συγκεκριμένες επιλογές δε δίνουν λύση. Βρίσκονται σε σχετικό πανικό, και κάνουν κινήσεις που επιδεινώνουν την κατάσταση.

Ποιος φταίει γι’ αυτό;

Φταίει το σαφές έλλειμμα δημοκρατίας. Το ευρωκοινοβούλιο δεν έχει κανένα ρόλο, παρά τις υποσχέσεις. Ούτε τα κράτη έχουν. Μόνο οι Μερκοζί. Η εκτροπή από την ευρωπαϊκή λογική και τις δημοκρατικές διαδικασίες, που είχαν φανεί από καιρό, κορυφώθηκαν, με την εκπαραθύρωση δύο πρωθυπουργών άνευ εκλογών. Πόσο μάλλον, όταν ο Μπερλουσκόνι είχε περάσει από Βουλή και Γερουσία τα μέτρα που του υπαγόρευσαν και ο Παπανδρέου είχε μόλις πάρει ψήφο εμπιστοσύνης.

Η κριτική είναι εύκολη. Τι ακριβώς προτείνετε εσείς;

Να εκφραστεί η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, με την έκδοση ευρωπαϊκού ομολόγου. Δεν το λέμε τώρα. Το λέμε από το Δεκέμβριο του 2009. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το έχει ψηφίσει από το Μάρτιο του 2010, με μεγάλη πλειοψηφία, μετά από έκθεση του ευρωβουλευτή των Πρασίνων, Σβεν Γκήγκολντ. Άνευ λόγου ερίζουν τα ελληνικά κόμματα για την «πατρότητα» της ιδέας…

Αντ’ αυτού…

Αντ’ αυτού, συνεχίζουν με τις πολιτικές λιτότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας σε κράτη που ήδη βρίσκονται σε ύφεση και, έτσι, βουλιάζουν ακόμη περισσότερο. Επιμένουν, παρά την ομολογία του ΔΝΤ -σε απόρρητη έκθεση, τον προηγούμενο μήνα- ότι πρόκειται για τη λάθος θεραπεία, σε λάθος χώρα, τη λάθος στιγμή.

Γίνεται, με άλλα λόγια, αυτό που θέλει η Γερμανία…

Θα έλεγα ότι δεν γίνεται καν αυτό που θέλει η Γερμανία. Κάθε φορά, γίνεται αυτό που η Γερμανία αρνείτο όλο το προηγούμενο διάστημα. Και αυτή τη φορά, η Γερμανία θα συρθεί στην έκδοση ευρωομολόγου ή σε ένα διευρυμένο ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Χονδρικά, οι πλούσιες χώρες θα μπορούν να δανείζονται σε λογικά επιτόκια, για να εγγυώνται για τις άλλες χώρες. Ο κίνδυνος, βέβαια, είναι όταν το αποφασίσουμε να είναι ήδη αργά.

Πιστεύετε στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη;

Η αλληλεγγύη δεν είναι ψυχοπονιά. Οι πιο λογικοί Βορειοευρωπαίοι έχουν αρχίσει να το καταλαβαίνουν. Δεν είναι μόνον οι Πράσινοι που πέρσι έκαναν ολόκληρη καμπάνια, καλώντας τους Ευρωπαίους να έρθουν για διακοπές στην Ελλάδα. Μοιάζουν να το καταλαβαίνουν, πλέον, και οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες, για παράδειγμα: Μιλάμε για το κοινό μας σπίτι. Αν δεν το στηρίξουμε, θα πέσει και θα μας πλακώσει.

Θεωρείτε ότι, όντως, η άποψη αυτή έχει πέραση στη Β. Ευρώπη;

Πρόκειται για άποψη που κερδίζει έδαφος. Όμως, η θητεία μου στην Ευρωβουλή μου έδειξε πόσο βαθιά διαφορετική είναι η βορειοευρωπαϊκή νοοτροπία: προτεσταντική ηθική, ταύτιση με το κράτος… Η νοοτροπία που έφερε στην εξουσία τον Χίτλερ, αλλά και η ίδια που επέτρεψε στη Γερμανία να προκόψει ενώ έχει χάσει δύο Παγκοσμίους Πολέμους. Πιστεύουν ότι το να χρωστάς είναι και αμαρτία και πρέπει να τιμωρηθείς γι’ αυτό και νιώθουν άνετα ενοχοποιώντας τους Νοτιοευρωπαίους και τους Ελληνες. Είναι μια νοοτροπία που δε θα περάσει στο Νότο.

Είστε, όμως, αισιόδοξος για την τελική έκβαση των πραγμάτων;

Ημουν, μέχρι πριν από ένα μήνα. Πλέον, τα πράγματα έχουν χειροτερέψει. Ανθρωποι σοβαροί έχουν φτάσει να μιλούν για ημερομηνία λήξεως της ευρωζώνης, ευχόμενοι -βέβαια- και οι ίδιοι να διαψευστούν.

Σε όλο αυτό το σκηνικό ποιο μέλλον προβλέπετε για τον Λουκά Παπαδήμο και την κυβέρνησή του;

Ο κ. Παπαδήμος υποχρεώθηκε να καλύψει το κενό κάποιων πολιτικών κομμάτων. Είναι χαρακτηριστική η δημοφιλία του, όχι όμως και των τριών κομμάτων τα οποία στηρίζουν την κυβέρνησή του. Η δημοφιλία του επικεφαλής μιας μη νομιμοποιημένης δημοκρατικά κυβέρνησης εκφράζει απλά την ελπίδα του κόσμου για έξοδο από την κρίση. Όμως, γνωρίζουμε τον καθοριστικό του ρόλο στη δημιουργική λογιστική για την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Και, σήμερα, έχει επιλεγεί από τους εταίρους και τους δανειστές μας ως ο απόλυτα συνεργάσιμος μαζί τους.

Πώς βλέπετε τη συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση;

Η κρίση του συστήματος, που επιδεινώθηκε από την κρίση του αναπτυξιακού μοντέλου και του πελατειακού κράτους στην Ελλάδα και την ανέδειξε ως τον αδύνατο κρίκο επέτρεψε στη Ν.Δ. να ρίξει λευκή πετσέτα παραδίδοντας την εξουσία στο ΠΑΣΟΚ. Αυτό επίσης ήταν ανέτοιμο, με συνέπεια να χάσει η χώρα κρίσιμο χρόνο και σε συνδυασμό με τις σχεδιαστικές αδυναμίες του ευρώ να διογκωθεί η κρίση. ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ δεν απέτυχαν μόνο να αντιμετωπίσουν την κρίση, αλλά επέτυχαν να μπει για πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση ακροδεξιό κόμμα στην κυβέρνηση και, μάλιστα, με θέσεις ευθύνης. Πρόκειται για ένα μελανό σημείο στην πολιτική ιστορία του τόπου και της Ευρώπης.

Τι χρονικό ορίζοντα δίνετε, λοιπόν, στην κυβέρνηση;

Η φυσική τάση του συστήματος -των δανειστών μας και, απ’ ό,τι φαίνεται, και σημαντικών τμημάτων των ελληνικών κομμάτων- είναι να διώξουν τις εκλογές όσο το δυνατόν πιο μακριά. Και αυτό θα ισχύει, όσο φθείρονται τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση, αλά όχι ο πρωθυπουργός. Με άλλα λόγια, δε θέλουν να πάνε για σφαγή και θα επικαλεστούν επιχειρήματα του τύπου «κάτι που δουλεύει γιατί να το χαλάσεις;».

Ο σχεδιασμός αυτός, όμως, μπορεί να ανατραπεί αν αποχωρήσει κάποιος από τους εταίρους. Αν, για παράδειγμα, ο Καρατζαφέρης αρνηθεί να προσυπογράψει νέα μέτρα, μπορεί να συμπαρασύρει και τη Ν.Δ. που επέμενε στη συμμετοχή του ΛΑΟΣ στην κυβέρνηση, με τη λογική «να μη φθείρομαι εγώ και κερδίζει ο άλλος.

Και, βέβαια, αν καταρρεύσει το σύστημα στην Ευρώπη… Κανείς δε μπορεί να προβλέψει τις εξελίξεις.

Εσείς τι θεωρείτε καλύτερο για τον τόπο;

Μια κυβέρνηση ευρύτερης αποδοχής που θα εξασφαλίσει την εκταμίευση της 6ης δόσης (τη δικαιούται ο ελληνικός λαός, έχει κάνει θυσίες γι’ αυτή), ακολούθως τα κόμματα θα καταθέσουν τις προτάσεις τους για τη δανειακή σύμβαση και θα πάμε σε εκλογές στις 19 Φεβρουαρίου. Όπως και να ‘χει, η κυβέρνηση Παπαδήμου δεν έχει τη νομιμοποίηση να υπογράψει δεσμεύσεις του εύρους που προβλέπει η δανειακή σύμβαση.

Τι αναμένουν οι Οικολόγοι-Πράσινοι από τις επόμενες εκλογές;

Θα είμαστε στην επόμενη Βουλή, με περίπου 10 βουλευτές.

Και μετά;

Είμαστε δύναμη διαβούλευσης και συνεργασίας. Προεκλογικά, δεν υπάρχει πιθανότητα συνεργασιών, διότι οι άλλοι είναι μέρος του προβλήματος και η Αριστερά δεν έχει ρεαλιστικές προτάσεις, δεν τοποθετείται καν σαφώς υπέρ της ευρωζώνης. Όταν κάποιοι είναι υπέρ της διάλυσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή της επιστροφής στη δραχμή, όσο ανοιχτοί στη συνεργασία και να είμαστε εμείς, δεν υπάρχει μέση οδός.

Βέβαια, κοινά σημεία υπάρχουν στον κόσμο του ΠΑΣΟΚ, για παράδειγμα. Ο Παπανδρέου, όμως, προσπαθεί τώρα να αποκαταστήσει το προφίλ του και γυρνάει ανά τον κόσμο προωθώντας απόψεις συμπαθητικές για τα ευρωπαϊκά αυτιά, αλλά που ποτέ δεν έβαλε στην πράξη. Εδώ υπάρχει σαφές έλλειμμα αξιοπιστίας.

Πάντως, επί της αρχής, είμαστε κόμμα των συνεργασιών και πρέπει να δούμε στην πράξη ποιοι μπορούν να δώσουν διέξοδο στην κρίση. Εμείς λέμε «πράσινη λύση στην κρίση».

Τι θα κάνετε, λοιπόν, μετά τις εκλογές;

Θα είμαστε ανοιχτοί στο διάλογο, κρατώντας μικρό καλάθι, για τους λόγους που προανέφερα και για τον επιπλέον, ότι δεν υπάρχει κουλτούρα συνεργασιών στην ελληνική κοινωνία. Ο Παπαδήμος εξέφρασε τα απότοκα της κρίσης: «συνεννοηθείτε, επιτέλους, σε κάποια βασικά». Όμως, αυτή δεν είναι κυβέρνηση συνεργασίας, αλλά λυκοφιλίας για να μείνουν γαντζωμένοι στην εξουσία μέχρι τέλους. Εμείς δε λέμε ότι δε μας ενδιαφέρει η διακυβέρνηση. Μας ενδιαφέρει. Αλλά να δούμε πώς θα γίνει αυτή επ’ ωφελεία του τόπου. Όχι με όρους «να πάρω θέση σε ένα υπουργείο», όπως μπήκε ο ΛΑΟΣ.

Την ίδια ώρα που η Ελλάδα βρίσκεται στη γωνία για τις αποτυχημένες οικονομικές επιδόσεις της, πολλή συζήτηση γίνεται για τις αμυντικές δαπάνες. Κάνατε και μια σχετική παρέμβαση στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου…

Θεωρώ απαράδεκτη την πολιτική επιβάρυνση της χώρας από εξοπλιστικά προγράμματα. Οι ελληνικές κυβερνήσεις των προηγούμενων δεκαετιών εφάρμοσαν τη διπλωματία των εξοπλισμών, στρέφοντας -τα τελευταία 15 χρόνια- τις προμήθειες στην Ευρώπη αντί των ΗΠΑ, με στόχο να εξασφαλίσουν υποστήριξη στα μεγάλα, ανοιχτά, εθνικά θέματα. Αν αληθεύει, αποτελεί σκάνδαλο πρώτου μεγέθους η αποκάλυψη της έγκυρης εφημερίδας New Europe ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου υποσχέθηκε να αγοράσει εξοπλισμούς 10 δισ. ευρώ από Γαλλία (Ραφάλ) και Γερμανία (Λέοπαρντ) για να εξασφαλίσει τη βοήθεια. Οι δε ενυπόγραφες δεσμεύσεις που ζητούσαν από τον Σαμαρά αφορούσαν ακριβώς την τήρηση αυτών των δεσμεύσεων. Ρώτησα, στην ολομέλεια, την υπουργό Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, βαρόνη Αστον, αν αληθεύουν αυτά και αν προτίθεται να κάνει κάτι για να αντιμετωπιστούν οι εκκρεμότητες της Ελλάδας με την Τουρκία. Ουδεμία απάντηση.

Και, τώρα, που δεν υπάρχουν καν λεφτά για διπλωματία των εξοπλισμών;

Τώρα, θα πρέπει να περιμένουμε βαρύτατες επιπτώσεις σε όλα τα ανοιχτά εθνικά ζητήματα. Γι’ αυτό και πάλι έχουν βαρύτατες ευθύνες τα κόμματα εξουσίας, που εμπόδισαν τις συμβιβαστικές λύσεις όταν μας προσφέρθηκαν. Σήμερα είμαστε στη γωνία διεθνώς, την ώρα που όλοι γύρω μας αναβαθμίζονται. Η Τουρκία παίζει πια σημαντικό ρόλο στον αραβικό κόσμο, στον οποίο η Ελλάδα έχει γυρίσει την πλάτη, οικοδομώντας τον άξονα με το Ισραήλ. Στην Αλβανία, που επισκέφτηκα πρόσφατα, καταγράφονται εθνικιστικές τάσεις που φοβάμαι ότι την επόμενη περίοδο θα τη φέρουν απέναντι στη χώρα μας.

Σύντομα αποχωρείτε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, παραιτούμενος, όπως είχατε εξαρχής συμφωνήσει στους Οικολόγους. Ποιος θα σας διαδεχτεί;

Παραιτούμαι στο μέσον της θητείας, στα δυόμισι χρόνια. Κανονικά, θα με διαδεχτεί η δεύτερη στη λίστα, Μαρία Βασιλάκου, αλλά επειδή έχει πολύ σοβαρά καθήκοντα ως αντιδήμαρχος της Βιέννης, το πιθανότερο είναι ότι θα με αντικαταστήσει στην Ευρωβουλή ο Νίκος Χρυσόγελος.