3d street art 01
 
Οι κοινωνικές διακρίσεις έχουν ενταθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Πολλοί βιώνουν την κρίση και έχουν δει τα όνειρά τους να γκρεμίζονται. Άλλοι το προσπαθούν πολύ, κι άλλοι νοιώθουν απελπισμένοι και ανήμποροι. Ας κρατήσουμε, όμως κάτι: δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, αλλά σίγουρα υπάρχουν λύσεις.
 
Υπάρχουν βασικά δύο δρόμοι που δεν οδηγούν όμως στο ίδιο αποτέλεσμα. Ο ένας είναι να πιστέψει η κοινωνία τις ψεύτικες υποσχέσεις πολιτικών δυνάμεων που εκμεταλλεύονται τη βαθιά και πολύπλευρη κρίση και επιδιώκουν να πείσουν ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην περιχαράκωση, στον απομονωτισμό, να κλείσουμε τα σύνορα, να διαλύσουμε την ΕΕ. Επιστρέφοντας στο παρελθόν, ισχυρίζονται, θα αντιμετωπίσουμε σύγχρονα προβλήματα που είναι όχι μόνο αποτέλεσμα της οικονομικής παγκοσμιοποίησης αλλά και της τεχνολογικής εξέλιξης, της αλλαγής αξιών, της κατάρρευσης των οικοσυστημάτων και της μείωσης των διαθέσιμων φυσικών πόρων και υπέρβασης της οικολογικών αντοχών του πλανήτη. Η επισροφή στο παρελθόν συνοδεύεται από επίθεση στο δημοκρατικό μοντέλο και στροφή σε ένα ακόμα πιο ελεγχόμενο και απολυταρχικό σύστημα εξουσίας (πχ Τραμπ, Πούτιν κα).
 
Η Βρετανία ακολουθεί αυτόν τον δρόμο, του Brexit, πιστεύοντας στην επιστροφή στο αυτοκρατορικό "όνειρο". Αλλά τώρα διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει σχέδιο εξόδου, ότι ειπώθηκαν πολλά ψέμματα. Φαίνεται μάλιστα ότι το κόστος του απομονωτισμού θα είναι πολύ μεγάλο και θα το πληρώσουν οι πιο αδύναμοι. Μόλις μετά την επικράτηση του Brexit, ο κύριος υποκινητής του, το UKIP του Φάρατζ υπέστη πανωλεθρία στις τοπικές εκλογές, έπεσε από το 20% στο 5% και έχει μόνο έναν εκλεγμένο τοπικό σύμβουλο (οι Πράσινοι έχουν 40 εκλεγμένους συμβούλους σήμερα).
 
Ο Τραμπ, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού υποσχέθηκε ένα παρόμοιο σχέδιο, "πρώτα οι ΗΠΑ" για να προστατευθούν υποτίθεται οι πιο αδύναμοι. Όμως, από τα πρώτα πράγματα που έκανε είναι η μείωση της φορολογίας των πλουσίων και των μεγάλων και η διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας που προσπάθησε να αναπτύξει ο Ομπάμα. Οι φόροι που θα γλυτώσουν οι πιο πλούσιοι είναι μεγαλύτεροι από το κόστος του συστήματος υγείας Obamacare.
 
Ίσως αυτά κι αυτά οδήγησαν τους πολίτες στις εκλογές στην Ολλανδία, στην Γαλλία και Γερμανία, να αναζητήσουν άλλες λύσεις, που ούτε την συντήρηση του σημερινού status επιβάλλουν, ούτε όμως οδηγούν στην απομόνωση και στην επιστροφή σε ένα παρελθόν που δεν υπάρχει πλέον. Oι πολλοί επιθυμούν ή και επιδιώκουν ενεργά τον δεύτερο δρόμο, που οδηγεί μεν σε μια ανοικτή κοινωνία, διασφαλίζοντας ταυτοχρόνως την μείωση των ανισοτήτων, την προώθηση νέων καινοτόμων λύσεων που αντιμετωπίζουν τα μεγάλα προβλήματα, που συνδυάζουν την οικονομία με την οικολογική και κοινωνική υπευθυνότητα, την πολιτική με την δημοκρατία και την συμμετοχή των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων, την ανεκτικότητα με την κοινωνική ένταξη και συνοχή.
 
H εκλογή του Macron στην προεδρεία της Γαλλίας και κυρίως η μεγάλη διαφορά του από την Μ.Λεπέν, η ήττα του Βίλντερς στην Ολλανδία, ο περιορισμός της "Εναλλακτικής για την Γερμανία" (AfD) σε ένα χαμηλό 5% στις εκλογές στo κρατίδιο Schleswig-Holstein (όταν πολλοί διακήρυσσαν ότι θα φτάσει σε πολύ υψηλά ποσοστά γιατί "εκπροσωπεί τον Γερμανικό λαό"), δείχνουν ότι το παιχνίδι είναι ανοικτό, δεν οδηγεί κατ΄ανάγκη σε ακροδεξιές κι αντιευρωπαϊκές λύσεις. Δεν είναι όμως σίγουρο ότι θα πάμε με αυτόματο πιλότο σε ένα πιο δίκαιο, πιο οικολογικό και πιο δημοκρατικό σύστημα.
 
Miliste gia tin Evropi
 
Η μεγάλη κινητοποίηση των πολιτών, και σε πολλές περιπτώσεις των νέων, μπορεί να οδηγήσει σε νέες πολιτικές, που θα αλλάξουν το σημερινό σύστημα αλλά με δίκαιο, ισορροπημένο τρόπο και προς την κατεύθυνση της περισσότερης συνεργασίας και αλληλεγγύης στην Ευρώπη, (όχι διάλυση της Ευρώπης), της ανάπτυξης από κοινού λύσεων για τα μεγάλα προβλήματα της ανεργίας, της κατάρρευσης του κοινωνικού μοντέλου, της γήρανσης του πληθυσμού, της κλιματικής αλλαγής, της αύξησης των ανισοτήτων, της βίας και της τρομοκρατίας.
Αλλά κινητοποίηση των πολιτών δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκη (ή μόνο) διαδηλώσεις. Πολύ περισσότερο δεν σημαίνει προβολή ανιστόρητων και εξωπραγματικών αιτημάτων περί αύξησης της αγοραστικής και καταναλωτικής δύναμης, διανομής επιδομάτων και ενός κράτους - πατερούλη που φροντίζει για εμάς χωρίς εμάς. Είναι καιρός να χαράξουμε νέα μονοπάτια, μονοπάτια της λογικής, της πράσινης οικονομίας, της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής, της ενδυνάμωσης της συμμετοχικής δημοκρατίας, της ανανέωσης της πολιτικής.
 
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν, αλλά λύσεις και φυσικά υπάρχουν αρκεί να σταματήσουμε να είμαστε παθητικοί θεατές ενός στημένου πολιτικού παιχνιδιού, αρκεί να σταματήσουμε να είμαστε οπαδοί που σκοτώνουν και σκοτώνονται στο όνομα της φανέλας και μόνο.

2013kids 03 www

Είμαστε μια περίεργη κοινωνία . Αναλύουμε πολύ συχνά τα πράγματα μέσα από το πρίσμα της συνωμοσίας, αντί να έχουμε έναν ορθολογικό τρόπο σκέψης. Να όπως τώρα. Αντί να επιμένουμε σε μια θέση που είναι σαφής, ότι δηλαδή οι βομβαρδισμοί που έχουν μάλιστα θύματα αμάχους δεν θα φέρουν ειρήνη στη Συρία, "υπερασπιζόμαστε" τον δικτάτορα Άσαντ θεωρώντας ότι για κάποιο περίεργο λόγο «δεν θα χρησιμοποιούσε χημικά». Και την ίδια στιγμή "αγνοούμε" ότι τα αεροπλανοφόρα που εκτόξευσαν τους πυραύλους βρίσκονταν κάπου κοντά στα νησιά μας.

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πολλοί νοιώθουν την ανάγκη να κριτικάρουν την επίθεση που διέταξε ο Τραμπ (πριν λίγο μπορεί να τον θεωρούσαν μάλιστα ως ...αντισυστημικό!) με αστεία επιχειρήματα. Με πιο σοκαριστικό αυτό που λέει ότι "αποκλείεται να επιτέθηκε με χημικά όπλα ο Άσαντ τώρα γιατί νικάει στο πεδίο της μάχης». Λες και δεν έχει δολοφονήσει και φυλακίσει χιλιάδες, λες και δεν έχει χρησιμοποιήσει χημικά όπλα ποτέ. Δυστυχώς η πραγματικότητα διαψεύδει αυτή την «πίστη»: https://en.wikipedia.org/wiki/Use_of_chemical_weapons_in_the_Syrian_civil_war. Μόλις τον Ιούλιο του 2012 το καθεστώς παραδέχθηκε ότι διαθέτει χημικά όπλα (κάτι που αρνιόνταν πριν) και τον Αύγουστο 2013 υπογράφτηκε η συμφωνία για καταστροφή τους, αλλά πολλοί θεωρούν ότι διαθέτει ακόμα πάνω μεγάλες ποσότητες χημικών όπλων νευροτοξικών, σαρίν κα

Βεβαίως, οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν χρησιμοποιήσει πολλές φορές ψεύτικα στοιχεία για να δικαιολογήσουν δικές τους επιθέσεις και την παραβίαση εκ μέρους τους του διεθνούς δικαίου. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι ο  Σαντάμ Χουσείν ή ο Άσαντ δεν είχαν χρησιμοποιήσει χημικά όπλα.

Το ίδιο είχε συμβεί με τον Μιλόσεβιτς, τον Κάρατζιτς και τον Μπλάντιτς. Σχεδόν όλες οι πολιτικές δυνάμεις και η πλειοψηφία της κοινωνίας έκλειναν τα μάτια τους μπροστά στα εγκλήματά αυτών των εθνικιστών που διέλυσαν τελικά την Γιουγκοσλαβία  και αρνιόντουσαν να αλλάξουν άποψη ακόμα και μετά την φρικτή σφαγή της Σρεμπρένιτσας όπου εξοντώθηκαν εν ψυχρώ 8000 νέοι και ηλικιωμένοι Βόσνιοι από σέρβους στρατιωτικούς και παραστρατιωτικούς. Απλώς ξέχασαν μετά τις αγκαλιές και τα φιλιά με τους εγκληματίες «αδελφούς» μας.

Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να υπερασπίζονται πολλοί και μάλιστα άκριτα τους απανταχού δικτάτορες και να τους υπερασπίζονται ως δήθεν θύματα, ενώ θα μπορούσαν να εκφράσουν την προσωπική τους αντίθεση απέναντι σε μια επιλογή που θεωρούν ότι είναι λάθος και να βάλουν τελεία εκεί.  Επιτέλους ο εχθρός του εχθρού δεν είναι απαραιτήτως φίλος μας!

Δεν είναι τυχαίο που ένας δικτάτορας όπως ο Πούτιν (που δεν σέβεται το διεθνές δίκαιο και τη δημοκρατία, συνεργάζεται κι ενισχύει ότι ακροδεξιό υπάρχει στην Ευρώπη, παρεμβαίνει σε εκλογικές διαδικασίες με κυβερνο-επιθέσεις, εισβάλει στην Ουκρανία, καταλαμβάνει την Κριμαία, εξαπολύει αεροπορικούς βομβαρδισμούς στη Συρία, εξοντώνει τους αντιπάλους του) απολαμβάνει δημοφιλία της τάξης του 70% στην Ελλάδα (κάτι που δεν καταφέρνει ούτε στην ίδια τη Ρωσία, παρά τον έλεγχο των ΜΜΕ και την καταστολή που επιβάλει) όπως δείχνουν όλες οι έρευνες της κοινής γνώμης.

Και ας μην έδωσε στην Ελλάδα ένα ρούβλι. Πριν τον Σώρρα, οι περισσότεροι Έλληνες ήταν έτοιμοι να πιστέψουν ότι ο Πούτιν θα μας γέμιζε με ρούβλια για να περνάμε καλά χωρίς τους μισητούς τροϊκανούς, την ίδια στιγμή που αυτός "κάρφωνε" στον Σόιμπλε και στον Ολλάντ τα "αιτήματα" του Λαφαζάνη και της πρώτης κυβέρνησης Τσίπρα να τυπωθούν, αν χρειαστεί, δραχμές σε τυπογραφεία της Ρωσίας.

Χρειαζόμαστε, επιτέλους, ως κοινωνία  μια ερμηνεία των πραγμάτων και μια πολιτική που βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία και σε σταθερές αξίες, όχι σε απίστευτες θεωρίες και σε "ψεύτικες αλήθειες". Είναι αλήθεια ότι το ψέμα έχει κοντά ποδάρια, αλλά κάνει κακό για πολύ καιρό.

Ο Τραμπ έχει πολλούς οπαδούς και μεταξύ των ελλήνων πολιτικών δεξιών κι αριστερών. Αγνοούν ποιος είναι πραγματικά ο Τραμπ: Τον Αύγουστο 2013 ο Τραμπ επέμενε ότι πριν εξαπολύσει αεροπορικές επιθέσεις στη Συρία, ο πρόεδρος Ομπάμα χρειάζονταν την σύμφωνη γνώμη του Κογκρέσου. Ο Ομπάμα ζήτησε την έγκριση του Κογκρέσου αλλά δεν την έλαβε και έτσι πάγωσε το σχέδιο. Ο Τραμπ ως πρόεδρος πλέον δεν νοιάστηκε για κάποια έγκριση, παραβίασε κυνικά το διεθνές δίκαιο - δεν υπήρξε απόφαση έστω του Συμβουλίου Ασφαλείας ή του ίδιου του ΟΗΕ-, δεν ενδιαφέρθηκε έστω να τεκμηριώσει την ανάγκη αεροπορικής επίθεσης, Αυτό είναι το βασικό θέμα. Δεν μπορεί να αγνοηθεί αυτό το γεγονός, κι αντιθέτως να προβάλλεται η άποψη ότι δήθεν ο Άσαντ δεν θα χρησιμοποιούσε χημικά όπλα (για κάποιο …περίεργο λόγο όμως το έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν). Ο ....αντισυστημικός Τραμπ απλώς δεν ενδιαφέρεται για τη Νομιμότητα των ενεργειών του είτε αυτό αφορά το μεταναστευτικό, είτε τη χρήση βίας είτε τα ανθρώπινα δικαιώματα ή αυτά των γυναικών είτε την προστασία του περιβάλλοντος, της υγείας, του κλίματος.  

 

The Treaties of Rome sixty years on

Moving Forward with Europe!

The liberal democracy crisis and the future of the EU

 

"Πώς θα προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά" ήταν το θέμα ενός διημέρου συνεδρίου που διοργάνωσε το γερμανικό πράσινο ινστιτούτο Heinrich Boell, στο Βερολίνο, το διήμερο 20 και 21 Μαρτίου. Συμμετείχα ως προσκεκλημένος ομιλητής στην μία από τις 4 ενότητες, αυτή για "Ευρωπαϊκή Ενεργειακή πολιτική" και ως σύνεδρος στην ευρύτερη πολιτική συζήτηση για την Ευρώπη.

 

Ευρύς και ενδιαφέρον ο πολιτικός διάλογος για τα γενικότερα θέματα της ευρωπαϊκής ενοποίησης όσο και τα επιμέρους θέματα που συζητήθηκαν στα 4  εργαστήρια (ενέργεια, κοινωνική πολιτική, προσφυγικό και άμυνα - ασφάλεια). Τα συμπεράσματα των 4 θεματικών συνεδριάσεων παρουσιάστηκαν στην ολομέλεια στο τέλος της δεύτερης ημέρας.

 

 

Ο RalfFücks, πρόεδρος του HeinrichBöllFoundation, Berlinκαι η LucileSchmid, πρόεδρος του GreenEuropeanFoundation, Parisάνοιξαν τις εργασίες του διημέρου περιγράφοντας τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και η Ευρώπη γενικότερα. Ένα πλήθος ακαδημαϊκών, πολιτικών, πράσινων βουλευτών κι ευρωβουλευτών, ακτιβιστών, εκπροσώπων ιδρυμάτων κι οργανώσεων από διάφορες χώρες συμμετείχαν στην ενδιαφέρουσα αυτή διοργάνωση.

 

"Προκλητική" η άποψη ενός αμερικανού καθηγητή πανεπιστημίου: «Η Ευρώπη έχει πετύχει πολύ περισσότερα από όσα εσείς οι Ευρωπαίοι βλέπετε» (Andrew Moravcsik, Professor of Politics and International Affairs, Princeton University, USA). Αλλά και απαισιοδοξία από άλλον ομιλητή (Jan Zielonka, Professor of European Politics, St Antony’s College, University of Oxford, Oxford): "Δεν μιλάμε μόνο για κρίση, αλλά για αμφισβήτηση του ίδιου του δημοκρατικού φιλελεύθερου αξιακού μοντέλου στην Ευρώπη" που οδηγεί στο Brexitκαι στην άνοδο της ακροδεξιάς, που εκφράζεται επίσης με τον θαυμασμό που δείχνουν πολλοί πολίτες προς πολιτικούς που εκπροσωπούν πλήρως αντιδημοκρατικά μοντέλα  (πχ Λεπέν, Πούτιν). Ενδιαφέρουσα η παρουσίαση (Alexander Freiherr Knigge, Lawyer and Co-Initiator, Pulse of Europe, Berlin) των μαζικών κινητοποιήσεων των πολιτών από τα κάτω σε δεκάδες πόλεις, στο πλαίσιο της έκφρασης του "Παλμού της Ευρώπης" όπου οι ίδιοι οι πολίτες υπερασπίζονται «την Ευρώπη τους», παρά τα προβλήματα και τις κρίσεις που αντιμετωπίζει το σημερινό οικοδόμημα. Δυναμική η παρουσία της εκπροσώπου του γυναικείου κινήματος στην Πολωνία (Barbara Nowacka, Politician, Feminist and Founder of Initiative Poland, Warsaw) που δεν επικεντρώνεται μόνο στα θέματα των δικαιωμάτων των γυναικών που απειλούνται σε αυτή τη χώρα.

 

Μεγάλη συζήτηση έγινε γύρω από τις προτάσεις της Κομισιόν και του Γιουνκέρ (τα 5 σενάρια), για το ποια θα μπορούσε να είναι η …6η πρόταση στρατηγικής για να προχωρήσει η Ευρώπη μπροστά, για το ρόλο των κοινοβουλίων και των πολιτών, για το αν χρειάζεται αναθεώρηση των Συνθηκών ή αν οι υπάρχουσες συνθήκες επιτρέπουν ενίσχυση της δημοκρατίας και της κοινωνικής συνοχής στην ΕΕ.  

 

Κοινή θέση των συμμετεχόντων: χρειάζεται αφύπνιση των πολιτών για «να προχωρήσει μπροστά όλη η Ευρώπη με ενιαία ταχύτητα, αλλά κι ευελιξία, όπου χρειάζεται, σε επιμέρους τομείς ή για ομάδες κρατών-μελών», ευελιξία που έτσι κι αλλιώς υπάρχει σήμερα (ζώνη Ευρώ ή Σένγκεν, συμμετοχή ή όχι στο ΝΑΤΟ κα). Η ευελιξία δεν πρέπει, όμως, να οδηγεί σε παραλυσία, δηλαδή σε απουσία κοινών πολιτικών και κυρίως άρνησης ή καθυστέρησης υλοποίησής τους. Κυρίως η ευελιξία πρέπει να αφορά στην ελευθερία που θα πρέπει να έχουν οι κοινωνίες σχετικά με τον τρόπο επίτευξης των κοινών ευρωπαϊκών στόχων, καθώς και την δυνατότητα ορισμένες χώρες να αναλαμβάνουν περισσότερες πρωτοβουλίες και δεσμεύσεις από όσες έχουν συμφωνηθεί σε έναν τομέα ή πολιτική. Για παράδειγμα, ευπρόσδεκτη θα ήταν η ευελιξία στο προσφυγικό αν αυτό σημαίνει ότι ορισμένες χώρες εφαρμόζουν περισσότερα από αυτά που έχουν συμφωνηθεί για την φιλοξενία προσφύγων. Δεν θα έπρεπε, όμως, να είναι αποδεκτή μια «ευελιξία» που επιτρέπει σε ορισμένα κράτη-μέλη να αρνούνται να φιλοξενήσουν πρόσφυγες, κάτι που αποτελεί παραβίαση βασικών ευρωπαϊκών αξιών.     

 

Στην ενότητα Ευρωπαϊκή Ενεργειακή πολιτική συζητήθηκαν ιδιαίτερα τα θέματα της ενεργειακής μετάβασης, της ενεργειακής ανεξαρτησίας και ασφάλειας σε διάφορες περιφέρειες της Ευρώπης, της προσβασιμότητας των πολιτών στην καθαρή και διαθέσιμη ενέργεια, της ανάγκης συνοχής (κι όχι αντίθεσης) των διαφορετικών πολιτικών μεταξύ τους (ενεργειακή, κλιματική, κοινωνική, ερευνητική, βιομηχανική) ώστε να επωφελούνται όλοι και να μην μένουν εκτός μεγάλες κοινωνικές ομάδες. Συζητήθηκε το πώς μπορεί να βοηθηθούν περιοχές και κοινωνικές ομάδες που έχουν συνδεθεί μέχρι τώρα με τα από τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, κάρβουνο, λιγνίτης) ώστε να συμμετάσχουν στην ενεργειακή μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Προφανώς μας απασχόλησε ιδιαίτερα η ενίσχυση του ρόλου των πολιτών μέσω ενεργειακών συνεταιρισμών και «κοινοτικής ενέργειας» στην αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Αναφέρθηκαν παραδείγματα από την επιρροή των λόμπυ ορυκτών καυσίμων με στόχο την προώθηση συγκεκριμένων ενεργειακών επενδύσεων. Μεγάλη έμφαση δόθηκε και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας μέσω κοινωνικής και πράσινης καινοτομίας

 

Παρακολουθήστε τα 3 βίντεο με τη συζήτηση την πρώτη ημέρα για την Ευρώπη:

https://www.youtube.com/watch?list=PLQoUnPhwq7czdFLPcf6NLKKVzt8FVeDd5&v=uK-10VuopTQ

https://www.youtube.com/watch?v=R9cI0H0KGsU

https://www.youtube.com/watch?v=bQwUCWiH5gw