Εφαρμογή κυρώσεων Άρθρου 7 εναντίον κυβέρνησης Πολωνίας για την προστασία δημοκρατίας και δικαίου
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε μια απόφαση που αναμένονταν εδώ και πολύ καιρό και ήταν απαίτηση και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δηλαδή την εφαρμογή εναντίον της Πολωνίας των διαδικασιών που προβλέπει το Άρθρου 7 (1) της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με 13 νόμους μέσα σε 2 χρόνια η κυβέρνηση του PiS στην Πολωνία προσπαθεί να θέσει υπό τον πλήρη έλεγχο της ολόκληρο το δικαστικό σύστημα, παραβιάζοντας την αρχή του διαχωρισμού των εξουσιών και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όφειλε ως φύλακας των Συνθηκών να κινήσει την διαδικασία και να προχωρήσει σε βήματα που θα συμβάλλουν στη προστασία του δικαίου (Rule of Law) στην Πολωνία. Είχαν ήδη προηγηθεί 3 προειδοποιήσεις (Recommendations 27 Ιουλίου 2016, 21 Δεκεμβρίου 2016 και 27 Ιουλίου 2017). Η απόφαση της Κομισιόν πρέπει να συγκεντρώσει πλειοψηφία 22 χωρών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (κυβερνήσεις) για να τεθεί σε πλήρη ισχύ.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ θεωρούμε ότι σωστά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε αυτή την διαδικασία που δεν στρέφεται εναντίον του πολωνέζικου λαού, αλλά αντιθέτως, έρχεται να στηρίξει τις κινητοποιήσεις των πολιτών που διαμαρτύρονται για τις προσπάθειες του κυβερνώντος κόμματος να υποβαθμίσει την δημοκρατία και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις στην Πολωνία εδώ και χρόνια και είχε ψηφίσει ένα σύνολο αναφορών για τις παραβιάσεις του ευρωπαϊκού πλαισίου δημοκρατικών αρχών καιδικαίου από την κυβέρνηση του PiS Κόμμα του Νόμου και Δικαιοσύνης – Law and Justice Party!). Σε πρόσφατη απόφασή του, τον Νοέμβριο 2017, το Ευρωκοινοβούλιο με πλειοψηφία 2/3 (438 ψήφους υπέρ, 152 κατά) είχε ζητήσει την ενεργοποίηση του άρθρου 7 κατά της κυβέρνησης της Πολωνίας ώστε να μην διαλύσει την δημοκρατία στη χώρα, κυρώσεις βεβαίως που δεν θα έπλητταν τους πολίτες και θα επανέφεραν το κυβερνώνκόμμα PiS στις υποχρεώσεις που έχει να τηρεί το δίκαιο της ευρωπαϊκής οικογένειας αλλά και το διεθνές δίκαιο. Οι ευρωπαϊκές αρχές και τα δικαιώματα, όπως αποτυπώνονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν μπορεί να είναι διαπραγματεύσιμα.
Να υπενθυμίζουμε ότι χιλιάδες πολίτες κινητοποιούνται και διαδηλώνουν στους δρόμους των πόλεων της Πολωνίας ενάντια σε πολιτικές περιορισμού των βασικών δικαιωμάτων, των δικαιωμάτων των γυναικών αλλά και εναντίον της προσπάθειας περιορισμού της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας. Αυτά τα θέματα δεν μπορεί να είναι αποκλειστική υπόθεση ενός Κράτους Μέλους αλλά αφορούν το σύνολο της ΕΕ αν θέλουμε η Ευρώπη να είναι ένας χώρος αξιών και αρχών και όχι απλώς μια ένωση οικονομικών ενδιαφερόντων και συμφερόντων.
Η κυβέρνηση της Πολωνίας αρνείται επίσης να εφαρμόσει την απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ECJ) που ζήτησε να σταματήσει την καταστροφή του προστατευόμενου δάσους Białowieża που είναι ένα από τα πιο αρχέγονα δάση της Ευρώπης και ορισμένα δέντρα έχουν ζήσει πάνω από 500 χρόνια. Τώρα 180.000 δέντρα κόβονται παράνομα από την κυβέρνηση της Πολωνίας αυτή τη χρονιά. Το Δικαστήριο έχει ζητήσει από την κυβέρνηση να σταματήσει αμέσως την καταστροφή του δάσους αλλά δεν έχει συμμορφωθεί μέχρι τώρα σε αυτή την απόφαση.
Η διαδικασία ενεργοποίησης του Άρθρου 7 (1) είναι μεν μια επώδυνη διαδικασία γιατί δείχνει ότι μια κυβέρνηση (της Πολωνίας) δεν σέβεται βασικές αρχές κι αξίες της ένωσης στην οποία συμμετέχει, αλλά ταυτοχρόνως υπενθυμίζει ότι η ΕΕ έχει εργαλεία – αν θέλει να τα χρησιμοποιήσει – για να προστατέψει την δημοκρατία και το δίκαιο.
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ζητάμε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός μόνιμης επιτήρησης της πολιτικής λειτουργίας και σεβασμού της δημοκρατίας από όλα τα Κράτη Μέλη, όπως εξάλλου ζήτησε με σχετικό ψήφισμα του και το Ευρωκοινοβούλιο ήδη από το 2016.
KOD - Δημοκρατία και Ελευθερία για την Πολωνία
Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ εκφράζουμε την υποστήριξή μας προς το πολωνέζικο κίνημα πολιτών «Επιτροπή για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας - Komitet Obrony Demokracji» (ΚΟD) που αγωνίζεται, στη βάση μιας διακήρυξης, για υπεράσπιση της δημοκρατίας, διαχωρισμό των εξουσιών, ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, υπεράσπιση των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων αλλά κι αυτοδιάθεση των γυναικών. Η διακήρυξη, την οποία υπογράφουν πολλές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, αποτελεί τη βάση δημιουργίας του κινήματος αυτού τον Νοέμβριο 2015 ως αντίδραση στην συνταγματική κρίση που προκάλεσε η υπερσυντηρητική κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να ελέγξει τα μέσα ενημέρωσης, να περιορίσει την δημοκρατία και να επιβάλλει αντιδραστικές ρυθμίσεις σε θέματα εκτρώσεων και ελευθεριών.
Μερικούς μήνες μετά την επικράτηση του υπερσυντηρητικού κόμματος «Νόμου και Δικαιοσύνης» στην Πολωνία (PiS - LawandJustice) εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες ανταποκρίνονται στο κάλεσμα της «Επιτροπής για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας» (ΚΟD) και συμμετέχουν σε διαδηλώσεις στην Βαρσοβία και σε άλλες πόλεις, μεταξύ άλλων στις 27 Φεβρουαρίου 2016, στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 80.000 πολίτες. Πιο μαζικές διαδηλώσεις οργανώθηκαν πριν από λίγες μέρες με τη συμμετοχή πάνω από 250.000 πολιτών.
Στο κίνημα αυτό τον πρώτο λόγο έχουν οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και συμμετέχουν πολλοί νέοι και νέες, ενώ τα κόμματα που το υποστηρίζουν (μεταξύ των οποίων και οι Πράσινοι της Πολωνίας) συμμετέχουν σε ένα συμβουλευτικό μόνο συμβούλιο που έχει συγκροτηθεί. Έχει, επίσης, ευρεία υποστήριξη από γνωστές προσωπικότητες και διανοούμενους της Πολωνίας και της υπόλοιπης Ευρώπης.
Από τις 8 έως τις 26 Μαΐου αντιπροσωπεία της KOD ταξιδεύει σε ευρωπαϊκές χώρες για να ενημερώσει για το τι συμβαίνει στην Πολωνία, και πώς η KOD κινητοποιεί τους πολίτες για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων. Στην καμπάνια συμμετέχουν: ο Jarosław Marciniak (36 χρόνων) συνιδρυτής της Committee of Democratic Defense (KOD), μέλος του Συμβουλίου της και υπεύθυνος διεθνούς συνεργασίας, η Aleksandra Śniegocka-Goździk (33 χρόνων) υπεύθυνη της KOD για τις σχέσεις με τα ΜΜΕ κι επικεφαλής της ομάδας γυναικών, καθώς και ο Artur Sierawski (23 χρόνων), δάσκαλος και συντονιστής της πτέρυγας των νέων.