Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ οργάνωσαν την Κυριακή 1 Οκτωβρίου στην παραλία του Φλοίσβου εκδήλωση με στόχο μια πορεία ζωής για τον Σαρωνικό με μουσικές, μπαλόνια μαύρα και πράσινα που συμβόλιζαν το οικοσύστημα (πράσινα) και τη ρύπανση (μαύρα), με ποδήλατα και ηλίανθους, με μηνύματα “Σαρωνικός SOS”, ενώ ενημέρωναν τους διερχόμενους πολίτες για τις 10 θέσεις που έχουν διατυπώσει για την προστασία του Σαρωνικού και της θάλασσας. Στην ακτή του Φλοίσβου ένα μικρό συνεργείο συνέχιζε να καθαρίζει την παραλία από τις πίσσες, αλλά το πρόβλημα του βυθού δεν έχει αντιμετωπιστεί. Ως συνήθως οι παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των προβλημάτων επικεντρώνονται μόνο στην επιφάνεια, η εκάστοτε εξουσία προσπαθεί να κρύψει τα προβλήματα ώστε να μην τα βλέπουμε, αντί να τα αντιμετωπίσει με ολοκληρωμένο τρόπο.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ αγωνιζόμαστε για μια πορεία ζωής για τον Σαρωνικό, αλλά και την αντιμετώπιση των θεμάτων έλλειψης προετοιμασίας για πρόβλεψη και περιορισμό ανάλογων συμβάντων, ελέγχου των σκαφών, αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου καυσίμων και γενικότερα προστασίας των ακτών και θαλασσών μας.

Η ρύπανση από το δ/π «Αγ. Ζώνη II» προκλήθηκε σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές που βάση της νομοθεσίας θα έπρεπε να διαθέτει σχέδιο, εξοπλισμό και προσωπικό για την άμεση κινητοποίηση και αντιμετώπιση της διαρροής και τον περιορισμό της πετρελαιοκηλίδας. Έγινε φανερό ότι δεν λειτούργησε κάποιο αποτελεσματικό σχέδιο, η προετοιμασία ήταν ανύπαρκτη, ο εξοπλισμός ανεπαρκής αν και θα έπρεπε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει ένα σοβαρό περιστατικό από πλοία ή βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Αν η ανεπάρκεια κι αδυναμία έγκαιρης κι αποτελεσματικής αντιμετώπισης αφορούν σ’ ένα σχετικά περιορισμένης έκτασης περιστατικό ρύπανσης, τι θα γίνει σε περίπτωση ενός σοβαρού ατυχήματος από δεξαμενόπλοιο που μεταφέρει εκατοντάδες χιλιάδες τόνους πετρελαίου ή από ένα διυλιστήριο;

Ο μηχανισμός έγκαιρης αντιμετώπισης περιστατικών ρύπανσης από πετρελαιοειδή φάνηκε ότι δεν έχει λάβει τα μαθήματα από παρόμοια περιστατικά σε κλειστές περιοχές (πχ Eurobulker X στο Ν. Ευβοϊκό) ή το ναυάγιο του SEA DIAMOND, που παραμένει ακόμα στην καλντέρα της Σαντορίνης.

Οι ευθύνες των υπηρεσιών είναι σημαντικές και πρέπει να εντοπιστούν κι αποδοθούν. Αλλά και η κυβέρνηση απέτυχε όχι μόνο στην έγκαιρη αντιμετώπιση της ρύπανσης, αλλά και στην διαχείρισή της. Από την πρώτη στιγμή κυβερνητικοί αξιωματούχοι αντί να ζητήσουν συγνώμη και να μάθουν από το πάθημα, επιδίωξαν να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη και να διαχειρισθούν την κρίση και την οικολογική καταστροφή με φτηνά επικοινωνιακά τρικ (φταίει συνολικά η κοινωνία, σε λίγες μέρες θα είναι πιο καθαρή από πριν η θάλασσα, κινήσαμε θεούς και δαίμονες, οι πολίτες μπορεί να κολυμπάνε άφοβα κα), στη λογική “ε, δεν συνέβη και κάτι σοβαρό”.

Διαλεύκανση αιτίων ρύπανσης

1. Ζητάμε να διαλευκανθούν τα αίτια της διαρροής πετρελαίου στη θάλασσα και του ναυαγίου του δ/μ “Αγία Ζώνη ΙΙ” σε λογικό χρονικό διάστημα, αντί η διαδικασία να τραβήξει χρόνια, υπενθυμίζοντας ότι ανάλογες υποθέσεις έχουν παραπεμφθούν στις ελληνικές καλένδες

Αποτελεσματικός κι ολοκληρωμένος καθαρισμός Σαρωνικού, παρακολούθηση, ενημέρωση

2. Απαιτούμε να ενταθούν οι εργασίες απορρύπανσης από το πετρέλαιο, όχι μόνο στις ακτές αλλά και στο βυθό, ιδιαίτερα της Σαλαμίνας, αλλά και να ολοκληρωθεί γρήγορα η απάντληση του πετρελαίου που έχει απομείνει στο βυθισμένο σκάφος καθώς και η ανέλκυση και ασφαλής απομάκρυνση του ναυαγίου χωρίς να προκληθεί περαιτέρω διαρροή στη θάλασσα.
3. Η παρακολούθηση των επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον πρέπει να είναι ολοκληρωμένη και να αφορά σε όλες τις διαστάσεις και παραμέτρους (νερό, βυθός, ακτές, θαλάσσια είδη πελαγικά και βενθικά, πλαγκτόν, οστρακοειδή, ψάρια, σύνθεση οικοσυστημάτων) και να είναι οικοσυστημική, να μην αφορά μόνο χημικές αναλύσεις. Χρειάζεται να βασίζεται σε επιστημονικές κατευθύνσεις που θα πρέπει να είναι δημόσια γνωστές, να μην κατευθύνεται μόνο από κυβερνητικές επιλογές. Οι μεθοδολογίες και τα σχέδια που ακολουθούνται καθώς και τα στοιχεία που θα συγκεντρώνει το ΕΛΚΕΘΕ και άλλοι φορείς οφείλουν να είναι διαθέσιμα σε πραγματικό χρόνο στο διαδίκτυο, ώστε να είναι προσβάσιμα από τους επιστήμονες, τις οικολογικές οργανώσεις και τους πολίτες.

Ο ρυπαίνων πληρώνει για την αποκατάσταση

4. Είναι υποχρεωτικό με βάση την αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει” και την νομοθεσία ότι οι υπαίτιοι της καταστροφής πρέπει να αναλάβουν πλήρως το κόστος ζημίας, αποκατάστασης του οικοσυστήματος κι αποζημιώσεων για την οικολογική και οικονομική βλάβη. Η διαδικασία αποτίμησης της βλάβης καθώς και καταβολής αποζημιώσεων πρέπει να είναι διαφανής. Η κυβέρνηση πρέπει να πάρει επίσης μέτρα φορο-ελαφρύνσεων για όσες επιχειρήσεις επλήγησαν πραγματικά από την οικολογική καταστροφή στο παράκτιο μέτωπο, ιδιαίτερα στη Σαλαμίνα.

Να μάθουμε από τα παθήματα και να οργανωθούμε καλύτερα

5. Να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων με όλα τα στοιχεία σχετικά με ανάλογα περιστατικά σε ελληνικές θάλασσες, για το πώς αντιμετωπίστηκε η ρύπανση και τις επιπτώσεις που είχαν στο θαλάσσιο περιβάλλον. Αυτή η βάση δεδομένων θα πρέπει να εμπλουτίζεται με στοιχεία και την εμπειρία από ανάλογες περιπτώσεις ώστε να αποτελεί μια καλή πηγή γνώσης και εκπαίδευσης σχετικά με την αποτροπή αλλά κι έγκαιρη αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών ρύπανσης από πετρελαιοειδή κι άλλα επικίνδυνα υλικά. Χρειάζεται να διαμορφωθεί ένα “ερωτηματολόγιο με κρίσιμα ερωτήματα” που θα πρέπει να συμπληρώνεται κάθε φορά ώστε να βοηθάει στην απόκτηση εμπειρίας από τα παθήματα.
6. Με αφορμή το περιστατικό, πρέπει να δοθούν στην δημοσιότητα στοιχεία για τα σχέδια, τον εξοπλισμό και την προετοιμασία που διαθέτει η χώρα σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς υποχρεώσεις της για την αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών ρύπανσης τόσο σε μικρή όσο και σε πιο σοβαρή έκταση.
7. Όπως και στην περίπτωση δασικών πυρκαγιών, η πρόληψη, η έγκαιρη (μέσα σε ελάχιστο χρόνο) παρέμβαση για αποτροπή της επέκτασης του συμβάντος και η συνεργασία με βάση το συμφωνημένο σχέδιο όλων των εμπλεκομένων φορέων αλλά και εθελοντών είναι μονόδρομος για τον έλεγχο και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Είναι απαραίτητο να ανοίξει ένας δομημένος διάλογος για την οργάνωση των τοπικών κοινωνιών, την συνεργασία μεταξύ των διαφόρων επιπέδων διοίκησης, τον επανασχεδιασμό της πολιτικής προστασίας.
8. Επικουρικά στις εργασίες καθαρισμού συμμετέχουν εθελοντές, αλλά αυτό απαιτεί κατάλληλη και συνεχή εκπαίδευση των εθελοντών και απόκτηση κατάλληλου εξοπλισμού που θα είναι αποθηκευμένος για να χρησιμοποιηθεί τάχιστα, ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν οι εθελοντές αμέσως σε ορισμένες δράσης καθαρισμού με ασφάλεια κι αποτελεσματικότητα.

Επανεξέταση των μηχανισμών ελέγχου και αδειοδότησης των σκαφών, πάταξη του λαθρεμπορίου

9. Είναι σαφές ότι πρέπει να ελεγχθεί και να επανασχεδιασθεί ο μηχανισμός ελέγχου και αδειοδότησης των σκαφών, ιδιαίτερα των δεξαμενόπλοιων. Ο φορέας που θα παρέχει τα πιστοποιητικά θα πρέπει να μοιράζεται την ευθύνη σε περίπτωση που ένα περιστατικό διαρροής ή ναυαγίου προκλήθηκε εξαιτίας ελλείψεων ή βλαβών στο σκάφος που διαθέτει παρόλα αυτά το πιστοποιητικό. Το ΣΔΟΕ πρέπει να ελέγξει την περιουσιακή κατάσταση όσων βρέθηκαν σε κρίσιμα πόστα, ενώ οι αρχές και η κυβέρνηση πρέπει να ανοίξουν δομημένο διάλογο για το πώς θα επανασχεδιασθεί ο μηχανισμός ελέγχου των πλοίων στη βάση των απαιτήσεων και των κατευθύνσεων της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ζητάμε να ενημερωθούμε για το αν και πώς εφαρμόζεται η νομοθεσία ελέγχου ενός σημαντικού ποσοστού των πλοίων που προσεγγίζουν ελληνικά λιμάνια, όπως προβλέπει η νομοθεσία.

        Είναι πλέον θέμα αξιοπιστίας της χώρας να πατάξει το λαθρεμπόριο πετρελαίου, αξιοποιώντας και την διαθέσιμη τεχνολογία.

Έξοδος από το πετρέλαιο

10. Αγωνιζόμαστε για να ακυρωθούν όλα τα σχέδια της κυβέρνησης για εξόρυξη υδρογονανθράκων στις ελληνικές θάλασσες. Αγωνιζόμαστε για την σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα που επιβαρύνουν την κλιματική αλλαγή.

Θέλουμε γαλάζιες και όχι μαύρες θάλασσες, ακτές καθαρές και όχι με πίσσες. Ψάρια θρεπτικά και όχι τοξικά. Θέλουμε καλύτερη ζωή και για εμάς και για τα παιδιά μας