Βρυξέλες, 30 Νοεμβρίου 2012
Αγαπητέ υπουργέ κ. Δένδια,
Γράφουμε την επιστολή αυτή μετά την πρόσφατη επίσκεψη μας στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας, Αττική - Ελλάδα που έγινε στις 10 Νοεμβρίου, την καταγραφή της οποίας μπορείτε να δείτε εδώ (www.greens-efa.eu/amygdaleza-quotthe-five-stars-detention-center-quot-8705.html). Ελπίζουμε, με την επιστολή μας αυτή, να σας ενημερώσουμε για τις θέσεις και τις ανησυχίες μας σχετικά με θέματα της αρμοδιότητάς σας και να ξεκινήσουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο. Λυπούμαστε που πρέπει να αναφέρουμε ότι θεωρούμε το κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέας κατώτερο και τις συνθήκες κράτησης απαράδεκτες για μια χώρα μέλος της ΕΕ. Γνωρίζουμε ότι το κέντρο κράτησης κρίθηκε κατάλληλο για χρηματοδότηση από το αναθεωρημένο 2010 Ετήσιο Πρόγραμμα του Προγράμματος Επιστροφής [Return Fund] υπό τον όρο ότι το έργο αυτό θα εφαρμοζόταν με πλήρη συμμόρφωση στους νόμους της ΕΕ και ειδικά της Οδηγίας Επιστροφής και αίτησης ασύλου [Return Directive and asylum acquis].
Επομένως, λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με το νόμο της ΕΕ, η κράτηση θα έπρεπε να θεωρείται η τελευταία λύση και να αποφασίζεται εξατομικευμένα όταν άλλα, λιγότερο εξαναγκαστικά μέτρα έχουν εξαντληθεί, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η Ελληνική κυβέρνηση εξήντλησε όλες τις εναλλακτικές λύσεις. Αντίθετα, η Επιτροπή και η Ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να θεωρούν ότι το να βρίσκεται κάποιος σε παράτυπη κατάσταση είναι έγκλημα και επομένως η κράτηση αναγκαίο λογικό επακόλουθο. Θεωρεί πράγματι η Επιτροπή ότι το κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας σέβεται τα Ευρωπαϊκά νομικά και ηθικά πρότυπα; Πώς είναι δυνατό να δέχεται απάνθρωπες και ταπεινωτικές συνθήκες κράτησης ως συνεπείς με την θέση σεβασμού θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Στο κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας συναντήσαμε ασυνόδευτα ανήλικα παιδιά. Η κράτηση παιδιών αποκλειστικά για λόγους που σχετίζονται με την μετανάστευση είτε είναι ασυνόδευτα, είτε κρατούνται χωρίς ή μαζί με μέλη της οικογένειάς τους, ποτέ δεν δικαιολογείται και αντιπροσωπεύει απεχθή αποτυχία της υποχρέωσής μας να σεβόμαστε, να φροντίζουμε και να προστατεύουμε τα δικαιώματα των παιδιών. Σοκαριστήκαμε από την ευκολία με την οποία συνεχίζεται η πρακτική της απέλασης ασυνόδευτων ανηλίκων. Είναι απίστευτο να σκέφτεται κανείς ότι σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παιδιά κρατούνται με τέτοιες συνθήκες, στριμωγμένα σε δωμάτια με ελάχιστη έκθεση στο φυσικό φως, με ελάχιστες εγκαταστάσεις υγιεινής, με ανεπαρκή ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη, με ανεπαρκή πρόσβαση σε τηλέφωνα, εκπαίδευση, ψυχαγωγία ή δραστηριότητες ή σε ανθρώπους που μπορεί να βοηθήσουν όπως δικηγόρους ή κοινωνικούς λειτουργούς.
Κάθε παιδί που ζητά άσυλο ή που βρίσκεται σε κατάσταση παράτυπης μετανάστευσης θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται πρωτίστως ως παιδί, με αξιοπρέπεια και σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις. Η ΕΕ θα έπρεπε να επιτυγχάνει τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα και όχι να εδραιώνει υπάρχοντες κακές πρακτικές.
Η εμπειρία αποδεικνύει ότι σπάνια αφορά το συμφέρον ενός παιδιού να κρατείται και υπάρχουν πιο αξιοπρεπείς και ανθρωπιστικές εναλλακτικές διαχείρισης ασυνόδευτων ανηλίκων μεταναστών. Σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες, για παράδειγμα, υπάρχουν οργανισμοί που προσφέρουν εξατομικευμένες υπηρεσίες σε ασυνόδευτους ανηλίκους μέσα σε περιβάλλον κοινότητας όπου η φυσική και ψυχική τους υγεία προστατεύεται και μπορούν ευκολότερα να παρακολουθήσουν τις διαδικασίες που σχετίζονται με τις αιτήσεις τους για άσυλο. Σίγουρα τα τεράστια κεφάλαια που δίδονται στην Ελλάδα θα αξιοποιούνταν καλύτερα αν καθιέρωναν τέτοιες εναλλακτικές πολιτικές για τους ασυνόδευτους ανήλικους.
Επιπλέον, συναντήσαμε παράτυπους μετανάστες, αιτούντες άσυλο και ενήλικες που δεν μπορούν να επιστρέψουν. Ακούσαμε παράπονα που σχετίζονται με ανεπαρκή πρόσβαση σε δικηγόρους, ανεπαρκή γνώση για την προσωπική τους κατάσταση και ανασφάλεια για το μέλλον, ανεπαρκή πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, τροφή και υπηρεσίες καθαριότητας, καθώς επίσης και έλλειψη επαφής με τις οικογένειες τους ή τον έξω κόσμο. Αποκομίσαμε την εντύπωση ότι οι διαδικασίες ασύλου και απέλασης στην Ελλάδα υπόκεινται σε σοβαρές ελλείψεις διαδικασιών προστασίας. Παρακινούμε την Ελληνική κυβέρνηση να εκπληρώσει τις νομικές της υποχρεώσεις και να αναθέσει την ευθύνη των αιτήσεων ασύλου στην Υπηρεσία Ασύλου, ελαφρύνοντας την Αστυνομία από την ευθύνη να λαμβάνει αιτήσεις ασύλου.
Μάθαμε ότι η πλειοψηφία των κρατουμένων, ενηλίκων και παιδιών, είναι από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν. Θα θέλαμε να επισημάνουμε το γεγονός ότι το να είσαι Πράσινος στο Πακιστάν μπορεί να προκαλέσει την απαγωγή σου από τις αρχές, να κρατηθείς χωρίς να σου απαγγελθούν κατηγορίες, να βασανιστείς και να αφεθείς ελεύθερος μόνο αφού υπογράψεις ένα έγγραφο στο οποίο θα δηλώνεις ότι προτίθεσαι να σταματήσεις κάθε πολιτική δραστηριότητα ή ανθρωπιστική δράση, όπως συνέβη στον Πρόεδρο των Πακιστανών Πράσινων το καλοκαίρι του 2012. Θεωρούμε επομένως ότι οι συμφωνίες επανεισαγωγής με το Πακιστάν και οι «επιστροφές» στο Πακιστάν, παραβιάζουν την αρχή «non-refoulement». Προτείνουμε στην Επιτροπή και τις ελληνικές αρχές να κηρύξουν το Πακιστάν επισφαλή χώρα, να σταματήσουν άμεσα τις απελάσεις στο Πακιστάν, να διακόψουν τις συμφωνίες επανεισαγωγής με το Πακιστάν και να αναγνωρίσουν όλους τους Πακιστανούς, ειδικά τα παιδιά, ως πρόσωπα που δεν μπορούν να επιστρέψουν.
Συνεπώς, ανησυχούμε πολύ για την έλλειψη εσωτερικής αλληλεγγύης στην ΕΕ και την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο ζήτημα. Αν και το άρθρο 80 TFEU αναγνωρίζει την αρχή της αλληλεγγύης και τη δίκαιη ανάληψη της ευθύνης, συμπεριλαμβανομένων όλων των οικονομικών συνεπειών που η αρχή αυτή συνεπάγεται μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά στα σύνορα, την αίτηση ασύλου και τη μετανάστευση, τα κράτη-μέλη παρουσιάζονται πρόθυμα να μοιραστούν τις οικονομικές συνέπειες και την τεχνική υποστήριξη στον έλεγχο των συνόρων αλλά όχι την υποδοχή και την επεξεργασία των μικτών εισροών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Η ευθύνη παραμένει στις χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και η Επιτροπή επικυρώνει αυτή την πρακτική όπως απεικονίζεται στο υπόμνημα με το οποίο απευθύνεται στο Συμβούλιο αναφορικά προς την εφαρμογή του Ελληνικού Σχεδίου Δράσης 23 Οκτωβρίου 2012.
Η Επιτροπή δέχεται μια μη συνεκτική και απάνθρωπη προσέγγιση, προσφέροντας τεχνική και οικονομική βοήθεια στον έλεγχο και τη διοίκηση των συνόρων εστιάζοντας σε αναγκαστικές και εθελοντικές επιστροφές ως πολιτικές επίλυσης του φυσικού φαινομένου της μετανάστευσης προς την ΕΕ.
Η μετανάστευση δεν θα σταματήσει επιβάλλοντας έλεγχο των συνόρων και αναγκαστικές επιστροφές. Η τρέχουσα προσέγγιση απλώς ενδυναμώνει την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αν και τα κράτη έχουν τη νόμιμη δικαιοδοσία να ρυθμίζουν τη μετανάστευση, το δικαίωμα του ατόμου να αφήσει τη χώρα του/της, είναι ένα αναγνωρισμένο ανθρώπινο δικαίωμα. Το οικουμενικό «δικαίωμα μετακίνησης» [right to move], το οποίο στηρίζεται σε φιλοσοφικό υπόβαθρο, συμπεριλαμβάνοντας την ιδέα της κοινής ιδιοκτησίας της γης και το φυσικό δικαίωμα μετακίνησης το οποίο υπήρχε πριν από την εμφάνιση των εθνών κρατών, ένας ηθικός κώδικας κοσμοπολιτισμού, καθώς και την αντίληψη του οφέλους από τη μετανάστευση και για τις χώρες υποδοχής και για τους μετανάστες, ορίζεται με το Άρθρο 13 στην Παγκόσμια Διακήρυξη για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που έχει υιοθετήσει η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1948, το Άρθρο 12 της Διεθνούς Συνθήκης Αστικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων (1976) και το Άρθρο 2 του Πρωτόκολλου 4 της Ευρωπαϊκής Συνέλευσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και μπορούμε να το συνοψίσουμε ως «κάθε ένας έχει το δικαίωμα να αφήσει οποιαδήποτε χώρα, συμπεριλαμβανομένης της δικής του». Οι πρόσφυγες μόνο παράνομα μπορούν να εισέλθουν στην ΕΕ. Θα έπρεπε να επιτρέπεται στους πρόσφυγες να επιλέξουν σε ποια χώρα μπορούν να κάνουν αίτηση ασύλου, βασιζόμενοι σε δεσμούς οικογένειας, γλώσσας, κουλτούρας ή κοινότητας. Κανένα ανθρώπινο δικαίωμα δεν είναι παράνομο.
Συμπερασματικά, το κέντρο κράτησης της Αμυγδαλέζας ενδεικτικό ως πρόταση της ΕΕ στη διεθνή κοινότητα, δεν είναι αποδεκτό. Η Ελληνική κυβέρνηση, με πρωτοβουλία αλλά και στήριξη από την Επιτροπή, πρέπει να δραστηριοποιηθεί στο ζήτημα, άμεσα, θέτοντάς το ως προτεραιότητα πριν να ιδρύσει περισσότερα κέντρα κράτησης. Να ιδρύσει στην Ελλάδα, τουλάχιστον μια παραδειγματική δομή ενός συστήματος προστασίας των παιδιών, ταυτοποίησης ευαίσθητων ομάδων, με υψηλές υπηρεσίες υποδοχής και προάσπισης δικαιωμάτων όπως ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη, πρόσβαση σε τηλέφωνα, εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, πρόσβαση σε δικηγόρους και κοινωνικούς λειτουργούς καθώς και στο διαδίκτυο, ένα αληθινό πρότυπο της ΕΕ σεβασμού και προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Υπογράφουν οι:
Rebecca HARMS, συμπρόεδρος της Ομάδας των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο
Franziska KELLER, εκπρόσωπος μετανάστευσης της Ομάδας των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο
Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής, μέλος της Ομάδας των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο
_______________________________
Δείτε περισσότερα για την επίσκεψη που πραγματοποίησε σ αντιπροσωπεία των πράσινων με επικεφαλής την Ρεμπέκα Χαρμς, συμπρόεδρο της Ομάδας των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο και με τη συμμετοχή πράσινων ευρωβουλευτών και στελεχών που ασχολούνται με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων επισκέφθηκε το κέντρο κράτησης μεταναστών στην Αμυγδαλέζα κατά τη διάρκεια των εργασιων του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πράσινου κόμματος που πραγματοποιήθηκε προσφατα στην Αθήνα ΕΔΩ
