Μπορεί ένα μικρό χωριό να δείχνει με το παράδειγμά του το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε ως κοινωνία για να βγούμε από την κρίση; Νομίζω ναι, αν έχουμε υπόψη τον Κεφαλά. Είναι ένα μικρό χωριό 300 κατοίκων, σε υψόμετρο 400 μέτρων, στους πρόποδες του Πάρνωνα, 14 χλμ από τη Σπάρτη και κοντά στον Ευρώτα. Έχει μεγάλη ιστορία η περιοχή, το χωριό έχει γραφικά σοκάκια αλλά το σημαντικό είναι τι κάνει για το μέλλον του. Και γι’ αυτό έχει ενδιαφέρον ως παράδειγμα.
Παρακολουθούσα από μακριά το τι κάνει αυτό το χωριό, είχα επίσης συναντήσει σε μια ημερίδα στην Λακωνία ανθρώπους του χωριού και τα προϊόντα τους. Αλλά βεβαιώθηκα για τα όσα είχα μάθει όταν γνώρισα καλύτερα από πιο κοντά δυο εκπροσώπους τους που συμμετείχαν στη συνάντηση – συνέβαλα κι εγώ να οργανωθεί - ανθρώπων από τον αγροτικό χώρο με τον γερμανό πράσινο βουλευτή ManuelSarrazin(υπεύθυνο για Ευρωπαϊκά θέματα, παρακολουθεί από κοντά τα θέματα της κρίσης για λογαριασμό του γερμανικού κοινοβουλίου) και μια ομάδα στελεχών των γερμανών πράσινων που είχαν έρθει πρόσφατα στην Αθήνα για να διερευνήσουν τα προβλήματα και τις ευκαιρίες της γεωργίας στην Ελλάδα και τις δυνατότητες συνεισφοράς της στην έξοδο από την κρίση.
Ο Κεφαλάς είναι ένα χωριό όπως πολλά άλλα στη χώρα μας. Ξεχωρίζει, όμως, διότι οι κάτοικοί του αποφάσισαν να διαμορφώσουν οι ίδιοι το μέλλον τους, δεν έμειναν στην γκρίνια και στην καταγγελία του «κράτους των Αθηνών».
Από το 1995 κάτοικοι του είχαν αρχίσει να καλλιεργούν τις ελιές βιολογικά / οικολογικά με τεχνικές που σέβονται τον άνθρωπο και το περιβάλλον, χωρίς τη χρήση χημικών. Σήμερα το χωριό έχει στραφεί πλήρως στη βιολογική καλλιέργεια. Δεν έμεινε όμως μόνο στην βιολογική καλλιέργεια. Προχώρησε στη συσκευασία του βιολογικού λαδιού και των ελιών, αλλά και στην παραγωγή κι άλλων προϊόντων (όπως πατέ ελιάς, λιαστές ντομάτες),. Σήμερα εξάγει σχεδόν όλη την παραγωγή τουσε ευρωπαϊκές χώρες, στην Αμερική και στην Ασία.
Στην προσπάθεια μετάβασής τους στην οικολογική γεωργία και στην καλύτερη οργάνωσή τους ζήτησαν και είχαν υποστήριξη αλλά το σημαντικό είναι ότι αποφάσισαν να συνεργαστούν μεταξύ τους. Μάλιστα για την καλύτερη παραγωγή και διακίνηση των προϊόντων τους έχει συσταθεί αποκλειστικά από τους παραγωγούς-βιοκαλλιεργητές, η εταιρεία τους, η ΚΕΦΑΛΑΣ-ΣΠΑΡΤΗ Α.Ε.
Οι νέοι δεν έφυγαν αλλά αντιθέτως σήμερα το 40% των κατοίκων του χωριού είναι κάτω των 45. Οι άνθρωποι είναι παραγωγικοί και ευτυχισμένοι ακόμα και μέσα στην κρίση. Προσπαθούν να λύσουν το βασικό τους πρόβλημα, ότι χρειάζονται αρκετά εργατικά χέρια για να μαζέψουν τις ελιές τους – όπως λένε το χωριό από 300 άτομα πρέπει να έχει το χειμώνα 700 άτομα.
Είναι ένα χωρίο που οι κάτοικοί του σχεδιάζουν και να υλοποιούν οι ίδιοι τα σχέδια τους. Αναζητούν και βρίσκουν βοήθεια όταν χρειάζονται. Συνδυάζουν τη σοφία του παρελθόντος (μάζεμα του καρπού με παραδοσιακό τρόπο, έκθλιψη σε χαμηλές θερμοκρασίες για να μην επηρεάζεται η ποιότητα του λαδιού) με την σύγχρονη οικολογική γνώση και τεχνολογίας (βιολογική/οικολογική καλλιέργεια, συστήματα πιστοποίησης για διασφάλιση ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων για οργανικά προϊόντα). Ανοίχτηκαν σε συνεργασίες, όχι μόνο σε νέες αγορές. Εξάγουν τα προϊόντα τους σε διάφορες γωνιές του πλανήτη βασιζόμενοι στην ποιότητα. Αξιοποίησαν σωστά προγράμματα χρηματοδότησης για να φτιάξουν τις υποδομές που χρειάζονταν. Προχώρησαν στις αναγκαίες πιστοποιήσεις, σύμφωναμε τον κανονισμό (Ε.Κ.) 834/2007 και τα πρότυπα National Organic Program USDA και BIO SUISSE, σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001:2000 και Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων ISO 22000:2005.
Με λίγα λόγια έχουν την «ιδιοκτησία» του σχεδίου για τη ζωή τους, συμμετέχουν στην σύγχρονη πραγματικότητα, αντί να πιστεύουν σε έναν – αδύνατο έτσι κι αλλιώς πλέον - απομονωτισμό και να βασίζονται σε ψευδαισθήσεις. Όταν και όπου χρειάστηκαν βοήθεια, την αναζήτησαν, την βρήκαν και είχε αποτέλεσμα. Συνδύασαν την παραγωγή και την τοπική οικονομία με σύγχρονες οικολογικές επιλογές (βιολογική καλλιέργεια και μεταποίηση προϊόντων), αντί να προσπαθούν να κάνουν αρπαχτές ή να περιμένουν στο καφενείο τις επιδοτήσεις. Όπως λένε οι ίδιοι: «Τα κίνητρα που οδήγησαν στην ένταξή μας σε αυτού του είδους την καλλιέργεια ήταν: Το καθαρότερο περιβάλλον, η καλύτερη υγεία (αγροτών - καταναλωτών), το ποιοτικό προϊόν (άρα και πιο επιθυμητό από το καταναλωτικό κοινό), ενώ μεγάλο ρόλο έπαιξε, επίσης, η ύπαρξη αρκετών νέων στο χωριό και αντίστοιχα, οι νέες ιδέες τους!»
Έχουν όλα αυτά σχέση με τον τρόπο που προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση ως κοινωνία; Μήπως όντως ο Κεφαλάς και πολλά άλλα τέτοια παραδείγματα δείχνουν τον δρόμο που πρέπει να πάρει η κοινωνία μας για να βγει κάποια στιγμή από την βαθιά και πολύπλευρή κρίση της, αναλαμβάνοντας την πρωτοβουλία η ίδια, αφού τα κόμματα δεν μπορούν από μόνα τους;
