Η Ομιλία του Φίλιπ Λάμπερτς στο συνέδριο του Eυρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος– Αθήνα 7/11/12.

Αγαπητοί φίλοι,

Εισαγωγή

Σχεδόν δέκα χρόνια πέρασαν από τότε που μου δείξατε την εμπιστοσύνη σας, εκλέγοντας με για πρώτη σ΄αυτό που ήταν τότε γνωστό ως Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας των Πράσινων Κομμάτων. Δύο φορές κατά σειρά ανανεώσατε αυτή την εμπιστοσύνη κάνοντάς με συμπρόεδρο του κόμματός μας. Επιτρέψτε μου να σας ευχαριστήσω, ακόμη μια φορά, για την εμπιστοσύνη αυτή, η οποία πράγματι είναι κατά τη γνώμη μου η ραχοκοκαλιά κάθε σημαντικού ανθρωπίνου επιτεύγματος και την έχω στο κέντρο της ζωής  μου.

Θα μπορούσα να διαθέσω λίγο χρόνο αναλογιζόμενος μαζί σας όσα εμείς, οι Ευρωπαίοι Πράσινοι, πετύχαμε στη διάρκεια της δεκαετίας που πέρασε. θα προτιμήσω να σας αφήσω να το σκεφτείτε και να το αποτιμήσετε μόνοι σας.  Πάντως, και στο βαθμό που αφορά εμένα, ένα πράγμα που ξεχωρίζει στη μνήμη μου , είναι η ικανότητά μας, εννιά  μήνες μετά το ξέσπασμα της χειρότερης οικονομικής κρίσης από το 1929, να βγούμε νικητές στις Ευρωπαϊκές εκλογές του 2009.
Μέχρι τότε οι Πράσινοι  θεωρούνταν κάτι σαν πολυτέλεια που οι κοινωνίες μπορούν να απολαμβάνουν στους καλούς καιρούς, τότε 7% των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μας είδαν ως ανθρώπους άξιους εμπιστοσύνης σε καιρούς κρίσης.

Σκιαγραφώντας το σκηνικό

Έκτοτε η θύελλα έχει καταστεί χειρότερη. Ξεκινώντας από δημοσιονομική η κρίση διαμορφώθηκε σε ευρύτερα οικονομική και τελικά κοινωνική. Σύμφωνα με την Γιούροστατ, το 2010, 115 εκατομμύρια ευρωπαίοι, δηλαδή το 23% των πολιτών μας, βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και το 27% των παιδιών κάτω των 18 ετών.  Και αυτά συνέβαιναν δύο χρόνια πριν. Φυσικά όλοι έχουμε κατά  νουν τα επίπεδα της νεανικής ανεργίας να περνούν το 50% στην Ελλάδα και την Ισπανία. Αλλά τι να πούμε και για το 40% των Βουλγάρων, των Ρουμάνων, των Λετονών που βρίσκονται στο χείλος της εκπτώχευσης; Ακόμη και στις πλούσιες Γαλλία και Γερμανία σχεδόν το ένα πέμπτο του πληθυσμού αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας. Εξάλλου το να έχεις μια δουλειά δεν εξασφαλίζει πια μια αξιοπρεπή ζωή. Στην Ευρώπη έχουμε όχι λιγότερο από το 8,2 των εργαζομένων φτωχούς. Σίγουρα, αυτό δεν είναι αποκλειστικά ευρωπαϊκό φαινόμενο. Παρότι εκατοντάδες εκατομμύρια έχουν βγει από τη φτώχεια στις αναδυόμενες χώρες, όπως ο ίδιος ο ΟΟΣΑ προειδοποίησε σε μια εκτενώς γνωστή έκθεση πέρυσι, οι ανισότητες καλπάζουν σ’ όλο τον κόσμο.

Εν τω μεταξύ, ο ήχος από ένα άλλο ξυπνητήρι ακούγεται: με αυξανόμενο ρυθμό ξεπερνάμε την φέρουσα ικανότητα του πλανήτη μας. Αν όχι τίποτ’ άλλο οι ετήσιες συνδιασκέψεις των Ηνωμένων Εθνών μας υπενθυμίζουν ότι προχωρεί μια μη ελεγχόμενη  κλιματική αλλαγή. 

 Ωρολογιακές βόμβες

Εκρηκτικές ανισότητες και μια ανεξέλεγκτη πορεία του οικολογικού αποτυπώματος είναι οι δύο ωρολογιακές  βόμβες που μπορεί να κοστίσουν στην ανθρωπότητα την ίδια της την ύπαρξη στο διαστημόπλοιο γη μέσα στον 21^ο αιώνα. Η απάντησή μας σ’ αυτές τις δύο υπαρξιακές προκλήσεις, που σημαίνει να διασφαλίσουμε τις συνθήκες για μια αξιοπρεπή ζωή για όλους – όχι  μόνο για το 20% ή για το 1%- και να το κάνουμε αυτό μέσα στα φυσικά όρια του πλανήτη μας, θα είναι αποφασιστική όσον αφορά την τελική μας επιβίωση.  Στ’ αλήθεια, δεν πρέπει να σφάλλουμε: όταν ο κοινωνικός ιστός διαρραγεί και (ή) οι φέρουσα ικανότητα του περιβάλλοντός μας ξεπερασθεί, η βία, είτε της φύσης είτε των ανθρώπων, πλησιάζει επικίνδυνα.

Να γιατί αυτός ο αιώνας είναι δικός μας. Τώρα είναι η ώρα που οι Πράσινοι πρέπει  να σταθούμε στο ύψος της ιστορικής μας ευθύνης. Από τότε που εμφανιστήκαμε ως πολιτική δύναμη, είμαστε εκείνοι που διέγνωσαν καλύτερα τις θεμελιώδη σφάλματα του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου και την ζώνη κινδύνου στην οποία αυτό μας έσπρωχνε.  Η πρόκληση μπροστά  μας είναι να γίνουμε παίκτες – κλειδιά στην ανάδυση των λύσεων που θα καταστήσουν ικανές τις κοινωνίες  μας να φέρουν σε πέρας την αλλαγή «παραδείγματος» από την οποία η ίδια η ύπαρξη της ανθρωπότητας εξαρτάται.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΚΗΝΙΚΟ

Στην παρούσα συγκυρία η Ευρώπη κυριαρχείται ακόμη από δεξιόστροφες – συντηρητικές πλειοψηφίες. Φαίνεται σαν αυτοί οι οποίοι κατά βάση οικοδόμησαν την οικονομική σκέψη που μας οδήγησε στο χάος διατηρούν σε σοβαρό βαθμό την εμπιστοσύνη μιας σχετικής πλειοψηφίας των συμπολιτών μας.  Υποτίθεται ότι στην αριστερά οι Σοσιαλδημοκράτες ακόμη μάχονται να παράσχουν ένα συμπαγές αντίβαρο, ομολογουμένως, καθώς οι περισσότεροι από αυτούς υιοθέτησαν την οικονομική ορθοδοξία της δεκαετίας του 90, είναι δύσκολο να θεωρηθούν ως πραγματική πολιτική εναλλακτική λύση.  Δεξιά και αριστερά, τα «ρεάλ πολιτίκ» κόμματα παραμένουν προσκολλημένα σ’ αυτό που μπορεί να θεωρηθεί σημείο  «G» του συστήματος. G – Growth – η ανάπτυξη ως ο βασιλικός δρόμος για την έξοδο από τα προβλήματα. Η μόνη τους διαφορά έγκειται στο πως θα την πυροδοτήσουν: η δεξιά θα έλεγε «κόψτε τις δημόσιες δαπάνες και τους μισθούς» ενώ η αριστερά θα έλεγε….όχι κάτι τρομερά διαφορετικό, εκτός πιθανόν ,από το να απαλύνει το χρονοδιάγραμμα και την κατανομή των βαρών.

Ένα ζήτημα που προκαλεί σοβαρή ανησυχία είναι το αυξανόμενο ακροατήριο  των ριζοσπαστικών τάσεων και στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος. Γραμμή του είναι η υποδαύλιση του φόβου και της οργής των πολιτών, μέσω της προβολής απλοϊκών απαντήσεων. Στα δεξιά, η γραμμή τους ακούγεται κάτι όπως «ας χτίσουμε τείχη γύρω από την περιοχή μας ή την χώρα μας, ας διώξουμε εκείνους που δεν ανήκουν εδώ και ας απολαύσουμε μια καλή ζωή μονώνοντας τους εαυτούς  μας από εκείνους που είναι φτωχότεροι από μας λόγω της τεμπελιάς τους, της διαφθοράς….». Στην αριστερά, θα ακουγόταν μάλλον κάτι σαν ‘’ας επαναστατήσουμε ενάντια στο σύστημα και ας ελπίσουμε ότι θα τσακιστεί από τη δύναμή μας ή υπό το βάρος των ίδιων του των αντιφάσεων, ώστε αύριο να χτίσουμε ένα λαμπρό μέλλον.

Αυτό που παραμένει καθαρό, εντούτοις, είναι ότι οι «λύσεις» που υποστηρίζονται και υλοποιούνται από εκείνους που αποκαλώ «ρεαλιστές» που κυριαρχούν στην παραγωγή πολιτικής στην Ευρώπη δεν μοιάζουν μνα μας οδηγούν σε επιτυχή έξοδο από την κρίση. Οι ανισότητες συνεχίζουν να μεγαλώνουν και το οικολογικό μας αποτύπωμα δεν μειώνεται. Με τα ίδια τους τα κριτήρια αποτυγχάνουν. Εξίσου όμως, η ικανότητα εκείνων που αποκαλώ «ριζοσπάστες» μοιάζει απατηλή.

Σ΄ αυτό το σκηνικό πως πορευόμαστε εμείς οι Πράσινοι; Ας αναγνωρίσουμε ότι ενώ Πράσινοι εμφανίζονται εδώ και εκεί ανά τον κόσμο, απέχουμε πολύ από του να είμαστε ικανοί να καθορίσουμε την ατζέντα, για  να μην πω τίποτα για την πολιτική στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Στην Ευρώπη, αν οι ευρωπαϊκές εκλογές επρόκειτο να διεξαχθούν αύριο, ελάχιστοι θα στοιχημάτιζαν ότι θα ήμασταν ικανοί να επαναλάβουμε την σχετική επιτυχία του 2009. Η παρουσία μας στο νότιο και ανατολικό μέρος της ηπείρου παραμένει εμβρυική, ενώ σε πολύ λίγες περιοχές έχουμε τη δύναμη να υπερβούμε το 10% και σε καμιά, προς το παρόν, δεν μπορούμε να χτυπήσουμε ποσοστά της τάξης του 20-25%, που θα μας επιβεβαίωναν ως παίκτες της «πρώτης εθνικής» και που, επιτρέψτε μου να το υπογραμμίσω, πρέπει να είναι η φιλοδοξία μας.