Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ εκφράζουμε την θλίψη μας για την απόφαση της πλειοψηφίας των Βρετανών πολιτών να φύγει η χώρα τους από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια απόφαση που θα έχει έτσι κι αλλιώς σημαντικές συνέπειες τόσο στην ενότητα της Βρετανίας όσο και στο πώς θα εξελιχθεί το ευρωπαϊκό σχέδιο. Η 23η Ιουνίου 2016 είναι πράγματι μια ιστορική μέρα που θα κρίνει όχι μόνο την μελλοντική πορεία της Βρετανίας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης γενικότερα.
Το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος θα έχει, όμως, διαφορετικές συνέπειες τόσο στην ίδια τη χώρα όσο και κυρίως στην υπόλοιπη Ευρώπη ανάλογα με το ποια θα είναι η πολιτική απάντηση που θα δοθεί σε σχέση με την πορεία της ίδιας της ευρωπαϊκής ενοποίησης.
ToBrexit είτε μας αρέσει είτε όχι, είναι μια επιλογή που έγινε από την πλειοψηφία των Βρετανών. Φοβόμαστε ότι σύντομα το Ηνωμένο Βασίλειο θα πάψει να είναι ενωμένο, με την Σκωτία και την Β. Ιρλανδία να θέτουν θέμα εξόδου από την Βρετανία, ενώ οι αναταράξεις στην οικονομία και στις εσωτερικές κοινωνικές ισορροπίες θα είναι δραματικές.
Αλλά τώρα έχει σημασία να δούμε το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα από έναν ουσιαστικό διάλογο που πρέπει να ανοίξει με τους πολίτες, όχι μόνο με τις πολιτικές δυνάμεις. Για μας, τους ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ-ΑΛΛΗΛΕΓΥΗ, ένα από τα μηνύματα του βρετανικού δημοψηφίσματος είναι ότι για να επιβιώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αλλάξει. Πρέπει να γίνουν αλλαγές τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και –κυρίως- στις πολιτικές. Η κρίση έχει αλλάξει τα πάντα και οι θεσμοί δεν μπορεί να θεωρούν ότι το “businessasusual” θα μας οδηγήσει σε ένα ασφαλές λιμάνι! Αντιθέτως, η συνέχιση των ίδιων πολιτικών μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερες αναταράξεις και ίσως στην διάλυση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια προοπτική που θα έπρεπε να μας προκαλεί μεγάλη ανησυχία.
Η διακυβερνητική συνεργασία ασχολείται πολύ με μικρά θέματα αλλά πολύ λίγο ή πολύ αργά και αναποτελεσματικά με τα θέματα που επηρεάζουν δραματικά τη ζωή των πολιτών. Το αποτέλεσμα είναι η «Ευρωπαϊκή ιδέα» να εισπράττει όχι μόνο την δυσαρέσκεια που αναλογεί στις αδυναμίες και στις ευθύνες του οικοδομήματος αλλά και την δυσαρέσκεια που έπρεπε να αποδίδεται στις κυβερνήσεις αλλά με ευκολία επιρρίπτεται τελικά στην …Ευρώπη.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ είμαστε της άποψης ότι η ΕΕ θα πρέπει να επικεντρώσει, ως απάντηση στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, σε δύο κεντρικά ζητήματα:
$1- Να υλοποιηθεί πολύ γρήγορα και με «φιλικό» τρόπο το διαζύγιο με την Βρετανία, ώστε να περιοριστούν, όσο το δυνατόν, οι έτσι κι αλλιώς σημαντικές, αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία και στην θεσμική σχέση των δυο πλευρών. Δεν πρέπει τα επόμενα χρόνια όλη η προσοχή μας να περιστρέφεται γύρω από την Βρετανία. Ο Κάμερον θα έπρεπε να έχει ήδη παραιτηθεί.
$1- Να ανοίξει η συζήτηση στην υπόλοιπη Ευρώπη τόσο στη βάση της κοινωνίας όσο και στα κοινοβούλια και στους θεσμούς για μεγαλύτερη ενοποίηση της ΕΕ σε κοινωνικό, δημοκρατικό, οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Πρέπει να επανέλθει η συζήτηση για μια νέα συντακτική συνέλευση όπου θα συμμετάσχουν όχι μόνο εκπρόσωποι των κυβερνήσεων αλλά και των εθνικών και περιφερειακών κοινοβουλίων, του ευρωκοινοβουλίου και της κοινωνίας των πολιτών με στόχο την προώθηση βαθιών αλλαγών που θα συμφωνηθούν.
Η έξοδος της Βρετανίας θα μπορούσε να είναι και μια ευκαιρία μέσα από αυτή την κρίση για αφύπνιση των κοινωνιών όσο και των θεσμοί σε περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε να προωθηθούν βαθιές αλλαγές με συμμετοχή της κοινωνίας. Θα ήταν λάθος απάντηση στην έξοδο της Βρετανίας να επικρατήσουν αντιλήψεις επιστροφής στον εθνικό απομονωτισμό και χαλάρωσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης, μετατροπής της ΕΕ σε μια χαλαρή οικονομική συνεργασία με ακόμα πιο ενισχυμένο τον ρόλο των κυβερνήσεων. Αυτό θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τις αποσχιστικές τάσεις στο εσωτερικό της ΕΕ.
Ένα δεύτερο μήνυμα που αντλούμε, επίσης, από το ΒΡΕΧΙΤ είναι ότι η αγανάκτηση της κοινωνίας στρέφεται μεν ενάντια στα συστημικά κόμματα που διαχειρίστηκαν τις τύχες των χωρών για πολλές δεκαετίες, αλλά οι επιλογές που γίνονται δεν είναι πάντα προς το καλύτερο. Η διάχυτη αγανάκτηση μπορεί να οδηγήσει είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο. Μπορεί να οδηγήσει προς μια πιο δίκαιη και συνεκτική κοινωνία, με στοιχεία οικολογικής και κοινωνικής βιωσιμότητας και σε μια πιο δίκαιη Ευρώπη. Μπορεί, όμως, να οδηγήσει και στην αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή σε απομονωτισμό, εθνικιστικούς και ρατσιστικούς εγωισμούς, βαθιές αντιπαραθέσεις και κοινωνικό κυνισμό, όπου ο καθένας ενδιαφέρεται να επιβιώσει ο ίδιος χωρίς να νοιάζεται αν και πώς θα επιβιώσουν οι υπόλοιποι.
Ο τρόπος που ψήφισαν οι Βρετανοί δείχνει τονβαθύ διχασμό των μελών αλλά και ψηφοφόρων στο εσωτερικό των συντηρητικών και των εργατικών. Οι νέες πολιτικές συσσωματώσεις δημιουργούνται στην βάση των απαντήσεων που πρέπει να δοθούν στα σύγχρονα προβλήματα, όπως είναι η μορφή της παγκοσμιοποίησης, η διεύρυνση των ανισοτήτων, οι αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών, η αδυναμία να συντηρηθεί πλέον το ίδιο μοντέλο κατανάλωσης για όλους, ο ανταγωνισμός για τους πόρους, η υπερεκμετάλλευση του πλανήτη και του περιβάλλοντος προς όφελος μιας πρόσκαιρης και μη βιώσιμης ευημερίας που τελικά αφορά μόνο λίγους.
Η κρίση μπορεί να αποκτάει διαφορετικές μορφές σε κάθε χώρα αλλά και γωνιά του πλανήτη, αλλά πλέον αφορά, σε γενικές γραμμές, βασικά τα ίδια υπαρξιακά ερωτήματα. Αναλύοντας τα αποτελέσματα του Βρετανικού δημοψηφίσματος, των προεδρικών εκλογών στην Αυστρία, τις τάσεις του εκλογικού σώματος στις ΗΠΑ βλέπουμε ότι τα ερωτήματα αυτά διχάζουν πλέον τις κοινωνίες αλλά και δημιουργούν νέες συνθέσεις ανάλογα με τις απαντήσεις που αφορούν στο ίδιο το μοντέλο παραγωγής, κατανάλωσης, αναδιανομής, στις σχέσης των σημερινών και των μελλοντικών γενεών, στις ισορροπίες μεταξύ ανθρώπινων κοινωνιών και φυσικού περιβάλλοντος. Αυτή η συζήτηση αφορά και στην δική μας χώρα αλλά και στην δική μας Ευρώπη.
