Βαλκάνια ενάντια στην πυρηνική ενέργεια και υπέρ της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Μετά την πρώτη ιδρυτική συνάντηση της Βαλκανικής Αντιπυρηνικής Συμμαχίας, στις 26 Μαρτίου 2011, στη Σόφια, με την υπογραφή κοινής διακήρυξης (Πράσινοι από Ρουμανία, Βουλγαρία, Τουρκία Ελλάδα, FYROM, Σερβία), οι Βαλκάνιοι Πράσινοι διοργανώνουν σειρά κοινών δράσεων, με την κορύφωσή τους στις 26 Απριλίου 2011 (επέτειος Τσερνομπίλ).
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο Μ. Τρεμόπουλος για τα πυρηνικά εργοστάσια και αντιδραστήρες στις βαλκανικές χώρες, ήδη υπάρχουν τρία σε λειτουργία (Βουλγαρία, Ρουμανία, Σλοβενία), ενώ σχεδιάζονται τρία στην Τουρκία (Ακούγιου, Σινώπη, Αν Θράκη), ακόμη ένα στη Βουλγαρία (Μπέλενε), ένα στην Αλβανία, ένα στο Μορίοβο της Π.Γ.Δ.Μ. ( με σχέδια για δημιουργία αντιδραστήρων σε Κρίβολακ και Σκόπια) κι άλλοι νέοι αντιδραστήρες στο υπάρχον εργοστάσιο του Τσερναβόντα στη Ρουμανία.
Ο κ. Numan αναφέρθηκε στους αγώνες και τις διαμαρτυρίες που γίνονται στην Τουρκία ενάντια στην πυρηνική ενέργεια, οι οποίες διογκώθηκαν μετά τη Φουκουσίμα και με δεδομένο ότι το Ακούγιου βρίσκεται σε ενεργή σεισμογενή περιοχή (μόλις 40 χλμ. από ενεργό ρήγμα). «Τα σχέδια για την εγκατάσταση εκεί πυρηνικού εργοστασίου υπάρχουν από τη δεκαετία του 1970. Μέχρι σήμερα το αποτρέψαμε και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για να μη γίνει», είπε ο κ. Numan. Ο ίδιος ανέφερε πως κι αυτό το εργοστάσιο είναι εξαρτώμενο από ρωσικά συμφέροντα, την ώρα που οι ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας ήδη καλύπτονται κατά 70% από τη Ρωσία. Τα σχέδια για το δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο στη Σινώπη αφορούν Ιαπωνική επένδυση και η τραγική ειρωνεία είναι ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται ακόμη και μετά το ατύχημα στη Φουκοσίμα. «Πρόθεση της Τουρκικής Κυβέρνησης, είπε ο κ. Numan, είναι να έχει αποκτήσει η χώρα τρία πυρηνικά εργοστάσια έως το 2023, χρονιά που θα γιορτάσουν τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας».
Ο κ. Sandov τόνισε πως από τη δεκαετία του 1980, όταν άρχισαν να γίνονται γνωστά τα προβλήματα στο Κοζλοντούι, στη Βουλγαρία άρχισε να προωθείται η λύση της δημιουργίας νέου εργοστασίου στο Μπέλενε, στα σύνορα με τη Ρουμανία. Το πρόγραμμα αυτό απορρίφθηκε ακόμη κι από τους Ρώσους (θα έδιναν την τεχνογνωσία) γιατί έκριναν την τοποθεσία ακατάλληλη, το εγκατέλειψε αργότερα στις αρχές του ’90 για τους ίδιους λόγους και η βουλγαρική πολιτεία παράλληλα με την έκδοση της Λευκής Βίβλου από την Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών στην οποία τεκμηριωνόταν επιστημονικά όλοι οι λόγοι απόρριψης του σχεδίου , το 2003 όμως η νέα κυβέρνηση επανενεργοποίησε τα σχέδια. «Πρόκειται για επικίνδυνη περιοχή, σεισμογενή. Το 1977 έδωσε σεισμό 7,4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ με 120 νεκρούς και πριν από λίγα χρόνια έγινε νέος σεισμός 5,5 Ρίχτερ. Είναι σε εθνικό πάρκο σημαντικής βιοποικιλότητας και πρόκειται για εργοστάσιο ρωσικό, όταν η εξάρτηση της Βουλγαρίας ενεργειακά από τη Ρωσία είναι σήμερα στο 83%. Η σημερινή κυβέρνηση είχε προαναγγείλει ότι θα σταματήσει το σχέδιο, όμως έπειτα από συναντήσεις με τους Ρώσους άλλαξε γνώμη. Μόνο οι Πράσινοι, άλλο ένα κόμμα και οι τοπικοί φορείς είμαστε αντίθετοι. Και να σκεφτεί κάποιος ότι η Βουλγαρία δε χρειάζεται άλλο ρεύμα. Ήδη κάνει εξαγωγές», δήλωσε ο κ. Sandov.
Ο Μ. Τρεμόπουλος σημείωσε ότι ο στόχος είναι η δημιουργία ενός ισχυρού αντιπυρηνικού κινήματος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που έχει βαριά κληρονομιά από αντιδραστήρες. Μετά το Τσερνομπίλ υπήρξε συνειδητοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί με την πυρηνική ενέργεια. Κίνημα ενάντια στα πυρηνικά αναπτύχθηκε από το 1973 στην Ελλάδα, με τις προθέσεις τότε για τη δημιουργία πυρηνικού εργοστασίου στην Κάρυστο. Τα σχέδια πάγωσαν όπως είπε ο κ. Τρεμόπουλος, μέχρι να αποκαλυφθεί ότι το 2006 η κυβέρνηση Καραμανλή επιχειρούσε να προετοιμάσει την κοινή γνώμη για να αποδεχθεί την πυρηνική ενέργεια. «Ο κ. Καραμανλής εκθείαζε το πρότζεκτ του Μπέλενε και το πυρηνικό πρόγραμμα της Ινδίας. Κι ενώ η κοινή γνώμη στην Ελλάδα ήταν αρνητική ήρθε και η... επιστράτευση της Ακαδημίας Αθηνών, με το πόρισμά της το 2008, που λέει ότι η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει πυρηνικό εργοστάσιο. Μετά είχαμε τις καταγγελίες για μυστικές επαφές Καραμανλή - Γκρούεφσκι για δημιουργία δύο εργοστασίων και τα σχετικά δημοσιεύματα στη γειτονική χώρα. Καλούμε τη σημερινή ελληνική κυβέρνηση να ανοίξει το συγκεκριμένο φάκελο και να μην περιορίζεται απλά σε δηλώσεις ενάντια στα πυρηνικά εργοστάσια. Πρέπει να μάθουμε τι έγινε εκείνη την περίοδο, όταν οι δύο κυβερνήσεις πουλούσαν στους λαούς τους εθνική υπερηφάνεια», τόνισε ο Μ. Τρεμόπουλος. Αναφερόμενος στην επίσκεψή του στα Σκόπια την Παρασκευή υπογράμμισε ότι «είμαστε αντίθετοι στα σχέδια από τη δεκαετία του 1970 για τη δημιουργία πυρηνικού εργοστασίου στη FYROM σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από τα ελληνικά σύνορα. Πρέπει να ξαναδούμε τις σχέσεις μας με τους γείτονες. Να σταματήσουμε τις κραυγές μίσους. Χρειαζόμαστε συμμάχους, όχι εχθρούς για να αντιμετωπίσουμε τα πυρηνικά εργοστάσια, τη ρύπανση του Αξιού, τα μεταλλαγμένα, την ταφή πυρηνικών αποβλήτων. Αγαπάμε τη χώρα μας και την υπερασπιζόμαστε από τους κινδύνους που πραγματικά υποσκάπτουν το μέλλον της. Όχι στην πυρηνική ενέργεια, ναι στις ΑΠΕ».
Το κοινό διεκδικητικό πλαίσιο των Βαλκάνιων Πρασίνων είναι:
- Να μην προχωρήσει κανένα από τα εργοστάσια που σχεδιάζονται.
- Να κλείσουν όσα λειτουργούν σε σεισμογενείς περιοχές.
- Να κλείσουν όσα σχεδιάστηκαν πριν το 1980.
- Να δοθεί έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
