Ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Το ζήτημα της επέκτασης – σύμφωνα με δημοσίευμα- του από τον Νοέμβριο 2012 δανείου του Ελληνικού Δημοσίου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για τους αυτοκινητόδρομους φέρνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή με ερώτησή του, ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο.

Η Ελληνική Κυβέρνηση φέρεται να εξετάζει αύξηση της πρόσφατης δανειοδότησης από την ΕΤΕπ για κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού αυτοκινητοδρόμων του οδικού δικτύου της ΠΑΘΕ (Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη), που πραγματοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης. Το δάνειο αυτό, ύψους 650 εκ. ευρώ, από την ΕΤΕπ που αρχικά προοριζόταν για τη χρηματοδότηση έργων σχολικών κτιρίων και την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, χρηματοδοτεί μη επιλέξιμα προς συγχρηματοδότηση κόστη έργων. Εκταμιεύεται κατόπιν επίτευξης ορισμένων ποσοτικών ή/και ποιοτικών στόχων που περιλαμβάνονται στην υπογραφείσα κάθε φορά σύμβαση.

Με την ερώτησή του ο Νίκος Χρυσόγελος καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκρινίσει εάν το αρχικό κόστος με το οποίο τα συγκεκριμένα έργα εντάχθηκαν στα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ έχει μεταβληθεί και, αν ναι, τι είδους μεταβολές έχουν προκύψει. Επιπλέον, είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί το κατά πόσο τα συγκεκριμένα έργα πρόκειται να επιβαρύνουν περαιτέρω το εθνικό υποπρόγραμμα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με νέες μη επιλέξιμες δαπάνες.

Τμήματα των δημοσίων υποδομών, συχνά, εξαιτίας άστοχου σχεδιασμού ή για άλλους λόγους, καθυστερούν και είτε επιβαρύνουν περαιτέρω την κάθε φορά πηγή χρηματοδότησης, είτε τμήματά τους μεταφέρονται (εφόσον είναι συγχρηματοδοτούμενα) σε επόμενη προγραμματική περίοδο, είτε ακόμη παραμένουν ημιτελή ή μη λειτουργικά.  Ερωτάται, λοιπόν, η Επιτροπή, εάν η μέχρι τώρα πρόοδος των έργων προτεραιότητας του ΕΣΠΑ είναι τέτοια που μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε πως ο εθνικός προϋπολογισμός αλλά και τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία δεν θα χρηματοδοτήσουν έργα που τελικώς δεν θα λειτουργήσουν ποτέ, ή που το τελικό τους κόστος θα αυξηθεί τόσο ώστε να αποδειχθούν ασύμφορα.

Σχετικά ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε: «Δυστυχώς, στα μεγάλα έργα υποδομής, συχνά παρατηρούνται σημαντικές αποκλίσεις ανάμεσα στο αρχικό σχέδιο και στο τελικό παραδοτέο. Αποκλίσεις σε συνολικό κόστος αλλά και στον χρόνο αποπεράτωσης. Όμως πλέον, η πολυετής εμπειρία και η τεχνογνωσία των αρμόδιων υπηρεσιών είναι σημαντική και  η οικονομική κατάσταση της χώρας δεν επιτρέπει τη χρηματοδότηση αστοχιών στα δημόσια έργα. Η υλοποίηση οφείλει να σέβεται τον αρχικό σχεδιασμό και δεν μπορεί απλώς να αποτελεί περίοδο αποκάλυψης λαθών και παραλείψεων, διαπίστωσης αλλαγών στην χρηματοδότηση, τεκμηρίωσης αναβολών στον χρονικό προγραμματισμό και δικαιολόγησης της αδυναμίας ή του φόβου των εμπλεκόμενων να αναλάβουν ρίσκα. Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων πρέπει να προστατευτεί και να επιτελέσει τον αναπτυξιακό του ρόλο χωρίς να επιβαρύνεται με απρόβλεπτες ανάγκες δαπανών.

Με την ερώτησή μου καλώ την Επιτροπή να μας ενημερώσει για την κατάσταση των συγχρηματοδοτούμενων έργων προτεραιότητας. Αν θα ολοκληρωθούν και θα είναι λειτουργικά εντός χρονοδιαγραμμάτων, αν θα επιβαρύνουν περαιτέρω τις πηγές χρηματοδότησής τους, αν θα «μπλοκάρουν» την υλοποίηση άλλων δράσεων που στοχεύουν στην βελτίωση της κοινωνικής συνοχής, αν θα μειώσουν τα κονδύλια για κοινωνική πολιτική ή άλλες προτεραιότητες.

Τέλος, ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αν θεωρεί λογικό να χρησιμοποιεί ένα Κράτος Μέλος πολύτιμα δάνεια –που έχουν θεωρητικά απολύτως αναπτυξιακή στόχευση- από την ΕΤΕπ για τη χρηματοδότηση μη επιλέξιμων τμημάτων δημοσίων έργων σε μια τόσο δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση»

(Ακολουθεί ολόκληρη η ερώτηση του Ν. Χρυσόγελου)

Θέμα: «Επέκταση δανεισμού από ΕΤΕπ για αυτοκινητοδρόμους»

Η Ελληνική Κυβέρνηση εξετάζει [1] αύξηση της πρόσφατης δανειοδότησης [2] [3] από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού αυτοκινητοδρόμων του οδικού δικτύου της ΠΑΘΕ (Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη), που πραγματοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης. Τα δάνεια από την ΕΤΕπ (το συγκεκριμένο, αλλά και προηγούμενο που αφορούσε σε άλλα  έργα [4]) χρηματοδοτούν επιλέξιμα προς συγχρηματοδότηση κόστη έργων κι αποτελούν μέρος του ετήσιου δανεισμού της χώρας. Εκταμιεύονται κατόπιν επίτευξης ορισμένων ποσοτικών ή/και ποιοτικών στόχων που περιλαμβάνονται στην υπογραφείσα κάθε φορά σύμβαση.

Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

1. Διαθέτει εκτιμήσεις για τα συνολικά κόστη ολοκλήρωσης των συγκεκριμένων έργων συγκρινόμενα με τα αρχικά εγκεκριμένα κόστη; Που οφείλονται κατά την άποψή της οι όποιες αποκλίσεις; Έχει προβεί σε εκτίμηση για την επιβάρυνση του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) από τις όποιες αποκλίσεις;

2. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος μη ολοκλήρωσης μέχρι το 2015 ορισμένων από τα έργα που έχουν προγραμματιστεί για την περίοδο 2007-2013 με συνέπεια να μεταφερθούν κόστη στο εθνικό σκέλος του προϋπολογισμού που θα επιβαρύνουν το Δημόσιο για έργα μη λειτουργικά και μη ολοκληρωμένα;

3. Ποια η τελική υπέρβαση προϋπολογισμού των «μεγάλων» έργων κατά την Προγραμματική Περίοδο 2000-2006; Η όποια υπέρβαση επιβάρυνε το Εθνικό Υποπρόγραμμα του Π.Δ.Ε;

4. Oπροϋπολογισμός του Π.Δ.Ε. (συγχρηματοδοτούμενες δράσεις) επαρκεί για ολοκλήρωση των προγραμματισμένων έργων αυτοκινητόδρομων χωρίς να απαιτηθεί μεταφορά επιπλέον πόρων σε βάρος κονδυλίων που προορίζονται για κοινωνική πολιτική, συνοχή κι ανταγωνιστικότητα;

5. Γνωρίζει αν το εν λόγω δάνειο για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των αυτοκινητοδρόμων προοριζόταν αρχικά για τις ανάγκες των επενδυτικών προγραμμάτων του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) και της Αττικό Μετρό ; Αν ναι, σκοπεύει να συνεργαστεί με τις ελληνικές αρχές για την εξεύρεση εναλλακτικής χρηματοδότησης αυτών των έργων; 

6. Ποια είναι η άποψή  της  σχετικά με την πιθανότητα δανεισμού για χρηματοδότηση μη επιλέξιμων προς συγχρηματοδότηση τμημάτων των έργων που πρόκειται να χρηματοδοτηθούν από το συγκεκριμένο δάνειο;

7. Είναι ενδεδειγμένη η τακτική επέκτασης του δανεισμού από το Κράτος σε περιπτώσεις απροθυμίας των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν έργα που πραγματοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης;

[1] http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=511284&h1=true#commentForm

[2] http://eib.europa.eu/projects/pipeline/2012/20120192.htm

[3] http://www.mindev.gov.gr/?p=8903

[4] http://eib.europa.eu/projects/loans/2010/20100240.htm