Μέρα Μνήμης της Γενοκτονίας 500.000 Ρομά από τους Ναζί
Του Νίκου Χρυσόγελου
Πριν από 22 χρόνια ξεκίνησε μια από τις χειρότερες γενοκτονίες στην ανθρώπινη ιστορία, στην Ρουάντα. Μέσα σε ελάχιστες μέρες από τις 7 Απριλίου μέχρι τις 15 Ιουνίου 1994 σφάχτηκαν πάνω από 800.000 άτομα κυρίως μέλη της μειοψηφίας Τούτσι αλλά και της πλειοψηφίας Χούτου (κυρίως όσοι αντιτάχθηκαν στη γενοκτονία). Εξοντώθηκε το 70% των Τούτσι και το 20% του συνολικού πληθυσμού της Ρουάντα. Την σφαγή οργάνωσαν κυρίως τα μέλη της ελίτ της χώρας, γνωστά ως Akazu, που έλεγχαν πολλές κυβερνητικές θέσεις και φοβήθηκαν ότι η ειρήνευση θα οδηγούσε σε απώλεια των προνομίων τους. Πραγματοποιήθηκε από δυνάμεις του στρατού, της αστυνομίας, παραστρατιωτικούς. Πολλοί πολίτες Χούτου εξοπλίστηκαν με ότι φονικό εργαλείο βρήκαν ή τους έδωσαν και άρχισαν να καταστρέφουν μαζικά και να σκοτώνουν τους γείτονές τους.
Στην Ρουάντα χρησιμοποιήθηκε ο βιασμός γυναικών ως μέσο ταπείνωσης, αλλά οι βιασμοί είχαν ως αποτέλεσμα εκτός από την κακοποίηση των ίδιων των γυναικών, να διαδοθεί ευρέως ο ιός του AIDS όχι μόνο σε μητέρες αλλά και σε πολλά παιδιά που γεννήθηκαν από τους βιασμούς. Η γενοκτονία κατέστρεψε την Ρουάντα και άφησε πίσω πολλά ορφανά παιδιά. Καταστράφηκαν οι υποδομές και η οικονομία γενικότερα της χώρας.
Μετά τις σφαγές κυριάρχησαν οι αντάρτες που κατέλαβαν την πρωτεύουσα και αυτό οδήγησε στην μαζική έξοδο των Χούτου στη γειτονική χώρα του Ζαΐρ (Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό σήμερα) για να σωθούν από την εκδίκηση. Δημιουργούνται έτσι κέντρα προσφύγων στα σύνορα με την Ρουάντα. Η μαζική φυγή από την Ρουάντα επέκτεινε τους πολέμους και σε γειτονικές χώρες αφού η νέα κυβέρνηση επιχείρησε δυο εισβολές στο Ζαΐρ (1996-1997) και 1998-2003), εντάθηκαν οι συγκρούσεις στο εσωτερικό της Ρουάντα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή (2003-2013). Πολλοί Χούτου όσο και Τούτσι συνεχίζουν να ζουν ως πρόσφυγες σε διάφορες χώρες.
Ο εμφύλιος είχε ξεκινήσει ήδη από το 1990 και - παρά την Συμφωνία Ειρήνης του 1992 - η κατάρριψη στις 6/4/1994 του αεροπλάνου που μετέφερε τον πρόεδρο της Ρουάντα και τον Πρόεδρο του Μπουρούντι, ενώ επέστρεφαν από την Τανζανία, στάθηκε η αφορμή για την έναρξη της γενοκτονίας.
Η γενοκτονία στη Ρουάντα είναι μια από τις πιο μελανές ιστορίες στην παγκόσμια ιστορία. Ασκήθηκε σοβαρή κριτική στα Ηνωμένα Έθνη που δεν μπόρεσαν να την αποτρέψουν την σφαγή παρά την αποστολή του UN Assistance Mission for Rwanda (UNAMIR). Η προστασία των αμάχων υπέστη αμέσως μετά κι άλλο πλήγμα, αφού ακολούθησε η σφαγή στην Σρεμπρένιτσα, όπου επίσης σφαγιάσθηκαν 8000 Βόσνιοι από Σέρβους στρατιωτικούς και παραστρατιωτικούς, ενώ υποτίθεται ήταν υπό την προστασία των κυανόκρανων του ΟΗΕ (το αποκορύφωμα εγκλημάτων στους πολέμους της Γιουγκοσλαβίας που άφησαν 130.000 νεκρούς, 60.000 γυναίκες βιασμένες και κακοποιημένες, 1.300.000 πρόσφυγες). Η γενοκτονία στην Ρουάντα αποτέλεσε την αιτία για την δημιουργία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που δικάζει πλέον υποθέσεις γενοκτονίας, εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, μεταξύ άλλων και για όσα συνέβησαν στην Ρουάντα και στην Γιουγκοσλαβία.
Σκληρή κριτική ασκήθηκε στις κυβερνήσεις της Βρετανίας, των ΗΠΑ και του Βελγίου που παρέμειναν παθητικές ενώ εξελίσσονταν η τραγωδία, ενώ παρατηρητές κατηγόρησαν την Γαλλία για την υποστήριξή της προς την κυβέρνηση των Χούτου. Μια συγκλονιστική ταινία δείχνει όσα συνέβησαν εκείνες τις φρικτές μέρες, το Hotel Rwanda.
Εδώ το τρέιλερ: https://www.youtube.com/watch?v=qZzfxL90100
Σήμερα στη Ρουάντα υπάρχουν δυο επέτειοι: η 7η Απριλίου, η Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας και η 4η Ιουλίου, Ημέρα Απελευθέρωσης.
Ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ:
https://www.youtube.com/watch?v=u3DrvrrSgHI&nohtml5=False
https://www.youtube.com/watch?v=x2OOnKxxcT4&nohtml5=False
https://www.youtube.com/watch?v=fXH8NIWcXss&nohtml5=False
https://www.youtube.com/watch?v=_AKe3MQf-Ow&nohtml5=False
https://www.youtube.com/watch?v=W2NUJrkCQLE&nohtml5=False
https://www.youtube.com/watch?v=aHllDTfstf0&nohtml5=False
