Ναι είναι εφικτό η ενέργεια - όχι μόνο η παραγωγή της από ανανεώσιμες πηγές - αλλά και τα σύγχρονα δίκτυα διανομής της να περάσουν σε συνεταιρισμούς πολιτών. Μιλάμε για την «κοινοτική ενέργεια», την μεγάλη ειρηνική ενεργειακή επανάσταση.

Κατά την διάρκεια της επίσκεψής μας στο Βερολίνο (αντιπροσωπεία του «Ανέμου Ανανέωσης», του Δήμου Αθηναίων και εκπαιδευτικών), στο πλαίσιο της στενής συνεργασίας που έχει αναπτύξει ο «Άνεμος Ανανέωσης» με την σημαντική πρωτοβουλία πολιτών "Respect for Greece" είχαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε με εκπαιδευτικούς φορείς, κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, βουλευτές, εκπροσώπους δήμων, στελέχη της διοίκησης, εκπροσώπους φορέων, ειδικούς, αρχιτέκτονες, ενεργούς πολίτες αλλά και με εκπροσώπους της πρωτοβουλίας “Buergerenergie Berlin”.

To ενδιαφέρον της πρωτοβουλίας “Buergerenergie Berlin” είναι ότι δημιουργεί έναν συνεταιρισμό χιλιάδων πολιτών ο οποίος υποβάλει πρόταση προς το Κοινοβούλιο του Βερολίνου για να αναλάβει το δίκτυο διανομής της ενέργειας και την μετατροπή του σε δίκτυο διανομής πράσινης ενέργειας. Το θέμα έχει συζητηθεί στο κοινοβούλιο του Βερολίνου, ενώ είχαμε την ευκαιρία - στη διάρκεια της συνάντησής μας με βουλευτές των Πράσινων, των Σοσιαλδημοκρατών και της Αριστεράς που σχηματίζουν την κυβερνητική πλειοψηφία - να διαπιστώσουμε ότι υπάρχει θετική ανταπόκριση, Το κοινοβούλιο θα αποφασίσει σύντομα ποια από τις προτάσεις που έχουν υποβληθεί θα επιλέξει. Ο ενεργειακός συνεταιρισμός (“Buergerenergie Berlin”) έχει προτείνει να συνεργαστεί με την Δημοτική Επιχείρηση για την Ενέργεια που δημιουργήθηκε πρόσφατα.

Στην πρωτοβουλία αυτή συμμετέχουν πολίτες από κάθε κοινωνική ομάδα, από τον Lukas Beckmann, ιδρυτικό μέλος και σημαντική προσωπικότητα του οικολογικού κινήματος της Γερμανίας (διετέλεσε βουλευτής των Πράσινων αλλά και ιδρυτής της σημαντικής συνεταιριστικής τράπεζας GLS), τους πρωτεργάτες του ενεργειακού συνεταιρισμού EWS Schoenau, που ιδρύθηκε αμέσως μετά το Τσέρνομπιλ για να δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες να «βγουν» από το δίκτυο ηλεκτρισμού που παράγεται από πυρηνικά εργοστάσια, μέχρι φοιτητές και καλλιτέχνες.

Στο Βερολίνο διαπιστώνεις ότι ο Δήμος δεν είναι για τυπικούς λόγους σε διεθνή κι ευρωπαϊκά δίκτυα πόλεων για το κλίμα και την ανανεώσιμη ενέργεια αλλά το εννοεί, σχεδιάζει την πλήρη έξοδο από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2045, το κλείσιμο των ορυχείων κάρβουνου και λιγνίτη και των μονάδων άνθρακα και λιγνίτη άμεσα (λαμβάνοντας κοινωνικά μέτρα και για όσους εργάζονται στον τομέα), την πυρηνική ενέργεια και το πετρέλαιο, την απόσυρση όλων των επενδυτικών κεφαλαίων του από funds που συνδέονται με το πετρέλαιο, το κάρβουνο, τον λιγνίτη, τα πυρηνικά και τους εξοπλισμούς. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στην εξοικονόμηση ενέργειας διαθέτοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, μεταξύ άλλων των δημόσιων κτιρίων και των σχολείων.

Η χώρα μας θα έπρεπε να πρωτοστατεί στην μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσα από κοινοτικά, συνεργατικά ενεργειακά μοντέλα. Όχι μόνο λόγω της ηλιοφάνειας και των ανέμων που ευνοούν την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ή λόγω των σημαντικών πανεπιστημιακών κι ερευνητικών κέντρων που διαθέτουμε ως χώρα.  Αλλά και διότι η μεγάλη εξάρτησή μας από το πετρέλαιο, η συνεχιζόμενη παραγωγή ενέργειας στα νησιά με χρήση πετρελαίου, η εισαγωγή σήμερα του 20% της ηλεκτρικής ενέργειας, τα «δικαιώματα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου» έχουν συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην οικονομική και δημοσιονομική κρίση όσο και στην μεγάλη επιβάρυνση των νοικοκυριών μέσα από τους λογαριασμούς ενέργειας.

Δυστυχώς, όλα αυτά τα χρόνια η πολιτική συζήτηση έχει κατευθυνθεί προς άλλες λογικές, αντί να προτάξουμε βαθιές κοινωνικές και οικολογικές αλλαγές που και τα δημοσιονομικά προβλήματα θα αντιμετώπιζαν και στην δημιουργία μιας πιο βιώσιμης οικονομίας και κοινωνίας θα συνέβαλλαν. Αλλά, έστω και τώρα, αυτή η συζήτηση πρέπει να ανοίξει.

Ο Άνεμος Ανανέωσης προετοιμάζει μια σειρά πρωτοβουλίες από το φθινόπωρο, σε συνεργασία με άλλους φορείς και πολίτες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας μέσα από την κοινωνική και πράσινη καινοτομία στην πράξη, την παραγωγή ενέργειας μέσα από συνεργατικά σχήματα, την εκπαίδευση στην πράσινη ενέργεια και την αξιοποίηση της υπάρχουσας ευρωπαϊκής εμπειρίας. Αξιοποιώντας πάντα τις συνεργασίες μας με ευρωπαϊκά δίκτυα και φορείς.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ εκφράζουμε την ικανοποίησή μας για τις ιστορικές αποφάσεις της Παγκόσμιας Διάσκεψης για το Κλίμα στο Παρίσι (COP21), που ανοίγουν τον δρόμο για την απεξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, λιγνίτη, κάρβουνο, φυσικό αέριο).  Ο περιορισμός των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε επίπεδα που θα πετύχουν  την επίτευξη την συγκράτηση της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους +2˚C ή στους +1,5˚C είναι πράγματι δυνατός και σαφής. 

Αλλά η επίτευξή του στόχου αυτού απαιτεί ισχυρότερες δεσμεύσεις από αυτές που έχουν συμφωνηθεί καθώς και διάθεση επαρκών πόρων για την υλοποίηση της μεταστροφής.  Χρειάζεται να γίνει ευρέως κατανοητό ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε σημαίνει, ξεκάθαρα, ότι η παγκόσμια οικονομία θα έχει στραφεί σε 100% Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας μέχρι το αργότερο το 2050, αν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους που τέθηκαν. Η πράσινη στροφή της οικονομίας είναι πλέον η μόνη ρεαλιστική λύση για την επιβίωσή μας.

Μετά την αποτυχία της παγκόσμιας συνδιάσκεψης για το Κλίμα στην Κοπεγχάγη, έμοιαζε μάλλον απίθανο να επιτευχθεί μια δεσμευτική και φιλόδοξη παγκόσμια συμφωνία για την προστασία του κλίματος. Όμως, πολλά άλλαξαν τα τελευταία 1-2 χρόνια:

-Μεγάλη κινητοποίηση των πολιτών σε παγκόσμιο επίπεδο.

- Κύμα εκθέσεων από διάφορους φορείς (Διακυβερνητικό Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Παγκόσμια Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος, Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, NASA, διεθνείς περιβαλλοντικές και κοινωνικές οργανώσεις, επιστημονικά ιδρύματα κα) που δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για την αλλαγή του κλίματος που ήδη συντελείται και τις επιπτώσεις της.

- Αλλαγές στην τεχνολογία και την επιστήμη

- Απόσυρση δισεκατομμυρίων δολαρίων από επενδύσεις, μετοχές, εταιρίες και δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ορυκτά καύσιμα.

- Τράπεζες που πλέον θεωρούν υψηλού ρίσκου τις επενδύσεις στα ορυκτά καύσιμα και δεν δίνουν δάνεια σε παρόμοια επενδυτικά σχέδια.

Οι επιστήμονες αλλά και τα κινήματα πολιτών είχαν κάνει σαφές ότι δεν υπήρχε περιθώριο για άλλη μια αποτυχημένη παγκόσμια συνδιάσκεψη για το κλίμα.

Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο αλλά η υλοποίησή της απαιτεί τεράστια προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα. Οι στόχοι είναι ισχυροί, οι δεσμεύσεις όμως για την επίτευξή τους δεν είναι το ίδιο ισχυρές. Η εφαρμογή της συμφωνίας απαιτεί στρατηγικές και δεσμεύσεις όχι μόνο από τις κυβερνήσεις αλλά και από τους Δήμους, τις επιχειρήσεις και τους πολίτες. Αυτό ισχύει και για την χώρα μας. Σε κυβερνητικό επίπεδο δεν υπάρχει στρατηγική για τη μετάβαση στην νέα εποχή και αυτό οδηγεί στην απώλεια τεράστιων ευκαιριών για ένα νέο παραγωγικό μοντέλο, νέες οικονομικές δραστηριότητες και δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας σε νέους καινοτόμους τομείς που αναδεικνύονται μέσα από την συμμετοχή στην ενεργειακή επανάσταση.

Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας δεν θα έρθει επενδύοντας σε νέες μονάδες λιγνίτη, νέες πετρελαϊκές μονάδες και στην εξόρυξη φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Αν. Μεσόγειο. Αυτές οι επενδύσεις είναι άστοχες αφού έχουν ημερομηνία λήξης και θα δεσμεύσουν τεράστιους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους σε κάτι που μόλις αποφασίστηκε ότι τελειώνει. Αντιθέτως, έχουμε όλες τις δυνατότητες όχι μόνο από άποψη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά κι ανθρώπινου δυναμικού για να στραφούμε σε ένα νέο σύγχρονο, καινοτόμο, προς όφελος του περιβάλλοντος, της οικονομίας και της κοινωνίας ενεργειακό μοντέλο, όπου οι πρωταγωνιστές είναι οι πολίτες, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί. Ο πλούτος που παράγεται από την ενέργεια εφόσον διατηρείται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο μπορεί να χρηματοδοτήσει την ανασυγκρότηση της κοινωνίας και να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή και την απασχόληση.

Το πρόβλημα δεν είναι πλέον απουσία τεχνολογικών λύσεων αλλά κυρίως πολιτικού οράματος και σχεδίου για αυτή την τεράστια αλλαγή προσανατολισμού. Οι Πράσινοι-Αλληλεγγύη προσκαλούμε κοινωνικές δυνάμεις, φορείς και τις όποιες δυνάμεις μέσα στους πολιτικούς χώρους που κατανοούν ότι μπαίνουμε πλέον σε μια εντελώς διαφορετική εποχή να δουλέψουμε από κοινού για μια Ελλάδα που θα πρωταγωνιστήσει στην εξοικονόμηση ενέργειας και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Δεν είναι πλέον όραμα αλλά υποχρέωση, οι ενεργειακές ανάγκες μας να καλύπτονται το αργότερο μέχρι το 2050 από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας #Greece100%RES

Ολόκληρη η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Παρίσι: http://unfccc.int/resource/docs/2015/cop21/eng/l09.pdf

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ χαιρετίζουμε την συμπλήρωση 41 χρόνων κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στη χώρα μας. Η αποκατάσταση της δημοκρατίας ήρθε όμως όχι μόνο ως αποτέλεσμα μιας αυξανόμενης κινητοποίησης, κυρίως της νεολαίας, τα τελευταία χρόνια της χούντας αλλά και ενός καταστροφικού πραξικοπήματος στην Κύπρο και της κατάρρευσης που ακολούθησε την τουρκική εισβολή.

Παρά τα προβλήματα και τις αδυναμίες της, η δημοκρατία παραμένει το καλύτερο πολίτευμα. Είναι, όμως, φανερό ότι χρειάζεται να διεκδικήσουμε την εξέλιξη της δημοκρατίας και την συνειδητή αλλαγή του πολιτικού συστήματος στο πλαίσιο μιας νέας μεταπολίτευσης που θα είναι αποτέλεσμα ώριμου κοινωνικού και πολιτικού διαλόγου.

Επισημαίνουμε ότι αυτά τα 41 χρόνια δεν είχαμε υπερβολική δημοκρατία, όπως συχνά υπονοούν κάποιοι ανοίγοντας το δρόμο σε αντιδημοκρατικές, αυταρχικές ακόμα και νεοναζιστικές αντιλήψεις. Αυτό που οδήγησε στην σημερινή κρίση και χρεοκοπία είναι η υποχώρηση της δημοκρατία αφενός προς όφελος της ανεξέλεγκτης αγοράς και της οικονομίας «καζίνο» (παγκόσμιες εξελίξεις) αλλά και του πελατειακού συστήματος και του καταναλωτισμού (εσωτερικές εξελίξεις). Σήμερα χρειάζεται να συζητήσουμε με ειλικρίνεια, επιχειρήματα και σε βάθος για το πραγματικό έλλειμμα δημοκρατίας – κι όχι μόνο αυτό που καταγράφηκε στα χρόνια της κρίσης. Πρέπει να έχουμε υπόψη ότι άλλο είναι η τυπική λειτουργία της δημοκρατίας (εκλογές, αποφάσεις της Βουλής ή ακόμα και προσχηματικά δημοψηφίσματα) και άλλο μια βαθιά δημοκρατική λειτουργία που βασίζεται στον πολιτικό διάλογο, στην διαφάνεια, στη συμμετοχή των πολιτών, στη συνεχή αξιολόγηση και στην αντιμετώπιση των όποιων προβλημάτων.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ αποτιμώντας τα 41 χρόνια της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας, υποστηρίζουμε ότι είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαία η ανανέωση της δημοκρατίας μας μέσα από μια βαθιά αλλαγή κουλτούρας και προώθησης θεσμικών ρυθμίσεων που θα οδηγήσουν σε εμπλουτισμό της αντιπροσωπευτικής-κοινοβουλευτικής δημοκρατίας με πραγματικούς (και όχι προσχηματικούς) θεσμούς άμεσης δημοκρατίας.

Ένα νέο μοντέλο συμμετοχικής δημοκρατίας οφείλει να δίνει έμφαση στη λήψη αποφάσεων στο κατάλληλο επίπεδο. Στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο για όσες αποφάσεις επηρεάζουν την καθημερινότητα των πολιτών, και στο ευρωπαϊκό επίπεδο – αλλά από εκλεγμένους θεσμούς – για όσες αποφάσεις διαμορφώνουν ένα σύγχρονο πλαίσιο κανόνων που διασφαλίζουν μια υπεύθυνη οικονομία κι έλεγχο της ανεξέλεγκτης αγοράς, κοινωνική δικαιοσύνη, προστασία του περιβάλλοντος και ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου. Κάτι τέτοιο απαιτεί, προφανώς, αλλαγή μοντέλου, από ρυθμίσεις που αποφασίζονται σήμερα στο εθνικό επίπεδο προς μια πιο δημοκρατική λειτουργία που ενισχύει παράλληλα και συμπληρωματικά και το ευρωπαϊκό και το περιφερειακό-τοπικό επίπεδο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Επιδιώκουμε, λοιπόν, ενίσχυση του ρόλου του ευρωκοινοβουλίου σε βάρος της διακυβερνητικής συνεργασίας κι εκλογή όχι μόνο του προέδρου της Κομισιόν αλλά και ορισμένων από τους Ευρωπαίους Επιτρόπους, παράλληλα όμως με την ενίσχυση της τοπικής-περιφερειακής αυτοδιοίκησης καθώς και της συστηματικής συνεργασίας μεταξύ ευρωκοινοβουλίου-εθνικών κοινοβουλίων αλλά και Ελληνικής Βουλής - Περιφερειακών Συμβουλίων- κοινωνίας των πολιτών.

Η ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών και ο ουσιαστικός διάλογος με τους κοινωνικούς, επαγγελματικούς, περιβαλλοντικούς φορείς πριν από τη λήψη των αποφάσεων είναι πλέον απόλυτη αναγκαιότητα για έναν σωστό σχεδιασμό για την οικονομική, κοινωνική, οικολογική βιωσιμότητα, ενισχύει τα μοντέλα συμμετοχικής δημοκρατίας και ένα μοντέλο περιφερειακής ανάπτυξης που βασίζεται σε προσέγγιση bottom-up («από τα κάτω από τα πάνω») και δεν επιβάλλεται από τα πάνω στις κοινωνίες.

Η εκπαίδευση στη δημοκρατία δεν είναι μόνο υπόθεση των θεσμών, πρέπει να είναι καθημερινή διεκδίκηση των πολιτών αλλά και ένα από τα συστατικά στοιχεία της επίσημης εκπαίδευσης, από το επίπεδο του νηπιαγωγείου μέχρι το ακαδημαϊκό επίπεδο, της δια βίου μάθησης αλλά και μη – τυπικών μορφών εκπαίδευσης. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση, η εκπαίδευση για τη βιωσιμότητα, η εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα και στο σεβασμό του διαφορετικού μπορεί να πυλώνας μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την εκπαίδευση για την δημοκρατία.