15 Ιουλίου 2013

Η Ελλάδα έχει στρατηγική για ψηφιακή υγεία, τηλε-ιατρική;

Ομιλία του Νίκου Χρυσόγελου σε συζήτηση σχετικής έκθεσης στο Ευρωκοινοβούλιο

 

Για την ψηφιακή υγεία (τηλε-ιατρική) και τον ρόλο που μπορεί να παίξει για να βελτιωθεί η πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας την εποχή της κρίσης, ιδιαίτερα των κατοίκων ορεινών, απομακρυσμένων και νησιωτικών περιοχών, μίλησε στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, ως εισηγητής εκ μέρους της Ομάδας των Πράσινων κατά τη συζήτηση σχετικής έκθεσης την Τετάρτη 10 Ιουλίου. Κατέθεσε 4 σχετικές τροπολογίες που αναφέρονται στις εφαρμογές της τηλε-ιατρικής σε ορεινές και νησιωτικές περιοχές, στην ανησυχία για την υποβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και στον αποκλεισμό σημαντικών ομάδων του πληθυσμού από την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, τις ανάγκες κάλυψης των διαφορών σε σχετικές υπηρεσίες που υπάρχουν στην ΕΕ καθώς και στην διάθεση επαρκών πόρων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία για την ανάπτυξη των υπηρεσιών ψηφιακής υγείας.

 

Ο Νίκος Χρυσόγελος μιλώντας στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης  του Ευρωκοινοβουλίου επισήμανε μεταξύ άλλων: «Η κρίση και οι πολιτικές λιτότητες αποδιοργανώνουν τις υπηρεσίες υγείας την ίδια στιγμή που μειώνονται δραματικά και τα εισοδήματα των πολιτών. Εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών και όχι μόνο σε απομακρυσμένες περιοχές δεν έχουν πρόσβαση σε στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας. Η «ψηφιακή υγεία» θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση παρόμοιων προβλημάτων αρκεί να υπάρξουν κατάλληλα εργαλεία υποστήριξης. Δυστυχώς,  ακριβώς οι χώρες και περιοχές που έχουν την μεγαλύτερη ανάγκη, έχουν και την μικρότερη διείσδυση της τηλε-ιατρικής, της ψηφιακής υγείας

 

Ο Νίκος Χρυσόγελος, σε δήλωσή του μετά την συζήτηση στην Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης συνέχισε:  “Η σύγκλιση μεταξύ ασύρματων τεχνολογιών επικοινωνίας και συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και μεταξύ υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής φροντίδας μπορεί να συμβάλει τόσο στην βελτίωση της υγείας όσο και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνεπάγεται η γήρανση του πληθυσμού, η απαίτηση για πρόληψη και έγκαιρη φροντίδα ακόμα και στις πιο απομακρισμένες περιοχές ή στα νησιά. Αρκεί φυσικά αυτές οι υπηρεσίες της τηλε-ιατρικής να ενταχθούν στο δημόσιο σύστημα υγείας ή σε δομές κοινωνικής οικονομίας – κοινωνικής αλληλεγγύης και να μην οδηγήσουν σε εντατικότερη ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών υγείας, όπως γίνεται σε πολλούς τομείς υπηρεσιών υγείας σήμερα λόγω της διάλυσης του δημόσιου συστήματος υγείας.

 

Δυστυχώς, η βελτίωση των οικονομικών της υγείας δεν επιδιώχθηκε να γίνει με αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών και δομών αλλά μέσω της διάλυσης τους και των οριζόντιων περικοπών. Κι όμως, ορισμένες χώρες που εφάρμοσαν πριν από χρόνια προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής έδωσαν ιδιαίτερο βάρος στην τηλε-ιατρική και βελτίωσαντην απόδοση και την αποτελεσματικότητα των συστημάτων και του ελέγχου τους, ενώ παράλληλα πέτυχαν με ορθολογικό τρόπο μείωση των δαπανών[1]. Η αρχική δαπάνη για εγκατάσταση των συστημάτων αποσβένεται, όπως δείχνει η πράξη, πολύ γρήγορα, με σημαντικό οικονομικό όφελος για τα οικονομικά της υγείας αλλά και τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

 

Είναι αδιανόητο ότι οι γραφειοκράτες στα Υπουργεία εκδίδουν συνεχώς εγκυκλίους που κάνουν τη ζωή των πολιτών, ιδιαίτερα στα νησιά, όλο και πιο δύσκολη και αυξάνουν το κόστος που καταβάλλουν για απλές υπηρεσίες που θα μπορούσαν να παρέχονται χωρίς κόστος και ταλαιπωρία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η υποχρέωση των πολιτών με χρόνιες παθήσεις ή μόνιμες αναπηρίες να πρέπει να

παρουσιάζονται σε κεντρικές δομές, ανεξαρτήτως της απόστασης και της προσβασιμότητάς, αν και με απλές εφαρμογές τηλε-ιατρικής θα μπορούσαν να αντιμετωπίζονται παρόμοια θέματα, να γίνονται εξετάσεις αλλά και έλεγχοι.

 

Όλες οι Περιφέρειες και τα Περιφερειακά Συμβούλια, ιδιαίτερα οι νησιωτικές κι ορεινές,  χρειάζεται να αναπτύξουν τη δική τους στρατηγική για την ψηφιακή υγεία, τηλε-ιατρική, για την περίοδο 2013-2020, αξιοποιώντας καλές πρακτικές και ευκαιρίες που διανοίγονται αλλά και συμμετέχοντας ενεργά στο ευρωπαϊκό Δίκτυο Ψηφιακής-υγείας (eHealth Network).

 

Νομικής και βιο-ηθικής σημασίας θέματα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα σε ευρωπαϊκό επίπεδο ιδιαίτερα όσα αφορούν στον έλεγχο των δεδομένων, στην πρόσβαση και χρήση των δεδομένων υγείας για λόγους έρευνας και δημόσιας υγείας και ως προς τη ροή των δεδομένων αυτών σε συστήματα υγείας και πρόνοιας».

 

Συνοπτικά για την ψηφιακή υγεία

 

Παρά τις σημαντικές εξελίξεις στους διαφόρους τομείς πληροφορικής, η αξιοποίηση της τεχνολογίας αυτής στην ιατρική έχει μείνει αρκετά πίσω. Το πρώτο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για την Ψηφιακή-Υγεία[2]εγκρίθηκε το 2004 και από τότε προωθήθηκαν ορισμένες πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκές χώρες που συμμετείχαν δυναμικά σε μεγάλης κλίμακας πιλοτικά έργα, όπως το epSOS[3]. Το 2011 εκδόθηκε η Οδηγία 2011/24/ΕΕ για την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη[4]και ιδίως το άρθρο 14, με το οποίο καθιερώνεται το δίκτυο ψηφιακής-υγείας, η επίσημη συνεργασία σε θέματα ψηφιακής υγείας, με στόχο τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού και οικονομικού οφέλους. Το Δίκτυο Ψηφιακής-υγείας (eHealth Network) έχει ως ειδικό στόχο να καταρτίσει κατευθυντήριες γραμμές ενός μη εξαντλητικού καταλόγου δεδομένων που πρέπει να περιλαμβάνονται στα συνοπτικά δελτία των ασθενών, και τα οποία μπορούν να συμβουλεύονται οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας, ώστε να εξασφαλίζεται η συνέχεια της περίθαλψης και της ασφάλειας των ασθενών σε διασυνοριακό επίπεδο.

Η τηλε-ιατρική μπορεί να αξιοποιηθεί «για τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων, της ψυχικής υγείας και της προαγωγής της υγείας[5], σε τεχνολογικά υποβοηθούμενες θεραπείες, που μπορούν να συμπληρώσουν αποτελεσματικά τη συνήθη κλινική περίθαλψη και να βελτιώσουν την οικονομική απόδοση των θεραπειών, καθώς και κατά τη χρήση διαλειτουργικών ηλεκτρονικών μητρώων υγείας και συστημάτων τηλε-συνταγογράφησης, εφόσον τηρηθεί η αναγκαία αυστηρότητα[6].  Ητηλε-ιατρική είναι μία από τις συγκεκριμένες δράσεις για την προώθηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των πολιτών στο εσωτερικό της ΕΕ[7].

 

Η Ελλάδα ξεκίνησε ορισμένα προγράμματα αρχικώς αλλά στην πορεία εγκατέλειψε τα περισσότερα από αυτά αν και είναι μια χώρα που η τηλε-ιατρική (ψηφιακή υγεία) θα μπορούσε να προσφέρει πολλά για την κάλυψη των τεράστιων κενών που υπάρχουν στις υπηρεσίες υγείας, ιδιαίτερα σε πολλά από τα νησιά και τις ορεινές περιοχές , ενώ θα μπορούσε με αυτόν τον τρόπο να μειώσει την πίεση σε νοσοκομεία και κεντρικές δομές παροχής υπηρεσιών υγείας. 

 

Η ψηφιακή υγεία (e-health) μπορεί να ωφελήσει ταυτοχρόνως τους πολίτες, τους ασθενείς, τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και της περίθαλψης, αλλά και τους δημόσιους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, τις δημόσιες αρχές και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ανάπτυξη και σωστή εφαρμογή της μπορεί να οδηγήσει σε στοχευμένη και εξατομικευμένη - δηλαδή ανάλογα με τις ανάγκες του πολίτη - πρόληψη, φροντίδα αλλά και υγειονομική περίθαλψη, να είναι δηλαδή μια υπηρεσία προσανατολισμένη προς τον πολίτη και όχι προς την γραφειοκρατία, εστιασμένη, αποτελεσματική και αποδοτική και να συμβάλει στη μείωση των σφαλμάτων, καθώς και του χρόνου νοσηλείας. Μπορεί επίσης, να «διευκολύνει την κοινωνικοοικονομική ένταξη και την ισότητα, την ποιότητα ζωής και το δικαίωμα επιλογής των ασθενών[8]μέσω μεγαλύτερης διαφάνειας, πρόσβασης σε υπηρεσίες και πληροφορίες και της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την υγεία».

 

Δείτε την ανακοίνωση της Κομισιόν «Σχέδιο δράσης 2012-2020 για την ηλ-υγεία – καινοτομική υγειονομική περίθαλψη για τον 21ο αιώνα»http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX%3A52012DC0736%3AEN%3ANOT

 



[1]               Ό.π.

[3]               www.epsos.eu

[4]               Το δίκτυο έχει συσταθεί βάσει του άρθρου 14 της οδηγίας 2011/24/ΕΕ για την εφαρμογή των δικαιωμάτων των ασθενών στη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη, http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2011:088:0045:0065:EL:PDF- ΕΕ L88 της 4.4.2011,σ.45.

[5]               Έγγραφο εργασίας που συνοδεύει το σχέδιο δράσης για την ηλ-υγεία – καινοτόμος υγειονομική περίθαλψη για τον 21ο αιώνα.

[6]               EconomicImpactofInteroperableElectronicHealthRecordsandePrescriptioninEurope(Οικονομικός αντίκτυπος διαλειτουργικών συστημάτων ηλεκτρονικών μητρώων υγείας και ηλ-συνταγογράφηση στην Ευρώπη) (01-2008/02-2009): http://ec.europa.eu/information_society/activities/health/docs/publications/201002ehrimpact_study-final.pdf

[7]               Έκθεση για την ιθαγένεια της ΕΕ του 2010 – Άρση των εμποδίων στα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ» COM(2010) 603 τελικό (βλέπε δράση 7)

[8]               «Το δικαίωμα επιλογής των ασθενών είναι μια διαδικασία για να τους βοηθήσει να αποκτήσουν έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει την ανάληψη πρωτοβουλίας, την επίλυση προβλημάτων, και τη λήψη αποφάσεων, μπορεί δε να εφαρμοστεί σε διάφορα περιβάλλοντα, στον τομέα της υγείας και της κοινωνικής φροντίδας, καθώς και στην αυτονομία διαχείρισης» [ENOPE2012].

Last modified on Δευτέρα, 15 Ιουλίου 2013 15:19