Πρόταση της Ομάδας των Ευρωπαίων Πρασίνων /Ευρωπαϊκής Ελεύθερης Συμμαχίας

Στο πλαίσιο της Άτυπης Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περασμένη εβδομάδα, η Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο παρουσίασε μια ολοκληρωμένη πρόταση για ένα Πράσινο Σύμφωνο Επενδύσεων για την οικονομική και δημοσιονομική βιωσιμότητα

Η Ευρώπη θα αναδυθεί με επιτυχία από την τρέχουσα οικονομική κρίση μόνο μέσα από την εμβάθυνση της οικονομικής και πολιτικής ολοκλήρωσης στη βάση της ευθύνης, της αλληλεγγύης και της δέσμευσης σε κοινούς κανόνες. Η βελτίωση της ζωής των ευρωπαίων πολιτών πρέπει να επιστρέψει στην καρδιά της ημερήσιας διάταξης. Οι υπερβολικές οικονομικές και δημοσιονομικέςανισορροπίες πρέπει να μειωθούν, και ανάμεσά τους το υπερβολικό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος. Ωστόσο, η απλή περικοπή των δημόσιων δαπανών σε όλα τα κράτη μέλη ταυτοχρόνως, έχει επιδεινώσει την κρίση, αντί να την αντιμετωπίσει. Κοντόφθαλμες περικοπές δαπανών έχουν καταστρέψει τα μέσα επιβίωσης πολλών Ευρωπαίων και έχουν στερήσει τους απαραίτητους πόρους από βασικές δημόσιες υπηρεσίες - συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης, πρόνοιας, κοινωνικών υποδομών και εκπαίδευσης.

Παρουσιάζοντας την Πρόταση, οι συμπρόεδροι Ρεμπέκκα Χάρμς και Ντανιέλ Κον Μπεντίτ δήλωσαν σχετικά: «Η Ευρώπη χρειάζεταιένα Πράσινο Επενδυτικό Σύμφωνο, που συνδυάζει την οικονομική δυνατότητα με την αειφορία (βιωσιμότητας), δίνοντας στις χώρες τηςκρίσηςμια σαφή προοπτική και επαρκή χρόνο για να αναπροσαρμόσουν τις οικονομίες τους. Πρέπει, επίσης, να λάβει επείγοντα μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών για την αναχρηματοδότηση των προϋπολογισμών της Ευρωζώνης.  Το Σύμφωνο θα πρέπει να χρηματοδοτείται κυρίως μέσα από τους ίδιους πόρους της ΕΕ, τα φορολογικά έσοδα και μια μετατόπιση των δαπανών»

Ο Ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος, δήλωσε σχετικά: «Η σημασία του προτεινόμενου Πράσινου ΣυμφώνουΕπενδύσεων για την οικονομική και δημοσιονομική βιωσιμότητα  είναι μεγάλη τόσο για ολόκληρη την Ευρωζώνη, όσο και για τη δοκιμαζόμενη από την κρίση Ελλάδα. Μόνο με τη στήριξη ενός Πράσινου Συμφώνου Επενδύσεων μπορεί κινητοποιηθούν οι κοινωνίες για τις αναγκαίες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές μεταρρυθμίσεις που οδηγούν και σε δημοσιονομική εξυγίανση αλλά με κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Μόνο έτσι η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών προβλημάτων δεν θα συνδέεται με ύφεση, ανεργία και κοινωνική ασφυξία αλλά, αντιθέτως, με αναζωογόνηση και πράσινη στροφή της οικονομίας, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα για νέους»

Βασικοί Άξονες του Πράσινου Συμφώνου Επενδύσεων για την οικονομική και δημοσιονομική βιωσιμότητα

1. Ενίσχυση της κοινής δημοσιονομικής πολιτικής για μια δίκαιη αποκατάσταση.
Η ΕΕ χρειάζεται ένα σταθερό φορολογικό περιβάλλον και κοινά εργαλεία για οικολογικά υπεύθυνες επενδύσεις. Συμπληρώνοντας αυτή την προσέγγιση με τη δέσμευση για δίκαιη φορολογία, θα ενισχυθεί η αποτελεσματικότητά της.

α) Η δέσμευση της Ευρώπης για επενδύσεις

- Διασφάλιση της βιώσιμης επένδυσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να υποβάλει πρόταση για ένα βιώσιμο επενδυτικό μέσο στην Ευρωζώνη, με στόχο την κινητοποίηση τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ ετησίως από δημόσιες και ιδιωτικές πηγές, για μια περίοδο δέκα ετών. Αυτό πρέπει να περιλαμβάνει την αύξηση του κεφαλαίου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (Ε.Τ.Επ), καθώς και “Ομόλογα Έργου“ για επενδύσεις σε βιώσιμα έργα υποδομής.

- Χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την προώθηση πράσινων θέσεων εργασίας. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα πρέπει να ωθήσει σε επενδύσεις. Η αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ κατά 5% και το πρασίνισμα στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο θα ενισχύσουν τις επενδύσεις στη βιώσιμη ανάπτυξη, τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας (ιδιαίτερα για τους νέους) και θα δώσουν προτεραιότητα στην υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ).

Η αποτελεσματικότητα των κονδυλίων της ΕΕ πρέπει να αυξηθεί μέσα από μεγαλύτερη συμμετοχική προετοιμασία σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, τους κοινωνικούς εταίρους και τους τοπικούς φορείς, αλλά και από τη δυνατότητα της ΕΕ να έχει μεγαλύτερες αρμοδιότητες για τον έλεγχο και την επιβολή κυρώσεων σε περιπτώσεις κακοδιαχείρισης των κονδυλίων.

β) Μεγαλύτερη φορολογική δικαιοσύνη

- Φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και αποτελεσματική χρήση των εσόδων που προκύπτουν, σύμφωνα με την πρόσφατη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η φορολόγηση αυτή θα μεγιστοποιήσει την κινητήριο δύναμη της ΕΤΕπ, θα συμβάλει στην ενίσχυση της αναπτυξιακής βοήθειας προς τις χώρες του τρίτου κόσμου καθώς και στην άμβλυνση και την προσαρμογή στις επιπτώσεις  της κλιματικής αλλαγής. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί, επίσης, για τη μείωση των συνεισφορών των κρατών - μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, διευκολύνοντας έτσι τις εθνικές προσπάθειες εξυγίανσης των δημοσιονομικών τους.

- Κάλυψη των νομικών κενών στα εθνικά φορολογικά συστήματα, που εκτιμόνται σε 1 τρις ευρώ. Η είσπραξη των φόρων πρέπει να έχει προτεραιότητα σε σχέση με το τραπεζικό απόρρητο. Πρόσθετα έσοδα θα επιτρέψουν, επίσης, να μειωθεί η φορολογική επιβάρυνση της εργασίας.

- Δημιουργία φορολογικών κινήτρων για αειφόρες επενδύσεις και εξοικονόμηση ενέργειας. Με ισορροπημένα φορολογικά κίνητρα για περιβαλλοντικά υπεύθυνες επενδύσεις και φορολογικές επιβαρύνσεις για την κατανάλωση πόρων, τα κράτη μέλη της ΕΕ μπορούν να διοχετεύσουν επενδύσεις στην βιώσιμη οικονομία και την πράσινη καινοτομία. Οι περιβαλλοντικά αρνητικές επιδοτήσεις πρέπει να καταργηθούν σταδιακά σε όλα τα επίπεδα.

γ) Βελτίωση των συνθηκών για αναχρηματοδότηση των κρατικών προϋπολογισμών

- Σταθεροποίηση των εθνικών προϋπολογισμών με την καθιέρωση της αμοιβαιότητας στα εθνικά χρέη και την έκδοση ευρωομολόγων: Κοινή – αμοιβαία - ευθύνη για όλα τα χρέη στην Ευρωζώνη που υπερβαίνουν το 60% του ΑΕΠ του κράτους μέλους, έκδοση βραχυπρόθεσμων ευρωομολόγων (Eurobills) και μια συντονισμένη εξασφάλιση του υπόλοιπου χρέους.

- Δημιουργία ενός αξιόπιστου τείχους προστασίας. Το σημερινό ανώτατο ποσό που προβλέπεται για το τείχος προστασίας της Ευρωζώνης είναι σαφώς ανεπαρκές. Στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) θα πρέπει να χορηγηθεί άδεια άσκησης τραπεζικών δραστηριοτήτων, έτσι ώστε να μπορεί να ενεργεί ως δανειστής έσχατης ανάγκης για  τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης.

δ) Οι τράπεζες να εξυπηρετούν την πραγματική οικονομία

- Διασφάλιση της σταθερότητας του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα. Αυστηροί κανόνες πρέπει να θεσπιστούν για τα κεφαλαιουχικά τραπεζικά συστήματα εγγύησης των καταθέσεων, τα επίπεδα των κεφαλαίων, το ύψος και το είδος του χρέους και των αποδοχών. Οι τράπεζες, οι οποίες είναι πολύ μεγάλες για να καταρρεύσουν, είναι πολύ επικίνδυνο να υπάρχουν.

- Αύξηση πιστώσεων για την πραγματική οικονομία. Οι τράπεζες πρέπει να εξασφαλίζουν επαρκή παροχή πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία και στις καλές και στις κακές εποχές. Το δημόσιο χρήμα πρέπει να διατίθεται με αυστηρούς όρους.

2. Βιώσιμη διαρθρωτική μεταρρύθμιση για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας

Κάθε κρίση είναι μια ευκαιρία αλλαγής προς το καλύτερο. Η ΕΕ πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτή την ευκαιρία για να κάνει αποφασιστικά βήματα προς την κατεύθυνση των βιώσιμων επενδύσεων και την εφαρμογή περιβαλλοντικά και κοινωνικά υπεύθυνων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, έτσι ώστε να μειωθεί όχι μόνο το οικονομικό αλλά και το κοινωνικό και περιβαλλοντικό χρέος.

α) Αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος

- Στροφή σε φιλόδοξη περιβαλλοντική νομοθεσία που θα βοηθήσει την καινοτομία. Η αύξηση των στόχων μείωσης των εκπομπών της ΕΕ για το 2020 από 20% έως 30% θα μπορούσε να υλοποιηθεί με μικρή αύξηση δαπανών στην έρευνα και ανάπτυξη, και να διευκολύνει τον προγραμματισμό των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, που θα τις επαναφέρει στο προσκήνιο των παγκόσμιων αγορών για ενεργειακά προϊόντα και αποτελεσματική χρήση των πόρων.

- Η υιοθέτηση μιας φιλόδοξης Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση θα οδηγήσει και σε μείωση των ελλειμμάτων τρεχουσών συναλλαγών. Επιπλέον, η μείωση του κόστους της ενέργειας για τα νοικοκυριά θα ανακουφίσει τα πιο φτωχά και θα συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή.

- Ενίσχυση των δικτύων για την αμοιβαία μάθηση μεταξύ των επιχειρήσεων ώστε να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα και να ευνοούν μια οικολογική προσέγγιση.
 

β) Μεγιστοποίηση του δυναμικού απασχόλησης, της αποδοτικότητας των πόρων και της ενέργειας

- Ενίσχυση της απασχόλησης με τη μείωση των εκπομπών και των αποβλήτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υπολογίσει ότι μέχρι και 10,7 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να δημιουργηθούν με την πλήρη αξιοποίηση όλων των πολιτικών στους τομείς αυτούς. Θα μπορούσε να αναπτυχθεί ένα σχήμα «Εγγύηση για τη Νεολαία», σύμφωνα με το οποίο προσφέρεται στους νέους εργασία, μαθητεία, υποτροφία ή συμπληρωματική επιμόρφωση ή συνδυασμός εργασίας και κατάρτισης υψηλής ποιότητας μετά από μια μέγιστη περίοδο τεσσάρων μηνών ανεργίας.

- Αύξηση των Πράσινων Δημόσιων Προμηθειών(Συμβάσεων) που ανέρχονται σε 16% περίπου του ΑΕΠ της ΕΕ. Η προσαρμογή των κανόνων θα επιτρέψει στις δημόσιες αρχές να προμηθεύονται μέσω διαγωνισμών πιο φιλικά στο περιβάλλον και κοινωνικά υπεύθυνα προϊόντα.