Κομισιόν: Απαράδεκτη η κατάσταση των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα
Χρυσόγελος: Δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλη ολιγωρία
Αν το ζητήσει η Ελλάδα, θα μπορούσε να της δοθεί χρηματοδοτική βοήθεια 4 εκατ. ευρώ για τους πρόσφυγες από τη Συρία απαντάει η Κομισιόν, δια της αρμόδιας Επιτρόπου κας Malmström, στον Νίκο Χρυσόγελο, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινβούλιο. Τονίζει, επίσης, ότι η Επιτροπή «γνωρίζει πλήρως την απαράδεκτη κατάσταση των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα» και ότι, από κοινού με άλλους εταίρους, υποστηρίζει τη μεταρρύθμιση με χρηματοδοτική βοήθεια και με την παροχή εμπειρογνωσίας επί τόπου.Στην απάντησή της η Επιτροπής αναφέρει ότι με μία αίτηση μπορούν να διατεθούν στην Ελλάδα αυτοί οι πόροι, στο πλαίσιο του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τους Πρόσφυγες του 2012, προκειμένου να ανακουφιστούν οι χιλιάδες των προσφύγων από τη Συρία και να μετριαστεί η τεράστια ανθρωπιστική κρίση που είναι σε εξέλιξη. Πρόσφατα ο Νίκος Χρυσόγελος επισκέφθηκε τα κρατητήρια της αστυνομίας στη Μυτιλήνη καθώς και ένα χώρο του Λιμεναρχείου όπου κρατούνται μετανάστες. Μεταξύ όσων εισέρχονται σήμερα στη χώρα περιλαμβανονται και πολλά άτομα από τη Συρία, που δεν αντιμετωπίζονται σύμφωνα με όσα προβλέπει το διεθνές δίκαιο.
Στην ερώτησή του ο ευρωβουλευτής των Οικολογων Πράσινων Ν. Χρυσόγελος σημείωνε ότι η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Συρία και η βίαιη καταστολή από το καθεστώς, με πάνω από 20.000 θύματα (ΣΣ σήμερα τα θύματα έχουν ξεπεράσει τα 40.000), έχει προκαλέσει βίαιο εκτοπισμό και μετακινήσεις περισσοτέρων των 1.200.000 ανθρώπων, ενώ, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHRC), οι καταγεγραμμένοι πρόσφυγες από τη Συρία, ή οι αναμενόμενοι να καταγραφούν ανέρχονται σε 278.392.
«Η Επιτροπή δεν αφήνει περιθώρια για άλλη ολιγωρία από τις ελληνικές αρχές και επιτάσσει άμεση υλοποίηση των απαιτούμενων ενεργειών για την αντιμετώπιση της απαράδεκτης κατάστασης που επικρατεί», σημειώνει ο Ν. Χρυσόγελος. «Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στη Μυτιλήνη και είδα το πρόβλημα από κοντά. Οικογένειες Σύριων κοιμούνται στα πάρκα καθώς δεν υπάρχουν υποδομές φιλοξενίας τους και τα κρατητήρια ασφυκτιούν, ενώ από το λιμεναρχείο δεν προβλέπεται η σίτιση των κρατούντων και αυτό το αναλαμβάνουν εθελοντές. Εθελοντές κάνουν ότι μπορούν καθώς και το προσωπικό της αστυνομίας και του Λιμεναρχείου. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Απαιτείται η άμεση παρέμβαση του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη το οποίο από ό,τι φαίνεται στοχεύει να μεταφέρει το "πρόβλημα" από την Αθήνα στα νησιά, καθυστερώντας τη γραφειοκρατική "τακτοποίηση" των μεταναστών. Αλλά οι ανθρώπινες ψυχές δεν είναι σκόνη για να την κρύβουμε κάτω από το χαλί.
Είναι επομένως σημαντικό να απαντήσει και η Ελληνική κυβέρνηση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πώς προτίθενται να συμβάλλουν, ώστε οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR), οι οποίες ορίζουν ότι η επιδίωξη ασύλου δεν συνιστά εγκληματική πράξη και ότι η απεριόριστη και υποχρεωτική κράτηση απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο, θα εφαρμόζονται με συνέπεια και απαρέγκλιτα στην Ελλάδα χωρίς να παραβιάζονται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα όπως παραδοσιακά συμβαίνει στη χώρα μας. Επιπλέον, φαίνεται να μην αρκεί η χρηματοδοτική βοήθεια και η παροχή εμπειρογνωσίας προκειμένου να αλλάξει η απαράδεκτη, όπως χαρακτηρίζεται, κατάσταση των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιεί κάθε Ευρώ που υπάρχει από τις ευρωπαϊκές πηγές για βελτίωση της κατάστασης, και όπως είναι γνωστό έχει μέχρι σήμερα αξιοποιήσει μικρό μέρος από τους διαθέσιμους πόρους. Στην περίπτωση των Σύριων προσφύγων η Ελλάδα θα μπορούσε να αξιοποιήσει άμεσα 4 εκατομμύρια Ευρώ. Χρειάζεται να προχωρήσει πιο αποφασιστικά η επιβεβλημένη μεταρρύθμιση του συστήματός της παροχής ασύλου άλλα και να λαμβάνονται άμεσα, πιεστικά και αποτελεσματικά μέτρα από την Ελλάδα, ενώ απαιτείται και η ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών από τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα».
(Ακολουθεί το περιεχόμενο της ερώτησης και της απάντησης)
Στην ερώτησή του ο ευρωβουλευτής των Οικολογων Πράσινων Ν. Χρυσόγελος σημείωνε:
Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Συρία και η βίαιη καταστολή από το καθεστώς, με πάνω από 20.000 θύματα (ΣΣ σήμερα τα θυματα έχουν ξεπεράσει τα 40.000), έχει προκαλέσει βίαιο εκτοπισμό και μετακινήσεις περισσοτέρων των 1.200.000 ανθρώπων, ενώ, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHRC), οι καταγεγραμμένοι πρόσφυγες από τη Συρία, ή οι αναμενόμενοι να καταγραφούν ανέρχονται σε 278.392. Η ανθρωπιστική βοήθεια που παρέχει η UNHRC, η ΕΕ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί προς τις γειτονικές χώρες υποδοχής προσφύγων είναι πιθανόν να μην επαρκέσει για την κάλυψη των διευρυμένων αναγκών. Η Οδηγία 2001/55/ΕΚ προβλέπει ότι σε περίπτωση «μαζικής εισροής» «εκτοπισθέντων» παρέχεται «προσωρινή προστασία» μέσω της δημιουργίας ενός «ευρωπαϊκού μηχανισμού», όμως αυτός δεν έχει ενεργοποιηθεί ποτέ από το 2001 έως σήμερα καθώς φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολο να υπάρξει πολιτική συμφωνία μεταξύ των μελών του Συμβουλίου. Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Θα ήταν έτοιμη να ενθαρρύνει και να στηρίξει τη δημιουργία (από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές) ενός εθνικού συστήματος προσωρινής προστασίας – αυξάνοντας όμως και τον σχετικό προϋπολογισμό των «εκτάκτων μέτρων» - που θα ενεργοποιείται όταν δεν ενεργοποιείται ο ευρωπαϊκός μηχανισμός προσωρινής προστασίας, όπως αυτός προβλέπεται από την Οδηγία, ώστε οι ελληνικές αρχές να έχουν σχεδιασμό και ετοιμότητα για εναλλακτικές λύσεις;
2. Έχει προετοιμάσει σχέδιο για επιμερισμό της ευθύνης προστασίας των προσφύγων στις διάφορες χώρες, και όχι μόνο στις χώρες εισόδου, με δεδομένο ότι οι περισσότεροι επιθυμούν να συνδεθούν με τις οικογένειές τους σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες;
3. Πώς θα διασφαλίσει την εφαρμογή από τα κράτη μέλη των νέων κατευθυντηρίων γραμμών της Ύπατης Αρμοστείας που καθιστούν σαφές ότι η αίτηση ασύλου δεν είναι εγκληματική πράξη και ότι οι επ' αόριστον και υποχρεωτικές μορφές κράτησης συνιστούν παραβίαση του διεθνούς δικαίου;
4. Έχει λάβει μέτρα για ουσιαστική κι αποτελεσματική αντιμετώπιση συγκεκριμένων παραλήψεων ή πρακτικών κρατών μελών, όπως της Ελλάδας, που καταστρατηγούν την διαδικασία ασύλου, καταπατώντας βασικά ανθρώπινα δικαιώματα ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας και των αιτούντων άσυλο, αφήνοντας χώρο για ανάπτυξη ρατσιστικών πρακτικών; Ποια είναι αυτά;
Στην απάντησή της η Επίτροπος κα Malmström αναφέρει εξ ονόματος της Επιτροπής (28.11.2012) ότι:
Η Επιτροπή παρακολουθεί την κατάσταση των προσφύγων από τη Συρία και είναι έτοιμη να συντονίσει ή παράσχει βοήθεια στα κράτη μέλη τα οποία ενδέχεται να βρεθούν υπό πίεση. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά ευέλικτων μέσων αλληλεγγύης, μεταξύ των οποίων, χρηματοδοτική βοήθεια και στήριξη από εμπειρογνώμονες. Αυτά τα μέτρα ενεργοποιούνται κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους. Ειδικότερα, θα μπορούσαν να διατεθούν στην Ελλάδα 4 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τους Πρόσφυγες του 2012.
Η αρμοδιότητα για την εξέταση αίτησης ασύλου καθορίζεται σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου, ο οποίος προβλέπει μια ιεραρχική σειρά κριτηρίων που ευνοούν τη συνεκτίμηση περιστάσεων οικογενειακής φύσεως και αφήνουν την κατανομή των αρμοδιοτήτων στη χώρα εισόδου στην περίπτωση που δεν εφαρμόζεται άλλο σημαντικότερο κριτήριο. Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες παραμένουν, κατ’ αρχήν, στο κράτος μέλος το οποίο τους έχει χορηγήσει αυτό το καθεστώς, με εξαίρεση τους πρόσφυγες που υπάγονται σε προγράμματα μετεγκατάστασης.
Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) στις οποίες αναφέρεται το Αξιότιμο Μέλος τονίζουν ότι η επιδίωξη ασύλου δεν συνιστά εγκληματική πράξη και ότι η απεριόριστη και υποχρεωτική κράτηση απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο. Οι σχετικές πράξεις του κεκτημένου για το άσυλο εγγυώνται ήδη αυτά τα δικαιώματα.
Η Επιτροπή γνωρίζει πλήρως την απαράδεκτη κατάσταση των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει δεσμευτεί πλήρως για την εκτεταμένη μεταρρύθμιση του συστήματός της παροχής ασύλου βάσει του εθνικού σχεδίου δράσης που υποβλήθηκε το 2010. Η Επιτροπή, από κοινού με άλλους εταίρους, υποστηρίζει τη μεταρρύθμιση με χρηματοδοτική βοήθεια και με την παροχή εμπειρογνωσίας επί τόπου».
Κανονισμός (ΕΚ) 343/2003.
Οδηγίες 2004/83/EΚ και 2011/95/EΚ, 2005/85/EΚ, 2003/9/EΚ και 2008/115/EΚ.
