ΜΤ: Αυτή είναι μια κριτική που έχει μια βάση. Αλλά αποδείχθηκε ότι η δομή μας λειτουργεί και θετικά. Όπως θετικά λειτουργεί το γεγονός πως είναι απαράδεκτα μικρή η προβολή των ΟΠ στα μίντια και ειδικά στην τηλεόραση. Δημοσιεύει κάθε τόσο τα σχετικά ποσοστά του «εθνικό συμβούλιο ραδιοτηλεόρασης» (ΕΣΡ) και δείχνει στους ΟΠ, σε κανάλια σαν το «Σκάι», το «Μέγκα» κ.λπ ποσοστά αναφορών στους ΟΠ της τάξης του... 0.1%! 'Αντε μερικοί να φτάνουν ως το 0.5%. Ένα κόμμα το οποίο εκπροσωπείται στην ευρωβουλή, που έχει «πιάσει» 3.5% και που στις εθνικές εκλογές μπορεί να μην τα κατάφερε να ξεπεράσει το όριο εκλογιμότητας, αλλά πάντως έλαβε 2.5%, θα έπρεπε να προβάλλεται τουλάχιστο σε αυτά τα ποσοστά.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί αντιδρούν συμφέροντα, έμποροι της εθνικοφροσύνης... Γιατί κάποιοι θεώρησαν ότι πρέπει να εξουδετερώσουν ένα κόμμα που χαλούσε τη συνταγή... Γιατί ένα καινούργιο κόμμα στο ελληνικό κοινοβούλιο μειώνει την πιθανότητα να υπάρξουν αυτοδύναμες κυβερνήσεις...

Αυτά όλα είναι προσπάθειες του συστήματος να μας κρατήσουν «εκτός». Αλλά αποδείχτηκε πως τόσο η έλλειψη δομής ανάλογης με εκείνη που έχουν τα άλλα κόμματα, με αρχηγό δηλαδή, όσο κι ο αποκλεισμός από τα μίντια, λειτουργούν τελικά θετικά για το «προφίλ» των ΟΠ, διότι, το βλέπουμε και στις δημοσκοπήσεις αλλά και στις επαφές μας με τους ανθρώπους, υπάρχει μια χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος. Ο κόσμος δεν τους εμπιστεύεται, κι αυτό περιλαμβάνει και την κλασική δομή, με τον αρχηγό που τα ξέρει όλα και δίνει λύσεις «μαγικές» και αποφασίζει για τα πάντα... Αυτό είχε φανεί εδώ και δυόμισι χρόνια τουλάχιστο όταν άρχισε να ανεβαίνει στις δημοσκοπήσεις το ποσοστό του «κανένα» όσον αφορά τον «καλύτερο πρωθυπουργό» και σήμερα έχει διαμορφωθεί στην «αδιευκρίνιστη ψήφο» που λένε. Πόσοι άνθρωποι δεν πήγαν να ψηφίσουν στις αυτοδιοικητικές εκλογές, παρ' όλη την έντονη πόλωση και παρ' όλες τις πανάκριβες εκστρατείες, είτε των κεντρικών κομμάτων, είτε και τοπικών υποψηφίων.

'Αρα εδώ υπάρχει κάτι άλλο: γιατί «κρατιέται» ένα κόμμα που δεν έχει την κλασική δομή, που δεν έχει τη δυνατότητα να διεμβολίσει τα μίντια, που δεν καταφέρνει να έχει τηλεοπτική παρουσία; Κρατιέται γιατί υπάρχει μια σταθερή κοινωνική βάση, σε επίπεδο αξιών, πρακτικής, αλλαγής νοοτροπιών, που έχει διαμορφωθεί την τελευταία δεκαπενταετία με πολύ εμφανή τρόπο, και που οι ΟΠ την εκφράζουν πολιτικά!   

Απλώς εδώ μπαίνουν άλλα καθήκοντα: να μπορέσουμε να αποκτήσουμε μια σαφέστατη οργάνωση και να δώσουμε την αίσθηση στους ανθρώπους που μας υποστήριξαν και στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές και εξέλεξαν εκπροσώπους μας, πως η ψήφος τους πιάνει τόπο και ταυτόχρονα να δώσουμε ένα μήνυμα στους ανθρώπους που είναι απογοητευμένοι συνολικά από το πολιτικό σύστημα πως εδώ υπάρχει κάτι διαφορετικό. Ώστε να πάνε στην κάλπη! Γιατί ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων που είναι φιλικό στις ιδέες μας, δυστυχώς στις αυτοδιοικητικές εκλογές δεν πήγε να ψηφίσει.

«Παρά τον αποκλεισμό τους από τα μίντια, οι "Οικολόγοι-Πράσινοι" κρατιούνται  γιατί εκφράζουν πολιτικά μια υπαρκτή σταθερή κοινωνική βάση, σε επίπεδο  αξιών, πρακτικής, νέων νοοτροπιών, που έχει διαμορφωθεί την τελευταία  δεκαπενταετία, με πολύ εμφανή τρόπο!» 

'Αρα προφανώς πρέπει να γίνουν κάποιες διορθωτικές κινήσεις και στη δομή μας, αλλά «δε θα πετάξουμε μαζί με τα βρώμικα νερά και το παιδί». Κι έτσι που είμαστε σήμερα, βρίσκουμε τρόπους να επικοινωνήσουμε την πολιτική μας... Η εξαμελής γραμματεία μας είναι ένα μοντέλο που βλέπω πως το συζητάνε κι άλλα κόμματα. Διαβάζω το προσυνεδριακό διάλογο της  «Δημοκρατικής Αριστεράς » (ΔΑΡ) και βλέπω πως αυτό που εμείς συζητάμε μήπως -και πώς- θα έπρεπε να το αλλάξουμε, άλλοι το θεωρούν θετικό. Οι «πράσινοι» διεθνώς έχουν υιοθετήσει ένα σύστημα συλλογικής ηγεσίας, δύο ή τριών ανθρώπων, και αυτό λειτουργεί. Μπορεί να μικρύνει ο άνθρωπος, αλλά δεν μπορεί να αποφασίζει ένας άνθρωπος. Λέμε λοιπόν «ναι» σε διορθωτικές κινήσεις, αλλά όποιος θέλει να μας βρει στο τηλέφωνο μας βρίσκει!

'Αποψή μου είναι πως αυτό που χρειάζεται είναι να εμπλακεί η συλλογική μας ηγεσία περισσότερο με την πολιτική αντιμετώπιση των ζητημάτων (όχι δηλαδή μόνο την ιδεολογική, και πολλές φορές ψυχολογική ανάγκη να τονίσουμε την ιδιαιτερότητά μας) και να δούμε πώς μπορεί να εκφραστεί στην πολιτική αυτό το πνεύμα υπέρ των συνεργασιών, η κουλτούρα των συνεργασιών που υπάρχει γενικότερα στους «πράσινους» για να δώσουν λύσεις «εδώ και τώρα» και όχι σε ένα απροσδιόριστο μέλλον. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει με προσεκτικές κινήσεις, γιατί μπορεί να οδηγήσει στην απογοήτευση κάποιους ανθρώπους και στο να θολώσει το τοπίο και η εικόνα της «πράσινης» πρότασης.

ΝΡ: Εδώ και μερικούς μήνες έχουμε εξελίξεις στην αριστερά, εμφανίζεται μια πολυδιάσπαση του χώρου του «Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς» (ΣΥΡΙΖΑ). Δημιουργήθηκε η ΔΑΡ, υπάρχει ένταση μεταξύ «συνιστωσών» του ΣΥΡΙΖΑ και « Συνασπισμού » (ΣΥΝ)... Δηλαδή στο χώρο «μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΚΚΕ» για να το πω έτσι, δημιουργείται ένα κενό. Αυτό τώρα σημαίνει πως δίνεται στους ΟΠ η ευκαιρία να ηγεμονεύσουν σε αυτό το χώρο ή τους βάζει σε «δεύτερες σκέψεις» να συνάψουν συμμαχίες σε πιο ισότιμη βάση, μιας που έχουν αλλάξει και οι συσχετισμοί ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις αυτού του χώρου;  

ΜΤ: Ούτως ή άλλως, η συνεργασία είναι για μας ένα πνεύμα και μια κατεύθυνση που υλοποιούμε εδώ και χρόνια: εγώ έχω εκλεγεί στη νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Θεσσαλονίκης δυο φορές ως νομαρχιακός σύμβουλος επικεφαλής ενός σχήματος συνεργασίας με το ΣΥΝ, και μάλιστα πριν ακόμα δημιουργηθούν οι ΟΠ. Υπάρχει ένα πεδίο κοινών αξιών και προσεγγίσεων, που έχουμε αποδείξει πως μπορούμε και να το συνδιαμορφώσουμε και να το εκπροσωπήσουμε.

Είναι φανερό πως η αριστερά βρίσκεται σε μια υποχώρηση διεθνώς, και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) αυτό φάνηκε και στις εθνικές εκλογές και στις ευρωεκλογές. Υπάρχει και μια υποχώρηση και μια κρίση ταυτότητας της σοσιαλδημοκρατίας. Η σοσιαλδημοκρατία χάνει τη βάση της, γιατί έχει χάσει και την ιδεολογία της. Παρ' όλα όσα πιστεύουν για αναδιανομή του εισοδήματος, για μεγαλύτερη έκφραση των δικαιωμάτων των πολιτών, για κοινωνικό κράτος, βλέπουμε ότι όταν ανεβαίνουν στην εξουσία εφαρμόζουν τις νεοφιλελεύθερες συνταγές!

Από την άλλη η αριστερά έχει αποδείξει ότι μπορεί να εκφράζει τους αμυντικούς αγώνες, που αφορούν την υπεράσπιση των «κεκτημένων», αλλά πολλές φορές δεν έχει εναλλακτική και ρεαλιστικά εφαρμόσιμη πρόταση. Και αυτό δε δίνει κίνητρο να την υποστηρίξει κάποιος κόσμος που θέλει να βελτιωθεί η ζωή του εδώ και τώρα...

«Πολλές φορές φιλοδοξήσαμε να παίξουμε ένα συνδετικό ρόλο ανάμεσα στο ΣΥΡΙΖΑ -το ΣΥΝ κυρίως- και τη ΔΑΡ στο επίπεδο κοινών αυτοδιοικητικών πρωτοβουλιών, αλλά ενώ στα λόγια εκφραζόταν η θέληση για συνεργασία, στην πράξη αυτοί οι δυο δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν πουθενά κι έδιναν προτεραιότητα σε άλλα κριτήρια και σκοπιμότητες: στο "πρεστίζ" τους, στο ποιος θα είναι επικεφαλής...»

Οι «πράσινοι» προσπαθούν να περιγράψουν ένα όραμα, αλλά ταυτόχρονα να δώσουν και λύσεις εδώ και τώρα για να αλλάξει η ζωή, γιατί είναι μια και μοναδική! Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι «πράσινοι» να ανεβαίνουν παντού, σε όλη την Ευρώπη. Αλλά ταυτόχρονα ανεβαίνει και η ακροδεξιά! Ο λαϊκισμός «περνάει» στην εποχή της κρίσης, και ανεξάρτητα αν δεν έχουν πρόταση, όπως άλλοτε ορισμένα αριστερά κόμματα μπορούσαν να προβάλλουν λαϊκίστικες προτάσεις και να συσπειρώνουν κόσμο, το ίδιο κάνει σήμερα η ακροδεξιά.

Οι «πράσινοι» λοιπόν είναι μια ευρωπαϊκή δύναμη ευθύνης και με αυτή την έννοια θα ήμασταν ανοικτοί -και είμαστε, εγώ τουλάχιστο το έχω πει επανειλημμένα- σε διάλογο.

Αλλά οι πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν αποδείξει ότι σε όσες περιπτώσεις προσπαθήσαμε να γίνουν συνεργασίες, στην αριστερά κυριαρχούν άλλα κριτήρια και σκοπιμότητες: το «πρεστίζ» τους· ποιος θα είναι επικεφαλής. Πολλές φορές φιλοδοξήσαμε να παίξουμε ένα ρόλο συνδετικό ανάμεσα στο ΣΥΡΙΖΑ (το ΣΥΝ κυρίως) και τη ΔΑΡ στο επίπεδο κοινών αυτοδιοικητικών πρωτοβουλιών, κι ενώ στα λόγια εκφραζόταν η θέληση για συνεργασία, στην πράξη αυτοί οι δυο δεν μπορούσαν να συνυπάρξουν πουθενά. Από την άλλη, όταν υπήρξε συνεργασία, ακόμα και όταν καταφέρναμε να ξεπεράσουμε τις συμπεριφορές ηγεμονισμού απέναντι στους ΟΠ (να θέλουν δηλαδή επικεφαλής μόνο από τους δικούς τους χώρους, το έχουμε δει αυτό σε πάρα πολλές περιπτώσεις ανά την Ελλάδα) και δεχτήκαμε να υποστηρίξουμε σχήματα τα οποία ήταν συνεργασίες με επικεφαλής είτε από τη ΔΑΡ, είτε από το ΣΥΡΙΖΑ, αυτά τα σχήματα δεν πήγαν καλά! Γιατί θόλωσε το στίγμα που εξέπεμπαν, και επειδή οι ψηφοφόροι των ΟΠ δεν είναι στρατιωτάκια να πηγαίνουν όπου τους λέει η τοπική ομάδα των ΟΠ που είχε αποφασίσει τη συνεργασία, απλά δεν πήγαν να ψηφίσουν!

Δηλαδή δεν απέδειξαν αυτές οι συνεργασίας πως το αποτέλεσμά τους ήταν προσθετικό ή -πολύ περισσότερο- πολλαπλασιαστικό -να προσελκύσουν κι άλλους. Φάνηκε ότι συχνά τα εκλογικά ποσοστά που εξασφάλισαν τα συμμαχικά σχήματα με την αριστερά θα μπορούσαν να τα έχουν πάρει οι ΟΠ από μόνοι τους! Αυτό ήταν ένα μήνυμα προς όλα τα μέρη. Πέρα από τις τριβές που είπαμε και πέρα από τα ζητήματα ηγεμονισμού που χάλασαν και μια καλή διάθεση που υπήρχε σε αρκετούς, αποδείχθηκε πως η συνεργασία δεν είχε καν ψηφοσυλλεκτικό αποτέλεσμα. Ίσως αυτές τις εξελίξεις να τις επέβαλε και η συγκυρία. Εύχομαι να αλλάξουν νοοτροπίες, προσεγγίσεις και φυσικά σε κάθε περίπτωση να ενισχύεται η συζήτηση... Από ότι φαίνεται, το κλίμα δεν είναι για εκλογικές συνεργασίες, αλλά υπάρχει δυνατότητα συνεργασιών σε επίπεδο θεματικό, κοινών πρωτοβουλιών και προτάσεων σε ορισμένα ζητήματα όπου υπάρχουν ταυτίσεις...

ΝΡ: Είχαμε και μια τέτοια  πρωτοβουλία στη βουλή, με το ζήτημα του περιορισμού της δόμησης στις προστατευόμενες περιοχές...

«Στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, φάνηκε ότι συχνά τα εκλογικά   ποσοστά που εξασφάλισαν τα συμμαχικά σχήματα με την αριστερά θα μπορούσαν  να τα έχουν πάρει οι ΟΠ από μόνοι τους!»

ΜΤ: Βεβαίως! Αυτό ήταν μια δικιά μας πρωτοβουλία, για να δείξουμε πως μπορεί κανείς έμπρακτα να βρει κοινά σημεία. Πράγμα που συμβαίνει πολύ περισσότερο σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, όπου συμμετέχουμε μαζί σε συμβούλια και συντονιζόμαστε -και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, με μεγαλύτερη έμφαση.

ΝΡ: Είναι προφανές πως η ελληνική κοινωνία περνάει από μια φάση όπου υπήρξε μια επικρατούσα θρησκεία, σε μια φάση εκκοσμίκευσης, όπου η ορθοδοξία, ο χριστιανισμός, εκφράζει ένα τμήμα μόνο του κόσμου, κι ούτε καν την πλειοψηφία. Ασκείται μια κριτική στην εκκλησία, ότι δεν πρέπει να ανακατεύεται με τα λεγόμενα «πολιτικά θέματα» γιατί «δεν είναι αυτός ο ρόλος της», που είναι αντιθέτως να ασχολείται μόνο με τα «πνευματικά» ζητήματα. Αν αυτό όμως είναι αλήθεια, θα πρέπει να είναι αλήθεια και για την ενασχόληση της εκκλησίας με το περιβάλλον, ή για τις πρωτοβουλίες που παίρνει για αλληλεγγύη προς τους μετανάστες, όπως βλέπουμε στον 'Αγιο Παντελεήμονα -και όχι μόνο για τις ακρότητες του 'Ανθιμου ή τις ανακοινώσεις της ιεράς συνόδου για την κρίση.

«Σύμφωνα με τις οικουμενικές συνόδους, ο εθνικισμός και ο εθνοφυλετισμός είναι αίρεση. 'Αλλη είναι η ορθόδοξη προσέγγιση  σε αυτά τα ζητήματα!»

ΜΤ: Πάντα η εκκλησία και οι εκπρόσωποί της είχαν και έναν κοινωνικό ρόλο, πολλές φορές και σαφέστατα πολιτικό: έχουμε την εμπλοκή ιερωμένων ακόμα και σε πολύ κρίσιμες εθνικές στιγμές, όπως π.χ. στο αντάρτικο κατά των κατακτητών, στο Β' παγκόσμιο πόλεμο. Υπάρχουν λοιπόν δείγματα θετικής συνεισφοράς της εκκλησίας.

Αυτό που κυρίως επικρίνεται από πολλούς, είναι οι ιδιαίτερα συντηρητικές και αντιδραστικές απόψεις από εκπροσώπους της εκκλησίας, που παρεμβαίνουν στα πολιτικά πράγματα με έναν τρόπο που δεν εκφράζει τα σύγχρονα δεδομένα, για να το πω κομψά. Αυτή τη νέα φάση την εξέφρασε ο Χριστόδουλος, αλλά φαίνεται πως εξέφραζε μια γενικότερη πραγματικότητα. Δεν έχουμε ανάλογα δείγματα από τον Ιερώνυμο, που εκφράζει ένα άλλο πνεύμα, καταλλαγής και ηπιότητας, που πρέπει να χαρακτηρίζει τις παρεμβάσεις των εκπροσώπων της εκκλησίας. Τέτοιες μορφές, ανθρώπων που παρεμβαίνουν με ένα δημιουργικό τρόπο, είναι και ο Αναστάσιος της Αλβανίας και ο Βαρθολομαίος  και άλλοι. Αυτά είναι παραδείγματα ανθρώπων που προσπαθούν να ανακουφίσουν τους ανθρώπους, να ασχοληθούν δηλαδή με τα γήινα με έναν τρόπο παρηγορητικό και όχι με τρόπο που διχάζει την κοινωνία, το χριστεπώνυμο πλήρωμα και που εύκολα μπορεί να χαρακτηριστούν αιρετικές, με θεολογικά κριτήρια. Γιατί σύμφωνα με τις οικουμενικές συνόδους, όπως μου δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσω με τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ο εθνικισμός και ο εθνοφυλετισμός είναι αίρεση. 'Αλλη είναι η ορθόδοξη προσέγγιση σε αυτά τα ζητήματα!

Το θέμα λοιπόν δεν είναι αν θα ασχολείται ή όχι η εκκλησία με τα πολιτικά λεγόμενα προβλήματα που απασχολούν πολλούς ανθρώπους, αλλά ότι δεν μπορεί να το πράττει με πνεύμα μισαλλοδοξίας, εθνικισμού, απόρριψης του «άλλου», της διαφορετικής άποψης κ.λπ. Αυτά δε στέκουν, ούτε θεολογικά και ορθόδοξα!

Έτσι λοιπόν και σε αυτό το χώρο μπορείς να βρεις ανθρώπους με τους οποίους μπορείς να συζητήσεις -και να διαφωνήσεις κιόλας- άνετα, αλλά που βρίσκονται σε αυτό το διαφορετικό πνεύμα. Τώρα όταν βλέπεις τον μητροπολίτη 'Ανθιμο να εκφράζει επανειλημμένα θεωρίες συνωμοσίας και τις πιο αντιδραστικές μάλιστα ή τον Πειραιώς, με τις τοποθετήσεις του που τις λέει και η ακροδεξιά, το πολιτικό περιθώριο δηλαδή! Το δυστύχημα είναι πως όταν αυτά εκφράζονται από τέτοια χείλη, δεν τα αναπαράγουν απλά, αλλά και τα πολλαπλασιάζουν.

Από την άλλη, στην καθημερινότητά τους, είναι τόσα τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν πολλές φορές, που τα λεγόμενα «κοσμικά» ζητήματα είναι πολύ περισσότερα από τα άλλα! Συζητούσαμε πρόσφατα με τον πατριάρχη Ιεροσολύμων: είναι τόσες οι πιέσεις οι πολιτικές, από τη μια από τους Ισραηλινούς, από την άλλη από τους Παλαιστινίους, όλες οι κινήσεις του παρακολουθούνται, που ενώ έχει τεράστια ακίνητη περιουσία δεν μπορεί να την αξιοποιήσει, γιατί αν πάει να πουλήσει κάτι καταγγέλλουν οι μεν ότι συνεργάζεται με τους δε και πασχίζει να κρατά ισορροπίες... Μου έδωσε την αίσθηση πως για το ρόλο του απαιτούνται μάλλον ικανότητες μάνατζερ, παρά πνευματικού ποιμένα! Υπάρχουν γενικά στην εκκλησία μετοχές, μερίδια σε εταιρείες, τράπεζες, που δίνουν την αίσθηση μιας τεράστιας επιχείρησης.

Να παρακολουθούν λοιπόν την πολιτική ζωή, αλλά δεν μπορούν να γίνονται στην ουσία εκφραστές και αντιδραστικών ιδεών, αλλά και παράγοντες της κομματικής ζωής και αντιπαράθεσης υποστηρίζοντας τον έναν ή τον άλλον! Ξέρω καλά από τη Θεσσαλονίκη, πέρα από αυτό που είδε ο κόσμος, που τόλμησε να πει στον Μπουτάρη, με τρόπο μάλιστα που να το ακούσουν και άλλοι, πως «όσο είμαι εγώ μητροπολίτης, δε θα γίνεις δήμαρχος»! Τελικά το αποτέλεσμα στράφηκε ενάντια ακόμα και στις δικές του επιθυμίες. Υπήρξε αντίδραση από τον κόσμο: «α, έτσι; Στο β' γύρο θα τον υποστηρίξουμε!» Και τον υποστηρίξαμε κι εμείς που δεν ήμαστε μαζί του στον α' γύρο. Πήρε λοιπόν ένα μάθημα ότι τέτοιου είδους παρεμβάσεις πληρώνονται.

ΝΡ: Εσύ με τον 'Ανθιμο μιλάς; Έχετε προσωπικές σχέσεις τυπικές ή υπάρχει εχθρότητα ακόμα και στο προσωπικό επίπεδο;

MT: Εννοείται ότι δεν είμαστε και κολλητοί... Δε συναντιόμαστε... Μια φορά ήμαστε σε μια εκδήλωση στην οποία που είπε να βρεθούμε, και είδα την αντίδρασή του όταν, τη μέρα της ορκωμοσίας των περιφερειακών συμβούλων, όπου είχαμε ζητήσει από το Ψωμιάδη να μην κάνει θρησκευτικό όρκο, αλλά να δώσει τη δυνατότητα σε όποιο θέλει να δώσει πολιτικό όρκο, όχι μόνο δεν το έκανε, αλλά ο μητροπολίτης 'Ανθιμος με αρκετούς ιερείς έκαναν κάτι σαν κανονική Λειτουργία! Το σχολίασα από το βήμα, λέγοντας ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας κόσμος διαβούλευσης και αποδοχής του διαφορετικού και δε μετατρέπουν τέτοιου είδους εκδηλώσεις σε Λειτουργία! Είδα ότι ενοχλήθηκε. Μια που έφερε η κουβέντα, ήμουν ο μοναδικός πολιτικός που είχε το προνόμιο να τοποθετηθούν προεκλογικά εναντίον μου, την ίδια εβδομάδα, δημόσια, και ο μητροπολίτης και ο νομάρχης Ψωμιάδης και ο δήμαρχος Παπαγεωργόπουλος. Η εκλογή μου θα έπρεπε να τους πείσει πως όσο περισσότερο ασχολούνται μαζί μου με τέτοιους τρόπους -και με τον Μπουτάρη πολύ περισσότερο- τόσο θα συσπειρώνουν εναντίον τους τούς ανθρώπους.

Αντίθετα θα πρέπει κανείς να αντιμετωπίζει με ευρύ πνεύμα και να ενθαρρύνει τοποθετήσεις σαν αυτή του άλλου 'Ανθιμου, του Αλεξανδρουπόλεως, που τοποθετήθηκε ενάντια στο «φράκτη με ένα βαθύτατα ανθρωπιστικό λόγο και μάλιστα σε μια περιοχή που θεωρητικά θα έπρεπε να υποφέρει από την αθρόα είσοδο μεταναστών και να αντιδρά. 'Αρα και εδώ, όπως και σε όλα τα ζητήματα, έχουμε ένα πεδίο και αγώνων, και αντιπαραθέσεων, και κυριαρχίας της μιας ή της άλλης εκδοχής -όπως συμβαίνει παντού!  

Ιδιαίτερα χαιρόμαστε όταν η εκκλησία παρεμβαίνει με θετικό και δημιουργικό τρόπο, όπως το κάνει για το θέμα της κατανόησης της σύγχρονης περιβαλλοντικής κρίσης και της ανάγκης εγρήγορσης και ευαισθητοποίησης των ιερωμένων και των πολιτών που παρακολουθούν το λόγο της. Αυτό αφορά και τα κοινωνικά ζητήματα. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τι γινόταν την πρώτη περίοδο της παρουσίας του Αναστάσιου στην Αλβανία, την τεράστια αμφισβήτηση που υπήρχε και πώς κατάφερε, με τη στάση του και το ανοικτό του πνεύμα -ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση!- να κερδίσει την εμπιστοσύνη και την αποδοχή όχι μόνο των ορθόδοξων χριστιανών, αλλά και των μουσουλμάνων. Αυτά θα έπρεπε να παραδειγματίζουν, και οφείλουμε, ανεξάρτητα από τη θρησκευτική μας ένταξη και επιλογή, να ενθαρρύνουμε τέτοιες συμπεριφορές με την ελπίδα να γίνουν κυρίαρχες.