίσει τα προβλεπόμενα στο άρθρο 6 της Οδηγίας προγράμματα
Στις ακτές έχουν δικαίωμα και άλλοι κάτοικοι του πλανήτη
Η επιστροφή της “Σοφίας” πίσω στη θάλασσα κινητοποιεί εκατοντάδες πολίτες!
Ήταν μια πολύ ενιδαφέρουσα στιγμή, η επιστροφή της "Σοφίας" στην θάλασσα, μετά την θεραπεία της από το τραύμα. Ήμουν τυχερός που συμμετείχα και εγώ στην "απελευθέρωση" της. Δείτε και σχετική ανακοίνωση:
Oι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” Κρήτης επιδιώκουν η προστασία του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου μας να γίνει κεντρική πολιτική επιλογή αλλά και καθημερινή πρακτική. Ευχαριστούμε και δημόσια τον “Σύλλογο για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας “ΑΡΧΕΛΩΝ” που συμβάλλει στην προστασία του φυσικού πλούτου της χώρας και της Κρήτης και με την δουλειά του αποδεικνύει ότι αυτό είναι μια υπόθεση που αφορά όλους κι όλες μας. Το αποδεικνύει, μεταξύ άλλων, και η κινητοποίηση πολλών εκατοντάδων πολιτών, οι περισσότεροι τουρίστες και πολλά παιδιά, που συμμετείχαν, με φανερή συγκίνηση, στην “απελευθέρωση” και επιστροφή πίσω στη θάλασσα της χελώνας Caretta caretta “Σοφία”. Η συγκεκριμένη χελώνα είχε βρεθεί απο εθελόντρια τραυματισμένη στις 28 Ιουνίου, κοντά σε ακτή ωοτοκίας, στον Δήμο Πλατανιά, Κρήτης, και αφού αποκαταστάθηκε η υγεία της στο κέντρο περίθαλψης που διατηρεί ο ΑΡΧΕΛΩΝ στην Γλυφάδα, επέστρεψε την Τρίτη 5/8 στο θαλάσσιο περιβάλλον, στο σπίτι της. Στην καλά οργανωμένη επιχείρηση “απελευθέρωσης” συμμετείχαν πολλοί εθελοντές του Συλλόγου, ενώ την παρακολούθησαν – στη βάση συγκεκριμένων κανόνων για την προστασία της χελώνας – εκατοντάδες πολίτες, μεταξύ άλλων και ο πρώην ευρωβουλευτής μας Νίκος Χρυσόγελος.
Η “απελευθέρωση” και επιστροφή της “Σοφίας” στη θάλασσα μας υπενθυμίζει τον σπουδαίο πλούτο που διαθέτουν οι ακτές αλλά και τον σημαντικό ρόλο που παίζουν για την ίδια τη ζωή και την ευημερία. Κάποιες από αυτές είναι χώρος ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, ή σημαντικός οικότοπος για ορισμένα πουλιά, ενώ σε αυτές συναντάμε δεκάδες είδη φυτών, όπως για παράδειγμα τα κρινάκια της παραλίας. Καταστρέφοντας αυτόν τον πλούτο – για παράδειγμα κάθε χρόνο βρίσκονται σκοτωμένες 500 θαλάσσιες χελώνες - κόβουμε το κλαδί πάνω στο οποίο καθόμαστε, στρεφόμαστε ενάντια στο μέλλον μας. Είναι σημαντικό που χιλιάδες πολίτες κινητοποιήθηκαν εναντίον ενός νομοσχεδίου που θα μπορούσε να καταστρέψει οριστικά τις ακτές αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ακτές δέχονται πολλές πιέσεις και σήμερα.
Η συστηματική δουλειά προστασίας των ακτών και του πλούτου που κάνει ο ΑΡΧΕΛΩΝ, αλλά και άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, με τη συμμετοχή εθελοντών, αναδεικνύει τον σημαντικό φυσικό πλούτο που διαθέτουμε αλλά και ενισχύει την υπεύθυνη συμπεριφορά των τουριστών και των κατοίκων. Η προστασία της θαλάσσιας χελώνας και γενικά του οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητας όχι μόνο δεν συγκρούεται με την ευημερία μιας κοινωνίας, αλλά – αντιθέτως - μπορεί να συμβάλλει στο να διασφαλιστεί η ευημερία μακροχρόνια αλλά και να στραφεί η οικονομία – συμπεριλαμβανομένου και του τουρισμού – προς μια οικολογικά και κοινωνικά υπεύθυνη κατεύθυνση.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΣΤΟΥΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΓΙΑ ΑΚΤΕΣ, ΔΑΣΗ
“ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” προς τους έλληνες βουλευτές “Μην γίνετε συνένοχοι στην καταστροφή των ακτών και των δασών”
Επιστολή στους έλληνες βουλευτές έστειλαν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” καλώντας τους να μην γίνουν συνένοχοι στην καταστροφή των ακτών και των δασών. Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” προτείνουν στους βουλευτές να αναλάβουν δική τους πρωτοβουλία, ανταποκρίνομενοι στο κάλεσμα χιλιάδων πολιτών και φορέων και να καλέσουν την κυβέρνηση να συνεργαστεί με το Κοινοβούλιο, την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών με στόχο να διαμορφωθεί, μετά από ουσιαστικό διάλογο, μια ολοκληρωμένη στρατηγική και σχέδιο για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης, των δασικών οικοσυστημάτων και των φυσικών και πολιτισμικών πόρων γενικότερα.
Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” επισημαίνουν ότι η μόνη υποχρέωση που έχει η χώρα απορρέει από την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία, και το Σύνταγμα. Από πουθενά δεν προκύπτει ότι υπάρχει “υποχρέωση” λόγω του Μνημονίου και του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής να προωθηθεί νομοθετική ρύθμιση για την υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης και των δασικών εκτάσεων και δασών. Αλλά ακόμα και αν υπήρχε μια τέτοια “υποχρέωση” προς τους δανειστές ή την τρόικα, αυτό – τονίζουν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” - θα ήταν κατάφορη παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Η ελληνική κυβέρνηση και η Κομισιόν (μέσω και της συμμετοχής της στην τρόικα) έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι οι όροι των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να είναι συμβατοί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως ζητάει με τις δυο σημαντικές αποφάσεις του, της 13/3/2014, το Ευρωκοινοβούλιο.
Υπενθυμίζουν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” στους έλληνες βουλευτές ότι η Κομισιόν απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή των Πράσινων Ν. Χρυσόγελου, είχε επιβεβαιώσει το αυτονόητο, ότι η χώρα είναι υποχρεωμένη, μεταξύ άλλων, να εφαρμόζει το Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης και κάθε εξαίρεση πρέπει να είναι τεκμηριωμένη, ενώ δεν μπορεί να γενικευτούν οι εξαιρέσεις προστασίας.
Οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” απευθύνουν πρόσκληση στους βουλευτές να συμβάλλουν ώστε να γίνουν πράξη οι διακηρύξεις για προστασία του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου μας που είναι “στρατηγικός πόρος για τη βιωσιμότητα”, όπως τονίζουν και τα “Συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ”, της 20ης Μαϊου 2014, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας.
Αναλυτικά, η ανοικτή επιστολή που έστειλαν οι “ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ” προς τους έλληνες βουλευτές για τον αιγιαλό και τα δάση
Αξιότιμε κ. / Αξιότιμη κα Βουλευτή
Σε λίγες μέρες η ελληνική Βουλή θα συζητήσει νομοθετικές ρυθμίσεις για τον αιγιαλό με πρωτοβουλία του Υπουργείου Οικονομικών καθώς και ένα σύνολο ρυθμίσεων για τα δάση και τις δασικές περιοχές. Και τα δυο αυτά ζητήματα απαιτούν αφενός συστηματικό και όχι προσχηματικό διάλογο και αφετέρου συμβατότητα με τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις της χώρας και συνειδητοποίηση ότι αφορούν στον πραγματικό πλούτο μας, φυσικό και πολιτισμικό.
Προβλήματα υπάρχουν, μην το ξεχνάμε...
Η Ελλάδα, παρότι μια κατεξοχήν παράκτια χώρα και μια χώρα που διαθέτει εξαιρετική βιοποικιλότητα και ποικιλία οικοσυστημάτων, δεν έχει εκπληρώσει πολλές από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις κι ευρωπαϊκές νομοθεσίες και πολιτικές. Δυστυχώς, οι ακτές αντιμετωπίζουν ήδη προβλήματα ως συνέπεια της πολυνομίας, έλλειψης οικολογικής προσέγγισης, σύγχισης αρμοδιοτήτων μεταξύ φορέων, υπερβολικής γραφειοκρατίας, καθεστώτος αυθαιρεσίας και παρανομίας σε πολλές περιπτώσεις, αντιφατικών πολιτικών, απουσίας βιώσιμης διαχείρισης και μηχανισμών εφαρμογής της νομοθεσίας. Αλλά πρέπει να δούμε και τα “νέα” προβλήματα που έχουμε μπροστά μας. Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής προβλέπεται μέσα στον αιώνα, λόγω ανόδου της στάθμης της θάλασσας, να χάσουμε 800 τετραγωνικά χιλιόμετρα ακτών, να πλημμυρίσουν μόνιμα ευάλωτες παράκτιες περιοχές και υποδομές (δίχτυα αποχέτευσης, μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, αεροδρόμια κα). Πολλά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι δασικές περιοχές (εγκατάλειψη διαχείρισης, αυξανόμενος κίνδυνος μεγα-πυρκαγιών, ασθένειες ειδών, καταπατήσεις, κα).
Ναι σε νομοθετική πρωτοβουλία αλλά σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση
Χρειάζονταν, λοιπόν, μια νομοθετική πρωτοβουλία. Όμως αυτή θα έπρεπε να είναι προς διαφορετική κατεύθυνση. Να αφορά σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική και σε ένα σχέδιο προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης και των δασικών οικοσυστημάτων. Και να είναι αποτέλεσμα διαλόγου και συναπόφασης όχι μόνο μεταξύ υπουργείων αλλά και με το κοινοβούλιο, τους επιστημονικους και περιβαλλοντικούς φορείς, την αυτοδιοίκηση.
Η ώρα της ευθύνης για τους βουλευτές
Οι βουλευτές έχουν μια τεράστια ευθύνη. Θα γίνουν συνένοχοι στην αποδόμηση της προστασίας του φυσικού και πολιτισμικού πλούτου της χώρας, βλάπτοντας τα πραγματικά συμφέροντα των τοπικών κοινωνιών ή θα υποχρεώσουν την κυβέρνηση να αναλάβει μια εντελώς διαφορετική πρωτοβουλία για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση του φυσικού μας πλούτου προς όφελος και του περιβάλλοντος και της υπεύθυνης οικονομίας και της κοινωνίας;
Προστασία και διαχείριση είναι η μόνη υποχρέωση
Έχουν αναφερθεί ως δικαιολογίες για τις αποσπασματικές ρυθμίσεις για τον αιγιαλό (“τακτοποίηση” ή όποια ορολογία χρησιμοποιηθεί) και την διεύρυνση των επιτρεπόμενων χρήσεων μέσα σε δάση, η “εκπλήρωση προαπαιτούμενων για την επόμενη δόση χρηματοδότησης της χώρας” και η “προσέλκυση επενδύσεων'. Δημιουργείται, σκοπίμως, η παραπλανητική εντύπωση ότι η “υποχρέωση ολοκλήρωσης των δασικών χαρτών”, των “χρήσεων γης” ή “η οριοθέτηση του αιγιαλού και της παραλίας' πρέπει να ταυτίζονται όχι με προστασία και ολοκληρωμένη διαχείριση αλλά με ρυθμίσεις των αυθαιρεσιών ή με γενίκευση των καταστροφικών παρεμβάσεων σε δάση, δασικές εκτάσεις και παράκτια ζώνη στο όνομα των “επενδύσεων”.
Η χώρα έχει πράγματι υποχρέωση για οριοθέτηση του αιγιαλού και της παραλίας, και κυρίως βιώσιμης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης σύμφωνης με το Πρωτόκολλο Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης, όπως έχει επικυρωθεί και από την Ε.Ε. [1], τις Οδηγίες για τους Οικοτόπους [2], τη Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση [3]. Έχει υποχρέωση να εκπονήσει σχέδια Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού μέχρι το 2016, προστασίας από την διάβρωση, προστασίας απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογής στους κινδύνους που προκαλούνται από την εντεινόμενη ανατροπή του κλίματος καθώς και περιορισμού της απώλειας βιοποικιλότητας κι αποκατάστασης των οικοσυστημάτων. Αυτά είναι υπέρτερα οποιασδήποτε δημοσιονομικής ή άλλης οικονομικής πολιτικής.
Η μόνη σχετική δέσμευση που έχει η χώρα απορρέει από το Σύνταγμα και την ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία. Δεν έχει δέσμευση λόγω του Μνημονίου και του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση για την υποβάθμιση της παράκτιας ζώνης και των δασικών εκτάσεων και δασών.
Αλλά ακόμα και αν υπήρχε μια τέτοια “υποχρέωση” προς τους δανειστές ή την τρόικα, αυτό θα ήταν κατάφορη παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και των ευρωπαϊκών πολιτικών. Η ελληνική κυβέρνηση και η Κομισιόν (μέσω και της συμμετοχής της στην τρόικα) έχουν υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι οι όροι των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής πρέπει να είναι συμβατοί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως ζητάει με τις δυο σημαντικές αποφάσεις του, της 13/3/2014, το Ευρωκοινοβούλιο.
Δεν είναι τυχαίο, ότι απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή των Πράσινων Ν. Χρυσόγελου, η Κομισιόν επιβεβαιώνει το αυτονόητο [4], ότι:
α) η Ελλάδα δεσμεύεται από το άρθρο 8.2 του Πρωτοκόλλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης
β) "Προσαρμογές" ή εξαιρέσεις επιτρέπονται μόνο για συγκεκριμένες, ειδικές και αιτιολογημένες περιπτώσεις και όχι φυσικά γενίκευση των εξαιρέσεων και εφαρμογή παντού πρακτικών που καταστρατηγούν την υποχρέωση προστασίας των ακτών.
γ) η Κομισιόν δεν έχει λάβει κανένα αίτημα από την Ελληνική κυβέρνηση που να ζητά εξαίρεση του συνόλου της επικράτειας από την ανάγκη προστασίας και ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης για λόγους «επιχειρηματικού συμφέροντος»!
Είναι επικίνδυνο να “παίζουμε” άσχημα παιχνίδια με τις ακτές και τα δάση
Μια καταστροφική πολιτική για την παράκτια ζώνη και τα δασικά οικοσυστήματα, τον φυσικό και πολιτισμικό μας πλούτο, θα είναι καταστροφική και για τον ελληνικό τουρισμό και την ελληνική οικονομία, με μηδαμινό μακροπρόθεσμο όφελος για το δημόσιο και την κοινωνία.
Ο συντάκτης του νομοσχεδίου μπορεί να εισάκουσε λογής – λογής συμφέροντα που θέλουν να τακτοποιηθεί το “θεματάκι τους” με μια γενική διάταξη και το αυθαίρετό τους, αλλά αγνοεί παντελώς ότι το ισπανικό μοντέλο «όλα επιτρέπονται στις ακτές» όχι μόνο κατάστρεψε τις ακτές αλλά και είναι υπεύθυνο για την σημερινή οικονομική κρίση της χώρας, ενώ έχει “εισπράξει” και καταδίκες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η παράκτια ζώνη είναι μια ιδιαίτερη ευαίσθητη περιοχή, που απαιτεί προσεκτική διαχείριση, με βάση οικολογικές, επιστημονικές και κοινωνικές προσεγγίσεις κι αρχές. Δεν επιτρέπεται σε μια ευνομούμενη ευρωπαϊκή χώρα να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή αποσματική νομοθετική ρύθμιση για να νομιμοποιηθούν υπάρχουσες αυθαιρεσίες με οριζόντιου μάλιστα χαρακτήρα γενικεύσεις ή πολύ περισσότερο για να αρθεί η όποια υπάρχουσα προστασία, χωρίς καν να εξετάζονται οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από την νομοθεσία, ευρωπαϊκή και διεθνή, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση κι ενσωμάτωση των σύγχρονων οικολογικών αρχών.
Άστοχη διαχείριση της παράκτιας ζώνης και γενίκευση ενός καθεστώτος υποβάθμισης του περιβαλλοντικού μας πλούτου, δεν θα έχει μόνο περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλά θα αυξήσει και τους κινδύνους βλαβών ή απώλειας της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας (πχ μέσω της διάβρωσης εδαφών και ακτών, πρόκληση φυσικών καταστροφών) αλλά και έκθεσης των τοπικών κοινωνιών σε μεγάλους κινδύνους που συνδέονται με την εντεινόμενη κλιματική αλλαγή. Αν επιτραπεί αυθαίρετη παρέμβαση και με τον «νόμο», θα επιδεινωθούν τα μπαζώματα και οι αυθαίρετες κατασκευές, το κλείσιμο παραλιών, η καταστροφή παράκτιων κι ευαίσθητων οικοσυστημάτων, αλλά και η φυσική απώλεια των ακτών, μέσω της διάβρωσης. Ήδη η χώρα μας βρίσκεται στην 4η θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, από άποψη επικινδυνότητας και απώλειας ακτών λόγω διάβρωσης, με το 1/4 των ακτών να έχουν υποστεί ή να κινδυνεύουν με διάβρωση. Μια κατασκευή χωρίς σωστό μάλιστα σχεδιασμό και μελέτες στην παράκτια ζώνη, όπως ένας μόλος, ένα λιμανάκι, μια πλατφόρμα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια παραλιών αλλά και κτισμάτων ακόμα και σε σημαντική απόσταση από τον αιγιαλό.
Προσαρμογή του δάσους στις οικονομικές δραστηριόοτητες αντί για προσαρμογή των δραστηριοτήτων στα οικολογικά χαρακτηριστικά του δάσους μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα όχι μόνο απώλεια του φυσικού πλούτου και της βιοποικιλότητας αλλά και έκθεση των τοπικών κοινωνιών σε μεγαλύτερες κινδύνους (απώλεια εδαφών λόγω διάβρωσης, κίνδυνοι πυρκαγιάς κα). Εξάλλου η απώλεια υπηρεσιών του δασικού οικοσυστήματος που σήμερα παρέχονται δωρεάν (πχ εμπλουτισμός υπόγειων νερών, μελισσοκομεία, καθαρισμός ατμόσφαιρας, ρύθμιση μικροκλίματος και μακροκλίματος κα) θα υποχρέωνε πολλές τοπικές κοινωνίες να καταβάλλουν τεράστια ποσά για την αποκατάσταση ή αναπλήρωσή μέρος τους.
Αξιότιμε κ / Αξιότιμη κα βουλευτή
Οι βουλευτές θα μπορούσαν να αναλάβουν πρωτοβουλία και να καλέσουν την κυβέρνηση να συνεργαστεί με το Κοινοβούλιο, την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία των πολιτών με στόχο να διαμορφωθεί, μετά από ουσιαστικό διάλογο, μια ολοκληρωμένη στρατηγική και σχέδιο για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης, των δασικών οικοσυστημάτων και των φυσικών και πολιτισμικών πόρων γενικότερα. Ας συμβάλλουμε όλοι και όλες να γίνουν πράξη, μεταξύ άλλων, και τα “Συμπεράσματα του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΕ”, της 20ης Μαϊου 2014, στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας, που αντιμετωπίζουν την «πολιτιστική κληρονομιά ως στρατηγικό πόρο μιας βιώσιμης Ευρώπης»
[1]http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=uriserv:OJ.L_.2009.034.01.0017.01.ELL
[2]http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ALL/?uri=CELEX:31992L0043
[3]http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2001:197:0030:0037:EL:PDF
[4]http://www.europarl.europa.eu/sides/getAllAnswers.do?reference=E-2014-001218&language=EL
[5]http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/educ/142705.pdf