"Να φοβάσαι τους προφήτες κι αυτούς που είναι έτοιμοι να πεθάνουν για την αλήθεια, επειδή κατά κανόνα κάνουν και άλλους να πεθάνουν μαζί τους, μερικές φορές πριν από αυτούς και καμιά φορά αντί για αυτούς". Ουμπέρτο Έκο

"Τίποτε δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από το φόβο ενός άλλου"

Έφυγε στις 19 Φεβρουαρίου 2016 ο Ουμπέρτο Έκο (Umberto Eco) (είχε γεννηθεί στις 5/1/1932, ένας άνθρωπος που επηρέασε όσο λίγοι τη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία. Ιταλός, που αγαπήθηκε από ολόκληρο τον πλανήτη. Το τελευταίο του βιβλίο, το «Νούμερο Μηδέν», (Numero Zero) στα τέλη του 2015, έχε ήδη αρχίσει να μεταφράζεται σε 35 γλώσσες. Γεννήθηκε στο Πιεμόντε της Ιταλίας το 1932 αλλά μετακόμισαν οικογενειακά σε ένα χωριό, στον ιταλικό βορρά, εκεί όπου σε ηλικία 12 χρόνων έζησε ως παρατηρητής τις μάχες μεταξύ ανταρτών και φασιστών. Έτσι θυμόταν τον πόλεμο και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, κάτι σαν ένα «μικρό γουέστερν».

Πήγε, πιεζόμενος από τον πατέρα του, να σπουδάσει νομικά, για να εγκαταλείψει τη Νομική και να ακολουθήσει σπουδές στη λογοτεχνία και τη Μεσαιωνική Φιλοσοφία και να γίνει τελικά καθηγητής αρχικά στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Το διδακτορικό του στη φιλοσοφία και η διατριβή του για το Θωμά Ακινάτη θα τον επηρεάσουν και θα τον οδηγήσουν όχι μόνο στην έκδοση του πρώτου του βιβλίου «Ζητήματα αισθητικής στον Θωμά Ακινάτη», αλλά και στα άλλα υπόλοιπα έργα του.  

Ο Ουμπέρτο Έκο έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τις σημαντικές μελέτες, τα δοκίμια και ιδιαίτερα ορισμένα από τα βιβλία του, με πιο γνωστό το πρώτο μυθιστόρημά του, «Το Όνομα του Ρόδου» (Il nome della rosa) που εκδόθηκε το 1980 και πούλησε πάνω από 9.000.000 αντίτυπα σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η δική μου γενιά είχε την τύχη να διαβάσει πρώτη αυτό το εξαιρετικό βιβλίο (μετά βέβαια ακολούθησαν και πολλές άλλες) και να δει την ομώνυμη ταινία (1986) με τον Sean Connery στο ρόλο του φραγκισκανού μοναχού Brother William of Baskerville.

Ακόμα και το επώνυμό του συνοδεύεται από μια μυθοπλασία, λέγεται ότι είναι το αρκτικόλεξο των λέξεων Ex Coelis Oblatus, που σημαίνει «θεϊκό δώρο». Παρόλα αυτά, εγκατέλειψε την καθολική εκκλησία και έπαψε να πιστεύει στο Θεό.

Η ενασχόλησή του με την δημοσιογραφία και η ανάληψη της θέσης του διευθυντή πολιτιστικού προγράμματος στην Ιταλική Τηλεόραση RAI (κρατική) τον βοήθησε να κατανοήσει από τα μέσα τον κόσμο των ΜΜΕ αλλά και να χάσει τη δουλειά του στη RAIto 1959 και να στραφεί στη λογοτεχνία, στην γλωσσολογία, στην σημειολογία, στην συγγραφή κειμένων στην εφημερίδα «Il Verri» και στον …πραγματικό κόσμο. Μεταξύ άλλων έμεινε γνωστό το απόφθεγμά του για την τηλεόραση "Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς, από τη στιγμή που υπάρχει η τηλεόραση"

Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με πολιτιστικές μελέτες και με τον ρόλο της γλώσσας και της λογοτεχνίας στην κοινωνία, αλλά και με την επίδραση της κοινωνίας στη λογοτεχνία και στη γλώσσα, ενώ η βαθιά γνώση των αρχαίων ελληνικών και λατινικών αποτυπώνεται και στα βιβλία του και στις εργασίες του γενικότερα.

Μερικά από τα αποφθέγματά του έχουν γράψει …ιστορία,

http://www.umbertoeco.com/en/umberto-eco-quotes.html

Συγγραφέας πολλών δοκιμίων αλλά και μυθιστορημάτων:

«Το αισθητικό πρόβλημα στον Θωμά Ακινάτη» (IlproblemaesteticoinTommasod’ Aquino)(1956, αναθεωρημένο 1988)

«Τέχνη και αισθητική την εποχή του Μεσαίωνα» (Sviluppo dell'estetica medievale in Momenti e problemi di storia dell'estetica) (1959, 1989)

«Η ποιητική του Τζόις» ( La poetiche di Joyce), 1965

«Θεωρία της σημειωτικής» (Trattato di semiotica generale), 1975

«Ορόλοςτουαναγνώστη» (απότηνOpera aperta (1962), Apocalittici e integrati (1964), Forme del contenuto (1971), Il Superuomo di massa (1976), Lector in Fabula (1979), 1979

«Πώς γίνεται μια διπλωματική εργασία» (Come si fa una tesi di laurea)

«Με το βήμα του κάβουρα» (A passo di gambero)

 «Ο υπεράνθρωπος της μάζας», (Il superuomo di massa)

 «Η Αποκάλυψη αναβάλλεται» (Apocalittici e integrati), 1964

«Η αναζήτηση της τέλειας γλώσσας» (La ricerca della lingua perfetta nella cultura europea), 1993

 «Σημειωτική και η φιλοσοφία της γλώσσας» (Semiotica e filosofia del linguaggio), 1984

«Δεύτερο ελάχιστο ημερολόγιο», Il secondo diario minimo), 1994

«Τι πιστεύει αυτός που δεν πιστεύει» (In cosa crede chi non crede?), 1996

«Πέντε ηθικά κείμενα» ( Cinque scritti morali), 1997

«Mouse or Rat?: Translation as negotiation», 2003

«Η ιστορία της ομορφιάς» (Storiadellabellezza, από κοινού με GirolamodeMichele), 2004

«On Ugliness» (Storia della bruttezza), 2007

και πολλά άλλα δοκίμια.

Μερικά από τα πιο σημαντικά μυθιστορήματα στην παγκόσμια λογοτεχνία, νομίζω:

Το όνομα του Ρόδου (Il nome della rosa), 1980

Το εκκρεμές του Φουκώ (Il pendolo di Foucault), 1988

Το νησί της προηγούμενης μέρας (L’ isola del giorno prima), 1994

Μπαουντολίνο (Baudolino), 2000 

Η μυστηριώδης φλόγα της βασίλισσας Λοάνα (La misteriosa fiamma della regina Loana), 2005

On Ugliness, 2007

Γυρνώντας πίσω το ρολόι (Turning back the clock),  2008

Το κοιμητήριο της Πράγας (Il Cimitero di Praga), 2010

The infinity of lists, 2009

Numero Zero, 2015

Η βαρβαρότητα και ο φανατισμός που αποτυπώνεται μέσα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι εναντίον αμάχων πολιτών - που δεν ήταν καν Γάλλοι όλοι αλλά και πολίτες από άλλες περιοχές του κόσμου - έχουν ως στόχο την ελευθερία, τον ανθρωπισμό, την δημοκρατία αλλά και την ίδια την ελευθερία να επιλέγεις που και πώς διασκεδάζεις.

Ο κόσμος δεν θα είναι ίδιος μετά την 13/11. Αλλά η απάντηση στον σκοταδισμό και την βαρβαρότητα ‪#‎Parisattacks‬ είναι το φως, η αλληλεγγύη, η ενίσχυση της δημοκρατίας. Αν ο φόβος και η απομόνωση επικρατήσουν, θα έχουν νικήσει οι τρομοκράτες. Από σήμερα είμαστε όλοι/ες Παριζιάνοι /ες.‪#‎Je_Suis_Parisienne‬

Δεν υπάρχει δικαιολογία για τις επιθέσεις. Δεν έχει νόημα η συζήτηση για την ευθύνη της δύσης στον πόλεμο στο Ιράκ ή στη Συρία. Είναι ΑΛΛΟΥ είδους συζήτηση. Προφανώς ένα μεγάλο ποσοστό των κοινωνίων ήταν αντίθετο στην επέμβαση στο Ιράκ ή διαφοροποιείται από την αποικιοκρατική πολιτική που εφάρμοσαν πολλές χώρες. Αλλά η αντίθεση στον πόλεμο ή στην αποικιοκρατία εκφράστηκε με αγώνες μέσα στις ίδιες τις κοινωνίες. Δεν δικαιολογεί με κανένα τρόπο την επίθεση σε αμάχους μέσα σε χώρους που είναι πολιτιστικά κέντρα, εστιατόρια, στάδια. 

Ο 

Οι φανατικοί-δολοφόνοι της ISIS επέλεξαν να πλήξουν αθώους ανθρώπους σε χώρο πολιτισμού ή φαγητού γιατί ακριβώς η ιδεολογία τους είναι ενάντια στην ζωή, ενάντια στην καθημερινότητα των ανθρώπων, ενάντια στη δυνατότητα να επιλέγουν πώς θα ζήσουν.

Ένα θέμα που πρέπει να συζητήσουμε είναι γιατί ένας αριθμός ανθρώπων αποφασίζει να απορρίψει την ανθρώπινη συμπεριφορά και να μετατραπεί σε ένα όργανο καταστροφής για κάθε τι που σχετίζεται με πολιτισμό και ζωή. Γιατί καταστρέφει ανθρώπινες δημιουργίες, γιατί σκοτώνει με τον πιο βάρβαρο τρόπο ανθρώπους μόνο και μόνο γιατί δεν ασπάζονται τις ίδιες θρησκευτικές και άλλες πεποιθήσεις, γιατί καταστρέφει με λύσσα μνημεία πολιτισμού. Γιατί επιλέγει να αντιμετωπίζει τις γυναίκες ως αντικείμενα. Και γιατί άνθρωποι που έχουν όλη την πληροφόρηση και πρόσβαση στα σύχρονα μέσα και στην τεχνολογία, επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν αυτή την τεχνολογία με μοναδικό στόχο την εξόντωση όσων έχουν διαφορετικές επιλογές.

Η ανακοίνωση των δολοφόνων είναι χαρακτηριστική. Θέλουν να πλήξουν τον τρόπο ζωής της Γαλλίας αλλά και όλων των άλλων κοινωνιών. Οποιαδήποτε συζήτηση λοιπόν για ευθύνες της δύσης για πολέμους - ακόμα και αν είναι σε κάποιο βαθμό υπαρκτή - συσκοτίζει το βασικό θέμα: δίπλα μας ρίζωσε ένα τέρας που έχει αποφασίσει να πλήξει αθώους ανθρώπους, είτε αυτοί βρίσκονται στο παρίσι, είτε στη Βηρυττό, είτε στην Τουρκία.

Ναι δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι πριν το Παρίσι, οι ίδιοι φανατοί είχαν σκοτώσει πολλούς αθώους στην Τουρκία, κυρίως μέλη του HDP που διαδήλωναν για τον τερματισμό του πολέμου και την προώθηση ενός ειρηνευτικού σχεδίου για το Κουρδικό.

Γιατί σκότωσαν 43 ανρθώπους και τραυμάτισαν σοβαρά κάπου 300 ανθρώπους στη Βηρυττό με την έκρηξη των 2 παγιδευμένων αυτοκινήτων.

Όχι, δεν σκοτώνουν κάποιους γιατί αυτοί ευθύνονται για οποιονδήποτε πόλεμο αλλά γιατί δεν έχουν τα ίδια πιστεύω με αυτούς. Αυτό και μόνο κάνει το πρόβλημα εντελώς διαφορετικό, σε σχέση με άλλες μορφές τρομοκρατίας, εξίσου απεχθείς έτσι κι αλλιώς.

Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι το καθεστώς ISIS έχει επιλέξει να αποκεφαλίζει άτομα μπροστά στην κάμερα, γιατί χρησιμοποιεί τις γυναίκες ως σκλάβες, επειδή είναι διαφορετικής πίστης, γιατί θεωρεί ότι ένας πολίτης σε μια συναυλία ή σε ένα εστιατόριο είναι διεφθαρμένος και αξίζει τον θάνατο, γιατί καταστρέφει μνημεία του ανθρώπινου πολιτισμού μόνο και μόνο γιατί τα κατασκεύασαν κάποιοι που δεν έχουν τα ίδια πιστεύω με αυτούς.

Αυτό το τέρας που έχει ρίζες πλέον και μέσα στις δυτικές κοινωνίες δεν το αντιμετωπίζεις μόνο με την "νόμιμη αυτοάμυνα" ούτε μόνο με "ψαχανάλυση για τις ευθύνες τη δύσης".

Η κουβέντα που χρειαζόμαστε αφορά το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η βαρβαρότητα χωρίς να χάσουμε τις αξίες μας, πώς θα αντιμετωπιστεί ο σκοταδισμός με το φως και την περισσότερη δημοκρατία και αλληλεγγύη αλλά όχι με αφέλεια κι αυτομαστίγωμα, πώς θα απομονωθεί και θα χάσει όλα τα ερίσματα ένα τέρας που εμφανίζεται ως "προϊόν" δήθεν της αδικίας. Το ISIS ειναι μια ένωση δολοφόνων, δεν είναι προϊόν της αδικίας, είναι μια εγκληματική συμμορία που χρησιμοποιεί ως προκάλυμμα την αδικία που υπάρχει στον σημερινό κόσμο. Η επικράτησή του έστω και σε μια περιοχή του κόσμου θα μπορούσε να κάνει τον κόσμο μας εφιαλτικό..Αλλά η αιματοχυσία πυκνώνει τον στρατό τους και αυτό είναι ένα βασικό πρόβλημα. 

Πάντως όσοι χρησιμοποιούν τις δολοφονικές επιθέσεις στο Παρίσι για να πλήξουν μια ανθρωπιστική και οργανωμένη αντιμετώπιση του προσφυγικού, θεωρώντας ότι θα τους αποφέρει κομματικά κι εκλογικά οφέλη, ρίχνουν λάδι στη φωτιά. Οι δολοφόνοι δεν ήταν πρόσφυγες, είναι ...δολοφόνοι. Ακόμα και αν χρησιμοποίησαν κάποιους δρόμους των προσφύγων, δεν είναι οι πρόσφυγες που φταίνει. Θα μπορούσαν οι δολοφόνοι του ISIS να είχαν πάρει κανονικά το αεροπλάνο ή κάποιο άλλο μέσο.

Οι δολοφόνοι θα έφταναν στους "στόχους" τους ακόμα και αν δεν υπήρχαν πρόσφυγες, ακόμα και αν δεν ίσχυε η συνθήκη Σένγκεν για τα εσωτερικά σύνορα στην ΕΕ, ακόμα και αν τα σύνορα ήταν απόρθητα φρούρια. Εξάλλου ας μην ξεχνάμε ότι οι δολοφόνοι της 9/11 που έριξαν τα αεροπλάνα στους δίδυμους πύργους στις ΗΠΑ δεν χρησιμοποίησαν κανένα δρομο προσφύγων. 

Χρειάζεται, λοιπόν, να απομονώσουμε και όσους και όσες προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τις επιθέσεις για να πλήξουν την ελευθερία, την δηοκρατία και την αλληλεγγύη στην ΕΕ, ασχέτως αν χρησιμοποιούν διαφορετικά - πιο "ήπια" - μέσα. Όμως και αυτοί, ακροδεξιοί, μισαλόδοξοι, νεοναζί, ανεύθυνοι πολιτικάντηδες μπορεί να πλήξουν εξίσου την ευρωπαϊκή ιδέα και να αυξήσουν τα μίση και τον διαχωρισμό στην Ευρώπη.

Αν χώρες όπως η Πολωνία θεωρούν ότι οι επιθέσεις στο Παρίσι τους δίνουν το "δικαίωμα" να μην δεχθούν πρόσφυγες, γράφοντας στα παλιά τους παπούτσια τις ευρωπαϊκές συμφωνίες αλλά και τις υποχρεώσεις που έχουν από τις σχετικές διεθνείς συμβάσεις, τότε ανοίγουν τον ασκό του Αιόλου όχι μόνο εναντίον της ΕΕ. Αλλά κι εναντίον των ίδιων των ανθρώπων τους που ζουν σήμερα ως μετανάστες σε άλλες χώρες και του δικού τους, πρόσφατου παρελθόντος, τότε που χιλιάδες Πολωνοί και γενικότερα ανατολικοευρωπαίοι πρόσφυγες βρήκαν καταφύγιο και προστασία στην Δύση. Και είναι ανευθυνότητα να παίζει κανείς με την φωτιά ρίχνοντας μάλιστα λάδι στη φωτιά του μίσους και της διαίρεσης...

Ίσως κάποιοι/ες να έχουν ακούσει για τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονται στον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό Διονύσου. Αλλά αυτός ο σταθμός έχει τη δική του ιστορία που είναι κομμάτι της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Κηφισιάς – Διονύσου.

Ο σιδηροδρομικός σταθμός Διόνυσου κατασκευάστηκε το 1885, ένα χιλιόμετρο από τον σταθμό της Κηφισιάς. Διατηρείται σήμερα σε καλή κατάσταση κι αποτελεί ένα χαρακτηριστικό δείγμα της υψηλής αισθητικής των αντίστοιχων κτηρίων. Είναι όμως, πλέον, μέσα σε ένα οικόπεδο που σχηματίζεται από τους δρόμους Τατοΐου – Στροφυλίου – Εμ. Μπενάκη.

Ο σταθμός εξυπηρετούσε την μετακίνηση με τον σιδηρόδρομο τόσο επιβατών και εκδρομέων όσο και μαρμάρων από τα λατομεία, ενώ σήμερα έχει διαμορφωθεί σε ανοικτό χώρο έκθεσης γλυπτών από μάρμαρα Διονύσου καθώς και σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Η γραμμή Στροφυλίου (κηφισιά-Νέα Ερυθραία) έως το τέρμα Διονύσου είχε μήκος 9.200 μέτρα (9,2 χλμ), χωρίς ενδιάμεσους σταθμούς και διέσχιζε ένα πευκοδάσος αφού η Εκάλη και η Νέα Ερυθραία δεν είχαν κατοικίες όπως σήμερα. Η κατασκευή της γραμμής χρηματοδοτήθηκε από την εταιρία GRECIAN MARBLES «Μάρμορ» LTD που αγόρασε τα λατομεία Διονύσου, ώστε να μεταφέρονται τα μάρμαρά της με το τρένο, αλλά πήρε πίσω τα χρήματα αυτά μέσω της δωρεάν μεταφοράς μαρμάρων σχεδόν μέχρι το 1907, ενώ αργότερα πλήρωνε μειωμένο τιμολόγιο. Μια πρωτοτυπία της γραμμής ήταν ότι στρώθηκε με υπολείμματα μαρμάρων από τα λατομεία.

Ήταν Καθαρή Δευτέρα, στις 4 Φεβρουαρίου 1885 όταν ξεκίνησε η λειτουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Κηφισιά – Πλατεία Αττικής, ενώ το 1889 η γραμμή επεκτάθηκε μέχρι την Ομόνοια. Στις 27 Οκτωβρίου της ίδιας χρονιάς η γραμμή επεκτάθηκε μέχρι τον Διόνυσο. Το τρένο ήταν ατμοκίνητο τότε, ενώ από το 1938 έγινε ηλεκτροκίνητο. Από το 1957 ο ηλεκτρικός έφτασε από την Κηφισιά μέχρι τον Πειραιά.

Το τρένο Διονύσου λειτούργησε από τον Οκτώβριο 1899 μέχρι τα τέλη του 1914, οπότε σταμάτησε τη λειτουργία του λόγω του πολέμου, ενώ τέθηκε ξανά σε λειτουργία το 1922 ενώ παρακμάζει σταδιακά και παύει να λειτουργεί το 1930-31. Ήδη σταδιακά οι γραμμές και τα βαγόνια λεηλατούνται, και καταστρέφονται οριστικά το 1950.

Προτάσεις για επαναλειτουργία και επέκταση της γραμμής απορρίπτονται από τις τότε κυβερνήσεις, μεταξύ άλλων και του Κ. Καραμανλή.

Για τους σιδηροδρόμους Αττικής: http://www.sfs.gr/βιβλιοθήκη/35-ιστορικοί-σιδηρόδρομοι/89-σιδηροδρόμοι-αττικής-σα