Ανοικτή πρόσκληση των «ΠΡΑΣΙΝΩΝ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ»

Πάμε μαζί;

Για τις εκλογές αλλά κυρίως για το μετά τις εκλογές

Μια πρόταση-πρόσκληση(πρόκληση) από όσους/ες  (και προς όσους/ες) πιστεύουν ότι χρειαζόμαστε ένα σοβαρό, ανοικτό, κοινωνικό, δημοκρατικό  (κι όχι ένα  α-πολιτικό ή κλειστοφοβικό) πράσινο κόμμα όχι μόνο για τις εκλογές που έρχονται αλλά κυρίως για το μετά τις εκλογές.

Επειδή πιστεύουμε ότι το παλιό πέθανε, αλλά το καινούργιο δεν  λέει να γεννηθεί, με όλους τους κινδύνους και τις ανασφάλειες που όπως έγραψε ο Γκράμσι μεσολαβούν στο μεσοδιάστημα, κι επειδή πολλοί από μας πιστεύουμε ότι έχουμε μάθει (και) από τα δικά μας λάθη αναζητούμε πολίτες να πάμε μαζί σε μια νέα προσπάθεια.

Όχι διότι μας κυριαρχούν οι εμμονές της άσκησης πολιτικής ή κατάληψης κάποιας καρέκλας στη Βουλή αλλά επειδή το πολιτικό τοπίο, δηλαδή οι μέχρι τώρα επιλογές του πολίτη, δεν μας ικανοποιούν. Έως και μας φοβίζουν. Έχουμε φθάσει στο πολιτικό αδιέξοδο όπου το μόνο που κυριαρχεί ως πραγματικό δίλημμα είναι φόβος ή οργή, καθώς και το πότε και πόσο νερό θα χρειαστεί να ρίξει ο ΣΥΡΙΖΑ στον λαϊκισμό του ώστε να διαχειριστεί μια πραγματικότητα που (επαν)εμφανίστηκε  μετά τη ραστώνη που καλλιεργούσε η ΝΔ και το Πασοκ ότι το «πρόγραμμα βγαίνει και είμαστε ένα μίλι πριν την έξοδο».

Δεν πιστεύουμε ότι η γέφυρα μεταξύ του παλιού και του νέου θα μπορέσει να χτιστεί από νεοπαγή σχήματα που στηρίζονται αποκλειστικά σε μια μεταφυσική «καθαρότητα» προσώπων και απόψεων. Οι αιτίες της κρίσης είναι πιο πολύπλοκες από τον απλοϊκό διαχωρισμού ανάμεσα στο «παλιό και στο καινούργιο». Ότι είναι παλιό δεν είναι πάντα για πέταμα, ότι είναι νέο δεν είναι αυτομάτως και καλύτερο. Χρειάζονται υπερβάσεις για να φθάσουμε στο νέο – μερικές φορές και προσωπικές. Χρειάζονται βαθιές αλλαγές στην πολιτική, στους θεσμούς, στις αξίες. Η έξοδος αργεί, η επιστροφή στο παρελθόν δεν είναι έτσι κι αλλιώς εφικτή ούτε βιώσιμη. Για να σηκωθούμε ως κοινωνία στα πόδια μας πρέπει να διαμορφώσουμε συμμετοχικά και δημοκρατικά ένα αξιόπιστο, ισορροπημένο, εναλλακτικό σχέδιο διεξόδου από την κρίση.

Πιστεύουμε ότι υπάρχουν και άλλοι/ες που σκέπτονται όπως εμείς. Και είπαμε πως αν δεν  σας αναζητήσουμε τότε πάλι θα κάνουμε μισή δουλειά. Την ξανακάναμε και δεν απέδωσε. Αλλά, αν γίνουμε περισσότεροι /ες κι αν συμφωνήσουμε με δημιουργική διάθεση σε μερικά ζητήματα, μερικές αρχές τότε θα έχουμε κάνει το πρώτο βήμα. Ιδίως  αν πιστεύεις, όπως εμείς, όχι στους πολιτικούς - σωτήρες αλλά στην πολιτική βούληση και συμμετοχή για τη δημιουργία πολιτικών και θεσμών επίλυσης των προβλημάτων. Τα οποία είναι πολύπλοκα, τόσο πολύπλοκα και πολυπαραγοντικά, ώστε να μην αρκεί η βούληση του «κυρίαρχου λαού» ή η εκλογική νίκη ενός κόμματος για να επιλυθούν. Αλλά απαιτείται (και) μια νέα διαδικασία παραγωγής λύσεων.   

Από τον  τρόπο που θα επιλέξουμε να αντιμετωπίσουμε το συνδυασμό κρίσης και πολιτικών ναρκισισμών θα εξαρτηθεί η εικόνα της κοινωνίας μας τα αμέσως επόμενα χρόνια.

Συμφωνείς μαζί μας ότι την εποχή των δικτυώσεων η λύση δεν βρίσκεται στους μοναχικούς δρόμους της «πτωχής πλην τιμίας Ελλάδος» αλλά αντίθετα στην ανάπτυξη ενός ισορροπημένου, κοινωνικά δίκαιου σχεδίου εξόδου από την κρίση, και στην εμβάθυνση όλων μαζί στην πρόκληση για μεγαλύτερη πολιτική, κοινωνική, οικολογική και δημοκρατική ενοποίηση της Ευρώπης; Κι ότι αυτό θα γίνει με επαναχάραξη  των δημοκρατικών θεσμών με στόχο «περισσότερα για περισσότερους»; Με περισσότερη δημοκρατία για περισσότερους, περισσότερες ευκαιρίες για  περισσότερους, περισσότερη κοινωνική και οικολογική δικαιοσύνη για όλες και όλους.

Συμφωνείς μαζί μας ότι όσο συνεχίζουμε να πέφτουμε στην παγίδα αναζήτησης ενός πολιτικού μεσσία που θα λύσει όλα τα προβλήματα μας και εμμονής σε έναν διακομματικό μανιχαϊσμό όπου ο αντίπαλος είναι ο σατανάς και οι πολίτες ψηφίζουν κάθε φορά όχι  γιατί συμφωνούν με το πρόγραμμα ενός κόμματος στην αντιπολίτευση αλλά γιατί θέλουν απλώς να τιμωρήσουν αυτόν που είναι στην κυβέρνηση, τόσο θα παραμένουμε χαμένοι στην κρίση;  

Δεν αυτοψεκαζόμαστε με θεωρίες συνομωσίας. Είμαστε πεισμένοι, αντιθέτως, ότι η έξοδος από την πολλαπλή κρίση θα έρθει αν επαναδιεκδικήσουμε τη θέση μας στον κόσμο, αυτή τη φορά μακριά από έναν κακομαθημένο καταναλωτισμό και από μια αρπακτική στάση απέναντι στον άλλο και απέναντι στο περιβάλλον, δηλαδή με στροφή προς την κοινωνική και οικολογική καινοτομία, την συμμετοχική δημοκρατία, την αλληλεγγύη, την υπεύθυνη οικονομία και τη βιωσιμότητα. 

Συμφωνούμε; Αν ναι, Πάμε μαζί;

Άρθρο μου που δημοσιεύθηκε στις 22/12/2014 στο tvxs.gr  http://tvxs.gr/news/apopseis/anadiataksi-kai-toy-neoy-politikoy-systimatos-gia-na-erthoyn-sto-proskinio-dimioyrgike

Όλες σχεδόν οι χώρες βιώνουν κάποτε κρίσεις. Το κρίσιμο είναι ο τρόπος διαχείρισης κι αντιμετώπισής της. Η Ελλάδα βιώνει εξαιρετικά επώδυνα μια κρίση που ξεκίνησε ως δημοσιονομική αλλά στην πραγματικότητα αποδείχθηκε ότι είναι πολύπλευρη και βαθιά εξαιτίας της ανικανότητας του πολιτικού της συστήματος. Κόμματα και οικονομικοί παράγοντες ήξεραν ότι έρχεται η κρίση αλλά έκαναν ότι δεν έβλεπαν. Ήξεραν ότι αυξάνεται το έλλειμμα και ο δανεισμός, ότι το αναπτυξιακό και οικονομικό μοντέλο δεν ήταν βιώσιμα, ότι τα ασφαλιστικά ταμεία δεν θα άντεχαν μετά το 2011, ότι το δημόσιο συμφέρον και τα δημόσια αγαθά χρησιμοποιούνταν σαν λάφυρα της κομματικής πελατείας.

Μπορεί η κοινωνία να είχε άγνοια των κινδύνων; Ελάχιστοι μπορεί να ισχυριστούν ότι δεν γνώριζαν για την διαφθορά, τον ξέφρενο καταναλωτισμό, την βαθιά οικολογική, οικονομική και κοινωνική κρίση. Κι όμως, τα κόμματα εξουσίας κατάφερναν να συσπειρώνουν το 80-90% των εκλογέων. Πάντα υπήρχε ένα δίλημμα που έπειθε τους πολλούς να ψηφίσουν το ένα από τα δύο κυρίαρχα – τότε - κόμματα ώστε να διώξουν από την καρέκλα το άλλο. Και ήρθε η στιγμή που συνεργάστηκαν τα δυο κόμματα για να συνεχίσουν να κυριαρχούν από κοινού.

Η κρίση είναι επώδυνη όχι μόνο επειδή ήταν από την αρχή πολύ βαθιά. Πολιτικά κόμματα και κοινωνία που δεν τόλμησαν να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο που θα ήταν ισορροπημένο, κοινωνικά δίκαιο, αποτελεσματικό και θα αντιμετώπιζε τα αίτια που οδήγησαν στην πολλαπλή χρεοκοπία της χώρας. Θα μπορούσε να γίνει αυτό στις συνθήκες που επικρατούσαν τέλη 2009, αρχές 2010, όταν έπρεπε να ληφθούν πολύ γρήγορα κρίσιμες αποφάσεις; Γιατί δεν έγινε, όμως, το 2011, το 2012, το 2013, το 2014, έστω με αφορμή την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας;

Μέχρι σήμερα ουσιαστική συζήτηση για το πώς φτάσαμε εδώ και τι πρέπει να αλλάξουμε από όσα μας οδήγησαν στην χρεοκοπία δεν έχει γίνει. Η φωτιά αντί να σβήσει φούντωσε λόγω της λανθασμένης πολιτικής της τρόικας και των κυβερνήσεων. Αντί να αξιολογηθεί η πολιτική αυτή και να γίνουν διορθωτικές κινήσεις κι αναπροσαρμογή της – όπως εξάλλου ζητάει με αποφάσεις του και το Ευρωκοινοβούλιο-, αντί να διαμορφωθεί δηλαδή ένα εναλλακτικό ισορροπημένο σχέδιο μέσα από κοινωνικό διάλογο που θα διασφάλιζε την συμμετοχή της κοινωνίας, επικρατεί μια ακραία πόλωση που δεν έχει σχέση με πολιτική. Ο κίνδυνος να τιναχθούν όλα στον αέρα είναι μεγάλος.

Το παλιό πολιτικό σύστημα κατέρρευσε και προέκυψε ένα νέο, το οποίο, όμως, είναι τρομακτικά ανίκανο και τυχοδιωκτικό. Τι κόμματα εμφανίστηκαν ή δυνάμωσαν μέσα στην κρίση για να αλλάξουν, υποτίθεται, το παλιό πολιτικό σύστημα; Η ρευστοποίηση των παλιών κομμάτων, ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας, οδήγησε στην εμφάνιση  σχημάτων όπως οι «ψεκασμένοι» ΑΝΕΛ (αν και τώρα διαλύονται κομμάτι – κομμάτι) ή οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής (κατηγορούμενοι και για εγκληματικές πράξεις).

Ο Σαμαράς ήθελε με κάθε μέσο την πρωθυπουργία, όπως εξάλλου οι προηγούμενοί του. Έκανε στροφή 180 μοιρών σε σχέση με όσα έλεγε προεκλογικά, υιοθετώντας κι αυτός τον «μονόδρομο» των οριζόντιων και εντελώς άστοχων πολιτικών που κατήγγειλε. Και επιδιώκει με κάθε τρόπο να κρατήσει την καρέκλα – μαζί με τον Βενιζέλο - ακόμα και αν οδηγηθεί η χώρα στην πλήρη καταστροφή.

Με αφορμή την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας βλέπουμε να επαναλαμβάνεται η ιστορία. Δυσωδία, απουσία πολιτικής, πλήρης έλλειψη διάθεσης για στοιχειώδη συνεννόηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ «έρχεται» ακολουθώντας την τακτική Σαμαρά αλλά και των προκατόχων του. Μαζεύει γύρω του ετερόκλητες δυνάμεις. Ξέρει ότι τα πράγματα είναι πολύ άσχημα, θα πρέπει να διαχειριστεί μια κρίση που μπορεί να πάει ακόμα πιο βαθιά. Ανυπομονεί να πάρει την καρέκλα υποσχόμενος πράγματα που ξέρει ότι δεν μπορεί να τηρήσει. Αντί να προετοιμάσει το έδαφος για μια αναγκαία πολιτική και κοινωνική συνεννόηση, κάνει σωρεία λαθών που θα τον φέρουν, μόλις αναλάβει την εξουσία, μπροστά στην ανυπομονησία και στην συνέχεια στην οργή των πολιτών που θα έχουν για άλλη μια φορά διαψευστεί.

Η ΔΗΜΑΡ ανέβηκε και έπεσε πολύ γρήγορα γιατί δεν μπόρεσε να πείσει ότι διαθέτει στοιχειώδη πολιτική πρόταση για έξοδο από την κρίση.

Το ΠΟΤΑΜΙ αναπτύσσεται ως μια κίνηση «light πολιτικής» που έχει δυσανάλογα μεγάλη επικοινωνιακή παρουσία, αδυνατεί, όμως να προτείνει ένα συνεκτικό σχέδιο διεξόδου από την κρίση. Από το «δεν χρειαζόμαστε πρόγραμμα», περνάει στην πολιτική του «αυτονόητου»! Αλλά ποιος αποφασίζει τι είναι «αυτονόητο»;

Η κρίση χτύπησε δυνατά και τους Οικολόγους Πράσινους, που την περίοδο 2008-2011 έδειξαν ότι θα μπορούσαν να παίξουν ρόλο καταλύτη για αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού όχι γιατί ήταν καλοί στην επικοινωνία αλλά γιατί επέμεναν στην διατύπωση λογικών αλλά πραγματικά «ανατρεπτικών» προτάσεων διεξόδου από την κρίση. Δυστυχώς, και το σχήμα αυτό κατελήφθη από έναν μειοψηφικό αλλά αποτελεσματικό ιδιοτελή εσωτερικό μηχανισμό, παρά την εκφρασμένη αντίθεση της πλειοψηφίας των μελών του, κυρίως από την περιφέρεια. 

Η διάλυση του παλιού πολιτικού συστήματος δεν οδήγησε σε μια νέα, δημιουργική αναδιάταξη των πολιτικών συσχετισμών. Αντιθέτως, ενδυνάμωσε ιδιοτελείς, καιροσκοπικές, λαϊκιστικές, τυχοδιωκτικές κι αρχομανείς δυνάμεις που είδαν την κρίση ως ευκαιρία να αποκτήσουν ρόλο, επιρροή και εξουσία. Ποιοτικοί άνθρωποι – και είναι πολλοί – απομακρύνονται από ή δεν στράφηκαν ποτέ προς την πολιτική. Η αντίληψη ότι η πολιτική είναι βούρκος και σήψη κυριαρχεί όλο και περισσότερο σε μια εποχή κατά την οποία απαιτείται ισχυρή πολιτική πρόταση, εναλλακτικό σχέδιο και ουσιαστική συμμετοχή της κοινωνίας για να βγούμε από αυτή την καταιγίδα που διαλύει την κοινωνική συνοχή και την οικονομική βάση της χώρας.

Οι «ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» είμαστε μια μικρή, είναι η αλήθεια, πολιτική δύναμη, αλλά επιμένουμε σε μια άλλη στρατηγική, αυτή της συνένωσης δημιουργικών δυνάμεων της κοινωνίας που επιδιώκουν να μιλήσουν με ειλικρίνεια και να πείσουν με πράξεις τους πολίτες ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο παρελθόν, ο ψεύτικος παράδεισος της προ κρίσης εποχής δεν είναι δυνατόν να ξαναστηθεί. Χρειάζεται να δούμε κριτικά κι αυτοκριτικά το παρελθόν, να αποφασίσουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε σε όλα τα επίπεδα, αξιακό, πολιτικό, δημοκρατικό, οικονομικό, οικολογικό, παραγωγικό, αν θέλουμε να σταθούμε ξανά στα πόδια μας.

Δεν ξέρουμε πώς θα είναι η επόμενη μέρα. Τέλη Ιανουαρίου 2015 φαίνεται ότι θα έχουμε εκλογές. Κάποιοι τρέχουν να μπουν σε κάποια από τις κομματικές στέγες για να διασωθούν. Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ προτείναμε 7 σημεία  που θα οδηγούσαν σε κάποια συνεννόηση - μέσα από συμφωνία για βαθιές πολιτικές αλλαγές - και σε σχέδιο για επίλυση κρίσιμων προβλημάτων της κοινωνίας και, στη βάση αυτή, εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας http://prasinoi.gr/protasi-proedros/. Δεν φαίνεται πιθανόν να επικρατήσει μια παρόμοια πολιτική. Ο Σαμαράς κάνει κινήσεις «συνεννόησης» που αποσκοπούν μόνο στην προετοιμασία κλίματος εν όψει εκλογών και ο ΣΥΡΙΖΑ τα «παίζει όλα για όλα» για να πάμε άμεσα σε εκλογές. 

Έχει φτάσει άραγε η ώρα και μπορούμε να πούμε ως κοινωνία τέρμα στις ψεύτικες υποσχέσεις, στους «ψεκασμένους» που υποτίθεται ότι κάνουν πολιτική και παίζουν «τον καλύτερο ρόλο στη ζωή τους», στους λαϊκιστές που δεν διστάζουν να υπόσχονται τα πάντα προκειμένου να «πιάσουν την καλή» εκλογικά, σε όσους σπέρνουν τον φόβο γιατί θεωρούν ότι έτσι θα παραμείνουν στην καρέκλα που διαλύεται; Έχει έρθει η ώρα να αναδιαταχθεί και το «νέο» πολιτικό σκηνικό, μέσα από την διάλυσή του, ώστε να έρθουν στο προσκήνιο, επιτέλους, δημιουργικές δυνάμεις;

Επικαιροποιημένο το άρθρο μου που δημοσιεϋθηκε στις 22/12/2014 στην Athens Voice

Η πρώτη και η δεύτερη ψηφοφορία έληξαν. Το διάγγελμα του πρωθυπουργού πρόσθεσε κάποιους ψήφους υπέρ του Σταύρου Δήμα, αλλά δεν θα διασφαλίσει 180 βουλευτές στην τρίτη ψηφοφορία. Μια καλή πρόταση δεν μπορεί να οδηγήσει από μόνη της σε εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας από την σημερινή Βουλή, αφού δεν «ουδετεροποιείται» σε σχέση με τις πολιτικές συνθήκες. Η κυβέρνηση έκανε τα πάντα για να την «κάψει» (απουσία διαβούλευσης και συνεννόησης για αλλαγές σε πολιτικές, επιδίωξη ακραίας πόλωσης), ενώ η αντιπολίτευση θέλει οπωσδήποτε εκλογές (χωρίς να αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει ως κυβέρνηση, αν δεν εξασφαλίσει ευρύτερη συναίνεση).

Η πολιτική ζωή πολώνεται με ακραίο τρόπο. Αντί για ισορροπημένες πολιτικές αλλαγές ώστε να βγούμε από την κρίση αλλά και τα πολιτικά αδιέξοδα με ενισχυμένη την κοινωνική συνοχή, πάμε σε εκλογές - στις 25 Ιανουαρίου 2015 (;) με κυρίαρχο τον φόβο ή την οργή, αλλά όχι πολιτικά επιχειρήματα και πολιτικές επιλογές. Μέχρι τις εκλογές θα υπάρξουν επικοινωνιακές κινήσεις από τις διάφορες πλευρές αλλά ελάχιστες ουσιαστικές κινήσεις για συνεννόηση.

Παρά τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης δεν βρισκόμαστε κοντά στην έξοδο από την κρίση. Παρά τις διαβεβαιώσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι θα παίζει νταούλι και όλοι οι άλλοι θα χορεύουν στον ρυθμό της όταν θα πάρει την κυβέρνηση, κάτι τέτοιο δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. Είτε βγει πρόεδρος Δημοκρατίας μέσα σε κλίμα καταστροφικής αντιπαράθεσης είτε πάμε σε πολωμένες εκλογές τα πράγματα θα είναι πολύ δύσκολα.

Πρέπει να αλλάξει η κυρίαρχη, σήμερα, πολιτική γιατί είναι αδιέξοδη. Αυτό απαιτεί ευρύτερο διάλογο σε κοινωνικό επίπεδο για εναλλακτικό σχέδιο. Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι τα «κόμματα εξουσίας» δεν πείθουν την κοινωνία. Μόνο 20-30% των πολιτών συμφωνεί έστω και λίγο με τις πολιτικές που ακολουθεί η κυβέρνηση. Το ίδιο ισχύει και με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Το μπόνους των 50 εδρών εξασφαλίζει πλειοψηφία στη Βουλή, όχι στην κοινωνία.

Ο ορισμός ημερομηνίας εκλογών και η είσοδος κάποιων στην κυβέρνηση δεν λύνει τα προβλήματα. Οι "ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ" προτείναμε 7 σημεία για μετατροπή της εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας σε καταλύτη για ευρύτατη συμφωνία - μεταξύ δημοκρατικών κομμάτων, κοινωνικών - επαγγελματικών φορέων και αυτοδιοίκησης, στο πλαίσιο ενός νέου σχεδίου για έξοδο από την κρίση.

Η κυβέρνηση είναι πιθανόν τώρα να τα «χάσει» όλα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απίθανο να έχει 151+ έδρες ακόμα και αν είναι πρώτο κόμμα και την πλειοψηφία στην κοινωνία για βαθιές αλλαγές, που είναι πράγματι αναγκαίες, πολύ περισσότερο που ελάχιστοι πιστεύουν ότι διαθέτει πειστικό εναλλακτικό σχέδιο. Θα βρεθεί σύντομα στην ίδια κατάσταση που βρέθηκε ο Σαμαράς, που επιδίωκε - με κάθε τρόπο - να γίνει πρωθυπουργός. 

Η έξοδος από την κρίση και τις πολιτικές σκληρής λιτότητας δεν θα είναι μια διαδικασία αυτοματισμού ούτε θα επιτευχθεί στη βάση επικοινωνιακών κινήσεων των κομμάτων. Προϋποθέτει διαμόρφωση ενός ισορροπημένου, κοινωνικά δίκαιου, αποτελεσματικού και ώριμου σχεδίου διεξόδου από την κρίση, ευρύτερα αποδεκτού, που θα έχει διαμορφωθεί μέσα από διάλογο όχι μόνο μεταξύ κομμάτων αλλά και κοινωνικών-επαγγελματικών φορέων κι αυτοδιοίκησης. Χρειάζεται χάραξη ξεκάθαρης στρατηγικής που να συνδέει την δημοσιονομική εξυγίανση με την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης, ανάπτυξη μιας κοινωνικά-οικολογικά βιώσιμης οικονομίας, προστασία του περιβάλλοντος κι αντιμετώπιση της φτώχειας - ανεργίας. Ότι δεν έγινε μέχρι τώρα, δηλαδή.

Η εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας θα μπορούσε να είναι ευκαιρία για βαθιές αλλαγές σε επίπεδο πολιτικής κουλτούρας, λειτουργίας θεσμών, κοινωνικού διαλόγου, στρατηγικής με στόχο την επίλυση σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πολίτες. Όπως εξελίσσεται, η αντιπαράθεση θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη κρίση.

Επαναφέρουμε την πρότασή μας για μια συμφωνία που θα βασίζεται σε 7 σημεία που θα μπορούσαν, τα περισσότερα, να αποτελέσουν βάση μια ευρύτερης συναίνεσης – ακόμα και μετεκλογικά, αν δεν μπορέσουν τα κόμματα να συμφωνήσουν από πριν:

1. Μίνιμουμ συμφωνία για τομείς που απασχολούν τους πολίτες:

 - Προσαρμογή των δημοσιονομικών πολιτικών ώστε να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή και μια βιώσιμη οικονομία

- Πρόσβαση όλων σε αποτελεσματικό, δίκαιο δημόσιο σύστημα υγείας

- Σχέδιο αναζωογόνησης της οικονομίας  και δημιουργίας βιώσιμων, αξιοπρεπών και κοινωνικά χρήσιμων θέσεων εργασίας σε συνδυασμό με «εγγυημένο εισόδημα αξιοπρεπούς διαβίωσης»

- Κοινωνικά δίκαιο φορολογικό σύστημα εργαλείο αναζωογόνησης της οικονομίας

 - Προώθηση κοινωνικής, αλληλέγγυας οικονομίας κι ενίσχυση της καινοτομίας στις ΜΜΕ

- Σχέδιο "ενεργειακής μετάβασης»

- Διαμόρφωση μιας ισορροπημένης πολιτικής μετανάστευσης κι ασύλου  

- Σχέδιο προστασίας κι αναβάθμισης του φυσικού και πολιτισμικού  περιβάλλοντος 

- Διασφάλιση δικαιωμάτων νέων  

- Αντιμετώπιση της χρεοκοπίας νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τρόπο κοινωνικά δίκαιο, βιώσιμο και με βάση τη συνολική κινητή- ακίνητη περιουσία των υπόχρεων.

- Στοχευμένες πολιτικές κοινωνικής ένταξης

- Μέτρα για κοινωνική κατοικία και κοινωνικό ενοίκιο 

- Περιφερειακή συγκρότηση της χώρας κι αναδιοργάνωση της διοίκησης, 

- Συνεκτικό σχέδιο στήριξης κι αναβάθμισης της εκπαίδευσης και της παιδείας, στήριξης οικολογικής και κοινωνικής έρευνας και καινοτομίας.

Αυτή η συμφωνία θα πρέπει να αποτελέσει το δεσμευτικό κυβερνητικό πρόγραμμα μιας ευρείας κυβέρνησης - με συμμετοχή προσώπων από διαφορετικά κόμματα και κοινωνικούς χώρους- που θα δεσμευτεί να υλοποιήσει την πολιτική συμφωνία μέχρι τις εκλογές (ή μετεκλογικά).

2. Δέσμευση των κομμάτων ότι η επόμενη Βουλή θα είναι αναθεωρητική κι έναρξη της διαδικασίας

3. Ορισμός ημερομηνίας διεξαγωγής εθνικών εκλογών τον Νοέμβριο 2015.

4. Δημιουργία ευρείας επιτροπής διαπραγμάτευσης για τη βιωσιμότητα χρέους και έξοδο από τις πολιτικές λιτότητας με αυξημένο ρόλο ΣΥΡΙΖΑ και κοινωνικών φορέων.

5. Αλλαγή εκλογικού νόμου, κατάργηση μπόνους 50 εδρών. 

6. Έγκριση από τη Βουλή ανεξάρτητης επιτροπής διερεύνησης των αιτιών και συνθηκών που οδήγησαν στη χρεοκοπία κι αξιολόγησης των πολιτικών διαχείρισης της κρίσης. Κατάθεση της έκθεσης στη Βουλή τον Σεπτέμβριο 2015.

7. Αξιοποίηση των 2 εκθέσεων του Ευρωκοινοβουλίου της 13/3/2014 που αξιολογούν την τρόικα και τις πολιτικές δημοσιονομικής εξυγίανσης με στόχο την οικοδόμηση μιας νέας σχέσης μεταξύ ΕΕ και Ελλάδας. Διαμόρφωση ευρύτερων συμμαχιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Οι «ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» καλούμε τους πολίτες να σκεφτούν πώς παράγεται αυτό που θα αγοράσουν τώρα στις γιορτές αλλά κι αν πράγματι το χρειάζονται. Ο τρόπος που ψωνίζουμε έχει άμεση σχέση με τις συνθήκες εργασίας, τα εργασιακά κι ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος αλλά ακόμα και με την κατάσταση της οικονομίας στις διάφορες χώρες.

Για παράδειγμα, πρόσφατη έρευνα του BBC [1]διαπιστώνει «φτωχή αντιμετώπιση των εργαζομένων της APPLE σε κινέζικο εργοστάσιο Pegatron στη Shanghai που κατασκευάζει τοiPhone 6: μεταξύ άλλων εξαντλητική εργασία 12 ή και περισσότερων ωρών (συνολικά εβδομάδα 55 ωρών), συνεχή εργασία για 18 μέρες χωρίς ρεπό και πολλά άλλα. Η εκπομπή αποκαλύπτει, επίσης, στο νησί Bangka της Ινδονησίας επικίνδυνη παιδική εργασία και παιδιά που σκάβουν με τα χέρια σε παράνομα ορυχεία που εξορύσσουν μέταλλα τα οποία φτάνουν στην αλυσίδα προμηθειών της εταιρίας για τις ηλεκτρονικές συσκευές της, ανακατωμένα με μέταλλα από νόμιμα ορυχεία.

Η Apple προσπαθεί να διασκεδάσει τις καταγγελίες, αλλά οι φτωχές συνθήκες εργασίας σε εργοστάσια που δούλευαν για λογαριασμό της APPLE ήρθαν στο φως της δημοσιότητας το 2010, όταν 14 εργαζόμενοι στο Foxconn, το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων για την Apple, είχαν αυτοκτονήσει, σύμφωνα με καταγγελίες λόγω άσχημων συνθηκών εργασίας.

Οι αποκαλύψεις αυτές του BBC είναι φυσικά η κορυφή του παγόβουνου. Σημαντικό ποσοστό πολιτών ενδιαφέρεται πλέον για τις συνθήκες παραγωγές των ηλεκτρονικών συσκευών τους, των ρούχων ή των παπουτσιών τους. Οργανώσεις πολιτών αλλά και κριτικοί δημοσιογράφοι ερευνούν τα τελευταία χρόνια τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιδόσεις μεγάλων εταιριών. Ιδιαίτερα στον τομέα των ηλεκτρονικών πολλές έρευνες στοχεύουν στο να ρίξουν φως στις συνθήκες παραγωγής προϊόντων όχι μόνο της  APPLE αλλά και της Microsoft ή της Samsung  στα εργοστάσια τους στην Κίνα ή σε άλλες περιοχές. Έρευνες έχουν εντοπίσει μέταλλα - για εξαρτήματα ηλεκτρονικών συσκευών - μέσω της πώλησης των οποίων χρηματοδοτούν τις επιχειρήσεις τους ένοπλες ομάδες στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.  Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα [2], δείχνει ότι οι μισές μόνο εταιρίες ηλεκτρονικών έχουν καλή γνώση όλων των σταδίων παραγωγής των προϊόντων τους (ιχνηλασιμότητα). Οι μισές έχουν γνώση μόνο του τελευταίου σταδίου παραγωγής.

Η πίεση των πολιτών οδηγεί τις επιχειρήσεις στην διερεύνηση των πηγών προέλευσης των υλικών που χρησιμοποιούν ώστε να μην προέρχονται αυτά από παράνομα ορυχεία ή ορυχεία με απάνθρωπες ή καταστροφικές για το περιβάλλον συνθήκες εργασίας ή να μην είναι πηγή χρηματοδότησης  ένοπλων ομάδων.

Η παγκοσμιοποίηση άνοιξε τα σύνορα σε κάθε είδους προϊόντα και υπηρεσίες.  Οι πολίτες στον βιομηχανικό κόσμο κάνουν ουρές για να αγοράσουν καταναλωτικά προϊόντα, χωρίς να γνωρίζουν τις συνθήκες εργασίες και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής αυτών των προϊόντων. Όμως αν καταναλώσουμε χωρίς να νοιαζόμαστε για τις επιπτώσεις των επιλογών μας, σκάβουμε τον λάκκο μας μόνοι μας. Τα χαμηλά μεροκάματα, η απουσία μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος, ακατάλληλες πρώτες ύλες και απάνθρωπες συνθήκες εργασίας στην Κίνα ή σε άλλες χώρες, παιδική εργασία κρύβονται συχνά πίσω από «φτηνά» προϊόντα, που επιλέγουν χωρίς να το πολυσκεφθούν οι καταναλωτές. Με μόνο κριτήριο το «πιο φτηνό», οι καταναλωτές «ψηφίζουν» υπέρ της απορρύθμισης των εργασιακών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών κανόνων που επιλέγουν συνήθως να επιβάλλουν στο πλαίσιο του «ανταγωνισμού» με τα κινέζικα ή άλλα προϊόντα οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Χάνονται με αυτό τον τρόπο όμως στον τόπο μας θέσεις εργασίας και ολόκληροι οικονομικοί κλάδοι ενώ κατεδαφίζεται το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο. 

Η απορρύθμιση και η εσωτερική υποτίμηση δεν είναι η απάντηση στις συνθήκες που δημιούργησε μια παγκοσμιοποίηση χωρίς κανόνες. Οι «ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» υποστηρίζουμε ότι υπάρχει μια διαφορετική στρατηγική, ενώ οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν θέσει ψιλά στις προτεραιότητές τους την ενσωμάτωση των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων και της περιβαλλοντικής προστασίας σε όλες τις εμπορικές σχέσεις.

Αντί οι ευρωπαϊκές χώρες να αποδομούν το κοινωνικό μοντέλο επιδιώκοντας να ανταγωνιστούν τα φτηνά προϊόντα που προέρχονται από την Κίνα ή άλλες χώρες - λόγω των φτωχών συνθηκών εργασίας, κοινωνικής και περιβαλλοντικής προστασίας – πρέπει να απαιτούν, στο πλαίσιο των  εμπορικών συμφωνιών της ΕΕ με τις τρίτες χώρες, την τήρηση προτύπων περιβαλλοντικής και κοινωνικής προστασίας και άνοδο της ποιότητα ζωής καθώς κι αυστηρή εφαρμογή των κανόνων του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας για όλα τα προϊόντα που εισέρχονται στην ευρωπαϊκή αγορά. Οι δημόσιες αρχές (κεντρικό κράτος, αυτοδιοίκηση) αλλά και οι επαγγελματικοί και κοινωνικοί φορείς πρέπει να εντάξουν στις προμήθειες αγαθών και υπηρεσιών κοινωνικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, αντί να επιδιώκουν το πιο φτηνό. Το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει, όπως εξάλλου και κατάλληλα συστήματα πιστοποίησης. Απαιτείται, όμως, πολιτική βούληση κι εκπαίδευση του προσωπικού που προετοιμάζει τις διάφορες προκηρύξεις και συμβάσεις. 

Όμως και οι πολίτες έχουν ρόλο. Αντί, με τις αγορές μας να διευκολύνουμε πρακτικές και πολιτικές που τελικώς οδηγούν στην επιβολή κινέζικων μεροκάματων και στην καταπάτηση των εργασιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων για να μπορούμε να καταναλώνουμε φτηνά, είναι καλύτερα να αναπτύξουμε κριτική στάση ως «καταναλωτές», να ψάχνουμε αν χρειαζόμαστε πράγματι όλα αυτά που αγοράζουμε αλλά και πώς φτιάχνονται αυτά που αγοράζουμε. Να γίνουμε, δηλαδή, πιο ενεργοί πολίτες και να συμμετέχουμε στους παγκόσμιους αγώνες για καλύτερες συνθήκες ζωής για όλους τους κατοίκους του πλανήτη.

[1] Δείτετηνεκπομπή BBC Panorama: “Apple'sBrokenPromisesonBBC” http://www.bbc.com/news/business-30532463 ήBBCiPlayer.

[2] Διαβάστε την έκθεση http://www.free2work.org/trends/electronics/Free2Work-Electronics-Ratings-2014.pdf