Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την απαγόρευση νεονικοτινοειδών φυτοφάρμακων μετά από πρωτοβουλία Πράσινων Ευρωβουλευτών
Είχε προηγηθεί συζήτηση στην Επιτροπή Περιβάλλοντος του Ευρωκοινοβουλίου με τοποθέτηση των 3 Πράσινων Ευρωβουλευτών Στάες, Μπελιέρ και Χρυσόγελου
“Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει διετή απαγόρευση σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη χρήση των νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων σε τρεις καλλιέργειες που προσελκύουν τις μέλισσες”, δήλωσε την Πέμπτη 31 Ιανουαρίου από τις Βρυξέλλες ο Frédéric Vincent, εκπρόσωπος για θέματα υγείας [1]. Η δήλωση αυτή ήρθε μια μέρα μετά τη κατάθεση ανοιχτής επιστολής [2] προς τον Επίτροπο Borg, μια πρωτοβουλία των Πράσινων Ευρωβουλευτών, ανάμεσά τους και ο Νίκος Χρυσόγελος, την οποία συνυπέγραψαν συνολικά 85 ευρωβουλευτές από 6 πολιτικές ομάδες αλλά και τη σχετική συζήτηση που έγινε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας κι Ασφάλειας Τροφίμων, στις 24 Ιανουαρίου, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Κομισιόν και επιστημόνων. Σε εκείνη τη συνεδρίαση οι τρεις πράσινοι ευρωβουλευτές, Στάες, Μπελιέρ και Χρυσόγελος που πήραν το λόγο, ζήτησαν τη λήψη μέτρων και όχι μετάθεση των αποφάσεων στο μακρινό μέλλον. Η Επιτροπή αναφέρει ότι η πρόταση θα υποβληθεί στα κράτη μέλη εντός ολίγων εβδομάδων. Ελπίζει για ταχεία έγκριση, με τους κανόνες να μπαίνουν σε ισχύ τον Ιούλιο. Σύμφωνα με την πρόταση, η απαγόρευση των χημικών ουσιών clothianidin, imidacloprid και thiamethoxam, οι οποίες φαίνεται να επιδρούν επιζήμια στις μέλισσες, θα ισχύει μόνο για τέσσερα είδη καλλιέργειας: ηλίανθους, καλαμπόκι, βαμβάκι και ελαιοκράμβη. Καλύπτει επίσης τις τρεις κύριες τεχνικές εφαρμογής: επένδυση σπόρων, κοκκώδη φυτοφάρμακα και ψεκασμό. Οι καλλιέργειες που καλλιεργούνται το φθινόπωρο δεν θα επηρεαστούν, εν μέρει λόγω του χαμηλού κινδύνου σχηματισμού σκόνης που εμπίπτει σε αυτή τη περίοδο. Όμως πρόσθετη συζήτηση χρειάζεται στην Ελλάδα με δεδομένο τον τρόπο που χρησιμοποιούνται στη χώρα μας τα φυστοφάρμακα. Για παράδειγμα μεγάλη ζημιά έγινε σε μελίσσια σε περιοχές όπου πολίτες, με ή χωρίς οδηγίες γεωπόνων χρησιμοποίησαν νεονικοτινοειδή για να αντιμετωπίσουν το κόκκινο σκαθάρι που ξεραίνει τους φοίνικες.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής στηρίζεται στη δημοσίευση της έκθεσης από την Ευρωπαϊκή υπηρεσία ασφάλειας τροφίμων (EFSA) [3], η οποία συνέστησε ότι τρία φυτοφάρμακα δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την ανθοφορία των καλλιεργειών που έλκουν τις μέλισσες. Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ πιστεύει ότι υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία σχετικά με τους κίνδυνους των χημικών ουσιών για να αναλάβουν άμεσα δράση. Ο περιορισμούς τους θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τις αιτίες της παρακμής στους πληθυσμούς των μελισσών, δήλωσε ο εκπρόσωπος.
Την έκθεση της EFSA ακολούθησε μια έκθεση στις 23 Ιανουαρίου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος για την αρχή της προφύλαξης [4], σύμφωνα με την οποία πρέπει να ληφθούν μέτρα για το imidacloprid γιατί είναι μια περίπτωση στην οποία "ταιριάζει ιδιαίτερα η αρχή της προφύλαξης". Η έκθεση εξηγεί τις αποτυχίες των ευρωπαϊκών και εθνικών συστήματα αξιολόγησης κινδύνων και παρακολούθησης που έχουν επιτρέψει στα νεονικοτινοειδή να βλάψει τις μέλισσες για μεγάλο χρονικό διάστημα (σχεδόν δύο δεκαετίες).
ONίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά:
«Είναι ελπιδοφόρο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρίθηκε άμεσα στην πρωτοβουλία της Ομάδας των Πράσινων που συνυπέγραψαν και πολλοί ευρωβουλευτές από άλλες 5 πολιτικές ομάδες. Είχαμε ζητήσει τη λήψη μέτρων αφού υπήρχαν ήδη όχι απλώς ενδείξεις αλλά πλέον και αποδείξεις για την βλαπτική επίδραση των νεονικοτινοειδών στις μέλισσες. Τα συμπεράσματα από τις επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν αυτό που οι μελισσοκόμοι και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν υποστηρίξει εδώ και 19 χρόνια: τα νεονικοτινοειδή που εισήλθαν στην αγορά από τη δεκαετία του 1990,, φέρουν τεράστια ευθύνη για τη μείωση του πληθυσμού των μελισσών. Το θετικό είναι ότι αρκετά κράτη μέλη υποστηρίζουν την ανάληψη δράσης στα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα. Στην Ιταλία, όπου η επένδυση των σπόρων έχει απαγορευτεί εδώ και 6 χρόνια, υπάρχουν ενδείξεις ανάκαμψης των πληθυσμών των μελισσών, ενώ η Γαλλία απαγόρευσε τη χρήση του εντομοκτόνου Cruiser της Syngenta. Πρέπει να γίνει σαφές ότι το πρόβλημα δεν αφορά μόνο τους μελισσοκόμους καθώς ο μαζικός θάνατος των μελισσών αποτελεί σήμα κινδύνου για την υγεία ολόκληρου του οικοσυστήματος. Εξάλλου, οι υπηρεσίες που προσφέρουν οι μέλισσες στην γεωργία είναι ύψους πάνω από 25 δις Ευρώ σε επίπεδο ΕΕ. Αν χάνονταν οι μέλισσες και έπρεπε να βρεθούν τεχνικές λύσεις για την επικονίαση, τότε οι γεωργοί θα έπρεπε να επιβαρύνονται κάθε χρόνο αυτό το ποσό για να μπορούν να συνεχίσουν να καλλιεργούν. Οι υπηρεσίες της φύσης – και με οικονομικούς όρους – είναι ανεκτίμητες και πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε μαζί της και όχι εναντίον της. Ακολουθώντας το παράδειγμα και των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, είναι επείγουσα ανάγκη να ανταποκριθεί άμεσα και η Ελληνική πολιτεία σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, να λάβει μέτρα που θα εφαρμοστούν αλλά και θα ενημερώσει σωστά τους παραγωγούς και τις αρχές αρμόδιες για την υλοποίηση των περιορισμών που απαιτούνται»
________________________________
