03 Ιανουαρίου 2018

Μισό βήμα μπροστά: επιβολή τέλους στις πλαστικές σακούλες

 
Λιγότερες πλαστικές σακούλες, καλύτερη ποιότητα ζωής
Η σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία - είχα τη χαρά να την υποστηρίξω και εγώ όταν ήμουν ευρωβουλευτής στο Ευρωκοινοβούλιο μαζί με την δανέζα ευρωβουλευτή των Πρασίνων M. Auken που ήταν η εισηγήτρια της πρωτοβουλίας - προβλέπει είτε περιορισμό της χρήσης της με νομοθετική απαγόρευση είτε επιβολή τέλους σε κάθε σακούλα που χρησιμοποιείται.
Η ελληνική κυβέρνηση επέλεξε το μισό βήμα, την επιβολή τέλους. Ας ελπίσουμε ότι με αυτόν τον τρόπο θα πετύχει να περιορίσει δραστικά τη χρήση της, και δεν θα λειτουργήσει απλώς εισπρακτικά το σύστημα: 3 λεπτά για τον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και 1 λεπτό για το κράτος (από το ΦΠΑ).
Υπήρχε βέβαια η εναλλακτική και πιο δραστική λύση, να μην δίνεται πλέον πλαστική σακούλα, ιδιαίτερα στα σούπερ μάρκετ.
Μα θα πει κάποιος και πώς θα μεταφέρουμε τα ψώνια μας; Εξάλλου που θα βάζουμε τα σκουπίδια μας;
Ας σκεφτούμε ότι υπήρχε ζωή και πριν τις πλαστικές σακούλες, ενώ θα συνεχίσει να υπάρχει και μετά από αυτές, Και μάλιστα, καλύτερα, χωρίς τόσα πλαστικά στη θάλασσα, στο περιβάλλον, στις φωλιές των πουλιών, στις κοιλιές των ψαριών και γενικότερα στην τροφική αλυσίδα.
Θυμάμαι όταν αποφάσισα να σταματήσω να χρησιμοποιώ πλαστικές σακούλες στα ψώνια μου - ήταν στα τέλη της δεκαετίας του 70 - και πήγαινα στο σούπερ μάρκετ ή στο φούρνο με τις πάνινες τσάντες ή με το δίχτυ μου, με κοιτούσαν με συγκαταβατικό ύφος του στυλ "το καημένο το παιδί, έχει τρελαθεί". Απελπίζονταν που παρά την πίεση δεν ήθελα να χρησιμοποιήσω πλαστική σακούλα.
Τα χρόνια πέρασαν, τα μαλλιά άσπρισαν. Οι οικολογικές στάσεις ζωής έχουν υιοθετηθεί από πολύ περισσότερους/ες σήμερα. Ακόμα και σε τηλεοπτικά σήριαλ έχουν εισαχθεί κάποιες οικολογικές μπηχτές: κάπου κάπου πάνινη τσάντα, κάδος ανακύκλωσης, ένα ποδήλατο δίπλα από την πόρτα.
Ξέρω πάρα πολλούς ανθρώπους που έχουν κατανοήσει ότι οι πλαστικές σακούλες κάνουν ζημιά στο περιβάλλον και θα ήταν έτοιμοι να σταματήσουν τη χρήση τους, Κάποιοι/ες (κυρίως γυναίκες, μεγαλύτερης ηλικίας και νέα παιδιά) έχουν κάνει ήδη το βήμα αυτό. Αλλά οι περισσότεροι περίμεναν κάποιος να τους το επιβάλλει είτε με νόμο είτε με τέλος. Αυτή είναι η διαφορά μας με κεντρο-ευρωπαίους. Εκείνοι όταν συνειδητοποιούν ότι κάτι πρέπει να αλλάξει το εφαρμόζουν. Κόβουν τις πλαστικές σακούλες, παίρνουν το ποδήλατο, κάνουν ανακύκλωση και κομποστοποίηση, μείωνουν την κατανάλωση ενέργειας, Εμείς στο μεταξύ το ...σκεφτόμαστε, και το σκεφτόμαστε, και το σκεφτόμαστε!
Παρατηρούσα, λοιπόν, σήμερα με περιέργεια τον κόσμο που πήγαινε στο ταμείο του σούπερ μάρκετ. Οι κοπέλες στο ταμείο ρωτούσαν: θέλετε πλαστική σακούλα. Φαίνεται ότι περιέργως οι περισσότεροι ήξεραν ότι από σήμερα η πλαστική σακούλα θα χρεώνονταν χωριστά (γιατί μέχρι τώρα χρεώνονταν, δεν ήταν δωρεάν όπως αφελώς πίστευαν πολλοί, αλλά χρεώνονταν μέσα στην τιμή του προϊόντος).
Αρκετοί είχαν φέρει τη δική τους επαναχρησιμοποιήσιμη τσάντα (υπάρχει ένα πλήθος ευφάνταστων λύσεων), Κάποιοι μουρμούριζαν, άκουσα ένα κύριο να λέει ότι θα ήταν καλύτερο να χρεώνονται ακόμα και 10 ευρώ αλλά μέσα στην τιμή του...προϊόντος), ενώ - όπως επιβεβαίωσαν και κάποιες κοπέλες στα ταμεία - αυτοί που συνήθιζαν να παίρνουν 10 - 10 τις σακούλες, σήμερα δεν ήθελαν να πάρουν ούτε μία και προτιμούσαν να πάρουν τα πράγματα στο χέρι τους. Υπήρχαν βέβαια κι αυτοί/ες που δεν πολυ-νοιάστηκαν που θα πλήρωναν 4 λεπτά επιπλέον.
Για να δούμε τι θα γίνει το επόμενο διάστημα.
Πάντως και ο καταναλωτής και τα μαγαζιά δεν θα έχουν μόνο οικολογικό αλλά και οικονομικό όφελος, αφού οι πλαστικές σακούλες ήταν έτσι κι αλλιώς ένα σημαντικό κόστος, που περνούσε απαρατήρητο στους καταναλωτές (κάπου 20-30 ευρώ ανά άτομο ετησίως) αλλά στα μαγαζιά, στα σούπερ μάρκετ, στις λαϊκές το κόστος ήταν σημαντικό κι ανέρχονταν σε εκατοντάδες ευρώ για ένα μικρό μαγαζί και δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε ένα μεγαλύτερο. Τζάμπα λεφτά στα σκουπίδια δηλαδή.
Και ένας προσωπικός απολογισμός: όλα αυτά τα χρόνια με μερικές πάνινες τσάντες που επαναχρησιμοποιώ, έχω συνεισφέρει στην αποφυγή ...κατανάλωσης 15.000 περίπου κομματιών πλαστικής σακούλας. Δεν είναι και λίγο. Και ποτέ δεν μου φάνηκε δύσκολο να έχω μαζί μου κάποιες επαναχρησιμοποιήσιμες τσάντες (κυρίως πάνινες). Είναι θέμα πόσο συνεπής είσαι στις επιλογές σου.