Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων δημοσίευσε έκθεση άμεσης αξιολόγησης κινδύνου για την επιδημία του κορονοϊού στην Ευρώπη στις 2 Μαρτίου, σύμφωνα με την οποία ο κίνδυνος για την ευρεία και μακροχρόνια μετάδοση του COVID-19 στην ΕΕ τις επόμενες εβδομάδες είναι μέτριος προς υψηλός, ενώ αναμένεται περισσότερες χώρες να εντοπίσουν κρούσματα και κέντρα διασποράς.

Μια σημαντική αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων τις προσεχείς εβδομάδες θα επηρεάσει σημαντικά την δημόσια υγεία και τα συστήματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ενώ θα επιδράσει δραματικά και στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Ευρώπης. Ήδη πολλοί τομείς της οικονομίας αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα και υπάρχει ορατός κίνδυνος αν δεν ληφθούν σοβαρά, αποτελεσματικά μέτρα εγκαίρως να καταρρεύσουν τομείς ολόκληροι συμπαρασύροντας το σύνολο της οικονομίας σε μια κρίση που μπορεί να είναι και χειρότερη της κρίσης του 2008.

Το σύστημα περίθαλψης δέχεται άμεσα τις πιέσεις, σε μια εποχή που αντιμετωπίζει ήδη διαρθρωτικά προβλήματα τόσο από λογικές που κυριάρχησαν το προηγούμενο διάστημα περί μαζικής ιδιωτικοποίησής του όσο και οριζόντιων περικοπών που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο της πολιτικής δημοσιονομικής εξυγίανσης. Η έλλειψη μασκών και αντιμικροβιακών σκευασμάτων είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Είναι μεγάλη η έλλειψη κατάλληλων υποδομών που θα χρειαστούν σε περίπτωση αύξησης του αριθμού σοβαρών περιστατικών (πχ έλλειψη κατάλληλων μονάδων για σοβαρά περιστατικά - ΜΕΘ) αλλά και ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού που θα είναι κατάλληλα εκπαιδευμένο για να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της πανδημίας, Πολύ περισσότερο που έμπειρο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό μετανάστευσε τα τελευταία χρόνια σε άλλες χώρες, ενώ οι ιδεοληψίες δεν επέτρεψαν την κάλυψη των κενών μέσω της προσέλκυσης ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού - μετά από αξιολόγηση και επανεκπαίδευσή του - που βρίσκονταν ανάμεσα στους ανθρώπους που βρέθηκαν ως πρόσφυγες ή και μετανάστες από το 2010 και μετά στη χώρα. 

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συζήτησε την επιδημία COVID-19 με την πρόεδρο της Επιτροπής von der Leyen και την κροατική Προεδρία του Συμβουλίου την Τρίτη 10.3, το πρωί.

Σχετικές πληροφορίες

Ο ιός COVID-19 εντοπίστηκε πρώτη φορά στη Wuhan της επαρχίας Hubei της Κίνας. Έχει επεκταθεί εκτός Ασίας και παρατηρούνται αυξανόμενα κρούσματα στην ΕΕ

Η Ιταλία είναι μια χώρα της ΕΕ που έχει πληγεί ιδιαίτερα και ήδη το σύστημα περίθαλψης έχει επιβαρυνθεί τρομακτικά.

ΑΜΕΣΑ, πραγματικά άμεσα, πρέπει να μεταφερθούν τουλάχιστον 30.000 πρόσφυγες από τα νησιά σε ανθρώπινες εγκαταστάσεις στην ηπειρωτική Ελλάδα και σε άλλες χώρες. Σκεφτείτε τα μέτρα που πρέπει να παίρνουμε για την προστασία μας από τον κοροναϊό: Υγιεινή, καθαριότητα, πλύσιμο χεριών, απόσταση ενός μέτρου, παραμονή στο σπίτι για τους πιο ευάλωτους και με προβλήματα υγείας. Απλώς ΔΕΝ υπάρχει στοιχειώδης δυνατότητα να εφαρμοστούν αυτά εκεί. Ακούει κανείς;

Είναι θέμα προστασίας της δημόσιας υγείας, δεν αφορά μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις διεθνείς συμβάσεις. Αύριο θα είναι αργά, αν ο ιός περάσει στους καταυλισμούς με τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Οι επιπτώσεις δεν θα είναι μόνο στους ίδιους τους πρόσφυγες, αλλά και στα νησιά και στο σύστημα περίθαλψης και στην οικονομία.

O περιορισμός της διάδοσης του κοροναϊού είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα κι αφορά στην δημόσια υγεία, στην κοινωνική συνοχή και στην οικονομία. Βέβαια αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να συνεχίζουμε να αδιαφορούμε για τις επιπτώσεις στην υγεία, την κοινωνία και την οικονομία και από άλλους παράγοντες όπως είναι

- τα τροχαία (χιλιάδες θύματα κάθε χρόνο στην Ευρώπη, η Ελλάδα στις πρώτες θέσεις),

- η ατμοσφαιρική ρύπανση (13.000+ πρόωροι θάνατοι κάθε χρόνο στην Ελλάδα), 400.000 στην Ευρώπη,

- η κακή διατροφή και η έλλειψη άσκησης,

- το κάπνισμα,

- οι ανισότητες, η φτώχεια και οι διακρίσεις,

- η εντεινόμενη κλιματική κρίση (350.000 επιπλέον θύματα το χρόνο μέσα στον αιώνα) κ.ά.

Γιατί λαμβάνονται έκτακτα μέτρα μόνο για έναν - πολύ επικίνδυνο βέβαια - ιό αλλά όχι για ένα σύνολο άλλων σοβαρών προβλημάτων που σκοτώνουν χιλιάδες άτομα κάθε χρόνο και μπορούμε να δράσουμε πολύ πιο εύκολα, ενδυναμώνοντας και όχι τρομοκρατώντας την κοινωνία; Είναι θέματα που πρέπει να συζητήσουμε την επόμενη μέρα

Ακόμα και στο επίπεδο των μέτρων που πρέπει να παρθούν, είναι σημαντικό να μην μείνουμε στις απαγορεύσεις αλλά να αναζητήσουμε λύσεις που θα αποτελέσουν τη βάση και για νέα μοντέλα κοινωνικής οργάνωσης, όπως:
- κοινωνική καινοτομία στα μοντέλα υγείας, από την υποστήριξη ατόμων που έχουν προβλήματα υγείας - κυρίως χρόνια - στο σπίτι (από την πραγματική βοήθεια μέχρι την νοσηλεία ή την φροντίδα ηλικιωμένων ή ΑΜΕΑ), χωρίς το βάρος να πέφτει στην οικογένεια,
- ευέλικτα συστήματα σε περιόδους κρίσης, όπως κάνει η Γερμανία σε σταθμούς βοήθειας στους δρόμους, ώστε να μην υπερφορτώνονται τα νοσοκομεία και διαδίδονται ασθένειες σε άτομα που είναι ευάλωτα ήδη από άλλα προβλήματα υγείας,
- ενδυνάμωση όλων των κοινωνικών ομάδων ώστε να μπορούν να παίξουν ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση του ιού ή κάποιας άλλης κρίσης (πχ δημοσιονομική, κλιματική, κοινωνική κ.ά.), αντί η κάθε κρίση να διαλύει την κοινωνική συνοχή,
- ανασυγκρότηση της εκπαίδευσης και της παιδείας ώστε να είναι ευέλικτη και να στηρίζει την δημιουργία ενεργών πολιτών (ανεξαρτήτως ηλικίας), ακόμα και σε περίπτωση μιας κρίσης - για παράδειγμα ακούστηκαν πολλά για ηλεκτρονικά μαθάηματα, το πώς δεν θα χαθεί η χρονιά αλλά ελάχιστα για το πώς τα παιδιά θα μπορούσαν να γίνουν ενεργοί παράγοντες στην μείωση της διάδοσης του κοροναϊού, αναγέννησης του σχολείου μετά την κρίση και τόσα άλλα που θα μπορούσαν να αναλάβουν στο πλαίσιο ενός νέου εκπαιδευτικού μοντέλου ενεργών μαθητών, και όχι φοβισμένων ή παθητικών παιδιών,
- τι ρόλο θα μπορούσε να αναλάβει ο τουριστικός τομέας για τον περιορισμό της διάδοσης του ιού αλλά και την ανασυγκρότηση της οικονομίας την επόμενη μέρα - αυτό είναι για παράδειγμα το αντικείμενο της συνεργασίας που αποφάσισαν πρόσφατα η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού. Η νέα κρίση θα ήταν επίσης μια ευκαιρία για νέα εργαλεία που θα βοηθήσουν να επιβιώσει ένας ολόκληρος κλάδος όπου είναι του τουρισμού, επιτυχγάνοντας παράλληλα και σε στόχους που αφορούν άλλες πολιτικές (πχ χρηματοδοτήσεις για ενεργειακή αναβάθμιση τουριστικών μονάδων για μείωση λειτουργικών εξόδων, επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές στα ξενοδοχεία και Hostels για επίτευξη κλιματικών στόχων)

Επίσης, είναι αναγκαίο να δούμε πώς οι κοινωνίες θα ανανεωθούν ηλικιακά και πληθυσμιακά, μια και ο κοροναϊός ...αποκαλύπτει στοιχεία για την ηλιακή σύνθεση των σύγχρονων κοινωνιών. Οι αναλογικά περισσότεροι νεκροί στην Ιταλία - φαίνεται ότι έχει μεγαλύτερο ποσοστό νεκρών σε σχέση με άλλες χώρες, διπλάσιος από Κίνα και ΗΠΑ- φαίνεται ότι εξηγούνται από το γεγονός ότι η Ιταλική κοινωνία έχει γεράσει σε σημαντικό βαθμό. Είναι δεδομένο πλέον ότι άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω κινδυνεύουν περισσότερο από οξεία συμπτώματα του ιού και κατά συνέπεια θάνατο. Στην Ιταλία σχεδόν το 1/4 του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών, και ο Εθνικός Οργανισμός Υγείας της Ιταλίας έδωσε στην δημοσιότητα στοιχεία πως η μέση ηλικία των ατόμων που πέθαναν από τον κοροναϊό ήταν τα 81 έτη. Επίσης και η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων που έχουν πεθάνει από τον ιό στις ΗΠΑ και στην Κίνα είναι ηλικίας 70-90 ετών.

Αλλά ίσως ακόμα πιο σημαντικό είναι να δούμε πώς θα περάσουμε σε μια νέα στρατηγική για υγιή κι ενεργή γήρανση, χωρίς η μεγάλη ηλικία να σημαίνει κατάρρευση της υγείας και της κοινωνικής συμμετοχής.

Αυτά και πολλά άλλα, για να μην μένουμε μόνο στο φόβο.

Επειδή η κρίση στην οικονομία μόλις ξεκίνησε και θα ακολουθήσει ένας μεγάλο κύκλος, ας δράσουμε άμεσα και αποτελεσματικά, όχι τα ίδια λάθη που έγιναν με την δημοσιονομική κρίση