Φαίνεται ότι τόσο η δημόσια υγεία όσο και τα δημόσια οικονομικά για την υγεία χειροτερεύουν. Απουσιάζει από τον διάλογο, όμως, μια σοβαρή συζήτηση για τις βαθιές αλλαγές που πρέπει και μπορεί να γίνουν ώστε και η υγεία να βελτιωθεί και τα δημόσια οικονομικά για την υγεία να είναι πιο ορθολογικά.
Η επίδραση της υγείας στην οικονομία και της οικονομίας στην υγεία έχουν μεν αναλυθεί από διεθνείς οργανισμούς αλλά δεν έχουν ληφθεί υπόψη από όσους λαμβάνουν αποφάσεις στη χώρα μας αλλά ούτε και από τους δανειστές.
Οι κοινωνικές ανισότητες, η κοινωνική και οικονομική κρίση και η περιβαλλοντική υποβάθμιση οδηγούν σε κακή κατάσταση της υγείας που με τη σειρά της επιδεινώνει τα προβλήματα φτώχειας και οικονομικής κρίσης κι αυξάνει τις δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες στον τομέα της υγείας. Το τελικό αποτέλεσμα είναι να χειροτερεύει ακόμα περισσότερο η υγεία αλλά και η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και του δημοσίου τομέα.
Ο πληθυσμός οδηγείται σε ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια και κακή κατάσταση της υγείας αλλά και τα δημόσια οικονομικά επιβαρύνονται από την αύξηση της νοσοκομειακής δαπάνης, δηλαδή μιας δαπάνης που έχει υψηλό κόστος.
Χρόνια λέω (και με ερωτήσεις στο ευρωκοινοβούλιο και με παρεμβάσεις κάθε είδους) ότι ο καλύτερος τρόπος να βελτιωθούν ΚΑΙ τα δημοσιονομικά της χώρας είναι να προωθήσουμε καινοτόμες κοινωνικές αλλαγές που συνδυάζουν, για παράδειγμα, καλύτερη ποιότητα ζωής, βελτίωση των παρεχόμεων υπηρεσιών και αποτελεσματική χρήση των διαθέσιμων πόρων, αντί να προωθούνται άστοχες περικοπές και διάλυση των κοινωνικών πολιτικών.
Μέρος της στρατηγικής για βελτίωση των δημοσιονομικών μας πρέπει να είναι οι πολιτικές για την υγεία, την κοινωνική συνοχή και την διατήρηση του περιβάλλοντος, όπως:
- η βελτίωση των συνθηκών ζωής και η αλλαγή συνηθειών που βλάπτουν σήμερα την υγεία (κακή διατροφή, κάπνισμα, άγχος, κα)
- η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής ένταξης πολλών ομάδων που σήμερα είναι αποκλεισμένες ή στο περιθώριο και η ενίσχυση της ανεξάρτητης διαβίωσης όλων και της προσαρμογής των συνθηκών εργασίας στις ανάγκες και δυνατότητες κάθε ατόμου (ανεξαρτήτως αν αντιμετωπίζει κάποιο κινητικό ή άλλο πρόβλημα),
- μια κουλτούρα ότι μπορούμε να ζούμε καλύτερα ακόμα κι αν τα εισοδήματά μας είναι μικρότερα, δίνοντας έμφαση στο "είναι" και όχι στο «έχειν» στην συνολική ανάπτυξη των ατόμων και της κοινότητας και όχι μόνο ή κυρίως της αγοραστικής τους δύναμης,
- η βελτίωση του περιβάλλοντος ιδιαίτερα στις πόλεις (μείωση ατμοσφαιρικής ρύπανσης, οικολογική αναγέννηση γειτονιών, επιστροφή φύσης στις πόλεις, λειτουργία γειτονιάς, μείωση ρύπανσης στο εσωτερικό της κατοικίας και των χώρων εργασίας, μείωση των τοξικών με τα οποία ερχόμαστε σε επαφή),
- η διασφάλιση με την ενεργή συμμετοχή των ίδιων των πολιτών και της κοινότητας βασικών δικαιωμάτων (υγεία, εκπαίδευση, στέγαση, διατροφή) με κοινωνικά και πράσινα καινοτόμο τρόπο που ενισχύει την συνεργατική οικονομία, την απασχόληση, και την αποτελεσματικότητα της χρήσης των διαθέσιμων δημόσιων πόρων,
- η φυσική άσκηση (περπάτημα, ποδήλατο, κα)
- η στροφή στην πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα και περίθαλψη,
- η φροντίδα και η νοσηλεία κατ' οίκον με οργανωμένες δομές και πολιτικές,
- εξορθολογισμός του κόστους φαρμάκων και νοσηλείας
Όλα αυτά θα μπορούσαν να αποτελούν μέρος μια στρατηγικής για την δημοσιονομική εξυγίανση ενώ έχουν θετικές επιπτώσεις και στα 3 επίπεδα:
- υγεία και ευεξία για όλους (άρα μικρότερες δαπάνες για την ασθένεια)
- μείωση των δαπανών για περίθαλψη και διαχείριση προβλημάτων υγείας που πλήττουν τα νοικοκυριά, άρα καλύτερη ζωή ακόμα και με μικρότερα εισοδήματα αφού περιορίζονται δαπάνες που επιβαρύνουν άσκοπα τα νοικοκυριά (οι δαπάνες για την ασθένεια απoτελούν μεγάλο ποσοστό του οικογενειακού προϋπολογισμού)
- μείωση της συνολικής δαπάνης για τα ασφαλιστικά ταμεία και το δημόσιο, λόγω εξορθολογισμού των δαπανών για την υγεία / ασθένεια
Αυτά απαιτούν όμως σοβαρό κοινωνικό και πολιτικό διάλογο, καινοτομία στην πολιτική, πνεύμα συμμετοχικού και συνεκτικού σχεδιασμού.
