Συζητήθηκε την Δευτέρα 7 Μαΐου στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων και στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου η πρόταση Κανονισμού για τη θέσπιση ειδικών διατάξεων σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης [1].

Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος, παρεμβαίνοντας ως σκιώδης εισηγητής εκ μέρους της ομάδας των Πράσινων στο ευρωκοινοβούλιο προτείνει πιο φιλόδοξους στόχους για την περιφερειακή ανάπτυξη και την μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των περιφερειών αλλά και στο εσωτερικό των περιφερειών, προωθώντας κυρίως την πράσινη καινοτομία. Προτείνει επίσης, αύξηση των ποσοστών χρηματοδοτήσεων που αφορούν τις κλιματικές αλλαγές και τη προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας τόσο για τις αναπτυγμένες και τις υπό μετάβαση περιφέρειες όσο και για τις λιγότερο αναπτυγμένες. Μια τέτοια πολιτική μπορεί να δημιουργήσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας, όπως παραδέχεται μια πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν που αναγνωρίζει ότι οι επενδύσεις στην πράσινη οικονομία μπορεί να δημιουργήσουν 20.000.000 νέες θέσεις εργασίας μέχρι το 2020.

Η πρόταση Κανονισμού θεσπίζει ειδικές διατάξεις για τα Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το οποίο έχει ως στόχο την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης και τη μείωση των ανισοτήτων ανάμεσα στις διαφορετικές περιφέρειες της Ένωσης. Για κάθε θεματικό στόχο, η πρόταση καθορίζει μία κατάσταση επενδυτικών προτεραιοτήτων για τη χρήση του ταμείου και, πιο συγκεκριμένα, εισάγει την ακόλουθη θεματική συγκέντρωση:

• στις πιο ανεπτυγμένες περιφέρειες, ή σε περιφέρειες μετάβασης, των οποίων το ΑΕΠ είναι ίσο ή ανώτερο του 75% του μέσου ευρωπαϊκού όρου, το 80% τουλάχιστον των πόρων προορίζεται για την ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την έρευνα και την καινοτομία και τη στήριξη των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ), όπου τουλάχιστον το 20% εξ αυτών προορίζεται για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

• στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες, των οποίων το ΑΕΠ είναι κατώτερο του 75% του μέσου ευρωπαϊκού όρου, τα 50% τουλάχιστον των πόρων προορίζεται για την ενεργειακή απόδοση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την έρευνα και την καινοτομία και τη στήριξη των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΜΜΕ), όπου τουλάχιστον το 6% εξ αυτών προορίζεται για την ενεργειακή απόδοση και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στην ποικιλία αναπτυξιακών προγραμμάτων.   
   

Επίσης, το 5% των πόρων του ΕΤΠΑ προορίζεται για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Η πρόταση προβλέπει επίσης τον ορισμό κοινών δεικτών που συνδέονται με την υλοποίηση, καθώς και αποτελέσματα που συνδέονται με τον τελικό στόχο χρηματοδότησης με σκοπό τον καλύτερο προσανατολισμό σε αποτελέσματα χρηματοδότησης. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει γίνει μεγάλη συζήτηση για το κατά ποσό οι πόροι από τα διαρθρωτικά ταμεία έχουν αξιοποιηθεί αποτελεσματικά και γι’ αυτό υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για να περιοριστεί η σπατάλη και η κακοδιαχείριση των πόρων.

«Πρέπει να δυναμώσουμε την πρόταση της Επιτροπής και την έκθεση σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις σε επίπεδο οικοσυστημάτων και βιοποικιλότητας, για να ενισχύσουμε το φυσικό κεφάλαιο και τις παραγωγικές υπηρεσίες των οικοσυστημάτων, αλλά και για να προσαρμοστούμε πιο αποτελεσματικά στις κλιματικές αλλαγές και να τις αντιμετωπίσουμε προληπτικά, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας», δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος. «Σε ό,τι αφορά τους στόχους για τις κλιματικές αλλαγές θεωρούμε ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε πιο φιλόδοξες δεσμεύσεις για εξοικονόμηση ενέργειας και ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2020. Γι αυτό προτείνουμε 25%, αντί το 20%, χρηματοδότηση των κλιματικών στόχων για τις πιο ανεπτυγμένες και τις μεταβατικές περιφέρειες, αλλά και 15%, αντί για 6%, στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες. Έμφαση πρέπει να δοθεί στο πρασίνισμα των μεταφορών και ειδικά της ναυτιλίας. Όμως οι πόροι αυτοί πρέπει να χρησιμοποιηθούν και για την στήριξη του πολιτισμού που μπορεί να αποτελέσει στοιχείο περιφερειακής ανάπτυξης καθώς και για την ενίσχυση κοινωνικών και συνεταιριστικών επιχειρήσεων που μπορούν να συμβάλλουν στην ανάκαμψη των τοπικών οικονομιών». 

• Δείτε το βίντεο της  τοποθέτησης του Ν. Χρυσόγελου στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων:

http://www.youtube.com/watch?v=ty4AYFZXrPg&feature=youtu.be

• Δείτε το βίντεο της  τοποθέτησης του Ν. Χρυσόγελου στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης:

http://www.youtube.com/watch?v=fma6GkyQXTA

• Δείτε το βίντεο από την παρέμβαση του Ν. Χρυσόγελου στην συζήτηση για την πολιτική συνοχής:

http://www.youtube.com/watch?v=nYuTiKJtV_4

[1] http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/envi/pa/898/898594/898594el.pdf

(Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της τοποθέτησης στην Επιτροπή)

Εισήγηση στην Επιτροπή Περιφερεακής Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Τρίτη 8/5/2012

Σχετικά με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης

Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πρασίνων – EFA στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Αξιότιμοι συνάδελφοι, αξιότομες συναδέλφισσες

Η έκθεση για το Περιφερειακό Ταμείο είναι σε μια σωστή κατεύθυνση αλλά όπως προτείνουν και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις πρέπει να εστιάσουμε σε πιο φιλόδοξους στόχους σε ότι αφορά τα ποσοστά χρηματοδοτήσεων που αφορούν τις κλιματικές αλλαγές και τη προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.

Πιο συγκεκριμένα για να συμβάλουμε πιο αποτελεσματικά στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής "Ευρώπη 2020". Tο κεφάλαιο 3 όχι μόνο δεν πρέπει να απαγορεύει αλλά αντιθέτως να ενισχύει καινοτόμες επενδύσεις σε αναβάθμιση των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων, σε πράσινες υποδομές, στις φιλικές προς το περιβάλλον μεταφορές, στην προστασία, διαχείριση κι αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, στην αποτελεσματική χρήση των φυσικών πόρων όσον αφορά και στις πιο πλούσιες και ανεπτυγμένες περιφέρειες. Ας μην ξεχνάμε ότι τεράστιες ανάγκες σε αυτούς τους τομείς έχουν και οι αναπτυγμένες περιφέρειες. Αν δεν ενισχύσουμε την προώθηση της καινοτομίας, και μάλιστα της πράσινης, στις αναπτυγμένες περιφέρειες, τις παγιδέυουμε σε ξεπερασμένες τεχνολογίες ακόμα και σε θέματα περιβάλλοντος και μεταφορών. Να βοηθήσουμε, όμως, και τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές που υπάρχουν ακόμα και μέσα στις αναπτυγμένες περιφέρειες, ιδιαίτερα σε ορεινές και νησιωτικές περιφέρειες, γιατί παρατηρείται συχνά μεγάλη ανισότητα στο εσωτερικό τους.

• Σε ό,τι αφορά τους στόχους για τις κλιματικές αλλαγές θεωρούμε ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε πιο φιλόδοξες δεσμεύσεις για εξοικονόμηση ενέργειας και ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2020. Γι αυτό προτείνουμε 25%, αντί το 20%, χρηματοδότηση των κλιματικών στόχων για τις πιο ανεπτυγμένες και τις μεταβατικές περιφέρειες, αλλά και 15%, αντί για 6%, στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες (σε σχέση και με το 10% που προτείνει η εισήγηση).

• Στα άρθρα 4 και 5, πρέπει να δυναμώσουμε την πρόταση της Επιτροπής και την έκθεση σε ότι αφορά τις επενδύσεις σε επίπεδο οικοσυστημάτων και βιοποικιλότητας, για να δυναμώσουμε το φυσικό κεφάλαιο και τις παραγωγικές υπηρεσίες των οικοσυστημάτων, αλλά και για να προσαρμοστούμε πιο αποτελεσματικά στις κλιματικές αλλαγές και να τις αντιμετωπίσουμε προληπτικά, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας. 

• Τέλος, στα παραρτήματα πρέπει να βελτιώσουμε τους προτεινόμενους κοινούς δείκτες για τις παραγωγικές επενδύσεις, τις μεταφορές, τη διαχείριση απορριμμάτων και κινδύνων, καθώς και τις πράσινες υποδομές, την έρευνα και καινοτομία, αν θέλουμε να πετύχουμε βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων, δημιουργώντας παράλληλα ευνοϊκές συνθήκες για την αντιμετώπιση της κρίσης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε κατάλληλους και σωστούς δείκτες αν θέλουμε να υπάρχει στροφή στην αποτελεσματική αξιοποίηση των χρημάτων που διατίθενται. Για παράδειγμα οι δείκτες σε σχέση με την πρόληψη και διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, χρειάζεται να συνδέονται όχι μόνο με την πολιτική προστασία αλλά και με την αύξηση της ικανότητας πρόληψης κι αντοχής των οικοσυστημάτων απέναντι στις κλιματικές αλλάγές αλλά και μείωσης των επιπτώσεων από ακραία καιρικά φαινόμενα.

• Σε κάθε περίπτωση η περιφερειακή ανάπτυξη πρέπει να συνδέεται με την προστασία του περιβάλλοντος και την επίπτευξη των στόχων Ευρώπη 2020. Είναι σωστό ότι υπάρχουν θεματικές προτεραιότητες αλλά θα πρέπει να επιδιώκεται η σύνδεση περισσότερων θεματικών προτεραιοτήτων σε κάθε έργο που χρηματοδοτείται από το ταμείο περιφερειακής ανάπτυξης. Επίσης,πρέπει να υπάρχει συνοχή μεταξύ των διαφόρων πυλώνων όταν προωθούνται έργα, δηλαδή να διασφαλίζεται ότι τα έργα έχουν θετικό αντίκτυπο κι αποτέλεσμα στο περιβάλλον, στην κοινωνική συνοχή και στην βιώσιμη ευημερία.

• Συμφωνούμε, ότι ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία η ανάπτυξη του πολιτισμού μεταξύ άλλων μπορεί να συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη σε πολλές περιφέρειες και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, επομένως πρέπει να ενισχύεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Σήμερα, ο πολιτισμός αντιπροσωπεύει το 4-5% του ΑΕΠ.

• Σωστά μιλάμε για τη βιώσιμη κινητικότητα στις πόλεις και το μεγάλο δυναμικό που έχουν οι πόλεις για καινοτομία και ανάπτυξη, κυρίως προς πράσινη κατεύθυνση. Χρειάζεται να μπουν κριτήρια στα οποία πρέπει να ανταποκρίνονται οι πόλεις που θα επωφεληθούν από το ΕΤΠΑ αλλάόχι εξαντλητική λίστα με τις πόλεις που μπορεί να επωφεληθούν. Σωστά τίθεται και το θέμα της υπαίθρου γύρω από τα αστικά κέντρα και προτείνεται ενίσχυση της κινητικότητας και σε αυτές τις περιοχές, και μάλιστα θα έλεγα βιώσιμης κινητικότητας. Όμως, επειδή προέρχομαι από μια νησιωτική περιφέρεια, θα ήθελα να εξετάσουμε ένα σοβαρό θέμα, αυτό της σύνδεσης των νησιών μεταξύ τους. Συνήθως όταν μιλάμε για υποδομές στις μεταφορές εννοούμε αυτοκινητόδρομους, σιδηροδρομικές γραμμές και ποδηλατόδρομους. Αλλά όταν αναφερόμαστε στα νησιά, υποδομές είναι τα πλοία. Αν δεν υπάρχουν πλοία, δεν υπάρχει σύνδεση των νησιών μεταξύ τους και με την ηπειρωτική χώρα. Δεν έχουν όλα τα νησιά αεροδρόμια και δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι τα αεροπλάνα θα καλύψουν τις ανάγκες των νησιών. Χρειάζεται λοιπόν, να ενισχύσουμε ακόμα και για τις πιο αναπτυγμένες περιφέρειες την κατασκευή καινοτόμων, πιο πράσινων πλοίων, που να καταναλώνουν λιγότερα καύσιμα ή/και να χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα για να πετύχουμε και την ανάπτυξη της καινοτομίας, και την προστασία του περιβάλλοντος και βιώσιμες μεταφορές όχι μόνο για τις αστικές περιοχές αλλά και για τον νησιωτικό χώρο.