Ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου προς την Κομιισιόν
Όπως αναφέρει στην ερώτησή του ο Νίκος Χρυσόγελος: “Από το 2010, οπότε η Ελλάδα ακολούθησε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, ο προϋπολογισμός του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) μειώνεται σημαντικά, συμβάλλοντας στον περιορισμό των δαπανών αλλά και στην ύφεση και ανεργία. Για το 2013, βάσει του ψηφισμένου Κρατικού Προϋπολογισμού [1], το ΠΔΕ προβλέπεται να μην ξεπεράσει τα 6,85 δις ευρώ ή το 3,5% του ΑΕΠ. Την πενταετία 2005-2009 ανερχόταν σε 4% του ΑΕΠ. Στην πραγματικότητα η μείωση είναι μεγαλύτερη, με δεδομένη τη συρρίκνωση του ΑΕΠ λόγω της παρατεταμένης ύφεσης.
Παράλληλα, έχει συρρικνωθεί σημαντικά και ο προϋπολογισμός του εθνικού υποπρογράμματος του ΠΔΕ (το 2013 θα ανέλθει σε 850 εκ. €). Οι δαπάνες του ΠΔΕ ανήλθαν κατά το 2012 σε 6,114 δις ευρώ (3,1% του ΑΕΠ), ποσό σημαντικά χαμηλότερο από αυτό που περιλάμβανε ο αρχικός αλλά και ο «συμπληρωματικός» προϋπολογισμός του 2012.
Θεωρητικά, «το ΠΔΕ αποτελεί το σημαντικότερο μέσο άσκησης αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας και καλείται να συμβάλλει στην περαιτέρω σύγκλιση των περιφερειών, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής με στοχευόμενες δράσεις και παρεμβάσεις για την τόνωση της ενεργού ζήτησης, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, την ενίσχυση της απασχόλησης, την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής δικαιοσύνης και τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας».
Όμως, στην πράξη αυτό δεν ισχύει πλέον καθώς τα τελευταία χρόνια το ΠΔΕ σε μεγάλο ποσοστό ταυτίζεται με τη χρηματοδότηση συγχρηματοδοτούμενων δράσεων, πράγμα που εμποδίζει την εκπλήρωση του ρόλου του στην άσκηση ολοκληρωμένης οικονομικής πολιτικής της χώρας και στην επίτευξη σύγκλισης των ελληνικών περιφερειών τόσο με τις ευρωπαϊκές όσο και μεταξύ τους αλλά και στο εσωτερικό κάθε περιφέρειας (για παράδειγμα στο εσωτερικό των νησιωτικών περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου). Έτσι, αντί να αποτελεί την «πυξίδα» της χώρας για βιώσιμη οικονομία, κοινωνική συνοχή και απασχόληση, έχει εξελιχθεί σε έναν απλό λογαριασμό αποπληρωμής των συγχρηματοδοτούμενων έργων.
Παράλληλα, εξαιτίας της συρρίκνωσής του, δημιουργείται το ερώτημα αν ιδιωτικά ή δημόσια έργα (μη συγχρηματοδοτούμενα, ή συγχρηματοδοτούμενα με μεγάλες ανάγκες εθνικής χρηματοδότησης) των οποίων η υλοποίηση έχει ξεκινήσει, πρόκειται να μείνουν ημιτελή ή πρόκειται να έχουν χαμηλότερο αντίκτυπο στη ζωή των πολιτών αφού πιθανώς συμπληρωματικά τους έργα δεν υλοποιούνται.
Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά: «Οι κυβερνήσεις τα τελευταία τρία χρόνια έκαναν εντελώς λανθασμένες επιλογές σε ό,τι αφορά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Χρησιμοποίησαν το ΠΔΕ ως λογιστικό εργαλείο για το αποτέλεσμα του ελλείμματος, δεν σχεδίασαν ένα πολυετές πρόγραμμα διαφορετικό, συμπληρωματικό των δράσεων του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Συνοχής και του «Μπαλτατζής». Άφησαν το μοναδικό εργαλείο επενδύσεων στη χώρα στην τύχη του, απαξιώνοντας και υποβαθμίζοντας το ρόλο του. Έτσι σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στη ιδιαίτερα ανησυχητική προοπτική, οι προϋπολογισμοί του ΠΔΕ μέχρι και το 2015 να μην αρκούν για την αποπληρωμή των συγχρηματοδοτούμενων και συμπληρωματικών σε αυτά έργων (παρ’ όλη την αύξηση του ποσοστού της κοινοτικής χρηματοδότησης), πόσο μάλλον για τις ιδιωτικές επενδύσεις και τα μικρά εθνικά έργα. Και σίγουρα δεν πρόκειται για τίποτε άλλο από ένα απλό δημόσιο λογαριασμό αποπληρωμής συγχρηματοδοτούμενων έργων χωρίς σχέδιο, αρχή και τέλος.
Κι όμως, σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η χώρα έχει ανάγκη από ένα πολυετές ολοκληρωμένο εθνικό στρατηγικό σχέδιο που θα οδηγήσει σε μια ουσιαστική αναζωογόνηση της οικονομίας και θα θέσει τη χώρα σε μια πραγματικά βιώσιμη τροχιά. Ένα στοχευμένο σε πράσινες κατευθύνσεις ΠΔΕ θα μπορούσε να συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της συνολικής απασχόλησης, την αξιοπρεπή διαβίωση των πολιτών, την κοινωνική ευημερία και τη στήριξη των εισοδημάτων ώστε να έχει και το δημόσιο φορολογικά έσοδα. Ταυτόχρονα, η πράσινη στροφή της οικονομίας μέσω ενός καλά σχεδιασμένου ΠΔΕ θα συνέβαλε καθοριστικά στην αναστροφή της καταστροφικής υφεσιακής πορείας της χώρας. Είναι γνωστό άλλωστε ότι αν η οικονομική κατάσταση παρέμενε έστω σταθερή στα επίπεδα του 2011, θα επιτυγχάνονταν μείωση του δημόσιου χρέους κατά 21%, ενώ η αυξανόμενη ύφεση τελικά προκαλεί αύξηση του δημόσιου χρέους.
Οι Πράσινοι, τόσο σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου όσο και στην Ελλάδα, εργαζόμαστε εντατικά εκπονώντας συγκεκριμένο σχέδιο διεξόδου από την κρίση, βασισμένου στο GreenNewDeal. Πιστεύουμε πως το πλέον κρίσιμο ζήτημα είναι η εφαρμογή συγκεκριμένου εθνικού σχεδίου που θα εξυπηρετεί συγκεκριμένες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας στοχεύοντας σε συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους και προτεραιότητες. Στην κατεύθυνση αυτή το ΠΔΕ θα μπορούσε και πρέπει να είναι ο καταλύτης.
Με την ερώτησή μου, ουσιαστικά καλώ την Επιτροπή να συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση».
(Ακολουθεί η ερώτηση όπως κατατέθηκε)
Θέμα: «Συρρίκνωση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων»
Από το 2010 ο προϋπολογισμός του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) μειώνεται σημαντικά, συμβάλλοντας στον περιορισμό των δαπανών αλλά και στην ύφεση και ανεργία. Για το 2013, βάσει του ψηφισμένου Κρατικού Προϋπολογισμού [1], το ΠΔΕ προβλέπεται να μην ξεπεράσει τα 6,85 δις ευρώ ή το 3,5% του ΑΕΠ. Την πενταετία 2005-2009 ανερχόταν σε 4% του ΑΕΠ. Στην πραγματικότητα η μείωση είναι μεγαλύτερη, με δεδομένη τη συρρίκνωση του ΑΕΠ λόγω της παρατεταμένης ύφεσης. Παράλληλα, έχει συρρικνωθεί σημαντικά και ο προϋπολογισμός του εθνικού υποπρογράμματος του ΠΔΕ (το 2013 θα ανέλθει σε 850 εκ. € [2]). Τα τελευταία χρόνια το ΠΔΕ σε μεγάλο ποσοστό ταυτίζεται με τη χρηματοδότηση συγχρηματοδοτούμενων δράσεων, πράγμα που εμποδίζει την εκπλήρωση του ρόλου του στην άσκηση ολοκληρωμένης οικονομικής πολιτικής της χώρας και στην επίτευξη σύγκλισης των ελληνικών περιφερειών τόσο με τις ευρωπαϊκές όσο και μεταξύ τους αλλά και στο εσωτερικό κάθε περιφέρειας [3]. Σημειώνεται επίσης ότι οι ανάγκες συγχρηματοδότησης των δράσεων που έχουν ενταχθεί στα Επιχειρησιακά Προγράμματα της 4ης Προγραμματικής Περιόδου 2007-2013 ανέρχονται σε 16 – 20 δισ. ευρώ μέχρι το 2015 [4], ενώ βρίσκονται σε φάση υλοποίησης χιλιάδες επενδυτικά σχέδια που έχουν ενταχθεί στους αναπτυξιακούς νόμους καθώς και άλλες ανάγκες. Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
1. Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες για συγχρηματοδότηση των έργων της προγραμματικής περιόδου 2007-2013 και του αναπτυξιακού νόμου, θεωρεί πως οι προβλεπόμενες πιστώσεις του ΠΔΕ για το έτος 2013 και αντίστοιχα για τα έτη 2014 και 2015 αρκούν ή θα υπάρξουν καθυστερήσεις στις πληρωμές έργων και κενά χρηματοδότησης;
2. Γνωρίζει το ύψος των εκκρεμών χρηματοδοτήσεων του εθνικού υποπρογράμματος του ΠΔΕ καθώς και κατηγορίες έργων που πιθανώς θα μείνουν ημιτελή εξαιτίας της σημαντικής μείωσης του προϋπολογισμού;
3. Προτίθεται να συνεργαστεί με τις Ελληνικές αρχές για τον επανασχεδιασμό του ΠΔΕ εξ ολοκλήρου στη βάση πολυετούς ολοκληρωμένου εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης της οικονομίας, της παραγωγής και της αγοράς εργασίας;
___________________
[3] http://www.ggea.gr/geniki_grammateia/ypiresies11.htm«Το ΠΔΕ αποτελεί το σημαντικότερο μέσο άσκησης αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας και καλείται να συμβάλλει στην περαιτέρω σύγκλιση των περιφερειών, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής με στοχευόμενες δράσεις και παρεμβάσεις για την τόνωση της ενεργού ζήτησης, την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, την ενίσχυση της απασχόλησης, την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής δικαιοσύνης και τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας»
