Στο Λεωνίδιο Κυνουρίας διασώζονται σήμερα πολλά κτίρια ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής που περιγράφουν μια ολόκληρη εποχή από τα μέσα του 18ου αιώνα μέχρι τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Τα κτίρια έχουν φυσικά ενδιαφέρον από αρχιτεκτονική άποψη αλλά και δίνουν πληροφορίες για μια ολόκληρη εποχή πριν την ελληνική επανάσταση του 1821, στη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης αλλά και μέχρι τον μεσοπόλεμο.
Μπορεί να συναντήσει κάποιος από απλά καλύβια (όπου οι άνθρωποι κοιμόντουσαν στον ίδιο περιορισμένο χώρο μαζί με τα ζώα), μέχρι αρχοντικά σπίτια με πολεμίστρες, σπίτια με επιρροές από τις Σπέτσες μέχρι την Κωνσταντινούπολη αλλά και νεοκλασικά, προφανώς μεταγενέστερης επιρροής από τα αστικά κέντρα. Είναι κατασκευές μαστόρων(ποιητών) της πέτρας από την Ήπειρο μέχρι τα νησιά αλλά και ντόπιων Τσακώνων μαστόρων.
Σε πολλά δεσπόζουν οι υψηλοί τοίχοι που περιβάλλουν την αυλή, Χαρακτηριστικά σχέδια με βότσαλα στις αυλές, σκαλιστά και ζωγραφιστά ταβάνια, χαγάτια, εσωτερικός διάκοσμος με πολλαπλές επιρροές.
Σε εντυπωσιάζουν οι πολεμίστρες ακόμα και οι πύργοι των αρχοντικών που είχαν φτιαχτεί για προστασία από επιδρομές πειρατών, ληστών και συρράξεων.
Μια επίσκεψη στο αρχοντικό του Τσικαλιώτη, που έχει μετατραπεί από τον Δήμο σε μουσείο - σας ξεναγεί εθελόντρια - για να μπορέσετε να δείτε την εσωτερική οργάνωση του "πύργου" και να να κατανοήσετε πολλά "μυστικά" του σπιτιού
- από την ασυμμετρία των σκαλιών στο πλαίσιο του ¨αμυντικού σχεδίου" απέναντι στους εισβολείς μέχρι την οργάνωση της αυλής με τους φούρνους, τις στέρνες, το χώρο του προσωπικού
- τις επιρροές που αποτυπώνονται στα διακοσμημένα ταβάνια, στον εξοπλισμό της κουζίνας, στα δωμάτια και στον γυναικωνίτη,
- αλλά και πολλά στοιχεία που σχετίζονται με την κοινωνική οργάνωση.
Ευτυχώς είτε ως μουσείο, είτε ως ξενώνες είτε ως ιδιοκτησίες διασώζονται πολλά αρχοντικά στο Λεωνίδιο και σε γύρω χωριά.
Ενδιαφέρον θα είχε μια σε βάθος έρευνα για την οικονομική και εμπορική ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής στην προεπαναστατική εποχή, ιδιαίτερα από τα μέσα του 18ου μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα.
Τα περισσότερα αρχοντικά ανήκαν σε εμπόρους που είχαν αναπτύξει δραστηριότητες σε με μια πολύ μεγάλη γεωγραφική ενότητα, που έφτανε μέχρι την Οδησσό, την Κωνσταντινούπολη και την Βενετία. Έχει ενδιαφέρον και από την άποψη μιας νέας προσέγγισης της ιστορίας που ξεκινάει από τις λεπτομέρειες και την καθημερινότητα - όχι μόνο από τα μεγάλα γεγονότα - για να ανασυνθέσει τις πληροφορίες μιας ολόκληρης εποχής.
