Οι Πράσινοι και ο ρόλος τους στην Ελλάδα και την Ευρώπη την εποχή της κρίσης

Ένα χρόνο εντατικής δουλειάς στο Ευρωκοινοβούλιο γιόρτασε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων/ ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, με φίλους και γνωστούς που συγκεντρώθηκαν στο Οικολογικό Πολιτιστικό Κέντρο στα Άνω Πατήσια και ξεναγήθηκαν σε έκθεση πόστερς με τις πολιτικές παρεμβάσεις που έγιναν[1], αφισών από τις πολυάριθμες εκδηλώσεις που έγιναν αυτό το χρόνο, ενώ είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν και σε μια πολύ ενδιαφέρουσα πολιτική συζήτηση.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Νίκος Χρυσόγελος που αναφέρθηκε στα κρίσιμα διλήμματα τα οποία αντιμετωπίζουν σήμερα οι ευρωπαϊκές κοινωνίες και ιδιαίτερα η ελληνική και πώς συνδέονται με την πράσινη στροφή της οικονομίας, την κοινωνική συνοχή, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση αλλά και η αναζήτηση πρακτικών λύσεων για τους ανθρώπους που βρίσκονται στα όρια επιβίωσης:  για παράδειγμα πώς συνδέεται η υγεία με την ενέργεια, ή πώς οι περιβαλλοντικές πολιτικές δίνουν λύσεις στο πρόβλημα της ανεργίας, θέτοντας την πράσινη πολιτική στο κέντρο των εξελίξεων στην Ευρώπη.

Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Γιώργος Καμίνης, δήμαρχος Αθηναίων που μίλησε για τα προβλήματα της πόλης των Αθηναίων και τις δομές κοινωνικές αλληλεγγύης που χρειάζεται.  Οι περιφερειακοί σύμβουλοι με την Αττική Οικολογική Απάντηση Κώστας Διάκος και Γιώργος Δημαράς αναφέρθηκαν στην Ευρώπη των Περιφερειών και το ρόλο ενός πράσινου κόμματος στις νέες προκλήσεις που ανοίγονται μπροστά μας μέσα στην περιφερειακή αυτοδιοίκηση και την Ευρώπη. Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σεισμολόγος, τόνισε ότι οι Πράσινοι είναι ένα αντι-συστημικό κόμμα, γιατί έχουν σημαντικές θέσεις για τους θεσμούς που δεν έχουν όλα τα άλλα κόμματα αλλά και τις εφαρμόζουν.  

Η Κωνσταντίνα Κοσμίδου, μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων δήλωσε την αμέριστη εκτίμηση κι εμπιστοσύνη των Οικολόγων Πράσινων για το έργο του Νίκου Χρυσόγελου στο Ευρωκοινοβούλιο. Επιπλέον, μετέφερε τον χαιρετισμό του Μ. Τρεμόπουλου, συντονιστή σήμερα της Εκτελεστικής Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων, και πρώτου Ευρωβουλευτή τους.

Ακολούθησε το κύριο πάνελ συζήτησης στο οποίο συμμετείχαν ο Γρηγόρης Τσάλτας, πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου, η Θεοδώτα Νάντσου, συντονίστρια πολιτικής του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) Ελλάς, η Ιωάννα Περτσίδου, ΜΚΟ PRAKSIS και ο Χριστόφορος Βερναρδάκης, Επίκουρος Καθηγητής πολιτικών επιστημών στο ΑΠΘ και διευθυντής της VPRC. 

Ο Γρηγόρης Τσάλτας συνέδεσε την κρίση με το γεγονός ότι για το ελληνικό κράτος δεν είναι σαφές τι αποτελεί ανάπτυξη σήμερα, είναι προσκολλημένο σε εντελώς ξεπερασμένες αντιλήψεις. Αναφέρθηκε στην ανάγκη ενός νέου Κοινωνικού Συμβολαίου με την κοινωνία, το οποίο θα καθορίζει τι είναι ανάπτυξη και τι ορίζει τις κατευθύνσεις για το μέλλον. Τόνισε ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ υπάρχει ανάγκη για ένα Πράσινο κόμμα αφού το κρίσιμο ζήτημα είναι πως συνδυάζονται η βιώσιμη οικονομία, η περιβαλλοντική προστασία και η κοινωνική συνοχή.

Η Θεοδώρα Νάντσου αναφέρθηκε στην υποβάθμιση περιβαλλοντικών πολιτικών σε όλο τον Ευρωπαϊκό Νότο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία. Χώρες όπως η Βρετανία αλλά και η Γαλλία και Γερμανία πιέζουν ώστε να ξηλωθούν οι περιβαλλοντικές πολιτικές τις οποίες έχει καταφέρει να θεσμοθετήσει η ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια. Τόνισε τα προβλήματα που αυτή η στρατηγική θα φέρει, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Ιωάννα Περτσίδου, φέρνοντας ως παραδείγματα συγκεκριμένα προγράμματα της PRAKSIS επιχειρηματολόγησε για την ανάγκη σχεδιασμού εξατομικευμένων κοινωνικών υπηρεσιών οι οποίες μπορεί έτσι να είναι πιο αποτελεσματικές και ταυτόχρονα να εξοικονομούν πόρους που τόσο μεγάλη είναι η έλλειψη τους σήμερα. Μίλησε επίσης για τα μακροπρόθεσμα οφέλη της κοινωνίας από προγράμματα κοινωνικής συνοχής.

Τέλος, ο Χριστόφορος Βερναρδάκης αναφέρθηκε στις κοινωνικές τάσεις που ορίζουν σήμερα την ανάγκη ενός πράσινου κόμματος. Η πράσινη ψήφος έχει κατά την ανάλυσή του δύο αφετηρίες, η πρώτη προέρχεται από μεσοαστικά κοινωνικά στρώματα τα οποία αφού έχουν λύσει τα βασικά προβλήματα διαβίωσης, αναπτύσσουν μετα-υλιστικές αξίες, ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος κλπ. Η δεύτερη αφετηρία είναι ψήφος διαμαρτυρίας από κοινωνικά στρώματα τα οποία είναι δυσαρεστημένα από τις υπάρχουσες δομές του πολιτικού συστήματος συνολικά. Σήμερα, η οικονομική κρίση ξαναγυρνά την Ελλάδα σε δεδομένα φτώχειας, καταπάτησης κοινωνικών δικαιωμάτων, όπως επίσης θέτει σε αμφισβήτηση βασικές κοινωνικές δομές. Αυτό αποτελεί ένα ανοιχτό πολιτικό πρόβλημα πάνω στο οποίο ένα πράσινο κόμμα οφείλει να τοποθετηθεί συγκεκριμένα.  Η απάντηση για το αν υπάρχει χώρος για ένα πράσινο κόμμα με σημαντική επιρροή εξαρτάται από την απάντηση που δίνει ή δεν δίνει το ίδιο το πράσινο κόμμα για τα διλήμματα που τίθενται κάθε φορά στις εκλογές. Επίσης, τόνισε την ανάγκη να τίθενται στην πολιτική συζήτηση και θέματα τακτικής συνεργασιών.  

Ακολούθησαν ερωτήσεις και παρεμβάσεις από πολίτες που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση. Η συζήτηση κάλυψε ευρύ φάσμα του πολιτικού προβληματισμού όπως το ρόλο των ΟΠ στην αντιμετώπιση της κρίσης, η απόφαση του συνεδρίου των Οικολόγων Πράσινων για μια νέα αρχή, τα εκλογικά ποσοστά των ΟΠ στις πρόσφατες εκλογές, ζητήματα αποτελεσματικότητας της διακυβέρνησης, αλλά και ζητήματα συνεργασιών.

Η βραδιά έκλεισε με μουσική, ενώ η πολιτική συζήτηση συνεχίστηκε μεταξύ των παρευρισκόμενων μέχρι αργά.

Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε: «Ανέλαβα ως ευρωβουλευτής, στις 2 Φεβρουαρίου 2012, σε μια εποχή που το Ευρωκοινοβούλιο – και η Ευρώπη – είχαν πλέον αλλάξει πολύ. Το τείχος έχει καταρρεύσει στο μεταξύ, στο Ευρωκοινοβούλιο εκπροσωπούνται ήδη 27 χώρες και σύντομα 28 (Κροατία) με ένα σύνολο 752 Ευρωβουλευτών. Είναι ένα πανόραμα των ευρωπαϊκών κοινωνιών αλλά και το αποτέλεσμα γενναίων αποφάσεων αλλά και οπισθοδρόμησης μεταπολεμικά. Από την άλλη η κρίση και η αδυναμία των κυβερνήσεων να δώσουν μια ευρωπαϊκή απάντηση στην κρίση μετέτρεψαν την κρίση χρέους μερικών κρατών σε βαθιά και πολύπλευρη κρίση της Ευρωζώνης.

Το μόνο εκλεγμένο θεσμικό ευρωπαϊκό όργανο, το Ευρωκοινοβούλιο έχει πλέον πολύ σοβαρές αρμοδιότητες, συν-νομοθετεί και συναποφασίζει για πάνω από το 85% των ευρωπαϊκών υποθέσεων, δεν είναι μόνο ένα όργανο διαβούλευσης, άσκησης κοινοβουλευτικού ελέγχου ή κατάθεσης ψηφισμάτων χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Ακόμα και για τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις κατευθύνσεις των Ταμείων, δεν αρκεί να τα βρουν Συμβούλιο (Κυβερνήσεις) και Κομισιόν, αλλά πρέπει να συμφωνήσει και το Ευρωκοινοβούλιο που έχει επεξεργαστεί τις δικές του προτάσεις και θέσεις (αύξηση προϋπολογισμού με ίδιους πόρους, ενίσχυση πολιτικών συνοχής, επενδύσεις κα). 

Ενίσχυση του Ευρωκοινοβουλίου, όχι μόνο με ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του, αλλά - σε αυτή την κρίσιμη περίοδο που διανύουμε - με αύξηση της συμμετοχής των πολιτών στις Ευρωεκλογές του Μαΐου 2014 και ενίσχυση των πολιτικών δυνάμεων που επιδιώκουν την πολιτική, οικονομική και κοινωνική ένωση είναι η μόνη λύση απέναντι σε θέματα αφενός δημοκρατικής νομιμοποίησης στη λήψη των αποφάσεων και αφετέρου στην ανάγκη αναζωογόνησης της ευρωπαϊκής ιδέας και ολοκλήρωσης. Η άγνοια αλλά και πολιτικές απομονωτισμού έχουν ως αποτέλεσμα να αποδυναμώνεται ο μόνος εκλεγμένος, δημοκρατικός θεσμός που μπορεί να ελέγχει την αυθαιρεσία του Συμβουλίου και την απουσία διαφάνειας στη λήψη των αποφάσεών του (οι κυβερνήσεις δημοσιοποιούν μόνο όσα αυτές θέλουν και όπως  τα θέλουν).

Οι πολίτες οργισμένοι, για διαφορετικούς λόγους,  εξαιτίας της κρίσης αλλά και αγνοώντας σε μεγάλο βαθμό ποιος είναι ο ρόλος και οι θέσεις του Ευρωκοινοβουλίου, μπορεί στις ευρωεκλογές 2014 να στραφούν όχι εναντίον αυτών που ευθύνονται για τις λανθασμένες επιλογές (κυβερνήσεις, ανεξέλεγκτες αγορές) αλλά εναντίον του πραγματικού συμμάχου τους, του Ευρωκοινοβουλίου.  Η τυχόν αύξηση της αποχής και η εκλογή ακροδεξιών δυνάμεων θα αποδυναμώσει τον δημοκρατικό αυτό θεσμό, αντί να τον ενισχύσει σε μια περίοδο που χρειάζεται να σηκωθεί ένας άνεμος που θα σαρώσει την αιθαλομίχλη που έχει συγκεντρωθεί, θα καθαρίσει την ατμόσφαιρα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, θα προετοιμάσει μια νέα Ευρωπαϊκή συνθήκη για την οικονομική, κοινωνική και πολιτική ολοκλήρωση. Από τώρα πρέπει να ξεκινήσει σε κάθε γωνιά της Ευρώπης – και της χώρας μας - ένα πανευρωπαϊκό κίνημα μεταρρύθμισης της Ευρώπης».

Περισσότερες φωτογραφίες από την εκδήλωση μπορείτε να δείτε εδώ: http://www.flickr.com/photos/75635602@N06/with/8443429441/#photo_8443429441