του Νίκου Χρυσόγελου

Οι εκλογές των ΗΠΑ συνέπεσαν με μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη, την Ελλάδα και τον κόσμο ολόκληρο. Κάτι παράδοξο είχαν αυτές οι εκλογές. Δεν ξέραμε τι ήθελαν οι αμερικανοί πολίτες, αλλά μάλλον ήταν γνωστό τι δεν ήθελαν όλοι οι άλλοι! Ο κόσμος πήρε μια βαθιά ανάσα τα ξημερώματα της 7^ης Νοεμβρίου, μαθαίνοντας ότι ο Ομπάμα επανεκλέχθηκε ή έστω ότι δεν εκλεχθηκε ο Ρόμνεϊ.

Η νίκη του Ομπάμα δεν ήταν εύκολη. Οι αμερικανοί είχαν πολλά παράπονα κυρίως  εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων και της ανεργίας. Το βασικότερο έργο της πρώτης θητείας Ομπάμα, η μεταρρύθμιση στην υγεία, πέρασε με πολλά προβλήματα, κοστίζοντας δυνάμεις στο Δημοκρατικό κόμμα. Η θέση Ομπάμα ότι χρειάζονται επενδύσεις από το κράτος για τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε εποχή κρίσης και όχι δημοσιονομική λιτότητα, δεν είχε πείσει όλους τους αμερικανούς πολίτες. Επίσης, κατηγορήθηκε γιατί αθέτησε πολλές υποσχέσεις.

Μετά τις εκλογές της 6ης Νοεμβρίου, οι ΗΠΑ αποδεινύονται μια χώρα διχασμένη περισσότερο από ποτέ. Φαίνεται ότι τον Ομπάμα ψήφισαν κυρίως νέοι, μετανάστες, κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων και κυρίως οι πολιτείες στις ακτές. Στις ΗΠΑ η επανεκλογή Ομπαμα χαιρετίστηκε από πολλούς ως ο θρίαμβος της νέας Αμερικής, της Αμερικής του 21^ου αιώνα: πολυπολιτισμική, κοσμοπολίτικη, εξωστρεφής, με τη ματιά της στραμμένη στον έξω κόσμο, ξεπερνώντας παραδόσεις ρατσισμού, σεξισμού και θρησκευτικού φονταμενταλισμού. 

Από την άλλη οι Ρεπουμπλικάνοι και ο Ρόμνεϊ απευθύνονταν στις πιο συντηρητικές ομάδες των Αμερικανών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στελέχη του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων, σχολίαζαν ως αποτυχημένη την προεκλογική τους εκστρατεία που στόχευε σε λευκούς, θρησκευόμενους οικογενειάρχες, αποκλείοντας τις ανύπαντρες γυναίκες, τους αφροαμερικάνους ή ισπανόφωνους πολίτες, τις κοινότητες των ομοφυλόφιλων ανδρών και γυναικών.

Όμως γιατί ο υπόλοιπος κόσμος ήθελε κατά βάση την επανεκλογή του Ομπάμα; Μια διάσταση είναι η σταθερότητα. Οι ψηφοφόροι του μπορούσαν ίσως να τον κατηγορήσουν για πολλά και κυρίως για μη τήρηση υποσχέσεων, σε γενικές γραμμές όμως ήταν γνωστό τι περίπου ήθελε ο Ομπάμα και τι θα έκανε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής. Αντιθέτως, δεν ήταν σαφές τι ήθελε ο Ρόμνεϊ. Μια ενδεχόμενη αλλαγή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, πιθανώς μια πιο επιθετική εξωτερική πολιτική όπως διαφαίνονταν από τις τοποθετήσεις του, θα ήταν επικίνδυνη μέσα σε μια τόσο εύθραυστη – παγκοσμίως - συγκυρία. Σε πολλές χώρες, ακόμα και στην Ευρώπη, οι επιπτώσεις των επιλογών Μπους είναι ακόμα εμφανής και κανείς δεν θα ήθελε να προστεθεί στην σημερινή οικονομική αστάθεια ακόμα ένας ανεξέλεγκτος παράγοντας.

Η διοίκηση Ομπάμα επιδιώκει σταθερότητα στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο ώστε να αντιμετωπίσει τα προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας. Στην προηγούμενη θητεία του υποστήριξε μια πιο ενεργητική παρέμβαση της Ευρώπης στην κρίση, και ιδιαίτερα στην ελληνική οικονομική κρίση. Όσο ενοχοποιημένη και αν είναι η αμερικάνικη εξωτερική πολιτική, όσο και αν γνωρίζουμε ότι κάποια πράγματα δεν αλλάζουν στην πολιτική των ΗΠΑ όποιος και αν είναι Πρόεδρος, τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια είχαμε ορισμένα δείγματα πολιτικής παρέμβασης για την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης από τη διοίκηση Ομπάμα.

Πολλά από τα στερεότυπα που κυριαρχούν στην Ελληνική πολιτική δεν ανταποκρίνονται πάντα στην πραγματικότητα. Ο κόσμος αλλάξει ραγδαία, οι διεθνείς σχέσεις δεν είναι κάτι στατικό, κι αξίζει να βλέπουμε το ρόλο και τη θέση της χώρας μας στις διεθνείς σχέσεις, όχι μέσα από στερεότυπα και δόγματα αλλά μέσα από πιο δημιουργικές οπτικές. Η Ελλάδα πρέπει να έχει στραμμένο τον προσανατολισμό της στην Ευρώπη και στην Ευρωζώνη, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν πρέπει να αξιοποιεί εξελίξεις και συνθήκες που διαμορφώνονται σε διεθνές επίπεδο. Χρειάζεται στη δύσκολη κατάσταση που βρίσκεται να ανακαλύπτει ευκαιρίες, να διαμορφώνει συμμαχίες στη βάση αξιών και να διαμορφώνει προϋποθέσεις που μπορεί να συμβάλλουν στην επίλυση προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα.  Η εξωτερική μας πολιτική χρειάζεται να παρακολουθεί στενά τις παγκόσμιες εξελίξεις, να ανοίξει στον κόσμο, να συμμετέχει ενεργά στην επίλυση διεθνών προβλημάτων ώστε να επωφελείται και η ίδια για την αντιμετώπιση των δικών της.

___________________

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο www.neolaia.gr

17^ο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος

Αθήνα, 9-11 Νοεμβρίου 2012

Στο πλαίσιο του Συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Πράσινου Κόμματος -ΕΠΚ στην Αθήνα, σημαντική υπήρξε η Συνάντηση του Πράσινου Μεσογειακού Δικτύου –ενός από τα Πράσινα Περιφερειακά Δίκτυα του ΕΠΚ. Στη Συνάντηση, που συντονίστηκε από τον Ισπανό Stephane  Sitbon  Gomez, συμμετείχαν εκπρόσωποι όλων των Μεσογειακών χωρών της ΕΕ αλλά και των Βαλκανίων, ενώ από ελληνικής πλευράς ο Γιώργος Φαρφαράς – Θεσσαλονίκη και η Χριστίνα Ευθυμιάτου -Νάξος.

Στη Συνάντηση συμφωνήθηκε από τους συμμετέχοντες να γίνουν κοινές δράσεις (συναντήσεις, καμπάνιες, επιμορφωτικά σεμινάρια) σε κοινά θέματα αιχμής των Μεσογειακών χωρών, όπως η διαχείριση νερού και οι δασικές πυρκαγιές (ιδιαίτερα στην προοπτική της κλιματικής αλλαγής), η διαχείριση απορριμμάτων, η αλιεία με έμφαση στην παράκτια, η μετανάστευση, οι μεταφορές στα μικρά νησιά, η παραγωγή τροφίμων και η διάθεσή του στο τουριστικό κύκλωμα και οι ακτές και ο τουρισμός. Ο Γιώργος Φαρφαράς αναφέρθηκε στο θέμα του ποδηλατικού τουρισμού, για τον οποίο πρόσφατα δημοσιεύτηκε Έκθεση της ΕΕ[1], ως μία μορφή ήπιου τουρισμού, βιώσιμης μετακίνησης αλλά και μεταφορών προϊόντων στα αστικά κέντρα.

Συμφωνήθηκε, επίσης, από τους συμμετέχοντες να υπάρξει συντονισμός ώστε να αποτελέσει το Δίκτυο την φωνή του Νότου στο Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα, ιδιαίτερα μέσα στις συνθήκες κρίσης που επικρατούν στις χώρες. Για την καλύτερη αλληλοενημέρωση των μελών προτάθηκε να προετοιμαστεί από τον καθένα μια σύντομη έκθεση σχετικά με τα κοινά ζητήματα αιχμής στις συγκυρία της κρίσης. Στην Ομάδα πρωτοβουλίας ανέλαβε Συντονιστής ο Ισπανός Stephane  Sitbon  Gomez και μέλη ο Γιώργος Φαρφαράς και η Εύη Θεοπέμπτου από την Κύπρο.

-     Η μία όψη του κόσμου: Το 1% των πιο πλούσιων σε παγκόσμιο επίπεδο κατέχει το 40% των παγκόσμιων πόρων, ενώ το 10% των πιο πλούσιων κατέχει περισσότερο από το 80% των πόρων του πλανήτη. H ευημερία όσο και η βιωσιμότητα θα πρέπει να αποσυνδεθούν από την αέναη κατανάλωση μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, την οικονομική μεγέθυνση και την αύξηση του ΑΕΠ, διαφορετικά μέχρι το 2030 θα χρειαζόμαστε 2 πλανήτες για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας σε φυσικούς πόρους.

-     Η άλλη όψη του κόσμου:  Σε παγκόσμιο επίπεδο ο ετήσιος τζίρος των κοινωνικών - συνεταιριστικών επιχειρήσεων ξεπερνάει τα 1.6 τρισεκατομμύρια ευρώ, με τους πιο ανεπτυγμένους κλάδους να είναι η γεωργία και ο τραπεζο-πιστωτικός τομέας

Τις δυο όψεις του κόσμου παρουσίασαν τρεις εκπρόσωποι του διεθνούς φήμης Ινστιτούτου WorldWatch, στην πετυχημένη εκδήλωση που οργάνωσε στο Ευρωκοινοβούλιο, στις Βρυξέλλες, στις 5 Ιουνίου, ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων,  Η εκδήλωση, που οργανώθηκε με αφορμή τη Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ (5 Ιουνίου), αλλά και την Παγκόσμιο Σύνοδο Κορυφής Ρίο+20 που θα πραγματοποιηθεί σε λίγες μέρες στο Ρίο της Βραζιλίας, είχε ως στόχο την παρουσίαση της τελευταίας έκθεσης "Η Κατάσταση του Κόσμου - 2012", του Ινστιτούτου Worldwatch.

Οι τρεις εκπρόσωποι του Worldwatch Institute Europe που συμμετείχαν στην εκδήλωση, Bo Normander, διευθυντής του Ινστιτούτου, Ειρήνη Γλυκή και Alexandra Hayles ερευνήτριες,εστίασαν σε διαφορετικές πτυχές της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής μεταρρύθμισης που είναι απαραίτητη ούτως ώστε η ανάπτυξη σε πλανητικό επίπεδο να εισέλθει σε βιώσιμα πλαίσια και να συμβάλει στην ευημερία όλων των κοινωνιών.  

Πιο συγκεκριμένα, ο διευθυντής του Ινστιτούτου, Bo Normander παρουσίασε τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανισότητες που εντείνονται σε παγκόσμιο επίπεδο από τα μη βιώσιμα μοντέλα ανάπτυξης που ακολουθούνται τις τελευταίες δεκαετίες. Τόνισε ότι τα στοιχεία της έκθεσης "Η Κατάσταση του Κόσμου - 2012" αποδεικνύουν την αποτυχία των υπαρχόντων μοντέλων ανάπτυξης, και την ανάγκη υιοθέτησης ενός μίγματος πολιτικών που θα εστιάσουν στην επιλεκτική αποανάπτυξη συγκεκριμένων παραγωγικών κλάδων και την συνολική στροφή προς την πράσινη οικονομία τόσο στις αναπτυγμένες χώρες όσο και στις αναπτυσσόμενες, επισημαίνοντας ταυτόχρονα την ανάγκη αλλαγής των μοντέλων κατανάλωσης στις πιο ανεπτυγμένες χώρες, με ταυτόχρονη μείωση των ωρών εργασίας για να ενισχυθεί μεταξύ άλλων και η απασχόληση. Ολόκληρη η παρουσίαση είναι διαθέσιμη εδώ.

Η ελληνικής καταγωγής ερευνήτρια, Ειρήνη Γλυκή, παρουσίασε στοιχεία μιας πανευρωπαϊκής έρευνας για τη στάση και τις αντιλήψεις του κοινού και συγκεκριμένων ομάδων στόχων (επιχειρήσεις, ΜΚΟ, διαμορφωτές γνώμης και διανοούμενοι) για την ιεράρχηση των πιο σημαντικών περιβαλλοντικών προκλήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παρουσίασή της ολοκληρώθηκε με προτάσεις-μηνύματα της Ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών προς τους ηγέτες του κόσμου που θα συναντηθούν στο Ρίο, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Συνόδου Ριο+20 (20 χρόνια μετά την πρώτη Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη). Αν και επικρατεί απαισιοδοξία για τα αποτελέσματα που μπορεί να έχει η παγκόσμια αυτή σύνοδος, η εκπρόσωπος του Ινστιτούτου WorldWatch  επισήμανε ότι πρέπει να γίνει η υπέρβαση και να επιτευχθεί η πολυπόθητη περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα. Ολόκληρη η παρουσίαση είναι διαθέσιμη εδώ.

Η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Alexandra Hayles, παρουσίασε τις αλλαγές που καταγράφονται σε παγκόσμιο επίπεδο σε ότι αφορά στην ανάπτυξη συνεργατικών και συνεταιριστικών επιχειρήσεων σε διάφορους παραγωγικούς κλάδους. Σε παγκόσμιο επίπεδο ο ετήσιος τζίρος των κοινωνικών - συνεταιριστικών επιχειρήσεων ξεπερνάει τα 1.6 τρισεκατομμύρια ευρώ, με τους πιο ανεπτυγμένους κλάδους να είναι η γεωργία και ο τραπεζο-πιστωτικός τομέας. Παρουσίασε, επίσης, συγκεκριμένα παραδείγματα ανταλλακτικής οικονομίας και κοινοτικά υποστηριζόμενης γεωργίας στις πόλεις. Ολόκληρη η παρουσίαση είναι διαθέσιμη εδώ.    

Ο Νίκος Χρυσόγελος, οικοδεσπότης της εκδήλωσης, τόνισε, συνοψίζοντας: “δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η σημερινή κρίση δεν είναι μόνο δημοσιονομική και οικονομική αλλά και οικολογική και κοινωνική. Η στροφή στην πράσινη οικονομία και η υιοθέτηση οικολογικά και κοινωνικά βιώσιμων μοντέλων παραγωγής και κατανάλωσης είναι βασικά εργαλεία για την έξοδο από την πολλαπλή κρίση, σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και πιο ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα που μεγάλο μέρος του προβλήματος της οφείλεται στην περιβαλλοντική και ενεργειακή αναποτελεσματικότητά της”.  

Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα της εκδήλωσης, η Πράσινη ευρωβουλευτής από τη Φιλανδία, Satu Hassi τόνισε ότι δεν χρειαζόμαστε μόνο τεχνολογική καινοτομία, αλλά και – ή κυρίως - κοινωνική καινοτομία και μια ουσιαστική επαναπροσέγγιση των θεσμών, των αξιών και των πολιτικών για να εξέλθουμε από τη κρίση στην Ευρώπη.

Το βίντεο της εκδήλωσης είναι διαθέσιμο εδώ:

http://www.livestream.com/ecogreenstv/video?clipId=flv_02c49715-181d-47cf-8009-72a563e7ae8a

Ακολουθεί η εισηγητική παρουσίαση του ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Νίκου Χρυσόγελου:

"Αγαπητοί φίλοι και συνάδελφοι, αγαπητές φίλες και συναδέλφισσες,

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον ομιλητή και τις ομιλήτριες από το Worldwatch Institute Europe που μας έδωσαν την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε αυτή την εκδήλωση με στόχο να παρουσιάσουμε την πιο πρόσφατη έκθεση "Η Κατάσταση του Κόσμου 2012". Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω όλους κι όλες εσάς που συμμετέχετε, και ελπίζουμε ότι η εκδήλωση θα ανταποκριθεί στις προσδοκίες σας.

Με τον πλανήτη να έχει εισέλθει σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από την άκριτη ανθρώπινη παρέμβαση στα οικοσυστήματα της Γης, η Σύνοδος Κορυφής Ρίο +20 πρέπει να αποτελέσει μια ευκαιρία για να αλλάξει το “business as usual” μοντέλο για την επίτευξη απτών δράσεων και μετρήσιμων στόχων προς τη κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης. Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την οικολογική και κοινωνική βιωσιμότητα μέσα σε ένα περιβάλλον πολλαπλών κρίσεων, για την επίτευξη μιας βιώσιμης και διαρκούς ευημερίας για όλους και όλες.

Η Ευρώπη δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία να προωθήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται σε παγκόσμια κλίμακα προς μια πράσινη στροφή της οικονομίας και της κοινωνικής υπευθυνότητας. Η κρίση είναι μια ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις και αλλαγές, και όχι για μια επιστροφή σε μη βιώσιμα μοντέλα του παρελθόντος.

Οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλούν την ΕΕ να αναλάβει ηγετικό ρόλο για να εξασφαλίσει νομικά δεσμευτικές συμφωνίες στη Σύνοδο Ρίο +20 με ιδιαίτερη έμφαση:

1. Στην Πράσινη Οικονομία, που νοείται ως το σύνολο της λειτουργίας της οικονομίας εντός των ορίων της αειφορίας όσον αφορά τη βιοποικιλότητα και τα πλανητικά όρια, τη μακροχρόνια διατήρηση των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων, την προστασία του κλίματος και την ορθολογική χρήση των φυσικών πόρων.

2.      Στην προστασία της βιοποικιλότητας,των φυσικών πόρων και του φυσικού κεφαλαίου, που διασφαλίζεται μέσω της πλήρους εφαρμογής των στόχων της Ναγκόγια, εξασφάλιση της χρηματοδότησης για τις αναπτυσσόμενες χώρες και απόσυρση όλων των περιβαλλοντικά επιζήμιων επιδοτήσεων

3.      Στο φόρο επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών όπως ψήφισε προσφάτως το ευρωκοινοβούλιο και που θα πρέπει να θεσπιστεί σε διεθνές επίπεδο, με τα έσοδα του να χρησιμοποιούνται μεταξύ άλλων και για τη στήριξη της βιοποικιλότητας και την προστασία του κλίματος στις αναπτυσσόμενες χώρες.

4. Στο νερό, το θαλάσσιο περιβάλλον και τους ωκεανούς που πρέπει να εξεταστούν κατά προτεραιότητα, με άμεση κινητοποίηση και εφαρμογή διεθνών νομικών μέσων για τον έλεγχο της ρύπανσης των θαλασσών και των ωκεανών, τη βιώσιμη διαχείριση και την αξιολόγηση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, τη βιώσιμη αλιεία, τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών και στα διεθνή ύδατα και τη δημιουργία ενός υψηλού επιπέδου μηχανισμού συντονισμού για τους Ωκεανούς.

Οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επιμένουν στην αρχή της προφύλαξης, στην αρχή της μη υποβάθμισης στο πλαίσιο της προστασίας του περιβάλλοντος, στην ανάγκη για  απόρριψη της κατοχύρωσης με πατέντες των μορφών ζωής και άλλων ψεύτικων λύσεων, όπως οι Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί και η γεω-μηχανική. Οι Πράσινοι υπενθυμίζουν, επίσης, ότι η προστασία της γνώσης, της καινοτομίας και των παραδοσιακών πρακτικών των αυτόχθονων και τοπικών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής κληρονομιάς των τοπικά προσαρμοσμένων καλλιεργειών και φυλών ζώων, είναι μια βασική αρχή της Αρχικής Συμφωνίας του Ρίο.

Τέλος, οι Πράσινοι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλούν για μια πραγματική αλλαγή των μοντέλων της οικονομίας και της κατανάλωσης σε διεθνές επίπεδο, εστιάζοντας στο ρόλο και στη σημασία της κοινωνικής οικονομίας καθώς και στην ανάπτυξη των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, προκειμένου να επιτευχθεί η περιβαλλοντική και η κοινωνική βιωσιμότητα.

Η έκθεση "Η Κατάσταση του Κόσμου-2012" που θα παρουσιαστεί από τον εκλεκτό προσκεκλημένο και τις εκλεκτές προσκεκλημένες μας που εκπροσωπούν το Ινστιτούτο Worldwatch δείχνει ότι υπάρχει ελπίδα. Ο κόσμος μας μπορεί να γίνει πιο βιώσιμος για όλους και όλες.

Δίνω τον λόγο:

-       στον Bo Normander, Διευθυντή του Ινστιτούτου Worldwatch Ευρώπη

-       στην Ειρήνη Γλυκή, Ερευνήτρια και

-        στην Αλεξάνδρα Hayles, επίσης Ερευνήτρια

Σας ευχαριστώ.