Ένα ενδιαφέρον εργαστήριο στην Αθήνα για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς
Ήταν ένα πολύ δημιουργικό κι ενδιαφέρον εργαστήριο – κατά γενική ομολογία – με θέμα «Δημιουργία και ενίσχυση των ενεργειακών συνεταιρισμών στην Ελλάδα» αυτό που οργανώθηκε από τον κοινωνικό συνεταιρισμό «Άνεμος Ανανέωσης», την κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση «Ηλέκτρα Energy» και το Ίδρυμα Χάινριχ Μπελ Ελλάδας, σε συνεργασία με το Γραφείο Αστικής Ανθεκτικότητας και Βιωσιμότητας του Δήμου Αθηναίων, με την υποστήριξη του Europe Direct City of Athens, την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου.
Στο εργαστήριο συμμετείχαν δεκάδες ενδιαφερόμενοι/ες, που προέρχονταν από ενεργειακούς συνεταιρισμούς (Καρδίτσας και Σίφνου), εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα (ΕΜΠ, ΚΑΠΕ) αλλά και από πρωτοβουλίες πολιτών από την Αττική, τη Θεσσαλονίκη, την Κρήτη, την Πάρο, Σκιάθο, Αίγινα καθώς και από φορείς που ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη των ενεργειακών συνεταιρισμών στην Ελλάδα.
Προσκεκλημένοι ομιλητές – που συνέβαλαν καθοριστικά στην επιτυχία του εργαστηρίου και στην ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών – ήταν οι Dirk Vansintjan, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Συνεταιρισμών και Ομίλων Πολιτών REScoop.eu, που εκπροσωπεί 2.300 ενεργειακούς συνεταιρισμούς, και o Jaume Aliaga, από τον ισπανικό ενεργειακό συνεταιρισμό SOM ENERGIA, που απαριθμεί πάνω από 32.000 μέλη.
Η συζήτηση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν συμμετοχική. Οι δύο προσκεκλημένοι παρουσίασαν σε γενικές γραμμές την εμπειρία σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς, όπως το πώς αναπτύχθηκαν οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί, πώς ενημερώνονται και συμμετέχουν τα μέλη, πώς αποφασίζουν για τεχνολογικά ή άλλα θέματα, ποιος είναι ο ρόλος της νομοθεσίας, ποια είναι η σχέση των ενεργειακών συνεταιρισμών με την τοπική αυτοδιοίκηση ή τις άλλες επιχειρήσεις, πώς διασφαλίζουν τους αναγκαίους για τις επενδύσεις πόρους, πώς διαχειρίζονται τυχόν πλεόνασμα, πώς συνεργάζονται μεταξύ τους κα
Οι συμμετέχοντες πήραν με την σειρά τους το λόγο για να απαντήσουν σε μια σειρά από ερωτήματα, που τους είχαν σταλεί και αποτέλεσαν την ραχοκοκκαλιά της συζήτησης. Έτσι είχαν την ευκαιρία να προετοιμαστούν κατάλληλα αλλά και να εμπλουτίσουν την συζήτηση και με άλλα θέματα που τους/τις απασχολούν
Υλικό από το εργαστήριο που βιντεοσκοπήθηκε θα αναρτηθεί σταδιακά στις ιστοσελίδες των διοργανωτών
«Δημιουργία και ενίσχυση των ενεργειακών συνεταιρισμών στην Ελλάδα»
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ
Μπορείτε να δείτε πιο κάτω τα ερωτήματα που αποτέλεσαν τη βάση της συζήτησης. Μπορείτε να συμπληρώσετε το σχετικό ερωτηματολόγιο ηλεκτρονικά εδώ. Ενώ μπορείτε να βρείτε και το κείμενο-πλαίσιο συζήτησης, βασικούς ορισμούς σε σχέση με την κοινοτική ενέργεια και επιπλέον χρήσιμο υλικό εδώ.
- Κατά τη γνώμη σας ποιός θα μπορούσε να γίνει μέλος σε έναν ενεργειακό συνεταιρισμό;
α) απλοί πολίτες
β) ιδιωτικές επιχειρήσεις
γ) κοινωνικές επιχειρήσεις
δ) φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης
ε) άλλο
Μπορείτε να επιλέξετε παραπάνω από μία επιλογή. Παρακαλούμε σχολιάστε τις επιλογές σας:
- Θεωρείτε πως υπάρχει χώρος και ρόλος για ιδιωτικές κερδοσκοπικές επιχειρήσεις στην κοινοτική ενέργεια (community energy) και στους ενεργειακούς συνεταιρισμούς; Αναφερθείτε ξεχωριστά στις ιδιότητες τους ως α) συν-ιδιοκτήτες, β) επενδυτές και γ) ως developers.
- Κρίνετε σκόπιμο να μπαίνουν περιορισμοί στον τρόπο συμμετοχής σε έναν ενεργειακό συνεταιρισμό, και γιατί; Ποιά θα μπορούσαν να είναι τα κριτήρια συμμετοχής ανάλογα με τον τύπο των μελών π.χ. μέλη-ιδιώτες, μέλη-επιχειρήσεις, μέλη-φορείς αυτοδιοίκησης;
- Βασική αρχή για τη λήψη των αποφάσεων μέσα σε έναν ενεργειακό συνεταιρισμό είναι η αρχή «ένα μέλος, μία ψήφος». Ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις ενεργειακών συνεταιρισμών τα μέλη διαφοροποιούνται ως προς το δικαίωμα ψήφου. Κατά τη γνώμη σας ποιά τα πιθανά οφέλη αλλά και οι κίνδυνοι από κάτι τέτοιο;
- Η ενημέρωση είναι ιδιαίτερα σημαντική στη φάση της δημιουργίας ενός ενεργειακού συνεταιρισμού. Με ποιόν τρόπο θα μπορούσε να γίνει αποτελεσματικά; Ποιά είναι τα διαθέσιμα εργαλεία; Ποιά λάθη πρέπει να αποφευγονται; Παρακαλούμε μοιραστείτε και την δική σας εμπειρία.
- Ποιές είναι, κατά τη γνώμη σας, οι προϋποθέσεις για την δημιουργία και την διατήρηση σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ ενεργειακού συνεταιρισμού και τοπικής κοινωνίας; Τι λειτουργεί και τι πρέπει να αποφεύγεται;
- Πέρα από την διανομή πλεονασμάτων στα μέλη, τί άλλα οικονομικά κίνητρα υπάρχουν για να συμμετέχει κάποιος σε έναν ενεργειακό συνεταιρισμό; Ποιες εναλλακτικές πηγές υπάρχουν εκτός από την αυτο-χρηματοδότηση για την συγκέντρωση του απαραίτητου κεφαλαίου;
- Πώς επιλέγονται τα πεδία και οι τομείς δραστηριοποίησης του ενεργειακού συνεταιρισμού (παραγωγή, προμήθεια, διανομή ενέργειας, εξοικονόμηση κα); Πώς λαμβάνονται οι σωστές από τεχνολογική και οικονομικο-κοινωνική άποψη αποφάσεις; Ποιος μπορεί να βοηθήσει συμβουλευτικά ώστε να μην γίνονται λάθος επιλογές;
- Ποιες ανάγκες εκπαίδευσης προκύπτουν από την νέα ιδιότητα του πολίτη ως παραγωγού-καταναλωτή (prosumer); Πώς μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτές οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί;
- Μία από τις 7 συνεταιριστικές αρχές είναι η «Συνεργασία μεταξύ των συνεταιρισμών». Με ποιόν τρόπο και σε ποιά πεδία θα μπορούσαν να αναπτυχθούν συνεργασίες μεταξύ ενεργειακών συνεταιρισμών στην Ελλάδα αλλά και με άλλους από το εξωτερικό;
- Πως κρίνετε την ιδέα της δημιουργίας μιας Εθνικής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Συνεταιρισμών (National Federation of REScoops) η οποία θα μπορούσε να ήταν μέλος του RESCoop.eu, σε αυτή τη φάση; Ποιός θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της και πώς θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί, μιας και οι υφιστάμενοι ενεργειακοί συνεταιρισμοί είναι λίγοι και ακόμα δεν έχουν πλεονάσματα;
- Πώς θα μπορούσαν οι ίδιοι οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις τους να επηρεάσουν αποτελεσματικά τις εξελίξεις στο πεδίο της διαμόρφωσης πολιτικών;
- Σχετικά το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα που βρίσκεται σε εξέλιξη:
α) Αναφέρετε δύο-τρία βασικά σημεία προς βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για τον ενεργειακό συμψηφισμό και τον εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό.
β) Αναφέρετε δύο-τρία οικονομικά κίνητρα για την δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων. - Έχετε να προτείνετε κάποια στρατηγικά βήματα και ένα απλό roadmap για την ανάπτυξη των ενεργειακών συνεταιρισμών στην Ελλάδα; Δεδομένης της υφιστάμενης κατάστασης της χώρας, του κοινωνικού context και της εικόνας που έχετε έως τώρα για τους υφιστάμενους ενεργειακούς συνεταιρισμούς και την πορεία τους.
- Έχετε κάποιο άλλο ερώτημα που θα θέλατε να συζητήσουμε στο εργαστήριο; (με την προϋπόθεση πως θα έχουμε χρόνο)
Αρχή για μια νέα προσέγγιση στο ενεργειακό της Πάρου με την εκδήλωση για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς;
Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των "Φίλων της Πάρου" στην Πάρο, το Σάββατο 2 Δεκεμβρίου για τα θέματα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των ενεργειακών συνεταιρισμών, με την συμμετοχή εκπροσώπων: του Ανέμου Ανανέωσης (Nίκος Χρυσόγελος, πρόεδρος), της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Συνεταιρισμών REScoop (Dirk Vansintjan, προέδρου), του ισπανικού ενεργειακού συνεταιρισμού SOM ENERGIA (Jaume Aliaga) και της Συνεταιριστικής Εταιρίας Σίφνου.
Οι πολίτες της Πάρου νοιώθουν αγανάκτηση κι οργή γιατί για ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο που είναι να προωθηθεί στο νησί δεν ρώτησαν καν τη γνώμη τους, δεν συμμετέχουν οι ίδιοι αν και τους αφορά. Η αντίθεση σε ένα σχέδιο που δεν λαμβάνει υπόψη τις τοπικές κοινωνίες είναι κάτι σχεδόν αναπόφευκτο, αυτό, όμως, δεν πρέπει να οδηγήσει στην απόρριψη της ανάγκης να μεταβούμε σε ένα νέο ενεργειακό μοντέλο αλλά με την συμμετοχή των πολιτών.
Ο Άνεμος Ανανέωσης ανταποκρίθηκε αμέσως στην πρόταση των "Φίλων της Πάρου" να προσκαλέσει εκπροσώπους ενεργειακών συνεταιρισμών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και να συμμετάσχει εκπρόσωπός του στην ενημερωτική συζήτηση.
Και πραγματικά έγινε μια ζωντανή και ενδιαφέρουσα συζήτηση με "Παραδείγματα Ενεργειακών Συνεταιρισμών και Ενεργειακών Κοινοτήτων” και για το τι θα μπορούσε να γίνει στην Πάρο προς την κατεύθυνση αυτή.
Στη συζήτηση πήραν μέρος ως ομιλητές οι:
- Dirk Vansintjan – πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενεργειακών Συνεταιρισμών και Ομίλων Πολιτών RESCOOP, που εκπροσωπεί 2.300 ενεργειακούς συνεταιρισμούς. Είναι επίσης πρόεδρος του Βελγικού Συνεταιρισμού ECOPOWER.
- Jaume Aliaga – μέλος του Δ.Σ. της SOM ENERGIA, ενεργειακός συνεταιρισμός της Καταλανίας, Ισπανία, που απαριθμεί πάνω από 32.000 μέλη.
- Νίκος Χρυσόγελος, χημικός–περιβαλλοντολόγος με μεγάλη οικολογική και περιβαλλοντική δράση, ιδιαίτερα στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας, και πρόεδρος της ΚοινΣΕπ “Άνεμος Ανανέωσης“
ενώ με skype συμμετείχαν
- ο Απόστολος Δημόπουλος, πρόεδρος της Συνεταιριστικής Εταιρίας Σίφνου (ΣΕΣ) και η Ρόνια Αναστασιάδη, μέλος του ΔΣ της Συνεταιριστικής Εταιρίας Σίφνου.
Η συζήτηση νομίζουμε ότι αποτελεί το ξεκίνημα για την ανάπτυξη και προώθηση μιας εναλλακτικής πρότασης, απέναντι τόσο στην σημερινή κατάσταση στο νησί της Πάρου (εξάρτηση από το πετρέλαιο, δαπάνη πάνω από 20.000.000 Ευρώ για εισαγωγή πετρελαίου, μεγάλο κόστος παραγωγής ενέργειας, παθητικότητα τοπικής κοινωνίας) όσο και απέναντι σε ένα σχέδιο που αδιαφορεί για την τοπική κοινωνία και το κυκλαδίτικο περιβάλλον.
Η εναλλακτική πρόταση αφορά στην ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στην μετάβαση σε ένα άλλο ενεργειακό μοντέλο που θα είναι ταυτοχρόνως προς όφελος του περιβάλλοντος, του κλίματος, της κοινωνίας και της υπεύθυνης οικονομίας. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την δημιουργία ενός ενεργειακού συνεταιρισμού με την συμμετοχή των πολιτών και των φίλων της Πάρου, που θα συζητήσουν και θα συνδιαμορφώσουν το δικό τους σχέδιο για το μείγμα των ΑΠΕ, για το που θα χωροθετηθούν, για το πώς θα στηριχθούν οι άλλες ανάγκες της κοινωνίας μέσα από την διαχείριση της ενέργειας σε τοπικό επίπεδο.
Όπως συνόψισαν οι συμμετέχοντες, πολλοί πρωτοστάτες της αντίθεσης στο προωθούμε μέχρι σήμερα σχέδιο: "φαίνεται ότι θα ξεκινήσουμε την συζήτηση για την δημιουργία ενεργειακού συνεταιρισμού ως μια διαφορετική λύση. Χρειαζόμαστε χρόνο και συζήτηση ακόμα και για τα τεχνικά θέματα".
Το πλαίσιο που είχαν θέσει από την αρχή οι "Φίλοι της Πάρου" ήταν σαφές:
"Οι Φίλοι της Πάρου συμμεριζόμαστε τις ανησυχίες της κοινωνίας σχετικά με το σχέδιο εγκατάστασης Α/Γ στην Πάρο αφού η εγκατάσταση 22 Α/Γ και τα συνοδευτικά έργα τους θα αλλοιώσουν επικίνδυνα τον ιδιαίτερο κυκλαδίτικο χαρακτήρα που έκανε το νησί μας παγκοσμίως ελκυστικό.
Ωστόσο δεν θα μπορούσαμε να είμαστε αντίθετοι στις ΑΠΕ όταν η υπερθέρμανση του πλανήτη μας λόγου των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου έχουν υποχρεώσει την διεθνή κοινότητα να προγραμματίσει το μέλλον της χωρίς ορυκτά καύσιμα.
Παρατηρούμε ότι σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής η ενεργειακή μετάβαση σε ΑΠΕ αποδείχτηκε να αποτελεί μία ευκαιρία για τις τοπικές κοινωνίες ώστε αυτές να διεκδικήσουν την ιδιοκτησία του κοινωνικού αγαθού της ενέργειας μέσω συνεταιριστικών σχημάτων.
Πιστεύοντας ότι θα ήταν χρήσιμο να συμπεριληφθούν οι ενεργειακοί συνεταιρισμοί στην δημόσια συζήτηση, πήραμε την πρωτοβουλία να καλέσουμε μερικά άτομα με πολύ μεγάλη εμπειρία και γνώση σε αυτόν τον τομέα, για την καλύτερη ενημέρωση των μελών μας αλλά και της Παριανής κοινωνίας γενικότερα".
Ο Άνεμος Ανανέωσης αλλά και οι συμμετέχοντες φορείς εξέφρασαν την δέσμευσή τους να βοηθήσουν τους παριανούς και τις παριανές να προχωρήσουν σε μια τέτοια κατεύθυνση με τεχνογνωσία και κάθε είδους βοήθεια που θα απαιτηθεί. Κρατάμε και την δέσμευση του Δημάρχου είναι είναι θετικός για μια τέτοια κατεύθυνση.
Από κοινού με τον Νικόλα Στεφάνου, μέλος του προεδρείου των ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ και αντιπροέδρου των Φίλων της Πάρου είχαμε συντάξει μια ανοικτή επιστολή για το θέμα "Αιολικά στην Πάρο: Το όχι πρέπει να συνοδεύεται από ένα εναλλακτικό σχέδιο για αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου" όπου αναφέραμε μεταξύ άλλων:
" Ενώ η μετάβαση σε ένα άλλο ενεργειακό μοντέλο είναι απαραίτητη για περιβαλλοντικούς και οικονομικούς λόγους, ο τρόπος που θα προωθηθούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι οι τοπικές κοινωνίες δεν λένε ένα απλό ναι ή όχι. Πρέπει να είναι αυτές που έχουν την πλήρη ιδιοκτησία ή σημαντικό ποσοστό ιδιοκτησίας των επενδύσεων ΑΠΕ που γίνονται, αποφασίζουν για την έκταση και την χωροθέτηση των επενδύσεων, επωφελούνται περιβαλλοντικά και οικονομικά από την αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου. Στο κυρίαρχο ενεργειακό μοντέλο, η ενέργεια παράγονταν από μεγάλες επιχειρήσεις που συγκέντρωναν εκείνες όλο τον πλούτο, αλλά η νέα «ενεργειακή επανάσταση» στοχεύει στο να περάσει η ενέργεια στις κοινότητες (community energy) και να βασίζεται αποκλειστικά σε ανανεώσιμες πηγές. Σημειωτέο ότι τουριστικοί προορισμοί που ακολουθούν αυτό το μοντέλο πετυχαίνουν βελτίωση του τουριστικού προϊόντος και της προβολής τους στις πιο προνομιακές τουριστικές αγορές... "
Το διήμερο που βρέθηκα στην Πάρο, 2 και 3 Δεκεμβρίου, είχα την ευκαιρία και τη χαρά να συμμετάσχω σε 3 δράσεις στο νησί:
- στην προαναφερθείσα εκδήλωση για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς
- στην ημερίδα που διοργανώθηκε στον Αρχίλοχο για τις πλαστικές σακούλες και την ανάγκη περιορισμού κι εξάλειψης της χρήσης τους. Εκεί απεύθυνα και σύντομο χαιρετισμό μετά από πρόσκληση των διοργανωτών, μια και τόσο ως ενεργό στέλεχος περιβαλλοντικών οργανώσεων (Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης) εργαζόμουν χρόνια για τη μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας, αλλά και ως ευρωβουλευτής των Πράσινων στήριξα την κινητοποίηση χιλιάδων ευρωπαίων πολιτών για την κατάργηση της πλαστικής σακούλας, αίτημα που αποτυπώθηκε στο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου με εισηγήτρια την φίλη πράσινη ευρωβουλευτή (Δανία) Margrete Auken
- στον εθελοντικό καθαρισμό των ακτών στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αγ. Γιάννη που διοργάνωσε μια πολύ δραστήρια παρέα εθελοντών της Πάρου, που κατάγονται από διάφορες χώρες αλλά επέλεξαν να ζουν στην Πάρο αλλά και να συμβάλλουν στην αειφορία μέσα από ένα σύνολο οικολογικών δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων.
Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με Julia Verlinden, υπεύθυνη των Γερμανών Πράσινων για τα ενεργειακά
Η «ενεργειακή μετάβαση στη Γερμανία και στην Ελλάδα»
Είχα μια ενδιαφέρουσα, προγραμματισμένη συνάντηση και συζήτηση με την Julia Verlinden, βουλευτή των Γερμανών Πράσινων, υπεύθυνη σε θέματα ενέργειας, την Παρασκευή 1 Ιουλίου στην Αθήνα. Είχε έρθει στην Ελλάδα στο πλαίσιο της κοινοβουλευτικής αντιπροσωπείας που συνόδευε τον αντικαγκελάριο και ομοσπονδιακό υπουργό Οικονομικών Υποθέσεων και Ενέργειας της Γερμανίας, Sigmar Gabriel, κατά την επίσκεψη του στην Ελλάδα. Είχαμε μια διεξοδική συζήτηση για τα ενεργειακά θέματα στις δύο χώρες αλλά και για την γενικότερη πολιτική κατάσταση.
Η Julia Verlinden, όπως μου εξήγησε, ασχολήθηκε με την πολιτική και εντάχθηκε στους Πράσινους όταν θέλησε να καταλάβει γιατί ενώ η επιστήμη δείχνει τι πρέπει να γίνει (είχε τελειώσει περιβαλλοντικές σπουδές), οι πολιτικοί δεν προωθούν αυτές τις αλλαγές. Αυτό το βασικό ερώτημα την έκανε να συνεχίσει τις σπουδές της στις πολιτικές επιστήμες και να συμμετάσχει ενεργά στους Πράσινους ώστε να κατανοήσει καλύτερα τη σχέση επιστήμης και πολιτικής.
Η Julia Verlinden διαδέχθηκε στη θέση αυτή στο Γερμανικό κοινοβούλιο (εκπρόσωπος των Πράσινων στα θέματα ενέργειας) τον Fell, μια σημαντική προσωπικότητα των Πράσινων που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην υιοθέτηση εκείνης της νομοθεσίας για τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας που θεωρείται ότι άλλαξε τα πάντα σχετικά με την ενέργεια και αποτέλεσε τη βάση για την λεγόμενη ενεργειακή μετάβαση (energy transition), όταν οι Πράσινοι ήταν στην κυβέρνηση μαζί με τους Σοσιαλδημοκράτες. Θυμάμαι χαρακτηριστικά τον Fell (είχε έρθει στην Ελλάδα πολλές φορές) να μας εξηγεί τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι Πράσινοι - αλλά και πόσο πίεσαν τους Σοσιαλδημοκράτες στην συγκυβέρνηση - στο να αποδεχτούν τις θέσεις τους για αλλαγή του ενεργειακού μοντέλου (κλείσιμο πυρηνικών εργοστασίων, σταδιακή έξοδος από ορυκτά καύσιμα, στροφή στις ΑΠΕ), πόσο τον «δούλευαν» οι πολιτικοί από άλλες πολιτικές δυνάμεις όταν εκ μέρους των συγκυβερνώντων Πράσινων προετοίμασε το νομοσχέδιο και μιλούσε για την δημιουργία 500.000 νέων θέσεων εργασίας και μιας νέας οικονομίας που θα βασίζονταν στις ΑΠΕ αλλά και θα έδινε σημαντικό ρόλο στους πολίτες.
Στη συνέχεια παρακολουθήσαμε την συνδιάσκεψη «Ενεργειακή μετάβαση στην Ελλάδα και τη Γερμανία – Προοπτικές για το 2020 και μετά από αυτό» [1] που συνδιοργάνωσαν, ως μέρος της επίσκεψης του Sigmar Gabriel, το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών Υποθέσεων και Ενέργειας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και το Ελληνικό Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, σε συνεργασία με το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, το Ίδρυμα FriedrichEbert, το ΚΑΠΕ, το GIZ και την ENTERRPRISEGREECE.
Είχαμε, έτσι, την ευκαιρία να επανέλθουμε σε μερικά θέματα που έθεσαν με τις ομιλίες τους οι Έλληνες υπουργοί (Π. Σκουρλέτης, Γ. Σταθάκης, Αλ. Χαρίτσης) και ο Γερμανός αντικαγκελάριος και ομοσπονδιακός υπουργός οικονομικών υποθέσεων και ενέργειας όσο και οι υπόλοιποι Έλληνες και Γερμανοί ομιλητές.
