Ραγδαίες εξελίξεις: Να ανακληθεί το δημοψήφισμα ακόμα και με πρωτοβουλία όλων των κομμάτων και φορέων για αποχή

Ραγδαίες οι εξελίξεις, που όμως δεν βγάζουν άμεσα από τα αδιέξοδα που δημιουργήθηκαν. Η κυβέρνηση παγιδεύτηκε σε ένα παιχνίδι τακτικών κινήσεων χωρίς σχέδιο. Το ερώτημα του "δημοψηφίσματος" δεν υπάρχει, αφού η κυβέρνηση προτείνει ένα άλλο σχέδιο το οποίο όμως δεν θα μπει στο δημοψήφισμα. Το σχέδιο αυτό μοιάζει εξαιρετικά με αυτό που ανακοίνωσε ο Γιουνγκέρ αλλά τώρα κανείς δεν πρόκειται να το συζητήσει πριν το δημοψήφισμα. Η κυβέρνηση αντί για σοβαρή πολιτική  οδήγησε σε διχασμό και σε ένα σύνολο απρόβλεπτων καταστάσεων λόγω της προχειρότητας των κινήσεών της. Τώρα ούτε το δημοψήφισμα δεν είναι εύκολο να ανακληθεί, ενώ θα μπει στο ερώτημα ένα ερώτημα το οποίο διχάζει σε ένα θέμα που δεν υφίσταται. Δυστυχώς, τώρα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο κυριαρχούν απόψεις περί εξευτελισμού της κυβέρνησης για τα παιχνίδια που έπαιξε. Θα πρέπει τώρα να παρακαλάμε για αυτά που μπορούσαμε να πετύχουμε μέσα από μια σοβαρή διαπραγμάτευση στη βάση ενός εναλλακτικού σχεδίου

Η μόνη διέξοδος θα ήταν να καλέσουν όλα τα κόμματα στην μη συμμετοχή στο δημοψήφισμα και στην έναρξη ενός διαλόγου με όλα τα πολιτικά κόμματα – εκτός ΧΑ- και τους κοινωνικούς φορείς για ένα μακροχρόνιο σχέδιο εξόδου από την κρίση το οποίο θα συμφωνήσουμε με τους εταίρους μας.

ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ: ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΙΟ ΔΙΚΑΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ. ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΔΙΧΑΣΜΟ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΙΑΛΥΣΗ  

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ είχαμε τονίσει ότι για να βγούμε από την κρίση χρειάζονταν ένα ισορροπημένο και κοινωνικά δίκαιο σχέδιο που θα βασίζονταν στην αναζωογόνηση της οικονομίας και στην στροφή της προς πράσινη κατεύθυνση, στην δημιουργία άφθονων, βιώσιμων, αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, στην επένδυση σε κοινωνική-οικολογική και τεχνολογική καινοτομία, στην ενίσχυση της δημοκρατίας και του διαλόγου. Ένα σχέδιο που θα υποστηρίζονταν από την μεγάλη πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων αλλά και της κοινωνίας. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις και η σημερινή αλλά και η τρόικα ευθύνονται για το βάθεμα της κρίσης. Αλλά η απόφαση της κυβέρνησης για φυγή προς τα εμπρός ενώ βρισκόμαστε στο χείλος του γκρεμού, μπορεί να οδηγήσει σε διάλυση τη χώρα

Ο Νίκος Χρυσόγελος, συμπρόεδρος των ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ τόνισε: «Η διαδικασία την οποία επιλέγει η κυβέρνηση κινδυνεύει να μετατραπεί σε παρωδία αφού δεν μπορεί να οργανωθεί ουσιαστικός διάλογος μέσα σε μια εβδομάδα με βάση εντελώς διχαστικά διλήμματα. Εξίσου κρίσιμο είναι το γεγονός ότι, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, δεν θα υπάρξει διέξοδος από την κρίση αλλά, αντιθέτως, βάθεμά της. Καλούμε την κυβέρνηση έστω και στο 12 και 5’ να πάρει πίσω την πρόταση για δημοψήφισμα πριν καταλήξει σε παρωδία και καταστροφή της χώρας. Να υπογράψει άμεσα μια όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένη συμφωνία (που δεν θα είναι καλή έτσι κι αλλιώς με δεδομένη πλέον την κατάρρευση της χώρας) αλλά στο μέλλον θα μπορέσει αυτή να αναθεωρηθεί. Για το σκοπό αυτό, να ανοίξει ουσιαστικός διάλογος με τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις. Αν η κυβέρνηση επιμείνει στην διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, καλούμε τους πολίτες να ψηφίσουν έχοντας πλήρη επίγνωση του τι σημαίνει η κάθε επιλογή. Να ψηφίσουν την επιλογή εκείνη που κρατάει την Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη και Ευρωζώνη και της δίνει προοπτικές για το μέλλον μέσα από μεταρρυθμίσεις (που θα προσπαθήσουμε να είναι πράσινες) κι αλλαγή νοοτροπίας»

Η Όλγα Θεοδωρικακου, συμπρόεδρος των ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ δήλωσε: «Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν παρουσίασε ένα ουσιαστικά διαφορετικό σχέδιο, καλύτερο από αυτό των «θεσμών». Τόσο το σχέδιο των «θεσμών» όσο και αυτό της κυβέρνησης ήταν εξίσου κακά. Η επιλογή μεταξύ βαριάς φορολογίας ή άδικης λιτότητας δεν αποτελεί λύση. Ένα σχέδιο με επίκεντρο την αλλαγή της χώρας, της οικονομίας, του κράτους, της κοινωνικής οργάνωσης και του παραγωγικού μοντέλου συνεχίζει να παραμένει η μόνη εναλλακτική που μπορεί να οδηγήσει σε έξοδο από την κρίση. Θα επιβιώσουμε μόνο αν συνεννοηθούμε δημοκρατικά για το τι πρέπει να αλλάξουμε και πώς θα συμμετάσχουμε στις αναγκαίες αλλαγές. Καλούμε την κυβέρνηση και τους θεσμούς να καταλήξουν άμεσα σε μια όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένη συμφωνία, με δυνατότητα βελτίωσης στο άμεσο μέλλον με κοινωνικά δίκαια ισοδύναμα μέτρα. Η επιλογή είναι μεταξύ του δυσάρεστου-δύσκολου και του καταστροφικού, δυστυχώς όχι μεταξύ καλού και καλύτερου»

Αναλυτικά οι θέσεις των ΠΡΑΣΙΝΩΝ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ

"Αν επιχειρήσει ο πρωθυπουργός να διενεργήσει δημοψήφισμα και να θέσει στο λαό το δίλημμα ευρώ και μέτρα ή έξοδος, τότε η κατάρρευση της οικονομίας, η πτώχευση της χώρας θα έρθει πολύ πριν την κάλπη. Αυτό δεν θα είναι δημοψήφισμα, θα είναι μια επικίνδυνη ζαριά για τη χώρα μας..."

         Αλ. Τσίπρας 2011

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ είχαμε επισημάνει ότι ο μόνος δρόμος για να βγούμε από την κρίση ήταν ένα ισορροπημένο και κοινωνικά δίκαιο σχέδιο που θα βασίζονταν στην αναζωογόνηση της οικονομίας αλλά και στην στροφή της προς πράσινη κατεύθυνση, στην δημιουργία άφθονων, βιώσιμων, αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, στην επένδυση σε κοινωνική-οικολογική και τεχνολογική καινοτομία, στην ενίσχυση της δημοκρατίας και του διαλόγου. Ένα σχέδιο που θα υποστηρίζονταν από την μεγάλη πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων αλλά και της κοινωνίας

Με ευθύνη των κυβερνήσεων από την δεκαετία του 2000 μέχρι σήμερα οδηγηθήκαμε στην χρεοκοπία. Η διαχείριση της δημοσιονομικής κρίσης με ευθύνη των ελληνικών κυβερνήσεων αλλά και της τρόικας οδήγησε στην επέκταση και γενίκευση της κρίσης, αντί να γίνουν αλλαγές με συμμετοχή της κοινωνίας, με δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο, με διαρθρωτικές αλλαγές ώστε να ζούμε καλύτερα – έστω και με μικρότερα εισοδήματα – αλλά με λιγότερη αναποτελεσματικότητα, διαφθορά και σπατάλη.   

Οι πολίτες έδωσαν εντολή στον ΣΥΡΙΖΑ να συμβάλει στην αλλαγή της χώρας, όχι στην συνέχιση και στο βάθεμα της καταστροφής. Αυτό προϋπέθετε ένα σχέδιο και γνώση του πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση, να αντιμετωπιστούν να λάθη και να προωθηθεί μια ρεαλιστική αλλά και ουσιαστική αλλαγή πορείας. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δυστυχώς δεν παρουσίασε ένα ουσιαστικά διαφορετικό σχέδιο που να είναι καλύτερο από αυτό των «θεσμών». Τόσο το σχέδιο των «θεσμών» όσο και αυτό της κυβέρνησης ήταν εξίσου κακά, αλλά σε μεγάλο βαθμό γιατί χειροτέρευσε στο μεταξύ η οικονομική και κοινωνική κατάσταση. Από μέτρα 1 δις τον Φεβρουάριο, φτάσαμε να συζητάμε για μέτρα 3 δις τον Μάρτιο και για 8-9 δις τον Ιούνιο, ενώ ξέρουμε ότι η χώρα θα χρειαστεί επιπλέον 30-50 δις.  Αυτή η εξέλιξη δεν είναι τυχαία, αφού ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιπρότεινε στην άδικη και καταστροφική πολιτική όλα αυτά τα χρόνια της κρίσης αλλά και την περίοδο που οδήγησε στην κρίση ένα καλύτερο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό σχέδιο, αλλά επένδυσε απόλυτα στην αντίδραση, σε ένα μόνιμο ΟΧΙ, για να έρθει στην εξουσία.

Αντί να υπάρξει μια ευρεία συνεννόηση στην κοινωνία και στην πολιτική, συνεχίστηκε και με τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, η καταστροφική αντιπαράθεση χωρίς εναλλακτικό σχέδιο: η επιλογή μεταξύ βαριάς φορολογίας ή άδικης λιτότητας δεν αποτελεί λύση. Ένα σχέδιο με επίκεντρο την αλλαγή της χώρας, της οικονομίας, του κράτους, της κοινωνικής οργάνωσης και του παραγωγικού μοντέλου συνεχίζει να παραμένει η μόνη εναλλακτική που μπορεί να οδηγήσει σε έξοδο από την κρίση.

Η κυβέρνηση αφού έκανε στρατηγικού χαρακτήρα λάθη στην διαπραγμάτευση λόγω των ψευδαισθήσεων που είχε καλλιεργήσει, έχασε σε πρώτη φάση την δυνατότητα να προωθήσει ουσιαστικές αλλαγές στους όρους του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής μέσα από συμμαχίες και πειστικές εναλλακτικές λύσεις. Τώρα επιλέγει μια φυγή προς τα εμπρός όταν βρίσκεται ακριβώς στο χείλος του γκρεμού, οδηγώντας τη χώρα σε επιλογές που μπορεί να την καταστρέψουν.

Ένα δημοψήφισμα είναι πράγματι μια δημοκρατική διέξοδος όταν βασίζεται σε εναλλακτικές προοπτικές πάνω στις οποίες πρέπει να αποφασίσει η κοινωνία μετά από ψύχραιμο και ουσιαστικό διάλογο, ανταλλαγή επιχειρημάτων και με συναίσθηση των συνεπειών κάθε επιλογής.  Αν η κυβέρνηση είχε υπογράψει καταρχάς ένα σχέδιο και το έθετε για ψήφιση στη Βουλή θα μπορούσε, ίσως, για μεγαλύτερη νομιμοποίηση να το θέσει και σε δημοψήφισμα. Τότε και οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ και η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών θα χαιρέτιζαν, νομίζουμε, την δημοκρατική διαδικασία.

Αλλά η διαδικασία την οποία επιλέγει η κυβέρνηση μόνο κατ΄ επίφαση είναι δημοκρατική. Επιλέγει ένα «δημοψήφισμα» που κινδυνεύει να μετατραπεί σε παρωδία αφού δεν μπορεί να οργανωθεί ουσιαστικός διάλογος μέσα σε μια εβδομάδα και κάτω από εντελώς διχαστικά διλήμματα. Εξίσου κρίσιμο είναι το γεγονός ότι, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, δεν θα υπάρξει διέξοδος από την κρίση αλλά, αντιθέτως, βάθεμα της κρίσης.

Φαίνεται ότι το ερώτημα θα είναι : "Όσοι πολίτες απορρίπτουν την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ" ενώ Όσοι πολίτες συμφωνούν με την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ". H κυβέρνηση οργανώνει δημοψήφισμα καλώντας τους πολίτες να ψηφίσουν ΟΧΙ σε ένα σχέδιο συμφωνίας που δεν έχουμε δει καν στην τελική μορφή του και που ίσως αποσυρθεί και μάλιστα χωρίς η κυβέρνηση να έχει παρουσιάσει ένα πολύ καλύτερο. Με μια αποκαλυπτική - για τα αδιέξοδα στα οποία μπαίνουμε - κίνηση,  ζητάει συνέχιση της χρηματοδότησης από τον ELA για μια εβδομάδα μέχρι να ψηφιστεί το …ΟΧΙ στη συμφωνία. Ακόμα και αν δίνονταν παράταση για μια εβδομάδα, μετά, ποιος θα χρηματοδοτήσει το τραπεζικό σύστημα και την οικονομία που θα διαλύονται;

Ακόμα και αν το ΟΧΙ συγκέντρωνε το 99,9% τι θα άλλαζε αφού η κυβέρνηση, έχοντας τον Φεβρουάριο ποσοστά υποστήριξης της τάξης του 85%, δεν κατάφερε με τις διαπραγματεύσεις να πετύχει ένα ισορροπημένο σχέδιο αλλά ούτε παρουσίασε η ίδια κάποιο καλύτερο σχέδιο; Η επόμενη μέρα ενός ΟΧΙ θα οδηγούσε σε μεγαλύτερους κινδύνους σε επίπεδο κοινωνικής συνοχής και οικονομίας αφού το αδιέξοδο θα ήταν απόλυτο.

Αν η κυβέρνηση «έχανε» το δημοψήφισμα, θα παρέμενε για να υλοποιήσει ένα σχέδιο το οποίο δηλώνει ότι είναι «ταπεινωτικό» και «εξευτελιστικό»; Με ποια νομιμοποίηση θα συνέχιζε την διαχείριση μιας βαθιάς κρίσης στη βάση μιας συμφωνίας την οποία καταγγέλλει;

Όσα συμβαίνουν δεν έχουν να κάνουν λοιπόν με μια δημοκρατική νομιμοποίηση επιλογών αλλά με ένα σχέδιο παιδαριώδους ανευθυνότητας που οδηγεί σε διχασμό του στυλ «πατριώτες – γερμανοτσολιάδες», «έλληνες-προδότες». Η έξοδος από την κρίση απαιτούσε συνεννόηση. Το σύνολο του ανεύθυνου πολιτικού συστήματος, όμως, κατάφερε όχι μόνο να οδηγήσει σε χρεοκοπία τη χώρα αλλά και να διχάσει βαθιά την κοινωνία, στη βάση του απόλυτου καλού και του απόλυτου κακού.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ καλούμε την κυβέρνηση έστω και στο 12 και 5’ να πάρει πίσω την πρόταση για δημοψήφισμα πριν καταλήξει σε παρωδία και καταστροφή της χώρας. Να υπογράψει άμεσα μια όσο το δυνατόν πιο ισορροπημένη συμφωνία (που δεν θα είναι καλή έτσι κι αλλιώς με δεδομένη πλέον την κατάρρευση της χώρας) αλλά στο μέλλον θα μπορέσει αυτή να αναθεωρηθεί. Για το σκοπό αυτό να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος με τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις για το πώς μπορεί στη συνέχεια να βελτιωθεί η συμφωνία, παρουσιάζοντας πιο ισορροπημένα ισοδύναμα μέτρα για τα οποία θα πρέπει να δουλέψουμε όλοι/ες ώστε να υπάρξουν σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα. Και να θέσει η κυβέρνηση άμεσα ως κύρια προϋπόθεση για την υπογραφή της συμφωνίας την υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου χρηματοδότησης και κινητοποίησης επιπλέον χρηματοοικονομικών εργαλείων για την αναζωογόνηση της οικονομίας, την αντιμετώπιση της  φτώχειας και την απορρόφηση της μεγάλης ανεργίας σε ποιοτικές, βιώσιμες και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας που θα καλύπτουν υπαρκτές κοινωνικές και οικολογικές ανάγκες. Σε δεύτερη φάση, να συζητηθεί η αναδιάρθρωση του χρέους ώστε να γίνει βιώσιμο.

Καλούμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να αναλογιστεί τις ευθύνες που αναλαμβάνει αν υπογράψει την διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος που μπορεί να οδηγήσει τη χώρα σε διχασμό και καταστροφή, αντί στην αναγκαία συμφιλίωση.

Αν η κυβέρνηση επιμείνει στην διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, καλούμε τους πολίτες να ψηφίσουν αλλά έχοντας πλήρη επίγνωση του τι σημαίνει η κάθε επιλογή, να μην ψηφίσουν ξανά βασισμένοι σε ψευδαισθήσεις και ελπίζοντας ότι αυτό το οποίο ψηφίζουν δεν θα είναι αυτό που θα συμβεί. Καλούμε σε αυτή την περίπτωση τους πολίτες να ψηφίσουν την επιλογή εκείνη που κρατάει την Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη και την Ευρωζώνη και της δίνει προοπτικές για το μέλλον μέσα από μεταρρυθμίσεις (που θα προσπαθήσουμε να είναι πράσινες) και αλλαγή νοοτροπίας. Η επιλογή είναι μεταξύ του δυσάρεστου-δύσκολου και του καταστροφικού, δυστυχώς όχι μεταξύ καλού και καλύτερου.

Οι πολίτες δίνοντας άκριτα την πλειοψηφία κατά καιρούς σε κόμματα όπως η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, μετά στο ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, έχουν κιι αυτοί μερίδιο της ευθύνης. Το πολιτικό σύστημα είναι ένας καθρέπτης (και) της άρνησης των πολιτών να αναλάβουμε το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί αλλά και να αντιτάξουμε εναλλακτικές προτάσεις σε λανθασμένες ή καταστροφικές πολιτικές.

Θα επιβιώσουμε μόνο αν συνεννοηθούμε δημοκρατικά για το τι πρέπει να αλλάξουμε και πώς θα συμμετάσχουμε στις αναγκαίες αλλαγές. Ο από μηχανής θεός δεν υπάρχει για να μας σώσει.    

Στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν πάνω από 5000 σκουπιδότοποι κι ανεξέλεγκτες χωματερές, ΧΑΔΑ τις τελευταίες δεκαετίες. Ήταν η "εύκολη λύση". Για ένα μέρος από αυτές, που παραμένουν σε λειτουργία και δεν έχουν αποκατασταθεί, η χώρα πληρώνει - μετά από δυο καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου - 11.000.000 Ευρώ εφάπαξ πρόστιμο και ανά εξάμηνο 14.500.000 Ευρώ με βάση τον αριθμό των ΧΑΔΑ που δεν έχουν κλείσει ή/και δεν έχουν αποκατασταθεί.

Οι χώροι αυτοί θα έπρεπε να έχουν κλείσει για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος. Θα μπορούσαν όμως - κάτι που πολλοί αγνοούν - να αποτελούν και πηγές ανάκτησης υλικών στο πλαίσιο μιας νέας στρατηγικής για τις πρώτες ύλες, που περιλαμβάνει και την "εξόρυξη αποβλήτων". Δηλαδή αντί να εξάγουμε συνεχώς πρώτες ύλες από τη γη, εντείνουμε την ανάκτηση πρώτων υλών από εκεί που έχουν πεταχθεί ως απόβλητα.

Χρειάζεται για τον σκοπό αυτό να γίνουν εκσκαφές, να διαχωριστούν υλικά με διάφορους τρόπους. Όταν ολοκληρωθεί η "εξόρυξη" μπορούν να αποδοθούν οι χώροι για άλλες χρήσεις, ή να μετατραπούν σε οργανωμένους χώρους ταφής των υπολειμμάτων.

Με μια τέτοια στρατηγική, παρόμοιοι χώροι που απειλούν το περιβάλλον θα περιοριστούν και από την άλλη θα εξαλειφθεί η ανάγκη να αναζητούνται τρόποι μεταφοράς απορριμμάτων από την μια άκρη της χώρας στην άλλη. Ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος είχε παρουσιάσει για παράδειγμα ως λύση τη μεταφορά των απορριμμάτων της Τρίπολης στα ορυχεία της...Κοζάνης ή των σκουπιδιών της Σαντορίνης και της Μήλου στον ΧΥΤΑ των Χανίων!

Κι όμως παρόμοια λύση, με ευρωπαϊκή μάλιστα χρηματοδότηση, υπάρχει. Υλοποιείται στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE+ και λέγεται RECLAIM. Αφορά εκσκαφές στην χωματερή του Πολύγυρου και ανάκτηση υλικών από τα θαμμένα εκεί σκουπίδια http://www.reclaim.gr/#!newsletter-june-2015/c1vh8

Για να πώ την αλήθεια δεν είναι καμία ιδιαίτερα πρωτότυπη μέθοδος, δουλεύει εδώ και χρόνια σε πολλές χώρες. Αλλά για την Ελλάδα καινοτομία είναι ακόμα κι αν ανακαλύπτουμε τον τροχό, μάλλον. Την πρακτική αυτή την είχα δει να "δουλεύει" αποτελεσματικά στον Λίβανο, όταν στις αρχές της δεκαετίας 2000-2010 βοηθούσα να διαμορφώσει η χώρα αυτή μια στρατηγική για τη βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης της. Τότε έτρεχε και ένα πρόγραμμα για την εξυγίανση χωματερών που είχαν δημιουργηθεί πάνω σε παραλίες του Λιβάνου, από την απόθεση βουνών από σκουπίδια στη διάρκεια του εμφυλίου και των πολέμων: διαχωρισμός μετάλλων, πλαστικών, αλουμινίου και επεξεργασία του οργανικού υλικού για να μειωθεί ο όγκος του.

Θα μπορούσαν οι τοπικές κοινωνίες - με χρηματοδότηση από διάφορα ευρωπαϊκά προγράμμα, είτε απευθείας είτε μέσω ΠΕΠ και επιχειρησιακών -  να αναπύξουν την υπάρχουσα τεχνογνωσία αλλά και να αξιοποιήσουν τα αποτελέσματα του προγράμματος που τρέχει στη χωματερή Πολύγυρου που απότι λένε οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα θα είναι σε πλήρη λειτουργία από τον Ιούλιο 2015.

Υπάρχει διάθεση για νέες ιδέες και "καινοτομία" ή προτιμάμε ως κοινωνία να βουλιάζουμε στον βούρκο όλο και περισσότερο;