Διεθνείς οργανισμοί, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έγκυρα Διεθνή ΜΜΕ καθώς και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν τεκμηριώσει τις παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο από ελληνικά κρατικά όργανα προς την Τουρκία. Ήταν περίπου αναμενόμενο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – και λόγω πιέσεων αλλά και λόγω του κινδύνου να βρεθεί και αυτή κατηγορούμενη για παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων και συγκάλυψη των παράνομων πρακτικών – άρχισε να προειδοποιεί την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν θα γίνονται πλέον ανεκτές οι επαναπροωθήσεις (pushback) αιτούντων άσυλο.

Η Επιτροπή LIBE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προσκάλεσε μάλιστα τον Έλληνα υπουργό Ασύλου και Μετανάστευσης σε ακρόαση και του έθεσε ένα σύνολο ερωτημάτων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άλλαξε πρόσφατα στάση και τώρα προειδοποιεί την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν θα γίνονται πλέον ανεκτές παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο. Είχαμε προβλέψει ότι η στάση της ΕΕ θα άλλαζε μετά το μαζικό κύμα φυγής των Ουκρανών λόγω της εισβολής του Πούτιν και θα αναγκάζονταν να ακολουθήσει το ρεύμα αλληλεγγύης των πολιτών, δεν θα αποδέχονταν πλέον τις παράνομες και ενάντια στις ευρωπαϊκές αξίες πρακτικές, πολύ περισσότερο όταν διεθνή ΜΜΕ αποκαλύπτουν παρακρατικές δομές εν γνώση και ίσως και με την καθοδήγηση – συνεργασία των κυβερνητικών αρχών.

Για πρώτη φορά δημοσίως η Επίτροπος  Ylva Johansson δηλώνει με αφορμή τις συναντήσεις της με Έλληνες υπουργούς ότι “η προστασία από τα Ευρωπαϊκά εξωτερικά σύνορα από παράνομη είσοδο είναι μια υποχρέωση. Oι βίαιες και παράνομες επαναπροωθήσεις (deportations) μεταναστών πρέπει να σταματήσουν τώρα. Οι υπουργοί παρουσίασαν νέα πρόταση για την κυριαρχία των θεμελιωδών δικαιωμάτων μέσα στο σύστημα σύλου (Protecting EU external border from illegal entry is an obligation. Violent and illegal deportations of migrants must stop, now. Ministers outlined new proposal to mainstream fundamental rights within asylum system…”).

Για να μην αφήσει καμία αμφιβολία, στο μήνυμά της στο twitter διευκρινήζει Γ@EUHomeAffairs funding is linked to EU fundamental rights being correctly applied”, δηλάδή ξεκάθαρα ότι οι χρηματοδοτήσεις – τουλάχιστον από το δικό της χαρτοφυλάκιο – συνδέονται με την σωστή εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Θεμελιωδών Δικαιωμάτων” .

Το θέμα είχε πρώτη φορά αποκαλύψει το γερμανικό περιοδικό DER SPIEGEL και πολλοί είχαν βιαστεί να το αντιμετωπίσουν ως …τουρκική προπαγάνδα, απορρίπτοντας ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Όμως ήρθε η ίδια η Επίτροπός να δημοσιοποιήσει την προειδοποίηση που είναι προφανές ότι πλέον εκφράζει συνολικά την Ευρωπαική Επιτροπή και δεν είναι απλώς άποψη της συγκεκριμένης Επιτρόπου. Οι καιροί άλλαξαν (ξανά) και η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί δίπλα στον Ορμπάν της Ουγγαρίας και την κυβέρνηση της Πολώνιας, ενώ και οι χρηματοδοτήσεις τουλάχιστον ορισμένων προγραμμάτων μπορεί να παγώσουν: “οι χρηματοδοτήσεις συνδέονται με την σωστή εφαρμογή των Ευρωπαϊκών Θεμελιωδών Δικαιωμάτων” .

 
Ούτε λευκή επιταγή, ούτε κόκκινη κάρτα για τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δημιουργικές συνθέσεις για τις μεγάλες προκλήσεις
 
Η πλειοψηφία των Ευρωβουλευτών ενέκρινε (με 461 ψήφους υπέρ, 157 κατά και 89 αποχές) μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας των ακροάσεων και τις αλλαγές σε πρόσωπα και κάποιες πολιτικές που επέβαλε, τους νέους Επιτρόπους, τους οποίους παρουσίασε η εκλεγείσα Πρόεδρος της Επιτροπής von der Leyen την Τετάρτη. Πριν την εκλογή της Επιτροπής το μεσημέρι (τοπική ώρα), οι πολιτικές ομάδες διοργάνωσαν σύντομες συσκέψεις για να αποφασίσουν για τη στάση τους κατά την ψηφοφορία, τις οποίες ακολούθησαν δηλώσεις από τους ηγέτες τους στην αίθουσα της Ολομέλειας.
Οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο απείχαν τόνίζοντας ότι δεν δίνουν λευκή επιταγή αλλά ούτε δείχνουν κόκκινη κάρτα στην νέα Επιτροπή, όμως είναι πολλοί ανήσυχοι για την συμμετοχή στην Επιτροπή των τριών Επιτρόπων από την Ουγγαρία, την Κροατία και τη Γαλλία ενώ είναι εξαιρετικά κριτικοί με την σύνδεση της «προώθησης του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» με το μεταναστευτικό. Τονίζουν ότι «Η νέα Επιτροπή δεν έχει το θάρρος να προωθήσει σημαντικές αλλαγές στην γεωργική και εμπορική πολιτική, χωρίς τις οποίες δεν θα είναι εφικτό να προωθηθεί μια νέα Πράσινη Συμφωνία (Green New Deal) για τους Ευρωπαίους πολίτες. Ζήτησαν από την Ursula von der Leyen να τηρήσει τις «εκλογικές υποσχέσεις της» και να κάνει την Επιτροπή μια «Κλιματική Επιτροπή». Δήλωσαν επίσης ότι θα έχουν ανοικτές τις πόρτες για δημιουργική συνεργασία σε βασικές προκλήσεις όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Εντύπωση προκαλεί η επίκληση από τον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη ως λόγο καταψήφισης της Επιτροπής από τον ίδιο, τους ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά «την αναποτελεσματικότητα των μέτρων για την κλιματική αλλαγή», όταν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-ΟΠ είχε ένα από τα χειρότερα προγράμματα για το κλίμα και υπέγραψε συμβάσεις παραχώρησης για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων για το 1/3 της έκτασης (θάλασσα και ξηρά) της χώρας μας, ανοίγοντας τον δρόμο για τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες όπως η ExxonMobile, ΤΟΤΑL κ.ά.
Το Σώμα των Επιτρόπων αναμένεται να αναλάβει καθήκοντα – αφού διοριστεί επίσημα από τους επικεφαλής κρατών ή κυβερνήσεων της ΕΕ – την 1η Δεκεμβρίου, και για πέντε χρόνια.
Η Ursula von der Leyen είναι η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Επιτροπής, που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών Επιτρόπων μέχρι σήμερα. Εκτός από την ίδια την εκλεγείσα Πρόεδρο, η Επιτροπή στην τρέχουσα σύνθεσή της αποτελείται από 11 γυναίκες και 15 άντρες.
Κατά την εναρκτήρια ομιλία της, η εκλεγείσα Πρόεδρος της Επιτροπής επανέλαβε πολλές από τις δεσμεύσεις που ανέλαβε ενώπιον της συνόδου της Ολομέλειάς του Κοινοβουλίου τον Ιούλιο, καθώς και αυτές που ανέφεραν οι ορισθέντες Επίτροποι κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των ακροάσεων. Τόνισε ότι θα φροντίσει «να υπάρξει κατάλληλη χρηματοδότηση αλλά και το σωστό ρυθμιστικό πλαίσιο ώστε η Ευρώπη να ηγηθεί σε παγκόσμια, καίρια ζητήματα όπως η προστασία του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή, η ανάπτυξη, το τέλος των διακρίσεων, η καινοτομία και η ψηφιοποίηση, καθώς και η δημοκρατία, οι ευρωπαϊκές αξίες, τα δικαιώματα των πολιτών και το κράτος δικαίου».
Αποτελέσματα προηγούμενων ψηφοφοριών για την έγκριση της Επιτροπής:
2014 Jean-Claude Juncker 423 υπέρ – 209 κατά – 67 αποχές (συνολικός αριθμός εδρών: 751)
2010 José Manuel Barroso 488-137-72 (συνολικός αριθμός εδρών: 736)
2004 José Manuel Barroso 478-84-98 (συνολικός αριθμός εδρών: 732)
1999 Romano Prodi 510-51-28 (συνολικός αριθμός εδρών: 626)
1995 Jacques Santer 417-104-59 (συνολικός αριθμός εδρών: 626)

Η εικόνα ίσως περιέχει: ουρανός και φυτό

Το παζλ για την επιλογή Επιτρόπων στην Κομισιόν δεν είναι εύκολο.

Προφανώς ο Μαργαρίτης Σχοινάς είναι καλύτερη επιλογή από τον Αντώνη Σαμαρά που είχε ακουστεί ότι πίεζε να πάει Επίτροπος και ήθελε μάλιστα να πάρει το χαρτοφυλάκιο της ενέργειας (!) με την υποστήριξη του Βέμπερ.

Από την άλλη ούτε ο Μαργαρίτης Σχοινιάς είναι σίγουρο ότι θα επιλεγεί από την Ursula von den Leyen, αφού η ίδια έχει ζητήσει από όλες τις χώρες να προτείνουν ένα άνδρα και μία γυναίκα για να επιλέξει εκείνη τελικά ποιο άτομο θα είναι Επίτροπος, με κριτήριο να υπάρχει ισορροπία ανδρών - γυναικών στην νέα Κομισιόν, αλλά και κατανομή των διαφόρων χαρτοφυλακίων με βάση τις ικανότητες των υποψηφίων αλλά και τις πολιτικές ισορροπίες και επιλογές.

Να μερικά παραδείγματα για να καταλάβουμε πόσο περίπλοκο θα είναι το θέμα:

Η νέα πρόεδρος της Κομισιόν δεν στηρίχθηκε από τους Πράσινους αλλά τελικά ενσωμάτωσε στο λόγο της πολλές από τις πολιτικές προτάσεις τους, ιδιαίτερα την Πράσινη Κοινωνική Συμφωνία (Green New Deal) και τα θέματα της προστασίας του κλίματος. Η ομάδα των Πράσινων μετά την εκλογή της μίλησε για έναν "καλό λόγο που όμως μένει να δούμε να μετατρέπεται σε πράξεις". Υποτίθεται ότι η Ursula von der θα επιλέξει Πράσινους για 4 σημαντικές θέσεις. Οι Πράσινοι αναδείχθηκαν στην 4η πιο σημαντική πολιτική ομάδα με 75 ευρωβουλευτές, αλλά δεν ανέλαβαν καμία πολύ σημαντική θέση σε άλλους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί πάλι.

Από την άλλη, όμως, επειδή η Ursula von den Leyen στηρίχθηκε από κεντροδεξιούς, ευρωσκεπτικιστές και εθνικιστές, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης πιέζουν να αναλάβουν σημαντικές θέσεις, και μάλιστα χαρτοφυλάκιο που σχετίζεται με την ενέργεια, κάτι που θα ήταν καταστροφή για το κλίμα. Η νέα πρόεδρος της Κομισιόν πρέπει επίσης να ισορροπήσει τις εξαγγελίες της για "τήρηση του νόμου και των ευρωπαϊκών αξιών" (κάτι που αφορά την Ουγγαρία και την Πολωνία κ.ά.) και τις πιέσεις από αυτές τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης που αντιπροσωπεύουν απόψεις ευρωσκεπτικιστών, ενώ είναι σε εκκρεμότητα εναντίον τους η εφαρμογή του άρθρου 7 της Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ με δεδομένο ότι παραβιάζουν βασικές ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.

Θα μπορέσει η Ursula von den Leyen με αυτές τις συμμαχίες και σύνθεση της Κομισιόν να προωθήσει την αναζωογόνηση του ευρωπαϊκού σχεδίου, την νομοθετική ρύθμιση του στόχου για μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ το 2050 και μια οικονομία που θα έχει απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα, την υιοθέτηση στόχου μείωσης μέχρι το 2030 των εκπομπών αερίων που αλλάζουν το κλίμα σε 55% από 40% σήμερα, την προώθηση ενός σχεδίου για εμπορικές σχέσεις και δασμούς που λαμβάνουν υπόψη τις τις εκπομπές CO2 στις εισαγωγές προϊόντων (ήδη η Γαλλία υπογράφει εμπορικές συμφωνίες μόνο με χώρες που έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν την Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα), την δίκαιη μετάβαση στην μετά τα ορυκτά καύσιμα εποχή αξιοποιώντας στο μέγιστο και τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία και ιδιαίτερα το Ταμείο Συνοχής, την επέκταση του συστήματος εμπορίας CO2, την προώθηση ενός πιο φιλόδοξου επενδυτικού σχεδίου για την βιωσιμότητα καθώς και την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας που απειλείται με κατάρρευση;