Κάθε πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή κάτοικος ενός κράτους μέλους μπορεί ατομικά ή από κοινού με άλλους, να υποβάλει αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για θέμα που εμπίπτει στους τομείς δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον αφορά άμεσα. Οποιαδήποτε επιχείρηση, οργανισμός ή φορέας με έδρα την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί επίσης να ασκήσει το δικαίωμα αναφοράς, το οποίο εγγυάται η Συνθήκη.

Οι αναφορές μπορεί να έχουν μορφή παραπόνου ή αιτήματος και να αφορούν ζητήματα δημόσιου ή ιδιωτικού συμφέροντος.

Η αναφορά μπορεί να αποτελεί ατομικό αίτημα, παράπονο ή παρατήρηση όσον αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, ή έκκληση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την υιοθέτηση συγκεκριμένης θέσης για ένα συγκεκριμένο ζήτημα. Τέτοιες αναφορές προσφέρουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη δυνατότητα να εφιστά την προσοχή σε οποιαδήποτε παραβίαση των δικαιωμάτων των ευρωπαίων πολιτών από κράτη μέλη, τοπικές αρχές ή άλλα όργανα.

Ποιος μπορεί να υποβάλει αναφορά και για τι θέμα;

Ποιοι μπορούν να υποβάλλουν αναφορές;

Μπορείτε να υποβάλετε αναφορά αν είστε:

• πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

• κάτοικος κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

• μέλος συλλόγου, εταιρίας ή οργάνωσης (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) που έχει την έδρα του σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ποιο μπορεί να είναι το αντικείμενο της αναφοράς σας;

Το αντικείμενο της αναφοράς πρέπει να έχει σχέση με θέματα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος ή που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως:

• τα δικαιώματά σας ως ευρωπαίου πολίτη, όπως ορίζονται στις Συνθήκες,

• το περιβάλλον,

• η προστασία των καταναλωτών,

• η ελεύθερη κυκλοφορία προσώπων, εμπορευμάτων και υπηρεσιών, και η εσωτερική αγορά,

• η απασχόληση και η κοινωνική πολιτική,

• η αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων,

• άλλα προβλήματα σε σχέση με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ.

Σημαντική σημείωση:
Η Επιτροπή Αναφορών δεν εξετάζει αιτήματα για απλή ενημέρωση ούτε γενικές παρατηρήσεις σχετικά με την πολιτική της ΕΕ.
Ζητήματα κακοδιοίκησης στα θεσμικά όργανα ή τις υπηρεσίες της ΕΕ θα πρέπει να τίθενται στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή.

Σε ποια γλώσσα πρέπει να είναι η αναφορά;

Οι αναφορές πρέπει να είναι γραμμένες σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τι μορφή πρέπει να έχει η αναφορά;

Υπάρχουν δύο τρόποι υποβολής αναφορών:

• ταχυδρομικά,

• δια της ηλεκτρονικής οδού (ηλεκτρονικό έντυπο)

Η αναφορά πρέπει να είναι περιεκτική και να περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που σχετίζονται με το ζήτημα, πρέπει όμως να αποφεύγονται οι περιττές λεπτομέρειες. Η αναφορά θα πρέπει να είναι γραμμένη με σαφήνεια και ευκρινώς και να συνοδεύεται από περίληψη.

Ταχυδρομικά:

Αν επιθυμείτε να υποβάλετε αναφορά σε χαρτί, δεν υπάρχει σχετικό έντυπο ούτε τυποποιημένη μορφή που πρέπει να ακολουθήσετε.

Η αναφορά σας πρέπει, ωστόσο:

• να περιλαμβάνει το όνομα, την εθνικότητα και τη διεύθυνση μόνιμης κατοικίας σας (σε περίπτωση συλλογικής αναφοράς πρέπει να περιλαμβάνονται, το όνομα, η εθνικότητα και η διεύθυνση μόνιμης κατοικίας του υποβάλλοντος ή, τουλάχιστον, του πρώτου υπογράφοντος)•

• να φέρει υπογραφή.

Η αναφορά μπορεί να περιλαμβάνει συνημμένα έγγραφα, συμπεριλαμβανομένων αντιγράφων των δικαιολογητικών με τα οποία την τεκμηριώνετε.

Η αναφορά θα πρέπει να αποσταλεί στη διεύθυνση:

δια της ηλεκτρονικής οδού (ηλεκτρονικό έντυπο):

Για να υποβάλετε αναφορά ηλεκτρονικώς, πρέπει:

• να διαβάσετε τις πληροφορίες και τις οδηγίες που βρίσκονται στις ιστοσελίδες για τις αναφορές, στον δικτυακό τόπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και, κατόπιν,

• να συμπληρώσετε το ηλεκτρονικό έντυπο και να πατήσετε με το ποντίκι στο «Αποστολή».

Μόλις στείλετε την αναφορά σας ηλεκτρονικώς, πρέπει να λάβετε ηλεκτρονική επιβεβαίωση της παραλαβής της. Η αναφορά σας θα διαβιβασθεί, στη συνέχεια, στην Επιτροπή Αναφορών, η οποία είναι αρμόδια για τη διεκπεραίωση της διαδικασίας των αναφορών, καθώς και για τη διατύπωση συστάσεων και συμπερασμάτων σε σχέση με κάθε συγκεκριμένη αναφορά. Δεν θα εξετάζονται από την Επιτροπή Αναφορών, αλλά ούτε και θα απαντώνται οι αναφορές εκείνες που έχουν μεν υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά περιέχουν προσβλητικά στοιχεία ή είναι άσχετες με το αντικείμενό τους. Για οποιαδήποτε περαιτέρω επικοινωνία σχετικά με την εξέταση της αναφοράς, η Επιτροπή Αναφορών θα έρχεται σε επαφή μαζί σας μέσω ταχυδρομικών επιστολών. Αν επιθυμείτε να επισυνάψετε στην αναφορά σας συμπληρωματικές πληροφορίες ή δικαιολογητικά, παρακαλείστε να τα στείλετε με κανονική αλληλογραφία, σημειώνοντας τον αριθμό της αναφοράς, στην ακόλουθη διεύθυνση:

Η Επιτροπή Αναφορών αποτελείται από 34 μέλη και έχει έναν Πρόεδρο και τέσσερις Αντιπροέδρους.

Ποια συνέχεια δίδεται στις παραδεκτές αναφορές;

Εάν το θέμα της αναφοράς σας αφορά έναν τομέα δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χαρακτηρίζεται κανονικά παραδεκτή από την Επιτροπή Αναφορών, που αποφασίζει για τις περαιτέρω ενέργειες, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Όποια απόφαση και αν ληφθεί, η Επιτροπή Αναφορών θα σας ενημερώσει σχετικά το συντομότερο δυνατόν μετά τη λήψη της απόφασης.

Ανάλογα με την περίπτωση, η Επιτροπή Αναφορών μπορεί:

• να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης και την παροχή πληροφοριών σχετικά με τη συμμόρφωση προς τη σχετική κοινοτική νομοθεσία, ή να έρθει σε επαφή το σύστημα SOLVIT,

• να διαβιβάσει την αναφορά σε άλλες επιτροπές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς ενημέρωση ή για περαιτέρω ενέργειες (μία επιτροπή μπορεί π.χ. να λάβει υπόψη της την αναφορά στις νομοθετικές της δραστηριότητες),

• σε ορισμένες έκτακτες περιπτώσεις, να συντάξει και να υποβάλει πλήρη έκθεση για ψήφιση στην ολομέλεια του Κοινοβουλίου, ή να πραγματοποιήσει διερευνητική αποστολή στη χώρα ή περιφέρεια η οποία σχετίζεται με την αναφορά, και να εκδώσει έκθεση της επιτροπής η οποία περιέχει της παρατηρήσεις και τις συστάσεις της,

• ή να προβεί σε οιαδήποτε άλλη ενέργεια η οποία κρίνεται κατάλληλη στην προσπάθεια επίλυσης του θέματος ή να χορηγήσει αρμόζουσα απάντηση στον υποβάλλοντα την αναφορά.

Η Επιτροπή Αναφορών συνεδριάζει, κατά κανόνα, μία φορά κάθε μήνα, εκτός από τον Αύγουστο, στη διάρκεια του οποίου οι εργασίες του Κοινοβουλίου διακόπτονται. Η επιτροπή βοηθείται στο έργο της από μόνιμη γραμματεία η οποία διαχειρίζεται τη διεργασία των αναφορών, έχει συμβουλευτικό ρόλο και προετοιμάζει τις συνεδριάσεις της Επιτροπής Αναφορών.
Η Επιτροπή Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορεί να επιδιώξει να συνεργαστεί με τις εθνικές ή τοπικές αρχές σε κράτη μέλη, για την επίλυση θέματος που έχει θέσει ο αναφέρων. Τα στοιχεία των αναφορών μπορούν κατά συνέπεια να συμβουλεύονται οι αρχές αυτές εκτός εάν ο αναφέρων προβάλει ρητά σχετική άρνηση.
Η Επιτροπή Αναφορών δεν μπορεί ωστόσο να παραβεί αποφάσεις που έχουν ληφθεί από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών. Δεδομένου ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν είναι δικαστική αρχή, δεν μπορεί να λάβει απόφαση ή να ανακαλέσει αποφάσεις που έχουν ληφθεί από τα δικαστήρια στα κράτη μέλη. Οι αναφορές που επιδιώκουν τέτοιες ενέργειες δεν είναι παραδεκτές.

Μη παραδεκτό, δημοσίευση των αναφορών

Μη παραδεκτό μιας αναφοράς

Αν η αναφορά σας δεν αφορά έναν τομέα δραστηριότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χαρακτηρίζεται μη παραδεκτή. Αυτό μπορεί να συμβεί εάν το αντικείμενο της αναφοράς εμπίπτει σαφώς στην ευθύνη και την αρμοδιότητα του κράτους μέλους.

Οι αναφορές τις οποίες η Επιτροπή Αναφορών χαρακτηρίζει μη παραδεκτές αρχειοθετούνται και δεν αναλαμβάνεται περαιτέρω δράση. Ωστόσο, η Επιτροπή Αναφορών σας κοινοποιεί την απόφασή της.

Η Επιτροπή Αναφορών μπορεί, ανάλογα με το θέμα της αναφοράς σας, να σας προτείνει να έλθετε σε επαφή με άλλον φορέα που δεν ανήκει στην ΕΕ (π.χ. το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) ή με εθνικό φορέα (π.χ. Συνήγορος του Πολίτη ή επιτροπή αναφορών των Κοινοβουλίων των κρατών μελών).

Σημειώνεται ότι για θέματα που αφορούν κακοδιαχείριση στα πλαίσια των θεσμικών οργάνων ή των αποκεντρωμένων οργανισμών της ΕΕ, θα πρέπει να απευθύνεστε στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή.

Γνωστοποίηση των αναφορών

Οι αριθμοί και οι συντάκτες των αναφορών, ή ο κύριος συντάκτης εφόσον πρόκειται για ομαδική αναφορά, καθώς και ο αριθμός που δίδεται σε αναφορά, καταχωρούνται σε πρωτόκολλο με τη σειρά παραλαβής τους και ανακοινώνονται στη συνεδρίαση της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι ανακοινώσεις αυτές αναγράφονται στα πρακτικά της συνεδρίασης.
Επισημαίνεται στους αναφέροντες ότι τα πρακτικά δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα. Ορισμένες πληροφορίες, στις οποίες περιλαμβάνεται το όνομα του αναφέροντος και ο αριθμός της αναφοράς, διατίθενται στη συνέχεια στο Διαδίκτυο. Εφιστάται ιδιαίτερα η προσοχή των αναφερόντων στο γεγονός αυτό, το οποίο έχει συνέπειες όσον αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Αν θέλετε να υποβάλετε αναφορά αλλά δεν επιθυμείτε δημοσιοποίηση του ονόματός σας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κάνει σεβαστή την επιθυμία σας, αλλά το αίτημά σας αυτό πρέπει να είναι σαφές και να αναγράφεται ρητά στην αναφορά.
Κατά παρόμοιο τρόπο, αν επιθυμείτε τον εμπιστευτικό χειρισμό της αναφοράς σας, θα πρέπει επίσης να υποβάλετε σαφές σχετικό αίτημα. Η επιτροπή αποδίδει μεγάλη σημασία στη διαφάνεια των συνεδριάσεών της Επιτροπής Αναφορών είναι συνήθως δημόσιες και οι αναφέροντες μπορούν να τις παρακολουθήσουν, εφόσον το ζητήσουν, εάν και όταν συζητηθεί η αναφορά τους.

Για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τις πολιτικές της ΕΕ, θα πρέπει να χρησιμοποιήσετε το έντυπο αλληλογραφίας με τους πολίτες.

Από τον ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ του ευρωκοινοβουλίου

Άρθρο 201  : Δικαίωμα αναφοράς

1.    Οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την καταστατική του έδρα σε κράτος μέλος, δικαιούνται να υποβάλουν, ατομικά ή από κοινού με άλλους πολίτες ή πρόσωπα, αναφορά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για θέμα που εμπίπτει στους τομείς δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το οποίο τους αφορά άμεσα.

2.    Οι αναφορές προς το Κοινοβούλιο πρέπει να περιέχουν το όνομα, την ιθαγένεια και την κατοικία καθενός από τους αναφέροντες.

3.    Εφόσον αναφορά φέρει την υπογραφή πλειόνων φυσικών ή νομικών προσώπων, οι υπογράφοντες ορίζουν εκπρόσωπο, ο οποίος θεωρείται αναφέρων για τους σκοπούς του παρόντος τίτλου.

Εφόσον δεν έχει ορισθεί εκπρόσωπος, αναφέρων θεωρείται ο πρώτος υπογράφων ή κάποιο άλλο κατάλληλο πρόσωπο.

4.    Κάθε αναφέρων μπορεί οποτεδήποτε να αποσύρει την υποστήριξή του στην αναφορά.

Η αναφορά καθίσταται άκυρη όταν όλοι οι αναφέροντες πάψουν να την υποστηρίζουν.

5.    Οι αναφορές πρέπει να συντάσσονται σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αναφορές οι οποίες έχουν συνταχθεί σε άλλη γλώσσα εξετάζονται μόνον εάν ο αναφέρων έχει επισυνάψει μετάφραση σε μία από τις επίσημες γλώσσες. Η αλληλογραφία του Κοινοβουλίου με τον αναφέροντα πραγματοποιείται στην επίσημη γλώσσα στην οποία έχει συνταχθεί η μετάφραση του περιεχομένου.

Το Προεδρείο μπορεί να αποφασίσει ότι οι αναφορές και η αλληλογραφία με τους αναφέροντες μπορεί να συντάσσονται σε άλλες γλώσσες χρησιμοποιούμενες σε κράτος μέλος.

6.    Οι αναφορές καταχωρίζονται σε γενικό πρωτόκολλο κατά σειρά παραλαβής, αν πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στην παράγραφο 2· αν δεν τις πληρούν, αρχειοθετούνται και ο λόγος γνωστοποιείται στον αναφέροντα.

7.    Οι αναφορές που εγγράφονται στο γενικό πρωτόκολλο παραπέμπονται από τον Πρόεδρο στην αρμόδια επιτροπή, η οποία διαπιστώνει το παραδεκτό ή άλλως της αναφοράς σύμφωνα με το άρθρο 194 της Συνθήκης ΕΚ.

Εάν η αρμόδια επιτροπή δεν καταλήγει σε συμφωνία όσον αφορά το παραδεκτό της αναφοράς, η αναφορά κηρύσσεται παραδεκτή κατόπιν αιτήσεως τουλάχιστον του ενός τετάρτου των μελών της επιτροπής.

8.    Οι αναφορές που χαρακτηρίζονται μη παραδεκτές από την επιτροπή αρχειοθετούνται. Η αιτιολόγηση της απόφασης κοινοποιείται στον αναφέροντα. Εφόσον είναι δυνατόν, μπορούν να του υποδειχθούν άλλα μέσα προσφυγής.

9.    Κατά γενικό κανόνα, οι αναφορές, αφού καταχωριστούν, καθίστανται δημόσια έγγραφα και το όνομα του αναφέροντος και το περιεχόμενο των αναφορών δύνανται να δημοσιευθούν από το Κοινοβούλιο για λόγους διαφάνειας.

10.    Με την επιφύλαξη των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου 9, ο αναφέρων μπορεί να ζητήσει τη μη δημοσίευση του ονόματός του προκειμένου να προστατευθεί ο ιδιωτικός του βίος·στην περίπτωση αυτή το Κοινοβούλιο πρέπει να ικανοποιήσει το αίτημα αυτό.

Εάν το αίτημα του αναφέροντος δεν μπορεί να εξετασθεί για λόγους ανωνυμίας, πραγματοποιείται διαβούλευση με τον αναφέροντα όσον αφορά τα περαιτέρω μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

11.    Ο αναφέρων μπορεί να ζητήσει την εμπιστευτική εξέταση της αναφοράς, οπότε το Κοινοβούλιο λαμβάνει κατάλληλες προφυλάξεις προκειμένου να διασφαλίσει ότι το περιεχόμενο δεν δημοσιοποιείται. Ο αναφέρων ενημερώνεται όσον αφορά τους συγκεκριμένους όρους υπό τους οποίους εφαρμόζεται η διάταξη αυτή.

12.    Η επιτροπή μπορεί, εφόσον το κρίνει σκόπιμο, να υποβάλει το θέμα στον Διαμεσολαβητή.

13.    Οι αναφορές που απευθύνουν στο Κοινοβούλιο φυσικά ή νομικά πρόσωπα που δεν είναι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε έχουν ως τόπο κατοικίας ή έδρα κράτος μέλος πρωτοκολλούνται και αρχειοθετούνται χωριστά. Κάθε μήνα ο Πρόεδρος διαβιβάζει κατάλογο των αναφορών του είδους αυτού που έλαβε το Κοινοβούλιο κατά τον προηγούμενο μήνα, με περίληψη του περιεχομένου τους, στην αρμόδια για την εξέταση των αναφορών επιτροπή, η οποία μπορεί ακολούθως να ζητήσει να της διαβιβασθούν εκείνες τις οποίες κρίνει σκόπιμο να εξετάσει.