επισκιάζει τα πάντα.
Κρίση στην οικονομία, αλλά και στο περιβάλλον και την κοινωνία: χρειάζονται ταυτόχρονες απαντήσεις.
- Η Ελλάδα αποτελεί τον αδύναμο κρίκο, πρόκειται όμως για κρίση όλης της ευρωζώνης, αλλά και παγκόσμια.
Το ευρώ οικοδομήθηκε εξαρχής σε σαθρά θεμέλια. Αν δεν αποκτήσει επειγόντως βιώσιμες βάσεις, κινδυνεύει με συνολική κατάρρευση, ακόμη κι αν χώρες όπως η Ελλάδα πετύχαιναν θαύματα.
Απαιτούνται ολοκληρωμένες λύσεις, που είναι όμως εφικτές μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Γι΄ αυτό οι Πράσινοι στο ευρωκοινοβούλιο υποστήριξαν ήδη από το Δεκέμβριο του 2009 τη λύση του ευρωομολόγου. Το Μάρτιο του 2010, μάλιστα ενσωματώθηκε ως πρόταση στην Έκθεση Γκίγκολντ για την ευρωζώνη (που είναι Πράσινος ευρωβουλευτής) και ψηφίστηκε από το ευρωκοινοβούλιο με συντριπτική πλειοψηφία, ως εναλλακτική λύση στο Μνημόνιο χωρίς (τότε) απαίτηση για πρόσθετες θυσίες. Στην Ελλάδα το θέμα τέθηκε τότε μόνο από τους Οικολόγους Πράσινους, με ερώτησή μου προς την Κομισιόν 10 μέρες πριν την προσφυγή στο Μηχανισμό Στήριξης, αλλά κρατήθηκε επί μήνες επιμελώς εκτός πολιτικού διαλόγου και δημοσιότητας. Σήμερα όλοι ερίζουν για την πατρότητά της ιδέας, που έρχεται όμως πλέον ως επιστέγασμα ασφυκτικών μέτρων και όχι ως εναλλακτική τους.
Οι Οικολόγοι Πράσινοι είμαστε Ευρωπαίοι χωρίς υποσημειώσεις, πολίτες της Ευρώπης και όχι υποστηρικτές της, γι’ αυτό και δε φοβόμαστε να ασκήσουμε κριτική.
Στη σημερινή νεοφιλελεύθερη Ευρώπη της Κομισιόν και των κυβερνήσεων: μέχρι στιγμής γίνονται όλα πολύ αργά, πολύ λίγο, και συχνά σε λάθος κατεύθυνση. Το διακυβερνητικό μοντέλο δε δίνει πια λύσεις. Η ΕΥΡΩΠΗ, Ή ΘΑ ΕΞΕΛΙΧΘΕΙ ΣΕ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ Ή ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΝΑ ΠΕΘΑΝΕΙ.
Χρειαζόμαστε, όντως, μια Ευρωπαϊκή Οικονομική Διακυβέρνηση, όμως στηριγμένη στις αξίες της αλληλεγγύης, της βιωσιμότητας, της δημοκρατίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δημοσιονομική εξυγίανση δε σημαίνει περικοπές σε αναγκαίες δημόσιες δαπάνες και διάλυση του κοινωνικού κράτους. Σημαίνει διαφάνεια, εξορθολογισμό, αλλά κυρίως άντληση νέων δημόσιων εσόδων με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο. Μόνο ο φόρος στις συναλλαγές στα χρηματιστήρια, ως αντίβαρο στην αποσταθεροποίηση από τη βραχυπρόθεσμη κερδοσκοπία, μπορεί να αποφέρει μέχρι 190 δις ευρώ το χρόνο. Οι Πράσινοι έχουμε καταθέσει κοινή πρόταση για ένα Σύμφωνο Βιώσιμης Ευημερίας, στηριγμένο σε 4 πυλώνες:
- Φορολογική Σύγκλιση, με βιώσιμη φορολογία στα χρηματιστήρια, κατάργηση του φορολογικού ανταγωνισμού για προσέλκυση επιχειρήσεων, «συνθήκη φορολογικού αφοπλισμού» για κατάργηση των φορολογικών παραδείσων.
- Φιλόδοξο Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό με φιλόδοξη περιφερειακή πολιτική, ευρωομόλογα και Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο με μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων.
- Ενσωμάτωση και κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεικτών με οικονομική διάσταση, όπως οι εισοδηματικές ανισότητες, οι εκπαιδευτικές δαπάνες, το οικολογικό αποτύπωμα ή η παραγωγικότητα των φυσικών πόρων.
- Συνολικό σχέδιο δράσης για αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους όπου δεν μπορεί να γίνει βιώσιμο, αλλά και βιώσιμη αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα για να ξαναγίνει υπηρέτης της πραγματικής οικονομίας και όχι απαγωγέας της.
Η λύση στην κρίση απαιτεί περισσότερη Ευρώπη. Όση Ευρώπη όμως και να έχουμε, πρέπει πρώτα απ' όλα να βοηθήσουμε και οι ίδιοι τους εαυτούς μας. Γι’ αυτό και πρέπει και η ελληνική κυβέρνηση να παρακολουθήσει και να υιοθετήσει πολιτικές που δεν αναπαράγουν τις νεοφιλελεύθερες λογικές αλλά συντάσσονται με προτάσεις που υιοθετεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο σημαντικό τμήμα του δικού της πολιτικού χώρου, που ζητά:
(α) να συγκρουστεί με τα συμφέροντα που απολαμβάνουν ακόμα ασυλίας, να συλλάβει τη φοροδιαφυγή και να φορολογηθούν αναδρομικά όλες οι περιουσίες που συσσωρεύτηκαν παράνομα,
(β) να επεξεργαστεί ένα ρεαλιστικό σχέδιο για τη μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές αντοχές, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη βιωσιμότητα και
(γ) να κάνει μια αποφασιστική διαπραγμάτευση για την ουσιαστική μείωση του χρέους, σε συνδυασμό με ένα δεκαετές σχέδιο για την παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας με άξονες τη βιωσιμότητα, την καινοτομία και την αύξηση της απασχόλησης.
Τις τελευταίες εβδομάδες στο ευρωκοινοβούλιο έχω άμεση προσωπική εμπειρία ότι η αξιοπιστία της χώρας μας χειροτερεύει επικίνδυνα. Η εικόνα μας χώρας με θεαματικές αποκλίσεις στους συμφωνημένους δημοσιονομικούς στόχους, που η ίδια από κοινού με την τρόικα συμφώνησαν, εύλογα δημιουργεί προβληματισμούς. Απαραίτητο όμως είναι να φωτιστούν και οι βαθύτεροι παράγοντες:
· Η πρόβλεψη για βαθιά ύφεση από τα οριζόντια μέτρα λιτότητας είχε γίνει από την πρώτη στιγμή, αλλά δε λήφθηκε ποτέ επαρκώς υπόψη. Η κατεδάφιση μιας οικονομίας μέσω της ύφεσης δε συμβαδίζει με αποτελεσματική δημοσιονομική αναδιάρθρωση. Επιτέλους ας αποδεχθούν ότι δημοσιονομική αναδιάρθρωση σε περιβάλλον έντονης ύφεσης δεν είναι δυνατόν να γίνει και ας αλλάξουν πολιτική.
· Η τρόικα επέμενε να ζητά δέσμευση σε δημοσιονομικούς στόχους ανέφικτους ποσοτικά και χρονικά και πέρα από τις αντοχές της χώρας, με την ελληνική κυβέρνηση να αποδέχεται τα πάντα με ψηλά τα χέρια, να κλείνει το μάτι στους δικούς της ότι θα τα αλλάξει στη συνέχεια, και τελικά να αποτυγχάνει να εκπληρώσει οτιδήποτε.
· Παράλληλα το ελληνικό πολιτικό σύστημα διατηρεί ένα ισχυρό δίχτυ πελατειακής προστασίας και αδιαφάνειας. Μάταια έχουμε προτείνει απλά και αποτελεσματικά μέτρα για τον έλεγχο των γκρίζων περιουσιών που σχηματίστηκαν από διαφθορά και φοροδιαφυγή. Πρόσφατος νόμος για την αυθαίρετη δόμηση, χαρίζει πάνω από 10 δις ευρώ πρόστιμα, ενώ παγιώνει αυθαίρετα ακόμα και σε προστατευόμενες περιοχές. Οι ελληνικές καταθέσεις στο εξωτερικό, θα ελεγχθούν τελικά μόνο για φορολόγηση τόκων και όχι για την προέλευση του κεφαλαίου τους. Χειρότερο από όλα, η τρόικα έχει πλήρη γνώση και ζητά απλώς… «ισοδύναμα μέτρα», τα γνωστά μέτρα σοκ που ανακοινώνονται κάθε τόσο, αδιαφορώντας πλήρως για το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος όπως φάνηκε από τις απαντήσεις της Κομισιόν σε πολλές ερωτήσεις μας.
Δημιουργείται έτσι για την Ελλάδα ένα τεχνητά διογκωμένο κενό αξιοπιστίας, που κινδυνεύει δυστυχώς να θεωρηθεί δεδομένο, χωρίς να είναι. Όσο η πορεία της Ελλάδας γίνεται μέρος της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης των άλλων χωρών, τόσο έρχεται πιο κοντά ο κίνδυνος απρόβλεπτης θεσμικής εμπλοκής με ανυπολόγιστες επιπτώσεις.
Την περασμένη άνοιξη, σε δηλώσεις σε γερμανικά ΜΜΕ και σε ανοικτή επιστολή στην κ. Μέρκελ, είχα αναφερθεί στους κινδύνους που δημιουργεί για όλη την Ευρώπη η προσφυγή σε εύκολους και αβάσιμους λαϊκισμούς, για εσωτερική πολιτική κατανάλωση.
Πρόσφατα έκανα δημόσια έκκληση στην Κομισιόν, με αφορμή και την απαράδεκτη δήλωση του Γερμανού Επιτρόπου Έτινγκερ, που ζήτησε να κυματίζουν μεσίστιες οι σημαίες των χωρών που έχουν χρέος, να πάψει να γίνεται μέρος ενός τεχνητά διογκωμένου προβλήματος ελληνικής αξιοπιστίας.
Την ίδια ακριβώς έκκληση απευθύνουμε σήμερα και στην ελληνική κυβέρνηση: να πάψει να παίζει με την αξιοπιστία της χώρας. Η δημοσιονομική εξυγίανση είναι απαραίτητη, αλλά δεν έχει σχέση με την επικίνδυνη εναλλαγή λεονταρισμών και που παρακολουθούμε σήμερα και την υιοθέτηση μέτρων πανικού κάθε φορά που πρόκειται να εκταμιευτεί νέα δόση.
Η βαθιά κρίση που διέρχεται η χώρα είναι μέρος της παγκόσμιας συστημικής κρίσης που ξέσπασε το 2008 και που σταδιακά μετατράπηκε από κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα σε κρίση κρατικών χρεών. Σε αυτό το περιβάλλον είναι φανερό ότι η έξοδος της χώρας από την κρίση δεν θα είναι εύκολη αν δεν αντιμετωπιστούν τουλάχιστον στο ευρωπαϊκό επίπεδο τα δομικά προβλήματα που επιδεινώνουν και την τροφοδοτούν όπως η συγκρότηση του Ευρώ, η έλλειψη δημοκρατικής και βιώσιμης Οικονομικής Διακυβέρνησης, ο προβληματικός ευρωπαϊκός τομέας των τραπεζών και τελικά η ίδια η δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταυτόχρονα, όμως, η χώρα πρέπει να αντιμετωπίσει και η ίδια τα σοβαρά δικά της προβλήματα, με άξονα τη βιωσιμότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη, ώστε η φάση της «δημιουργικής καταστροφής» του καπιταλισμού που διερχόμαστε να μη καταλήξει για την Ελλάδα σκέτη καταστροφή.
Προς την κατεύθυνση αυτή οι Οικολόγοι Πράσινοι και οι Ευρωπαίοι Πράσινοι, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας και του ουσιαστικού αποκλεισμού μας από τα ΜΜΕ, έχουμε καταθέσει πλήθος προτάσεων για συγκεκριμένα ζητήματα, που αξίζει να παρουσιαστούν αναλυτικότερα.
Απαντήσεις στις ερωτήσεις δημοσιογράφων:
Ενδεχόμενη χρεοκοπία
Η Ελλάδα είναι ήδη σε καθεστώς χρεοκοπίας. Οι καταστροφικές πολιτικές οδήγησαν τη χώρα σε αυτό το σημείο και το χειρότερο είναι ότι το συμβατικό πολιτικό σύστημα αρνείται να αλλάξει ουσιαστικά. Αρνείται να δει τις λύσεις που θα μπορούσαν πραγματικά να δώσουν διέξοδο σε μια χώρα, που έχει τα χαρακτηριστικά της Ελλάδας. Σήμερα, νομίζω πως έχει ξεφύγει από τα χέρια της Κυβέρνησης, της όποιας Κυβέρνησης, ο καθορισμός των εξελίξεων. Τεχνικά η χρεοκοπία έχει επέλθει. Αν θα συνοδευτεί στο επόμενο διάστημα με στάση πληρωμών και σε ποια έκταση είναι κάτι που καθορίζεται από τις διαθέσεις των δανειστών, των αγορών και τις δικές μας. Με συνεχώς νέα μέτρα που επιβαρύνουν μονίμως μισθωτούς και συνταξιούχους λύση δεν υπάρχει.
Επιστροφή στη δραχμή
Εμείς έχουμε υποστηρίξει κατ' επανάληψη την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Πρέπει να παραμείνουμε στο ευρώ, όχι μόνο για οικονομικούς, αλλά και για περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς, επαγγελματικούς, εθνικούς λόγους. Μια βίαιη έξοδος από την ευρωζώνη θα ήταν ακόμη μια μαχαιριά. Η έξοδος από το ευρώ θα σημάνει καταστροφή για τουλάχιστον μια γενιά Ελλήνων. Όσοι θεωρούν πως η επιστροφή στη δραχμή μπορεί να αποτελεί λύση είτε ζουν με αυταπάτες, είτε είναι λαϊκιστές και καιροσκόποι. Το μέλλον της Ελλάδας είναι εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας. Νομίζω ότι έστω και λόγω συμφερόντων της Ευρώπης θα κατορθώσουμε να παραμείνουμε στην ευρωζώνη και στο ευρώ.
Εκλογές
Ο πρωθυπουργός διαψεύδει το σενάριο των πρόωρων εκλογών. Δεν μπορεί να κάνει κι αλλιώς. Όμως πόσο μπορεί να αντέξει μια Κυβέρνηση, που δεν έχει καν λαϊκή νομιμοποίηση; Νομίζω πως τελικά υπό το βάρος των αντιδράσεων και των πιέσεων από δανειστές και αγορές, ο κ. Παπανδρέου θα αναγκαστεί να καταφύγει στις κάλπες. Εμείς είμαστε έτοιμοι από καιρό σε κάθε περίπτωση. Έχουμε τις απαντήσεις μέσα από τα συλλογικά δίκτυα, την κοινωνική οικονομία, την εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την τουριστική και περιβαλλοντική αναβάθμιση, τη ριζική αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Και θεωρούμε πως οι πολίτες θα βρουν στις προτάσεις μας ελπίδα, προοπτική και λύσεις.
Μισθολόγιο - εφεδρεία - ανεργία
Το ενιαίο μισθολόγιο δεν μπορεί να αποτελεί απλώς μια ευκαιρία για περιστολή των κρατικών δαπανών. Πρέπει να αποτελέσει το εφαλτήριο για δίκαιη αντιμετώπιση του συνόλου των δημοσίων υπαλλήλων και για άρση των χρόνιων αδικιών. Πρέπει και μπορεί να αποτελέσει την απαρχή ενός πιο αξιοκρατικού συστήματος αντιμετώπισης των εργαζομένων και το όπλο ενάντια στην ευνοιοκρατία που θέριεψε μέσα από το κομματικοποιημένο και πελατειακό κράτος. Η εργασιακή εφεδρεία δεν μπορεί να είναι μια εφεύρεση δραστικής και άμεσης περικοπής δαπανών, ένας προθάλαμος για την ανεργία. Η περιστολή των δαπανών είναι πάγιο αίτημά μας. Όχι όμως με τέτοιου είδους μεθόδους. Υπάρχει τρόπος για μείωση του κράτους. Ένα συμμάζεμα, μια αντικειμενική αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού και των οργανισμών θα μπορούσαν να αποφέρουν τεράστια οφέλη. Κυρίως όμως η λειτουργία σε καθεστώς διαφάνειας και αξιοκρατίας θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα αποδοτικό στη θέση του σπάταλου, αναποτελεσματικού και διεφθαρμένου δημόσιου τομέα.
Αποκρατικοποιήσεις
Εφόσον γίνονται με σχέδιο μπορούν να αποτελέσουν μια λύση. Όταν όμως αφορούν σε ξεπούλημα, τότε αποτελούν έγκλημα. Η Κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει και η καθυστέρηση και αναβλητικότητά της μας οδηγεί στην καταστροφή. Πλέον οι περισσότερες κρατικές συμμετοχές σε επιχειρήσεις δεν κοστίζουν τίποτα. Όποια αποκρατικοποίηση θα αποτελεί λογικά ξεπούλημα δημοσίου πλούτου.
