Του Νίκου Χρυσόγελου

π. ευρωβουλευτή Πράσινοι / EFA

μέλος του Συμβουλίου του νέου κόμματος ΠΡΑΣΙΝΟΙ

Η στρατηγική της ΕΕ για τα ηλιακά #EUsolarstrategy στοχεύει σε πάνω από 320GW από φωτοβολταικά  #photovoltaic μέχρι το 2025 (διπλασιασμός σε σχέση με το 2020) και 600 GW μέχρι το 2030. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμάει ότι τα φωτοβολταϊκά στις στέγες κτιρίων – Rooftop PV – ΜΠΟΡΟΥΝ να καλύψουν το 25% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ #electricity. Αυτό αντιστοιχεί στο σημερινό …μερίδιο του αερίου στην Ευρώπη.

Αντικατοπτρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο της ηλιακής ενέργειας στις πολιτικές της, η Επιτροπή ενέκρινε τον Μάιο του 2022 μια Στρατηγική της ΕΕ για την Ηλιακή Ενέργεια παράλληλα με το σχέδιο REPowerEU. Η στρατηγική ακολουθεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στον τομέα της ηλιακής ενέργειας, καλύπτοντας όλες τις τεχνολογίες και τη ζήτηση. Εντοπίζει τα εμπόδια που εξακολουθούν να εμποδίζουν την ηλιακή ενέργεια να διαδραματίσει πλήρως τον ρόλο της στην ενεργειακή μετάβαση και προτείνει μέτρα για την άρση τους. Ειδικότερα, η στρατηγική προτείνει 3 πρωτοβουλίες

• μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία ηλιακών στις στέγες για την επιτάχυνση της ανάπτυξης ηλιακής ενέργειας στα κτίρια. Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει πρόταση για σταδιακή εισαγωγή της υποχρέωσης εγκατάστασης ηλιακής ενέργειας σε διαφορετικούς τύπους κτιρίων τα επόμενα χρόνια
• μια μεγάλης κλίμακας εταιρική σχέση δεξιοτήτων της ΕΕ που καλύπτει τον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γενικότερα
• μια συμμαχία βιομηχανίας ηλιακών φωτοβολταϊκών της ΕΕ, ένα φόρουμ για τους ενδιαφερόμενους φορείς του κλάδου να συνεργαστούν για την αύξηση της παραγωγής στην ΕΕ.

Εγκρίθηκε επίσης παράλληλα με το σχέδιο REPowerEU, η πρωτοβουλία για ταχύτερη αδειοδότηση για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα συμβάλει στην επιτάχυνση της εγκατάστασης ηλιακής ενέργειας στην ΕΕ.

Φωτοβολταϊκά

Τα φωτοβολταϊκά είναι μια μέθοδος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιώντας ηλιακά κύτταρα για τη μετατροπή της ενέργειας από τον ήλιο. Αυτά τα ηλιακά κύτταρα συναρμολογούνται σε ηλιακά πάνελ και στη συνέχεια εγκαθίστανται στο έδαφος, στις στέγες, σε μπαλκόνια, σε πέργκολες ή επιπλέουν σε φράγματα, λίμνες, αρδευτικά κανάλια  ή χρησιμοποιούνται και ως στέγαστρα σε θερμοκήπια. 

Προλαβαίνουμε την κλιματική κρίση αλλά και την ενεργειακή κρίση; 

Όσα φωτοβολταϊκά εγκαταστάθηκαν μέσα σε 2 δεκαετίες μπορεί να εγκαθίστανται τώρα μέσα σε ένα χρόνο. Η πανδημία και η ενεργειακή ακρίβεια – σε συνδυασμό με πολιτικές υποστήριξης σε ορισμένες χώρες – έχουν δώσει μεγάλη ώθηση στην παραγωγή και εγκατάσταση φωτοβολταϊκών.

Η παραγωγική διαδικασία έχει πλέον την δυνατότητα να ανταποκριθεί σε μια ζήτηση για σύνδεση στο δίκτυο φωτοβολταϊκών που θα παράγουν ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ 940 GW, κάτι που αντιστοιχεί στο 5,8% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο στο Βloomberg αυτή η εν δυνάμει έκρηξη στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά είναι ισοδύναμη με όλη την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 20 μηνών από τα υπάρχοντα σήμερα 438 πυρηνικά εργοστάσια!

Αν κάθε χρόνο εγκαθίστανται ηλιακά συστήματα που παράγουν 630 GW (η δυναμικότητα προσεγγίζει όμως πλέον τα 940 GW) από το …2030 μέχρι το 2050 σύμφωνα με την περσινή πρόβλεψη του Διεθνού Γραφείου Ενέργειας – International Energy Agency – η ανθρωπότητα μπορεί να μηδενίσει τις εκπομπές αερίων που αλλάζουν το κλίμα μέχρι το 2050.

Μέσα σε 9 χρόνια εξάλλου το κόστος των φωτοβολταϊκών μειώθηκε κατά 90%, όταν σήμερα η τιμή του αερίου στην ΕΕ είναι 18 φορές αυτή που ήταν την αντίστοιχη περίοδο το 2019.

Λύσεις υπάρχουν #ΠράσινεςΛύσεις

Ποια είναι τα δύο σημαντικά θέματα που πρέπει να λυθούν:

– η παραγωγή των φωτοβολταϊκών γίνεται σήμερα στην Κίνα, θα πρέπει λοιπόν ένα σημαντικό ποσοστό της παραγωγής να είναι στην Ευρώπη – και φυσικά η Ελλάδα δεν πρέπει να είναι μόνο εισαγωγέας

– η ιδιοκτησία των φωτοβολταϊκών μπορεί και πρέπει να περάσει στα χέρια των πολιτών, με εγκατάσταση στα κτίρια και στις γειτονιές, κάτι που μπορεί να γίνεται γρήγορα και χωρίς μεγάλο κόστος, ώστε να επωφεληθούν από την ηλιακή επανάσταση, την ενεργειακή μετάβαση σε ένα μέλλον πιο δίκαιο βασισμένο στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

 

Περισσότερα:

• Communication on EU solar energy strategy (COM(2022)221)
• Solar thermal and concentrated solar power barometer 2021
• Photovoltaic barometer 2020
• State-of-the-art for assessment of solar power technologies 2019
• Solar thermal and concentrated solar power barometer 2019 (EurObserv’ER)

Σχετικά:

• REPowerEU: affordable, secure and sustainable energy for Europe
• Solar energy (DG Research and innovation)
• Solar power (IRENA)
• Enabling framework for renewables
• SolarPower Europe
• International Solar Alliance
• The European Solar Thermal Electricity Association– Estela

«Η ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα,

προτάσεις κοινωνικής καινοτομίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου»

Δεν ήταν μια απλή παρουσίαση της έκθεσης «Ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα: Προτάσεις κοινωνικής καινοτομίας για την αντιμετώπιση του φαινομένου» η εκδήλωση-συζήτηση που διοργανώθηκε στις 26.5.2017 από το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας, την ΚοινΣΕπ «Άνεμος Ανανέωσης» και το ΙΝΖΕΒ – Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης, (συντάκτες της μελέτης) σε συνεργασία με το Γραφείο Αστικής Ανθεκτικότητας και Βιωσιμότητας του Δήμου Αθηναίων και με την υποστήριξη του EuropeDirect του Δήμου Αθηναίων.

Ίσως η έκθεση και η εκδήλωση αποτελέσουν τον καταλύτη για την αλλαγή της σημερινής πολιτικής για την «ενεργειακή φτώχεια» (που στην πραγματικότητα ανακουφίζει προσωρινά χωρίς να αντιμετωπίζει όμως αυτό το μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, ενώ προκαλεί σημαντικές οικονομικές και κλιματικές επιπτώσεις). Όπως ειπώθηκε και στην εκδήλωση πρόκειται για την παρουσίαση, για πρώτη φορά, μιας πρότασης συστημικής αλλαγής πολιτικής για την ενεργειακή φτώχεια που συνδυάζει κοινωνική και πράσινη καινοτομία, και αντιμετωπίζοντας ένα κοινωνικό πρόβλημα δημιουργεί νέες ευκαιρίες για θέσεις εργασίας και υπεύθυνη οικονομική δραστηριότητα.

Στο πρώτο μέρος της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν στοιχεία για την ενεργειακή φτώχεια και οι προτάσεις που περιέχονται στην μελέτη για την αντιμετώπισή της. Οι προτάσεις αναπτύσσονται σε τέσσερις βασικούς άξονες:

-          - αλλαγές στην πολιτική,

-          - ενημέρωση και εκπαίδευση,

-         -  αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων,

-          - αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Οι συμμετέχοντες/ουσες - πολλοί είχαν ήδη πάρει μέρος στην διαβούλευση και στην συμμετοχική διαμόρφωση του “policypaper” – με τις παρεμβάσεις τους κατέδειξαν ότι οι προτάσεις (και συνολικά η έκθεση)  εκφράζει πλέον μια κοινή συντισταμένη για φορείς που ξεκινάνε μεν από διαφορετικές αφετηρίες (ακαδημαϊκή έρευνα, κοινωνικές πολιτικές, ενδιαφέρον για περιβάλλον και κλίμα) αλλά συγκλίνουν πλέον σε κοινές προτάσεις που συνδυάζουν κοινωνία – περιβάλλον – οικονομία στις προτάσεις τους για επίλυση του προβλήματος της ενεργειακής φτώχειας. Το απέδειξαν τόσο οι σύντομες παρεμβάσεις των ομιλητών που είχαν προσκληθεί να σχολιάσουν την έκθεσή μας όσο και το «κοινό» που συμμετείχε ενεργά στην συζήτηση.

Τα κύρια θέματα που κλήθηκαν να σχολιάσουν τόσο οι «επίσημοι» ομιλητές όσο και οι συμμετέχοντες γενικότερα στην εκδήλωση ήταν:

• Πώς κρίνετε τον βαθμό εφαρμοσιμότητας της δράσης
• Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα απαιτούμενα βήματα για την επιτυχή εφαρμογή της
• Τι ρόλο θα μπορούσε να παίξει ο φορέας που εκπροσωπείτε σε αυτήν
• Ποια πιθανά πεδία συνεργασίας εντοπίζετε και με ποιους φορείς

Την έκθεση παρουσίασαν τα μέλη της συντακτικής ομάδας: Νίκος Χρυσόγελος, ΚοινΣΕπ «Άνεμος Ανανέωσης», Alice Κοροβέση, Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης, Ελευθερία Τουλουπάκη, Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης και Κυριακή Μεταξά, Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας

Την αναλυτική έκθεση και τις προτάσεις μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης

Χαιρετισμός

Όλγα Δρόσου, Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας

Εναρκτήριες παρατηρήσεις

Μιχάλης Βερροιόπουλος, Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, ΥΠΕΝ
Αργύρης Περουλάκης, Αναπληρωτής Επικεφαλής της  Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα

Ελένη Μυριβήλη, Επικεφαλής Αστικής Ανθεκτικόττητας δήμου Αθηναίων, Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αγαίου

Ματίνα Μάγκου, Ashokaκαι Γεωργία Μαλαματένιου, Schneider Foundation

Επόμενα βήματα για την διαμόρφωση μιας ολιστικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της Ενεργειακής Φτώχειας στην Ελλάδα Ι

Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας και ενίσχυση του ρόλου του Εθνικού Παρατηρητηρίου

Χρήστος Τουρκολιάς, Διεύθυνση Ενεργειακής Πολιτικής και Σχεδιασμού, Τμήμα Ανάλυσης Ενεργειακής Πολιτικής, ΚΑΠΕ

Ο ρόλος των Δήμων στην υλοποίηση δράσεων ενημέρωσης και εκπαίδευσης πολιτών για την ορθολογική χρήση ενέργειας και την εξοικονόμηση

Χρήστος Μπελιάς, Σύμβουλος Ενέργειας και Περιβάλλοντος Δήμου Αγ. Δημητρίου
Μαρία Τζώρτζη, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Διευθύντρια Προγραμματισμού και Ανάπτυξης Δήμου Αιγάλεω

Κατάρτιση νέων ανέργων αποφοίτων και επιστημόνων ως ενεργειακών συμβούλων

Δρ. Γαβριήλ Αμίτσης, Αναπληρωτής Καθηγητής Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας ΤΕΙ Αθήνας – Ακαδημαϊκός εταίρος HousingEurope

Επόμενα βήματα για την διαμόρφωση μιας ολιστικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση της Ενεργειακής Φτώχειας στην Ελλάδας ΙΙ

Μετατρέποντας τα Ενεργειακά Πιστοποιητικά σε Διαβατήρια Ανακαίνισης Κτιρίων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας
Ελένη Κοντονάσιου, Ερευνήτρια BPIE - BuildingsPerformanceInstituteEurope

Προώθηση συλλογικών σχημάτων για την εφαρμογή έργων ενεργειακής αναβάθμισης

Δήμητρα Σιατίτσα, Δρ. Αρχιτέκτονας- πολεοδόμος, Co-Hab Athens

Ενίσχυση εισοδήματος ευάλωτων νοικοκυριών από την αξιοποίηση ΑΠΕ (prosumers, ενεργειακοί συνεταιρισμοί)
Τάκης Γρηγορίου, Υπεύθυνος εκστρατείας για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών Greenpeace

2ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙO ΜΕ ΘΕΜΑ:
«Η ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα και η συμβολή της πράσινης κοινωνικής καινοτομίας στην αντιμετώπιση της»

Η ενεργειακή φτώχεια αποτελεί σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες με πολλαπλές επιπτώσεις τόσο στην υγεία όσο και στην γενικότερη ένδεια, και πλήττει περισσότερους από 100.000.000 Ευρωπαίους πολίτες. Το 10% των πολιτών της ΕΕ, είχε καθυστερήσεις στην πληρωμή των λογαριασμών κοινής ωφελείας το 2015 (37% στα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο). Tο 12 % των πολιτών της ΕΕ δεν ήταν σε θέση να έχουν επαρκή θέρμανση στα σπίτια τους το 2014 (60 % στα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο), ενώ το 16% του πληθυσμού της ΕΕ κατοικούσε το 2014, σύμφωνα με τις στατιστικές SILC, σε σπίτια με στέγες που έσταζαν και είχαν υγρούς τοίχους (33% στα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο).

Την Τετάρτη 29 Ιουνίου 2016 ολοκληρώθηκε το 2ο εργαστήριο το οποίο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συγγραφής του κειμένου πολιτικής (policy paper) με θέμα: «Ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα και η συμβολή της πράσινης κοινωνικής καινοτομίας στην αντιμετώπιση της». Βασικός στόχος του εργαστηρίου ήταν η ανταλλαγή απόψεων και ιδεών για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Η πρωτοβουλία αυτή είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ Ελλάδας, της ΚοινΣΕπ «Άνεμος Ανανέωσης» και του Ινστιτούτου Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης, που δραστηριοποιούνται στους τομείς της οικολογίας, της κτιριακής εξοικονόμησης ενέργειας αλλά και της βιώσιμης ανάπτυξης, ενώ τόσο το πρώτο, όσο και το δεύτερο εργαστήριο πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με το Γραφείο Αστικής Ανθεκτικότητας και Βιωσιμότητας του Δήμου Αθηναίων.

Στο πρώτο μέρος του εργαστηρίου συζητήθηκαν τα διαθέσιμα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα αλλά και καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας υπό το πρίσμα της κοινωνικής και πράσινης καινοτομίας. Την πρόκληση αποδέχτηκε σημαντικός αριθμών ειδικών και επιστημόνων – από την Ελλάδα και το εξωτερικό - που ασχολούνται με το θέμα αυτό. Συγκριμένα στο πρώτο μέρος παρουσίασαν οι:

• Ada Ámon – E3G
H ενεργειακή απόδοση ως υποδομή και ο ρόλος της στην άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας  Παρουσίαση

• Adrian Joyce – Director of the Renovate Europe Campaign
Ενεργειακή Φτώχεια – η οπτική των Βρυξελλών

• Μιχάλης Γουδής – Housing Europe
Ζεστά σπίτια για όλους - Πώς να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση της γενιάς μας Παρουσίαση

• Dr George Koutitas (CEO) – Gridmates Inc
Ο έξυπνος τρόπος να δίνεις ενέργεια

• Δρ. Kώστας Κωνσταντίνου – Ανατολική Α.Ε.
Εταιρείες ενεργειακών υπηρεσιών στην Ελλάδα Παρουσίαση

• Αλέξης Παναγιωτόπουλος – Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού
Πηγές χρηματοδότησης στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2014-2020

• Νίκος Γκόνης – Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ)
Καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία και επιτυχημένα παραδείγματα αξιοποίησής τους Παρουσίαση

• Δρ. Ευάγγελος Μαρινάκης – Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο
Ενίσχυση της Ενεργειακής Αποδοτικότητας στα Κτίρια: Ανάγκες και Προτεραιότητες για Καινοτόμα Επενδυτικά Εργαλεία

• Εύη Τζανακάκη – Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
Οι τοπικές αρχές ως καταλύτης στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας

• Κωνσταντίνος Λιβέρης – Σύλλογος υπαλλήλων ΟΕΚ
Αξιοποίηση εργατικών κατοικιών στην Ελλάδα

Στο δεύτερο μέρος του εργαστηρίου παρουσιάστηκε το προσχέδιο του Policy Paper και ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση με την συμμετοχή εκπροσώπων από Πανεπιστήμια και Δήμους καθώς και ερευνητές, φοιτητές αλλά και πολίτες.
Έμφαση δόθηκε στη συμβολή της πράσινης και κοινωνικής καινοτομίας στην αντιμετώπιση του φαινομένου και κατατέθηκαν προτάσεις και παρατηρήσεις επί του προσχεδίου.

Τον συντονισμό της συζήτησης είχαν οι: Νίκος Χρυσόγελος, πρόεδρος της ΚΟΙΝΣΕΠ Άνεμος Ανανέωσης, Alice Κοροβέση και Ελευθερία Τουλουπάκη από το Ινστιτούτο Κτιρίων Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης, Όλγα Δρόσου και Κυριακή Μεταξά από το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας