Ο Επίτροπος Oettinger απαντά σε ερώτηση Χρυσόγελου-Turmes-Bütikofer για το έλλειμμα του λογαριασμού ΑΠΕ και το ΕΤΜΕΑΡ
“Πηγή άδικης επιβάρυνσης των καταναλωτών και βασική αιτία του ελλείμματος του λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ο τρόπος υπολογισμού του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ)”, τονίζει ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων/ Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, σε ερώτηση που κατέθεσε από κοινού με Πράσινους ευρωβουλευτές και μέλη της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας Claude Turmes και Reinhard Bütikofer.
«Η Επιτροπή συμφωνεί ότι οι προσπάθειες αυτές [για τη μεταρρύθμιση των επιμέρους διακανονισμών τιμολόγησης και χρηματοδότησης στο σύνολο του ελληνικού ενεργειακού τομέα] πρέπει να διασφαλίζουν την ορθή αναπαράσταση και κατανομή των δαπανών ώστε να ελαχιστοποιείται η επιβάρυνση των καταναλωτών ενέργειας», απαντάει ο Επίτροπος Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας Günther Oettinger στην ερώτηση, και συμφωνώντας με το Νίκο Χρυσόγελο για την ανάγκη μεταρρύθμισης των επιμέρους διακανονισμών τιμολόγησης και χρηματοδότησης στο σύνολο του ελληνικού ενεργειακού τομέα. Και καταλήγει ότι “η Επιτροπή πρότεινε στις ελληνικές αρχές ολοκληρωμένο πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας που θα μπορούσε να δρομολογηθεί σύντομα”.
Στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) 2013-2016, και προκειμένου να εξαλειφθεί μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου του 2013 το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού για τις ΑΠΕ μέσω του οποίου αποζημιώνονται οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, η κυβέρνηση επέλεξε να επιβάλλει, με αναδρομική ισχύ, έκτακτη ειδική εισφορά στα φωτοβολταϊκά συστήματα από 25%-30%, και 10% στις υπόλοιπες ΑΠΕ. Ένα, τουλάχιστον, βιαστικό μέτρο δεδομένου ότι η ποσοστιαία επιβάρυνση των φωτοβολταϊκών δεν αντιστοιχίζεται δίκαια με το κόστος τους τη χρονική περίοδο που αυτά εγκαταστάθηκαν.
Στην ερώτησή του ο Νίκος Χρυσόγελος έχει αναδείξει έναν εναλλακτικό τρόπο, που όχι μόνο αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το έλλειμμα του λογαριασμού ΑΠΕ χωρίς να πλήττει τις ΑΠΕ αλλά ταυτόχρονα διορθώνει και την αδικία εις βάρος των καταναλωτών.
Ο εναλλακτικός τρόπος διορθώνει την υφιστάμενη στρέβλωση στον τρόπο υπολογισμού του ΕΤΜΕΑΡ. Πιο συγκεκριμένα προτείνει, το Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ)” να υπολογίζεται ως η διαφορά ανάμεσα στην εγγυημένη τιμή και την Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) που θα πλήρωναν οι προμηθευτές χωρίς την παραγωγή από ΑΠΕ. Σήμερα, η ΟΤΣ υπολογίζεται μετά την ενσωμάτωση των ΑΠΕ, με αποτέλεσμα να διατηρείται τεχνητά χαμηλή. Στην τεχνητά χαμηλή ΟΤΣ συνεισφέρουν και άλλοι παράγοντες καθώς ο υπολογισμός της δεν περιλαμβάνει άλλες πληρωμές σε συμβατικούς παραγωγούς μέσω των μηχανισμών διαθεσιμότητας ισχύος και ανάκτησης μεταβλητού κόστους, τα οποία προσθέτουν έως και 20% του κόστους συμβατικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Έτσι, το κακό καταλήγει να είναι διπλό και να οδηγεί σε ένα φαύλο κύκλο: ο καταναλωτής επιβαρύνεται άδικα το κόστος που θα έπρεπε να βαρύνει τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας ενώ ταυτόχρονα ο λογαριασμός ΑΠΕ καταλήγει να είναι ελλειμματικός, πράγμα που οδηγεί μεταξύ άλλων και σε περαιτέρω αυξήσεις του ΕΤΜΕΑΡ (σαν την πρόσφατη), οι οποίες επιβαρύνουν εκ νέου τους ανυποψίαστους καταναλωτές. ΟΙ τελευταίοι συνήθως αποδίδουν λανθασμένα τις αυξήσεις του ΕΤΜΕΑΡ στο μύθο των ακριβών ΑΠΕ ενώ υπάρχει μελέτη του ΙΟΒΕ που δείχνει ότι «η συνδρομή της ενίσχυσης των Α.Π.Ε. αποτελεί μέρος μόνο (περίπου το 40%) του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ».
Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά:
« Πρόσφατα παρουσιάστηκε μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας που δείχνει ότι ο πλανήτης μπορεί να υπερθερμανθεί κατά 4 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, κάτι που θα έχει δραματικές επιπτώσεις για τη ζωή, την οικονομία, την κοινωνία, όχι μόνο για το περιβάλλον. Όλα (ρυθμός ανόδου της στάθμης της θάλασσας, συχνότητα κι ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων, λιώσιμο πάγων, οικονομικές ζημιές) εξελίσσονται με το χειρότερο από τα σενάρια. Οι οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα έχουν κόστος για την Ελλάδα 700 δις Ευρώ αν δεν αλλάξουμε πολιτική, (δυο φορές το δημόσιο χρέος της χώρας δηλαδή) σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας. Επομένως, ο δρόμος της απεξάρτησης – και μάλιστα μέχρι τα μέσα του αιώνα – από τα ορυκτά καύσιμα είναι μονόδρομος. Το ζητούμενο λοιπόν δεν είναι αν θα πάμε σε ΑΠΕ ή όχι αλλά πως θα στραφούμε με τρόπο επωφελή για το σύνολο της οικονομίας και της κοινωνίας.
Εδώ και πολλά χρόνια μέσα από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ πληρώνουμε χωρίς να το κατανοούμε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ επειδή το ενεργειακό μας σύστημα βασίζεται στον λιγνίτη και το πετρέλαιο. Κι όμως, μεγαλύτερη συμμετοχή ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα, με πιο ορθολογικό τρόπο χρέωσης, θα μείωνε το κόστος αγοράς “δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου” και τους αντίστοιχους λογαριασμούς του ρεύματος.
Αντί η κυβέρνηση να διορθώσει την υπάρχουσα στρέβλωση στις χρεώσεις που επιβαρύνει άδικα τους πολίτες στους λογαριασμούς του ηλεκτρισμού και ταυτόχρονα να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά το έλλειμμα στο λογαριασμό ΑΠΕ, επέλεξε την χειρότερη και πιο πρόχειρη λύση παρουσιάζοντάς τη μάλιστα ως μονόδρομο. Εκτός από την κατάφωρη αδικία για τους καταναλωτές, τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση στο Μεσοπρόθεσμο πλήττουν καίρια ολόκληρη την αγορά ΑΠΕ δημιουργώντας κλίμα επιπλέον ανασφάλειας σε έναν τομέα που αντιπροσωπεύει ελπίδα διεξόδου από την πολύπλευρη κρίση και ταυτόχρονα αποτελεί τομέα προτεραιότητας για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 20% του Ευρωπαϊκού προϋπολογισμού θα διατεθεί για θέματα κλιματικής προστασίας, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης προγραμμάτων μείωσης κατανάλωσης ενέργειας και προώθησης ΑΠΕ, ιδιαίτερα μέσα από το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Είναι ελπιδοφόρο το γεγονός ότι η Επιτροπή υποστηρίζει την ανάγκη εξορθολογισμού του σημερινού στρεβλού τρόπου υπολογισμού του ΕΤΜΕΑΡ που ωφελεί τους προμηθευτές ενέργειας και μόνο. Η ύπαρξη του προβλήματος άλλωστε ήταν τεκμηριωμένη από το ΙΟΒΕ την περίοδο μάλιστα που πρόεδρός του ήταν ο σημερινός υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας. Είναι επίσης ενθαρρυντικό το γεγονός ότι υπάρχει υπό εξέλιξη τεχνική συζήτηση σχετικά με τη μεταρρύθμιση των επιμέρους διακανονισμών τιμολόγησης και χρηματοδότησης στο σύνολο του ελληνικού ενεργειακού τομέα και ότι η Επιτροπή είναι έτοιμη να συνδράμει μέσα από ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας.
Το ακόμα σημαντικότερο, όμως, είναι η δέσμευση του Επιτρόπου προς τη σταθεροποίηση και μεταρρύθμιση του ελληνικού συστήματος υποστήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε μια περίοδο που οι ΑΠΕ πλήττονται από την έλλειψη βιώσιμου σχεδίου στον ενεργειακό τομέα και τις σπασμωδικές κινήσεις της κυβέρνησης. Θα παρακολουθούμε το θέμα από κοντά.
Πρέπει να γίνει σαφές και στην πολιτική ηγεσία του τόπου ότι μόνο η δραστική αλλαγή του ενεργειακού μας μοντέλου προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας είναι σε θέση να εξασφαλίσει ενεργειακή ασφάλεια, να αντιμετωπίσει την καλπάζουσα ενεργειακή φτώχεια και ταυτόχρονα να αποτελέσει εφαλτήριο ανάκαμψης για την ελληνική οικονομία. Δεν είναι τυχαίο ότι η μεγάλη στροφή προς τις ΑΠΕ στη Γερμανία είχε στα θετικά ευεργετικά αποτελέσματά της όχι μόνο 300.000 επιπλέον θέσεις εργασίας αλλά και μικρότερο βαθμό αβεβαιότητας και διακύμανσης για την οικονομία της. Ας μην ξεχνάμε ότι η οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ενέργεια και από το κόστος της».
(Ακολουθεί η ερώτηση και η απάντηση)
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-010606/2012 προς την Επιτροπή
Nikos Chrysogelos (Verts/ALE), Claude Turmes (Verts/ALE) και Reinhard Bütikofer (Verts/ALE)
Θέμα: «Μια εναλλακτική μέθοδος για την εξάλειψη του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα»
Μεταξύ των υποχρεώσεων που η ελληνική κυβέρνηση έχει συμφωνήσει να εκπληρώσει έναντι των πιστωτών της, είναι η κατάργηση, μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2013, του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), που χρησιμοποιείται για την αποζημίωση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ [1]. Ως βασικό μέσο για την εξάλειψη του ελλείμματος αυτού, ο νέος νόμος [2] επιβάλλει, με αναδρομική ισχύ, ένα ειδικό τέλος για φωτοβολταϊκά συστήματα που ισοδυναμεί με μείωση κατά 25 - 30% της αντίστοιχης επιδότησης της τιμής της παραγόμενης ενέργειας (FIT), καθώς και μια κατ 'αποκοπή εισφορά 10% στις άλλες ΑΠΕ. Θα ήταν δυνατόν, ωστόσο, να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα με αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του ειδικού "ETMEAΡ" [3] δηλαδή του φόρου που πληρώνουν οι καταναλωτές για την υποστήριξη της ανάπτυξης ΑΠΕ στην Ελλάδα. Σύμφωνα με μια μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) [4], "η συμβολή του ειδικού φόρου για τις ΑΠΕ είναι μόνο περίπου 40%", ενώ σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επαγγελματικών οργανώσεων ΑΠΕ [5], κατά την περίοδο από τον Ιανουάριο 2009 έως τον Απρίλιο 2012 οι έλληνες καταναλωτές κατέβαλαν συνολικά 336,1 εκατομμύρια ευρώ σε ETMEAR. Από το ποσό αυτό, μόνο το 40%, ή 134,4 εκατομμύρια ευρώ, χρησιμοποιήθηκαν προς όφελος των ΑΠΕ, ενώ το υπόλοιπο ποσό ύψους 201,7 εκατομμυρίων, κυρίως σε επιδοτούμενους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Αν αυτά τα 201.7 εκατομμύρια ευρώ που πλήρωσαν οι καταναλωτές είχαν εκτραπεί στον ειδικό λογαριασμό για τις ΑΠΕ αντί στους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, το έλλειμμα, το οποίο στο τέλος του Απρίλη 2012 ήταν 201.100.000 ευρώ, θα είχε εξαλειφθεί.
Η στρέβλωση αυτή προκύπτει από τη μέθοδο σύμφωνα με την οποία υπολογίζεται ο ETMEAR. Επί του παρόντος, βασίζεται στη διαφορά μεταξύ της εγγυημένης τιμής για τις ΑΠΕ και της οριακής τιμής συστήματος (SMP), μετά την ενσωμάτωση της ενέργειας από ΑΠΕ, και όχι στην SMP που οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας θα κατέβαλαν εάν δεν είχε υπάρξει καμία παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ [6]. Έτσι, οι καταναλωτές φέρουν τα έξοδα τα οποία θα έπρεπε να βαρύνουν τους προμηθευτές και ο ειδικός λογαριασμός για τις ΑΠΕ αναπτύσσει ένα έλλειμμα. Για να εξαλειφθεί αυτό, απαιτούνται ειδικά μέτρα, τα οποία όμως θα βλάψουν μακροπρόθεσμα την αγορά των ΑΠΕ.
1. Πιστεύει η Επιτροπή ότι η τρέχουσα μέθοδος υπολογισμού ETMEAR είναι δίκαιη για τους Έλληνες καταναλωτές;
2. Έχει ο εκπρόσωπος της Επιτροπής στην τρόικα εξετάσει αλλαγή της μεθόδου υπολογισμού ETMEAΡ ως ένα τρόπο εξάλειψης του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού για τις ΑΠΕ, χωρίς κανένα κόστος για τον καταναλωτή και χωρίς να βλαφτεί η αξιοπιστία του συστήματος (FiT) σύστημα στην Ελλάδα ;
3. Προτίθεται η Επιτροπή να συνεργαστεί με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να καθιερωθεί ένα δίκαιο σύστημα κατανομής του επιπλέον κόστους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, συμβάλλοντας έτσι και στην αξιοπιστία του συστήματος FIT;
[1] Αιτιολογική σκέψη, Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Στρατηγικής 2013-2016, σελίδες 51-53
[2] Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, σελίδες 66-67
[3] ETMEAΡ: ειδικός φόρος για τη μείωση των εκπομπών αερίων
[4] Επιπτώσεις και αναγκαίες προσαρμογές για τη μεγάλης κλίμακας διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), 2011
[5] Αλήθειες και ψέματα για τον ειδικό φόρο για την μείωση των εκπομπών αερίων, Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από Ανανεώσιμες Πηγές ηλεκτρικής ενέργειας (ESIAPE), Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), Ελληνικός Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ)
[6] Μία περαιτέρω στρέβλωση έχει δημιουργηθεί από το γεγονός ότι το SMP δεν περιλαμβάνει άλλες πληρωμές σε συμβατικούς παραγωγούς μέσω της πιστωτικής ικανότητας και του μηχανισμού μεταβλητού κόστους, τα οποία προσθέτουν έως και 20% του κόστους συμβατικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
E-010606/2012-Απάντηση του κ. Oettinger εξ ονόματος της Επιτροπής
Οι συζητήσεις σχετικά με το κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων του ευρύτερου τομέα της ενέργειας είναι σημαντικές και μπορεί να είναι ιδιαίτερα τεχνικές. Σημαντικό θέμα που επιβάλλεται να εξετασθεί κατά τις εν λόγω συζητήσεις είναι οι ενδεδειγμένοι τρόποι συνυπολογισμού εν προκειμένω των επιπτώσεων της κατάταξης συναρτήσει της οικονομικής αξίας. Τα στοιχεία που θίγουν τα Αξιότιμα Μέλη του Κοινοβουλίου αποτελούν μέρος της υπό εξέλιξη τεχνικής συζήτησης στην Ελλάδα σχετικά με τη μεταρρύθμιση των επιμέρους διακανονισμών τιμολόγησης και χρηματοδότησης στο σύνολο του ελληνικού ενεργειακού τομέα. Η Επιτροπή συμφωνεί ότι οι προσπάθειες αυτές πρέπει να διασφαλίζουν την ορθή αναπαράσταση και κατανομή των δαπανών ώστε να ελαχιστοποιείται η επιβάρυνση των καταναλωτών ενέργειας.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τις ελληνικές αρχές για την περαιτέρω σταθεροποίηση και μεταρρύθμιση του ελληνικού συστήματος υποστήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή πρότεινε στις ελληνικές αρχές ολοκληρωμένο πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας που θα μπορούσε να δρομολογηθεί σύντομα.
