Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ περιμένουμε να δούμε πώς θα περάσει η κυβέρνηση από τα λόγια στις πράξεις. Βρίσκεται ακόμα στο μήνα του μέλιτος αλλά σύντομα θα αρχίσει να κρίνεται από τις πράξεις της και μόνο.

Είναι αλήθεια ότι τα κόμματα έχουν δώσει μεγάλη έμφαση στην επικοινωνία και – ακόμα κι όταν δεν έχουν κάποιο επεξεργασμένο σχέδιο – πάντα δηλώνουν ότι έχουν «σχέδιο καλά προετοιμασμένο, συγκεκριμένο, κοστολογημένο και καλά τεκμηριωμένο». Είναι μια φράση που την έχουμε ακούσει πολλές φορές από όλες τις τελευταίες κυβερνήσεις: του Κώστα Καραμανλή, του Γ. Α. Παπανδρέου, του Αντώνη Σαμαρά και του Αλέξη Τσίπρα. Στην πράξη αποδείχθηκε ότι τα σχέδια αυτά δεν άντεξαν ούτε για λίγο, κατέρρευσαν με πάταγο όλα.

Δεν θέλουμε να αποδειχθεί για άλλη μια φορά ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα αδυνατεί προεκλογικά να παρουσιάσει ένα δεσμευτικό πολιτικό πρόγραμμα που θα είναι σε θέση να το τηρήσει απολύτως. Παρόλα αυτά, κρατάμε μικρό καλάθι για όσα έχει ανακοινώσει ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί της νέα κυβέρνησης. Μας φαίνονται επαναλήψεις (πχ επιτελικό κι αποτελεσματικό κράτος), συχνά γενικολογίες (πχ πολιτικές για τα νησιά), σε κάποιες περιπτώσεις ψευδαισθήσεις (η ανάπτυξη, λέει, θα λύσει όλα τα προβλήματα, ξεχνώντας ότι το συγκεκριμένο μοντέλο ανάπτυξης που επαν-ανακαλύπτουμε τώρα είναι αυτό που οδήγησε στην κρίση και στη χρεοκοπία της χώρας). Πολύ συχνά μάλιστα φαίνεται σαν η νέα κυβέρνηση να ανακαλύπτει τον τροχό, ακόμα και αν πρόκειται για δεσμεύσεις που έχουμε μέσα από ευρωπαϊκές πολιτικές (πχ ανακοινώσεις για την διαχείριση των απορριμμάτων), «ξεχνώντας» ότι έχουμε δεσμευτικές υποχρεώσεις και ποσοτικούς στόχους να πιάσουμε ως χώρα.

Αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός στην προστασία του περιβάλλοντος μιλώντας για τον τουρισμό, δεν εξειδίκευσε όμως καθόλου, τι θα κάνει με προγράμματα που έχουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις ή με την μαζική κρουαζιέρα που διαλύει τοπικές κοινωνίες όπως η Σαντορίνη, όπως σωστά επισήμανε ο υπουργός τουρισμού (χωρίς και αυτός να εξηγήσει ποια θα είναι η πολιτική της κυβέρνησης στο θέμα).

Ελπίζουμε να διαψευσθούμε και να μην συνειδητοποιήσουμε όλοι γρήγορα ότι, και αυτή η κυβέρνηση, όταν φτάνει σε πρακτικά ζητήματα ακολουθεί την ίδια πολιτική με τους προηγούμενους που έχουν οδηγήσει τη χώρα μας – πολλές φορές- στο ευρωπαϊκό δικαστήριο για παραβίαση της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής.

Οι ΠΡΑΣΙΝΟΙ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ καλούμε την κυβέρνηση να παρουσιάσει συγκεκριμένες προτάσεις σε σχέση με τα προβλήματα. Η εποχή της πολιτικής που βασίζονταν σε επικοινωνιακές κινήσεις αφενός οδήγησε τη χώρα στην χρεοκοπία κι αφετέρου δεν γίνεται πια πιστευτή για πολύ καιρό.


 

Πόσοι μπορούν να κατανοήσουν ότι η “ανάπτυξη” δεν μπορεί να επιλύσει προβλήματα που σχετίζονται απολύτως με το μοντέλο ανάπτυξης, με την ίδια την έννοια της συνεχούς αύξησης της παραγωγής και της κατανάλωσης; Είναι όπως να πιστεύουμε ότι η “ανεξέλεγκτη αγορά” θα επιλύσει προβλήματα που προκαλεί η ίδια. Η “ανάπτυξη” μπορεί να προσθέσει νέα ερείπια, αφού στις πρώτες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης είναι η επιτάχυνση των εξορύξεων υδρογονανθράκων και κατασκευής των σχετικών υποδομών ή μετατροπής της Μακεδονίας και της Θράκης σε ένα απέραντο πεδίο εξορύξεων μεταλλευμάτων ακριβώς γιατί πιστεύει ότι χρειαζόμαστε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Μια διαφορετική οπτική για την οικονομία και το παραγωγικό – καταναλωτικό μοντέλο θα ήταν η μείωση της χρήσης πρώτων υλών και φυσικών πόρων και φυσικά η ανάκτησή τους μέσα από προϊόντα που σήμερα καταλήγουν στα απόβλητα κάτι που θα δημιουργούμε πολύ μεγαλύτερο χώρο για την υπεύθυνη οικονομία αλλά και την απασχόληση. Η εξόρυξη για να καλυφθούν όλο και μεγαλύτερες ανάγκες σε πρώτες ύλες και φυσικούς πόρους προκαλεί νέες περιβαλλοντικές καταστροφές. Είναι ψευδαίσθηση ότι μπορούμε, λαμβάνοντας έστω κάποια περιβαλλοντικά μέτρα, να διευρύνουμε συνεχώς τις εξορύξεις, την παραγωγή και κατανάλωση παρθένων πρώτων υλών και φυσικών πόρων χωρίς να προκαλέσουμε τελικά οικολογική κατάρρευση.

Είναι δεδομένο ότι χωρίς πραγματική επεξεργασία, προβάλλεται ένας αχταρμάς εννοιών και πολιτικών που είναι αντιφατικές ή αντιθετικές μεταξύ τους. Διαβάζοντας κάτω από τις γραμμές μπορεί να διαπιστώσει κάποιος ότι πολλές από τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, ενώ θέλουν να παρουσιαστούν ως προϊόν επεξεργασίας και σχεδίου, αφορούν σε μεγάλο βαθμό εξαγγελίες που έχουν επαναληφθεί πολλές φορές στο παρελθόν (πχ ηλεκτρονική διακυβέρνηση και μείωση της γραφειοκρατίας). Άλλες εξαγγελίες είναι γενικόλογες και η παγκόσμια εμπειρία δείχνει ότι δεν ισχύουν πλέον (υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης που θα επιλύσουν αυτομάτως όλα τα υπαρκτά προβλήματα). Σε άλλες μπορεί να διαπιστώσει κάποιος επικίνδυνα επιφανειακές προσεγγίσεις που δείχνουν, τουλάχιστον, άγνοια σημαντικών προβλημάτων (κατάρρευση του κλίματος, η υποχρέωσή μας να αποσυνδέσουμε την οικονομία από τα ορυκτά καύσιμα κ.ά.)

Δεν έχει γίνει κατανοητό – σε όλο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων – ότι δεν μπορούμε να βάζουμε σε ένα κουτάκι την κλιματική αλλαγή και σε άλλα κουτάκια κάποια διαφορετικά προβλήματα. Αν θέλουμε να επιλύσουμε σοβαρά προβλήματα που υπάρχουν στην κοινωνία πρέπει να πειστούμε ότι η κλιματική κρίσημας υποχρεώνει να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε όλα τα άλλα προβλήματα (οικονομία, κοινωνικές υποδομές, πόλεις, ενέργεια, μετακινήσεις, απασχόληση) και να αναζητούμε λύσεις που έχουν συνοχή μεταξύ τους.

Η αλλαγή του ενεργειακού, παραγωγικού, καταναλωτικού, οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου είναι ζήτημα επιβίωσης αλλά δεν είναι εφικτή χωρίς συνειδητή και συμμετοχική διαμόρφωση των στρατηγικών και πολιτικών που απαιτούνται, με ρυθμούς μάλιστα που να είναι ανάλογοι, τουλάχιστον, της συντελούμενης αλλαγής του κλίματος.

Χαρακτηριστικό, είναι, για παράδειγμα το θέμα της ενεργειακής κατανάλωσης που συμμετέχει σημαντικά στις εκπομπές των αερίων που αλλάζουν το κλίμα. Μέσα σε έναν αιώνα αυξήθηκε η κατά κεφαλή κατανάλωση ενέργειας κατά 800%. Αν όλοι οι άνθρωποι φτάσουν στα επίπεδα κατανάλωσης ενέργειας του μέσου πολίτη μιας “αναπτυγμένης” χώρας χρησιμοποιώντας μάλιστα ορυκτά καύσιμα, είναι αδύνατον νασυγκρατήσουμε την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κάτω από 3,5-5 βαθμούς Κελσίου. Ακόμα, όμως, και αν μηδενίσουμε αύριο τις εκπομπές αερίων, αυτό δεν είναι αρκετό. Θα πρέπει να “μειώσουμε” αέρια που υπάρχουν ήδη σε πολύ μεγάλη συγκέντρωση στην ατμόσφαιρα και θα συνεχίσουν να προκαλούν επιταχυνόμενη αλλαγή του κλίματος. Κάθε χρονιά που περνάει χωρίς να έχουμε μηδενίσει τις εκπομπές προσθέτει στην ατμόσφαιρα περίπου 40 δις τόνους CO₂ που θα πρέπει να τους μειώσουμε αργότερα ώστε να επανέλθει η ατμόσφαιρα μετά από εκατονταετίες σε μια ισορροπία. Το ετήσιο κόστος για κάτι τέτοιο ανέρχεται σε £ 8 τρισεκατομμύρια, που είναι λίγο ή πολύ το ποσό που ξοδεύει ολόκληρη η ανθρωπότητα ετησίως για να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της. Η προσθήκη 7 τόνων CO₂ κατά κεφαλή προσθέτεικατ΄ελάχιστον οικολογικό χρέος (αποτιμώντας το μόνο σε οικονομικούς όρους) για κάθε πολίτη ύψους £ 1400το χρόνο.

Παγκοσμίως παρατηρείται αύξηση της συχνότητας και της έντασης ακραίων καιρικών φαινομένων που συνδέονται με την κλιματική κρίση. Το ζήτημα δεν είναι πλέον δευτερεύον, κάτι που μπορεί να απασχολεί μόνο τις δημόσιες υπηρεσίες ή τις ασφαλιστικές εταιρίες που καλούνται να καταβάλλουν μέρος του κόστους των ζημιών που προκύπτουν. Είναι ένα κατεξοχήν κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα, και εν τέλει πολιτικό, αφού καταγράφονται σημαντικές ζημιές, μεγάλες απώλειες ανθρώπινων ζωών και δοκιμάζονται οι αντοχές των κοινωνικών και τεχνικών υποδομών ακόμα και σε αναπτυγμένες χώρες, όχι μόνο στον τρίτο και τέταρτο κόσμο.

Υπάρχουν, επίσης, μεγάλες γεωστρατηγικές επιπτώσεις που θα συμβούν λόγω της κλιματικής κατάρρευσης (ήδη παρατηρούνται με εντεινόμενη ένταση), όπως βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών (κλιματικοί πρόσφυγες), αύξηση εντάσεων και συγκρούσεων λόγω πιέσεων στους φυσικούς και υδατικούς πόρους, καταστροφή στις καλλιέργειες και αύξηση της έλλειψης τροφίμων σε συγκεκριμές γεωγραφικές ζώνες, κίνδυνοι γενικευμένων πολεμικών συρράξεων. Δεν είναι τυχαίο που σε πολλές χώρες – με εξαίρεση για άλλη μια φορά τη χώρα μας – το θέμα της κλιματικής κρίσης και της ανάγκης επιτάχυνσης της υλοποίησης των διεθνών συμφωνιών για το κλίμα και της εξόδου από τα ορυκτά καύσιμα – έχει τεθεί στο κέντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Στη χώρα μας πάντως σε 4 εκλογικές διαδικασίες το θέμα της κλιματικής κρίσης δεν απασχόλησε τους εκλογικούς συνδυασμούς ούτε την δημόσια συζήτηση.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Άλλα πολιτικά ρεύματα (χριστιανοδημοκρατία, σοσιαλδημοκρατία, αριστερά, φιλελευθερισμός) έχουν την δική τους πολιτική ιστορία εδώ και πολλά χρόνια. Οι Πράσινοι χρειάζονται να κατανοήσουν αλλά και να αναπτύξουν περισσότερο την δική τους ιστορία των πολιτικών ιδεών τους, μια και είναι ένα πολύ νεώτερο πολιτικό ρεύμα (ακόμα και αν κάποιες ρίζες του πηγαίνουν πολύ πίσω στο χρόνο και στις φιλοσοφικές προσεγγίσεις).

Είναι πλέον φανερό ότι οι Πράσινοι απαντούν στα σύγχρονα ερωτήματα με ένα δικό τους πολιτικό πρόγραμμα. Δεν είναι μέρος μιας άλλης πολιτικής αφήγησης όπως συχνά τα ελληνικά – κυρίως – κόμματα προσπαθούν να πείσουν, ενώ τα ίδια δεν έχουν καν ολοκληρώσει την κατανόηση του δικού τους πολιτικού χώρου.

Η αριστερά γενικότερα αλλά πιο ειδικά ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε και προσπαθεί να πείσει ότι καλύπτει ένα ευρύ πολιτικό φάσμα από την σοσιαλδημοκρατία και το κέντρο μέχρι την αριστερά και τους πράσινους. Κι όμως, αυτό θα ήταν μοναδικό στην σύγχρονη πολιτική ιστορία αν μπορούσε να υπάρξει στην πραγματικότητα. Είναι αδύνατο, όμως, ένα κόμμα (και μάλιστα σαν τον ΣΥΡΙΖΑ) να είναι σε θέση να καλύψει όλο αυτό το πολιτικό φάσμα με όρους πραγματικής πολιτικής και προγράμματος (και όχι επικοινωνίας). Σε αυτό το φάσμα υπάρχουν διαφορετικές και συχνά αποκλίνουσες πολιτικές αναλύσεις και προτάσεις. Στο παρελθόν το ΠΑΣΟΚ προσπάθησε, επίσης, να ενσωματώσει την οικολογική πολιτική πρόταση. Δεν μπόρεσε, βέβαια. Ο Κ. Μητσοτάκης πρόσφατα διαμαρτυρήθηκε στη Βουλή γιατί δεν μπορεί, λέει, να είναι άλλοι …πιο πράσινοι από αυτόν! Εντάξει, θα δούμε αν αποφάσισε να αφήσει τη ΝΔ και να γίνει …πράσινος!

Είναι καιρός να γίνει κατανοητό σε όλους ότι οι Πράσινοι, ανεξαρτήτως του πώς λέγεται ο κομματικός τους φορέας ή ποια είναι η εκλογική τους επιρροή, εκπροσωπούν ένα διαφορετικό πολιτικό και αξιακό σύστημα, δεν είναι τμήμα ενός άλλου κομματικού σχεδίου. Αλλιώς οι Πράσινοι δεν υπάρχουν και (μπορεί να) αποτελούν μόνο μια σφραγίδα που χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, και να απαντήσουμε στα σύγχρονα προβλήματα με πραγματικά νέες λύσεις και πολιτικές και να ανοίξουμε δικό μας χώρο στην πολιτική ιστορία, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές αφετηρίες και διαδρομές των πράσινων στις διαφορετικές χώρες.

Το πιο κάτω άρθρο, από το Ευρωπαϊκό Πράσινο Περιοδικό - Green European Journal, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί αναλύει το πώς οι Πράσινοι στην Γερμανία (και αλλού) δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό κόμμα ή δεν έχουν έτοιμες απαντήσεις για όλα, αλλά είναι ένα διαφορετικό κόμμα, που προσφέρει μια νέα βάση για την πολιτική και τις πολιτικές ιδέες. Μπορεί οι Πράσινοι να συμβάλλουν και συμβάλλουν στον «προσανατολισμό«, στην αλλαγή κατεύθυνσης (Orientierungs), στην «ενεργοποίηση και κινητοποίηση» (Bewegungs) αλλά και στον Διάλογο (Dialogpartei) μια και δεν ξεκινάνε με το δόγμα ότι έχουν τον ηθικό πλεονέκτημα, ή τις απόλυτες αλήθειες ή την γνώση για όλα. Εργάζονται μέσα στην κοινωνία και με την κοινωνία για τις λύσεις και τις αλλαγές που απαιτούνται και γιαυτό προκαλούν μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές μετατοπίσεις.  

Το περιβαλλοντικό κίνημα δεν έθεσε μόνο μετα'υλικά αιτήματα τον 19ο και τον 20ο αιώνα αλλά και μια διαφορετική πρόταση για τα υλικά, την οικονομία και την κοινωνική οργάνωση:  Το περιβαλλοντικό παράδειγμα δεν ανταποκρίθηκε κατά κύριο λόγο στις υλικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης του 19ου αιώνα, αλλά αυτό δεν το μειώνει σε ενα είδος ευκολοχώνευτου ιδεαλισμού. Ο περιβαλλοντισμός τοποθετεί τη σχέση μεταξύ ανθρώπου και φύσης στο επίκεντρο της προσοχής και στην πραγματικότητα είναι περισσότερο «υλιστική» προσέγγιση από το κοινωνικό πρότυπο. Η αλλαγή του κλίματος καταστρέφει σαφώς τα υλικά συμφέροντα των φτωχών, όπως δείχνουν τα εκατομμύρια των «κλιματικών προσφύγων» αλλά και όλων των πολιτών. Δεν περιορίζεται στα συμφέροντα μίας τάξης, από την άλλη όμως προωθεί βαθιές αλλαγές που καμίας από τις κυρίαρχες ιδεολογίες (σοσιαλισμός, κομμουνισμός, φελιλελευθερισμός νεοφιλελευθερισμός) δεν μπορεί να προσεγγίσει σήμερα. Ο περιβαλλοντισμός δεν είναι, λοιπόν, μόνο μια ευαισθησία που αφορά αυτούς που έχουν λύσει τα υλικά τους προβλήματα, τους πλούσιους, αλλά αφορά όλους, και περισσότερο ακόμα αυτούς που είναι οι λιγότερο ευνοημένοι γιατί αυτοί θα βιώσουν ακόμα πιο σκληρά τις επιπτώσεις της οικολογικής και κλιματικής κατάρρευσης και στη ζωή τους και στην τσέπη τους. Το πράσινο κίνημα έχει αποδείξει προ πολλού μιλώντας για κλιματική δικαιοσύνη, για δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, για οικολογική ισότητα ότι δεν είναι είναι πολιτικό κίνημα για τους βολεμένες αλλά ένα κίνημα με ανησυχίες οικολογικές, κοινωνικές και παγκόσμιες.

διαβάστε το ενδιαφέρον αυτό άρθρο: GREEN SPACE IN THE HISTORY OF   POLITICAL IDEAS