Στο σεμινάριο που διοργανώθηκε χθες από την Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τον Alejandro Cercas (S&D, Ισπανία)  μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έξι ευρωβουλευτές από διάφορες πολιτικές ομάδες (1) μαζί με τους εκπροσώπους των κυβερνήσεων, εγνωσμένης αξίας ακαδημαϊκούς, ερευνητές καθώς και οργανισμούς δημόσιας υγείας (2) συναντήθηκαν προκειμένου να συζητήσουν ένα από τα πιο ανησυχητικά ζητήματα που αντιμετωπίζει το Ευρωπαϊκό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης - η όλο και πιοανεπαρκής πρόσβαση του κοινού σε φάρμακα και οι ολέθριες συνέπειέ της. Στην συζήτηση που ακολούθησε, οι ομιλητές πρότειναν ενδεχόμενες λύσεις που θα κάνουν τα φάρμακα προσβάσιμα, προσιτά και διαθέσιμα στο κοινό.

Οι πολιτικές λιτότηταςέχουν μια βαθιά επίδραση στην ικανότητα των υπηρεσιών δημόσιας υγείας πολλών ευρωπαϊκών κρατών να παρέχουν βασικά βιοϊατρικά προϊόντα στους πολίτες και τους κατοίκους.

 «Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσειςχρησιμοποιούν την τρέχουσα οικονομική κρίση για να περικόψουν τις δημόσιες δαπάνες σε όλους τους τομείς, δεκαετίες κοινωνικής δικαιοσύνης καταργήθηκαν μέσα σε λίγα χρόνια. Αυτό που, επίσης, προκαλεί το κοινό αίσθημα είναι η αυθαιρεσία η οποία είναι το αποτέλεσμα των περικοπών -  για την λίστα των φαρμάκων που σώζουν ζωές δεν θα έπρεπε να γίνει καμία περικοπή.   Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να είναι στο κάτω μέρος της λίστας λιτότητας, και όχι ως προεπιλεγμένη επιλογή», δήλωσε ο ευρωβουλευτής AlejandroCercas (S&D, Ισπανία).

Στην παρέμβασήτης, η ευρωβουλευτής Maria doCéu Patrão Neves (ΕΛΚ, Πορτογαλία) υπέβαλλε πρόταση για να διευκολύνει την τρέχουσα έλλειψη φαρμάκων στην Ευρώπη. "Η έρευνακαι η καινοτομία θα κάνει την παραγωγή φαρμάκων βιώσιμη και οικονομικά προσιτή. Μειώνοντας τις τιμές οι άνθρωποι για τους οποίους τα φάρμακα έχουν γίνει πολυτέλεια θα ανακτήσουν την πρόσβαση σε κάτι που σήμερα  έχουν στερηθεί. Επιπλέον, μια αποφασιστική και έξυπνη ώθηση στην έρευνα και την καινοτομία των φαρμάκων θα βοηθήσει να γίνουν πιο αποτελεσματικά, διευρύνοντας τις ασθένειες τις οποίες καλύπτουν."

Στην παρέμβασήτης, η ευρωβουλευτής AntonyiaParvanova (Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατικών για την Ευρώπη, Βουλγαρία) τόνισε πως το Ευρωκοινοβούλιο έχει γίνει ένα πεδίο μάχης μεταξύ των δημοσίων συμφερόντων και των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών. "Καθώςτο Κοινοβούλιο συζητά τρεις βασικές Οδηγίες που σχετίζονται με τη δημόσια υγεία - κλινικές μελέτες, ιατρικές συσκευές και διαφάνεια τιμώνστους φορείς – εκείνοι που ασχολούνται με την  χάραξη πολιτικής πρέπει να αποδείξουν ότι είναι στο πλευρό του λαού βάζοντας τα συμφέροντά τους μπροστά από τα κέρδη της βιομηχανίας», δήλωσε η κα Parvanova.

Από την πλευράτου, ο ευρωβουλευτής ΝίκοςΧρυσόγελος (Πράσινοι, Ελλάδα), τόνισε την ανάγκη να γίνει μια καλύτερη χρήση του συρρικνωμένου προϋπολογισμού για την υγεία στην χώρα του. «Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες της ΕΕ, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας στις υπηρεσίες και το σύστημα υγείας πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα κατά τη θέσπιση μέτρων, συμπεριλαμβανομένων δημοσιονομικών, που επηρεάζουν την υγεία. Είναι αλήθεια ότι η χώραμας δαπανούσε τόσο από το δημόσιο όσο και από τον οικογενειακό προϋπολογισμό δυσανάλογα πολλά χρήματα ακόμα και σε σχέση με χώρες, όπως οι ΗΠΑ,που δεν είχαν δημόσιο σύστημα υγείας. Αντί για ουσιαστικό εξορθολογισμό και αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου συστήματος έχουν γίνει πολλές περικοπές, συχνά με οριζόντιο τρόπο, και το σύστημα είναι υπό κατάρρευση. Τα νοσοκομεία έχουν αυξημένη προσέλευση αρρώστων την ίδια στιγμή που μειώνεται ο προϋπολογισμός αλλά και το προσωπικό τους. Άνθρωποι που είναι άνεργοι ή κοινωνικά αποκλεισμένοι δεν έχουν ή έχουν πολύ περιορισμένη πρόσβαση στο σύστημα υγείας. Πολλοί γιατροί ασχολούνται με γραφειοκρατικές διαδικασίες αντί να παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες. Πέρα από ορθολογικές παρεμβάσεις για βελτίωση τόσο της υγείας των πολιτών όσο και της αποτελεσματικότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών, χρειάζεται να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια στην λήψη αποφάσεων, γιατί δεν είναι κρυφό ότι υπάρχουν ισχυρά λόμπυ που επιδιώκουν να επηρεάζουν τόσο τις πολιτικές αποφάσεις όσο και τις επιλογές γιατρών, ενώ το σύστημα υγείας στην Ελλάδα είναι σε πολλές περιπτώσειςάδικο στον τρόπο που κατανέμει τους πόρους. Εάν θέλουμε να ανοικοδομήσουμε ένα βιώσιμο και ικανό μοντέλο της υγειονομικής φροντίδας και περίθαλψης, η διεξοδική ανάλυση οικονομικού και κοινωνικού κόστους-οφέλους πρέπει να λειτουργήσει ως  κανόνας. Σε αντίθετη περίπτωση, η δεινή κατάσταση και στο θέμα της πρόσβασης στα φάρμακα σε αυτούς τους καιρούς της κρίσης θα επιδεινωθεί ».

Η ευρωβουλευτήςMarianHarkin (Συμμαχία Φιλελεύθερων και Δημοκρατικών για την Ευρώπη, Ιρλανδία), υπογράμμισε το υπερβολικά υψηλό κόστος των φαρμάκων στην πατρίδα της. "Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετές μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες εγκατεστημένες στη χώρα, το κόστος πολλών φαρμάκων στην Ιρλανδία είναι έως και τρεις φορές την τιμή που καταβάλλεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αν και σε μεγάλο βαθμό το ιρλανδικό σύστημα υγείας εξακολουθεί να λειτουργεί αρκετά καλά, η εξαιρετική υψηλή τιμή των φαρμάκων είναι ένα τεράστιο βάρος για το άτομο και για το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης το οποίο πρέπει να αρθεί».

Γιατα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ρουμανία, η ευρωβουλευτής MinodoraCliveti (S&D, Ρουμανία), δήλωσε ότι «στη Ρουμανία υπάρχουν προβλήματα που σχετίζονται με την πρόσβαση σε φάρμακα για τα ανασφάλιστα άτομα, καθώς και τα προβλήματα που προκύπτουν από το γεγονός ότι το 2011 η συντηρητική κυβέρνηση της Ρουμανίας έκλεισε 67 νοσοκομεία. Αυτά τα γεγονότα έχουν ελαττώσει την πρόσβαση των πολιτών τόσο στην ποιοτική υγειονομική περίθαλψη όσο και στα φάρμακα που χρειάζονται για να παραμείνουν υγιείς - για να μην αναφέρουμε τουςρουμάνους πολίτεςοι οποίοι δεν λαμβάνουν μια ποιοτική υγειονομική περίθαλψη όταν εργάζονται σε άλλες χώρες της ΕΕ"

Ελλείψεις σε φάρμακα: Περιορίζοντας τις καταστροφικές τάσεις

Τρίαστοιχεία προσδιορίζουν το εάν ένα άτομο αποκτά το φάρμακο που χρειάζεται: δυνατότητα πρόσβασης, προσιτή τιμή και διαθεσιμότητα (3). Δεδομένης της γήρανσης του πληθυσμού της Ευρώπης, η επικράτηση των μη μεταδοτικών ασθενειών αυξάνεται. Η παρουσία αυτών των τριών παραγόντων μεταφράζεται όλο και περισσότερο στη διαφορά ανάμεσα σε ένα υγιές άτομο και έναν χρονίως πάσχοντα ασθενή.

«Η αποτυχίανα εξετάσουμε τις συνέπειες της υγείας από την σκοπιά των πολιτικών λιτότητας, εμποδίζει τους πολίτες να λαμβάνουν τα απαραίτητα φάρμακα. Τα φάρμακα έχουν γίνει λιγότερο προσιτά και η πρόσβαση τους ακόμη δυσκολότερη για τους περισσότερους. Ειδικότερα, έχει χτυπήσει τις κοινότητες που πλήττονται ήδη από την κρίση από τις περικοπές, όπως και εκείνους που αγωνίζονται να βάλουν τα τρόφιμα στο τραπέζι, πόσο μάλλον να πληρώσουν για τα φάρμακα που χρειάζονται», δήλωσε η Monika Kosinska, Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για τη Δημόσια Υγεία (EPHA).

Αναφερόμενοςστην περίπτωση της Ισπανίας, ο Joan Rovira, από το Τμήμα Οικονομικής Θεωρίας στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, δήλωσε ότι η «μετονομάζοντας την ως δημοσιονομική πειθαρχία, η ισπανική κυβέρνηση μετατοπίζει το καθολικό σύστημα υγείας σε ένα μοντέλο όπου η κάλυψη συνδέεται με την απασχόληση. Αποκλείει απερίσκεπτα μειονεκτούσες ομάδες από τη λήψη έγκαιρης και επαρκούς υγειονομικής περίθαλψης, όπως οι μετανάστες χωρίς χαρτιά. Ως εκ τούτου, η αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης λοιμωδών νοσημάτων, όπως το AIDS, αναμφίβολα θα οδηγήσει σε αύξηση του κόστους της υγειονομικής περίθαλψης"

Κι όμως, πολλοί δάσκαλοι και καθηγητές δουλεύουν με τους μαθητές για να φέρουν πιο κοντά την Ευρώπη σε αυτούς. Υπάρχουν κακά παραδέιγματα, όπως η προσπάθεια του ΠΑΜΕ να εμποδίσει τη συζήτηση για την Ευρώπη και το μέλλον της ευρωβουλευτών (ο Νίκος Χρυσόγελος είχε ανταποκριθεί στην πρόσκληση) με τους μαθητές του Λυκείου Αλμυρού, πρόσφατα.

Από την άλλη όμως υπάρχουν πολλά καλά παραδείγματα, όπως η συζήτηση για το μέλλον της Ε.Ε. κατά τη διάρκεια του επιμορφωτικού προγράμματος ”Φέρνουμε την Ευρώπη στους Δασκάλους”, στις 17 Μαρτίου 2013 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, μια συζήτηση στην οποία συμμετείχε και ο Νίκος Χρυσόγελος. Στόχος του προγράμματος είναι να καλύψει τα κενά γνώσεων σχετικά με τη δομή και λειτουργία της Ε.Ε., τις θετικές και αρνητικές πλευρές της ευρωπαϊκής ενοποίησης και το ρόλο της Ελλάδας σε αυτήν, και να