Τόπος:  Συζητήσεις, Εκθέσεις, Ημερίδα 6-7 Ιουλίου: ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ- Γκάζι

Σεμινάριο 8 Ιουλίου: Οικολογικό Πολιτιστικό Κέντρο, Α. Πατήσια

 

Ο Νίκος Χρυσόγελος διοργανώνει στην Τεχνόπολη στο Γκάζι και στο Οικολογικό Πολιτιστικό Κέντρο στα Α. Πατήσια τριήμερo εκδηλώσεων (6-8 Ιουλίου) με θέμα την Κοινωνική Οικονομία και τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, με συμμετοχή πολλών ευρωπαϊκών και ελληνικών φορέων που θα παρουσιάσουν τις εμπειρίες τους και θα συζητήσουν τις προοπτικές ανάπτυξης συνεταιριστικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Κεντρικός στόχος της πρωτοβουλίας είναι η ενίσχυση των προσπαθειών για τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε πράσινες οικονομικές δραστηριότητες που θα συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και την κοινωνική συνοχή.

 

Το τριήμερο πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Πράσινου Ινστιτούτου Τεκμηρίωσης & Επιμόρφωσης και του Heinrich-Böll-Stiftung, τη Θεματική Ομάδα Αυτοδιοίκησης των Οικολόγων Πράσινων, σε συνεργασία με την Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, τον Οργανισμό Ελέγχου & Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων – ΔΗΩ, τον Σύλλογο εργαζομένων του Oργανισμού Εργατικής Κατοικίας, με την υποστήριξη του Πράσινου Ινστιτούτου Τεκμηρίωσης & Επιμόρφωσης και του Heinrich-Böll-Stiftung, καθώς και με την συμμετοχή των αυτοδιοικητικών σχημάτων: Οικολογικός Άνεμος Νοτίου Αιγαίου, Οικολογικός Άνεμος Βορείου Αιγαίου, Αττική Οικολογική Απάντηση, Οικολογία-Αλληλεγγύη Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Οικολογία Αλληλεγγύη Κ.Μακεδονίας, Οικολογική Δυτική Ελλάδα, Ανεξάρτητη Περιφερειακή Κίνηση Πολιτών Μία Κρήτη Περιβάλλον-Άνθρωπος, Οικολογική Συμπολιτεία του Μοριά, καθώς και του Ευρωπαϊκού δικτύου Rre-Use, εκπροσώπου του World Watch Institute, του Προέδρου της Ηθικής Τράπεζας Ιταλίας, δικτύων και ελληνικών φορέων κοινωνικής οικονομίας, Περιβαλλοντικών και κοινωνικών οργανώσεων και πολιτικών.

 

Σε όλη τη διάρκεια του διημέρου 6-7 Ιουλίου θα λειτουργεί στην Τεχνόπολη έκθεση περιπτέρων με πληροφοριακό υλικό από κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις από ευρωπαϊκές χώρες και ελληνικές πρωτοβουλίες παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, επαναχρησιμοποίησης κι ανακύκλωσης, δικτύωσης παραγωγών – καταναλωτών, κοινωνικών υπηρεσιών και τραπεζών – χρηματοπιστωτικών δομών.

Εισήγηση Νίκου Χρυσόγελου σε ημερίδα στις Βρυξέλλες 

 

Σε ευρωπαϊκή ημερίδα με θέμα την αποκεντρωμένη παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές και μέσα από νέες μορφές κοινωνικής-οικονομικής οργάνωσης όπως είναι οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, συμμετείχε, ως εισηγητής, ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων/ Ομάδα Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, την Τρίτη 19 Ιουνίου στις Βρυξέλλες.

 

Η ημερίδα “Power to the people /Ενέργεια στους πολίτες: Μπορούν οι πολίτες να κατευθύνουν την μελλοντική ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης;” διοργανώθηκε, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Βιώσιμης Ενέργειας, στις Βρυξέλλες, από 3 Ευρωπαϊκές Ομοσπονδίες που εκπροσωπούν εκατομμύρια πολίτες και ασχολούνται, ξεκινώντας από διαφορετική αφετηρία, με τα θέματα ενέργειας (Co-operatives Europe[1], Euro Coop[2] και CECONDHASHousing Europe[3]). Στόχος της ήταν να διερευνηθεί το κατά πόσο μπορεί να επηρεαστεί το ενεργειακό μοντέλο της Ευρώπης από τους πολίτες και το συνεταιριστικό μοντέλο παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ. Στην ημερίδα τοποθετήθηκαν κι αντάλλαξαν απόψεις διαμορφωτές της ενεργειακής πολιτικής στην Ευρώπη, ειδικοί σε θέματα ενέργειας, εκπρόσωποι συνεταιριστικών επιχειρήσεων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

 

Ο Νίκος Χρυσόγελος υπογράμμισε τη στενή σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας και στις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις. Τόνισε ότι ένα άλλο ενεργειακό μέλλον είναι εφικτό αρκεί οι πολίτες – και στη χώρα μας - να πάρουν την πρωτοβουλία. Να μην μένουν στην οργή ή στο παράπονο. Να παρουν μέρος στην αλλαγή, όπως κάνουν εκατομμύρια πολίτες στην Ευρώπη σήμερα, για να βελτιώσουν τα οικονομικά τους, να απεξαρτηθούν από τα ορυκτά καύσιμα και να κατευθύνουν εκείνοι την ενεργειακή πολιτική της Ευρώπης. Παρουσίασε τα βασικά πλεονεκτήματα του συνεταιριστικού μοντέλου, ένα μοντέλο που προωθεί τη συνεργασία, την υπευθυνότητα και τη δράση. Ανέφερε επιτυχημένα παραδείγματα κοινωνικών-συνεταιριστικών επιχειρήσεων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Ευρώπη, τονίζοντας τη δυνατότητα που έχουν να μετασχηματίζουν τις τοπικές οικονομίες και να καταπολεμούν αποτελεσματικά την ανεργία. Επικεντρώθηκε ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας κάνοντας μια ανασκόπηση των προβλημάτων που υπάρχουν για την προώθηση της κοινωνικής- συνεταιριστικής ιδέας στον ενεργειακό τομέα. Κατέθεσε προτάσεις που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των δυσκολιών ειδικά σε χώρες του Νότου που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, δίνοντας έμφαση στη σημασία της διάχυσης των καλών πρακτικών μέσω της συστηματικής ανταλλαγής εμπειριών και καλών πρακτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο με εκπαιδευτικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα. Τόνισε, επίσης, την ανάγκη κατεύθυνσης σημαντικού ποσοστού των ευρωπαϊκών πόρων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ταμείο Συνοχής) το διάστημα 2014-2020 για τη στήριξη ειδικά των κοινωνικών και συνεταιριστικών επιχειρήσεων ΑΠΕ δεδομένων των προβλημάτων ρευστότητας και του εξαιρετικά δυσοίωνου επενδυτικού κλίματος στην Ελλάδα και στις χώρες του Νότου γενικότερα (ο Νίκος Χρυσόγελος είναι ένας από τους αντιπροέδρους Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου κι έχει κάνει σειρά παρεμβάσεων προς αυτή την κατεύθυνση, μαζί με τους άλλους πράσινους ευρωβουλευτές).

 

«Η Ελλάδα της κρίσης χρειάζεται εναλλακτικές λύσεις για την οικονομία και την απασχόληση. Η ανάπτυξη της κοινωνικής – συνεταιριστικής – συμμετοχικής οικονομίας προσφέρει σήμερα εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε οικονομικούς τομείς που είναι κοινωνικά και περιβαλλοντικά σημαντικοί», δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος. «Νέοι άνθρωποι αλλά και μεγαλύτεροι σε ηλικία μπορούν να συμμετάσχουν μέσα σπό τις μορφές αυτές οικονομικής, κοινωνικής και δημοκρατικής οργάνωσης της παραγωγής  σε δραστηριότητες αξιοποίησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της επαναχρησιμοποίησης κι ανακύκλωσης των απορριμμάτων, άμεσης σύνδεσης παραγωγών και καταναλωτών, οργάνωσης κοινωνικών υπηρεσιών, δημιουργίας χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών κα. Δίπλα μας, στην υπόλοιπη Ευρώπη, υπάρχουν πολύ σημαντικά δίκτυα κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων.  Μέσα από τον θεσμικό μου ρόλο ως ευρωβουλευτής αλλά και Περιφερειακός Σύμβουλος  προσπαθώ να συμβάλλω με όλες μου τις δυνάμεις ώστε να ξεπεραστούν τα σχετικά εμπόδια.  Η συμβολή, η εμπειρία και η συνεργασία με τα Ευρωπαϊκά συνεταιριστικά δίκτυα  θα είναι καθοριστική όχι μόνο για την αξιοποίηση υπαρχόντων καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων και πόρων από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία  αλλά και για την αποτελεσματική εξαπλωση αυτού το μοντέλου οικονομικής οργάνωσης μέσα από την ενημέρωση, ανταλλαγή εμπειριών και την τεχνικοοικονοική στήριξη παρόμοιων προσπαθειών στην Ελλάδα. Για το λόγο αυτό διοργάνωσα στις 8 Μαρτίου επίσκεψη ομάδας ενδιαφερομένων από την Ελλάδα στις Βρυξέλλες για να ενημερωθούν κι εξοικειωθούν με τέτοιες επιχειρήσεις. Για τον ίδιο λόγο, στο πλαίσιο και του θεσμικού μου ρόλου, διοργανώνεται σε συνεργασία με ένα σύνολο κοινωνικών φορέων, ένα τριήμερο εκδηλώσεων στις 6-8 Ιουλίου στην Αθήνα, με προσκεκλημένους από όλη την Ευρώπη με κεντρικό θέμα την κοινωνική οικονομία. Συμμετέχουν εκπρόσωποι συνεταιριστικών επιχειρήσεων για την ενέργεια – αλλά και γενικότερα σε άλλους τομείς, όπως η αγροτική παραγωγή και διακίνηση προϊόντων, οι κοινωνικές υπηρεσίες, η επαναχρησιμοποίηση κι κομποστοποίηση απορριμμάτων κα- αποτελεί βασικό άξονα. Οι δυνατότητες που προσφέρει το κοινωνικό - συνεταιριστικό μοντέλο για αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας και έξοδο από την πολύπλευρη κρίση είναι απολύτως πραγματικές. Αρκεί να συνεργαστούμε κι αρκεί να το πιστέψουμε!»     

 

(Ακολουθεί ολόκληρη η εισήγηση του Νίκου Χρυσόγελου)

 

Νίκος Χρυσόγελος

Ευρωβουλευτής,

Οικολόγοι Πράσινοι/ Ομάδα Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο

 

Αγαπητοί φίλοι, αγαπητές φίλες

 

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και για την ευκαιρία που μου δίνετε να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σκέψεις για την αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας καθώς και για τις κοινωνικές και συμμετοχικές επιχειρήσεις που βασίζονται στις ΑΠΕ. Πρόσφατα οργάνωσα κι εγώ μια ημερίδα στις Βρυξέλλες και η συμμετοχή εξαιρετικών ομιλητών όπως ο DirkVansintjan, συνέβαλε στο να έχει μεγάλη επιτυχία. 

 

Όπως είπε η MargitConrad, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος στη Rhineland-Palatinate«Το μέλλον της ενέργειας θα είναι αποκεντρωμένο». Όντας Οικολόγος όλη μου τη ζωή, έχω αγωνιστεί για την αποκέντρωση των υποδομών γενικά, για να πείσω για τη σημασία της ενεργοποίησης των πολιτών στην προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος αλλά και γενικότερα για τον ενεργό ρόλο που πρέπει να έχουν οι πολίτες στη διαμόρφωση του μέλλοντός τους.  Επομένως δε θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με την MargitConradσχετικά και με την αποκέντρωση της ενεργειακής παραγωγής. Όμως, η αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας με χρήση ΑΠΕ δεν βασίζεται μόνο σε μια οικολογική θεώρηση των πραγμάτων αλλά και σε σημαντικές αλλαγές στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο για την ενέργεια καθώς και στην κοινή λογική!

 

Είναι προφανές πως η εφαρμογή της αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας συνδυάζεται άριστα με τις κοινωνικές και συμμετοχικές επιχειρήσεις, οι οποίες παρουσιάζουν μια σειρά από πλεονεκτήματα σε σύγκριση με τον κεντρικά ελεγχόμενο τρόπο παραγωγής ενέργειας. 

 

Πλεονεκτήματα των κοινωνικών και συμμετοχικών επιχειρήσεων

 

1.     Κατ’αρχήν, οι συμμετοχικές εταιρίες αντιπροσωπεύουν έναν πιο δημοκρατικό τρόπο του επιχειρείν αφού κάθε μέλος έχει μία ψήφο.

 

2.     Επίσης η συμμετοχή πολιτών σε ένα έργο ΑΠΕ συμβάλλει στην αποδοχή του έργου από την τοπική κοινωνία. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε χώρες όπως η Ελλάδα όπου η καχυποψία κυριαρχεί εμποδίζοντας πολλές προσπάθειες προς την προόδο στον ενεργειακό τομέα και όχι μόνο.

 

3.     Το συμμετοχικό μοντέλο ενισχύει τις προσπάθειες κοινωνικής συνοχής αφού εξ’ορισμού φέρνει μαζί ανθρώπους για να πετύχουν έναν στόχο που ωφελεί όλους τους συμμετέχοντες. Αυτό πάλι μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση, μια βασική συνέπεια της οποίας είναι η απομόνωση, η απογοήτευση και η απελπισία. Η κατάσταση έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα σε χώρες όπως η Ελλάδα  και πρέπει να αντιμετωπιστεί με πολλαπλούς τρόπους.

 

4.     Το αποκεντρωμένο μοντέλο παραγωγής ενέργειας προσφέρει ανταγωνιστικές τιμές για τους καταναλωτές ενώ ταυτόχρονα συσχετίζεται και με μειωμένη κατανάλωση ενέργειας όπως δείχνουν τα στατιστικά δεδομένα της συμμετοχικής εταιρίας Ecopowerστο Βέλγιο όπου η συνολική κατανάλωση των πελατών της έπεσε κατά 25% σε 4 χρόνια. 

 

5.     Οι επενδύσεις σε συμμετοχικές εταιρείες ΑΠΕ συνοδεύονται από χαμηλό επενδυτικό ρίσκο.

 

6.     Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι συμμετοχικές εταιρείες που βασίζονται σε ΑΠΕ προσφέρουν πολύ σημαντικές δυνατότητες αναζωογόνησης των τοπικών οικονομιών κι δημιουργίας θέσεων εργασίας.

 

Η κατάσταση στην Ευρώπη και την Ελλάδα

 

Ένα πραγματικά θαυμάσιο παράδειγμα των ευκαιριών που προσφέρει η αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας στην αναζωογόνηση τοπικών οικονομιών είναι το Γκίσινγκ της Αυστρίας. Το Γκίσινγκ μεταμορφώθηκε από ένα χωριό 500 κατοίκων με μηδενική βιομηχανία, μικρής κλίμακας αγροτική παραγωγή, ελλιπείς υποδομές συγκοινωνιών, υψηλά επίπεδα ανεργίας και υψηλούς ρυθμούς μετανάστευσης, σε μια κωμόπολη με 3764 κατοίκους, 1100 νέες θέσεις εργασίας και 50 νέες εταιρίες. Αυτό επιτεύχθηκε κυρίως χάρη στη δημιουργία 3 μονάδων συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού και 4 μονάδων για θέρμανση, το καύσιμο των οποίων είναι η τοπικά παραγόμενη βιομάζα. Η μεταμόρφωση αυτή οδήγησε σε 71% αυτάρκεια σε θερμότητα και ηλεκτρισμό συνολικά, πράγμα που συντέλεσε στην προστασία των πολιτών του Γκίσινγκ από τις αυξανόμενες τιμές πετρελαίου.

 

Στη Γερμανία επίσης τα νέα είναι ενθαρρυντικά καθώς 430 νέες συνεταιριστικές επιχειρήσεις στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος και του νερού δημιουργήθηκαν την πενταετία 2006-2011, ενώ ο ρυθμός αύξησης των πελατών της  Ecopowerστο Βέλγιο είναι εντυπωσιακός αφού μόλις σε 1 χρόνο μεταξύ 2010 και 2011 οι πελάτες αυξήθηκαν από 26600 σε 32000 (αύξηση 20%).

 

Όμως η κατάσταση δεν είναι ομοιόμορφα θετική σε όλη την Ευρώπη και εκεί είναι που πρέπει όλοι να ενώσουμε δυνάμεις και να συνεισφέρουμε. Ας δούμε ένα τυπικό παράδειγμα από τη χώρα μου, την Ελλάδα ενός επενδυτικού σχεδίου για αιολικά πάρκα ισχύος πάνω από 300 MWσε 4 νησιά της περιφέρειας του Ν. Αιγαίου. Αν αυτή η επένδυση πραγματοποιούνταν με τον «παραδοσιακό» τρόπο, οι τοπικές κοινωνίες θα είχαν μηδενική συνεισφορά στην επένδυση, όλα τα εξαρτήματα θα εισάγονταν, τα εργατικά θα καλύπτονταν εκτός των 4 νησιών, ενώ οι δήμοι (και μέσω αυτών οι τοπικές κοινωνίες) θα εισέπρατταν μόλις 1.7% των εσόδων από την πώληση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η Κρήτη όπου σχεδιάζεται μια σειρά επενδύσεων ΑΠΕ ισχύος γύρω στα 1100 MW, χωρίς διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η φέρουσα ικανότητα του νησιού και χωρίς να υπλογίζονται οι επιπτώσεις στη βιοποικλότητα της Κρήτης. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, η άδεια για το ξεκίνημα των έργων δόθηκε ελάχιστες μέρες πριν τις εκλογές της 17ης Ιουνίου από την υπηρεσιακή κυβέρνηση. Επομένως, παρά το ότι υπάρχουν συχνά υπερβολές, η εχθρικότητα των τοπικών κοινωνιών απέναντι σε τέτοιου τύπου επενδύσεις ΑΠΕ είναι σε κάποιο βαθμό δικαιολογημένη. Το σύνδρομο NIMBYκυριαρχεί ακόμα κι όταν μιλάμε για ΑΠΕ, ακόμα κι όταν υπάρχουν αναλυτικές εκθέσεις που τεκμηριώνουν ότι το κόστος της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα θα φτάσει στα αστρονομικά ύψη των 700 δις ευρώ, δηλαδή διπλάσιο από το δημόσιο χρέος πριν το κούρεμα.

 

Αυτή η κατάσταση, που ισχύει εδώ και χρόνια και επιδεινώθηκε εξαιτίας της κρίσης οδηγεί σε ένα οικονομικό και περιβαλλοντικό παράδοξο. Παρά το γεγονός ότι το Αιγαίο χωρίς την Κρήτη έχει σύμφωνα με μελέτες αιολικό δυναμικό που ξεπερνά τα 6000 MW, τα μη διασυνδεδεμένα νησιά καίνε μαζούτ και ντήζελ για να ηλεκτροδοτηθούν! Έτσι, τα ορυκτά καύσιμα  αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% του ενεργειακού μίγματος στα νησιά, πράγμα το οποίο κοστίζει περίπου 700 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο στην εθνική οικονομία μόνο για τα εισαγόμενα καύσιμα και μη συμπεριλαμβάνοντας άλλα σχετιζόμενα έξοδα όπως τα κόστη εκπομπών CO2 ή τα κόστη συντήρησης και επισκευών των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.

 

Οι παρενέργειες των παράλογων επιλογών όμως, δε σταματούν εδώ δυστυχώς. Δεδομένου ότι το πετρέλαιο για την ηλεκτροδότηση κοστίζει τόσο πολύ, πληθαίνουν οι φωνές που υποστηρίζουν σθεναρά τη στροφή σε εκμετάλλευση των εγχώριων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Ακούγεται σαν τα παραδείγματα της Αλβανίας και της Ρουμανίας να μην έχουν πείσει ότι οι υδρογονάνθρακες δεν αποτελούν κάποιας μορφής πανάκεια για την ευημερία, σαν οι κίνδυνοι από ατυχήματα σαν αυτά του Κόλπου του Μεξικό ή της Βόρειας Θάλασσας, να μην είναι υπαρκτοί, ή σαν οι Ευρωπαικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας να μην έχουν υιοθετήσει τον Οδικό Χάρτη για την Ενέργεια 2050, σύμφωνα με την οποία η χρήση 100% ΑΠΕ ως το 2050 αποτελεί αποτελεί εφικτό στόχο.          

 

Οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις ΑΠΕ αποτελούν έναν πραγματικά εναλλακτικό τρόπο για να σπάσουν αυτό τον φαύλο κύκλο που οδηγεί από τη μία λάθος επιλογή στην άλλη. Δεν είναι μόνο θεωρητική ιδέα αλλά μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Η αφετηρία θα πρέπει να είναι ο ενεργειακός σχεδιασμός σε επίπεδο δήμων και περιφερειών. Σε αυτή την κατεύθυνση, ως Περιφερειακός Σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου, πρότεινα ένα τέτοιο σχέδιο με έμφαση τις κοινωνικές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις ΑΠΕ και το Περιφερειακό Συμβούλιο την υιοθέτησε ομόφωνα. Παρόμοιες προσπάθειες έχουν ξεκινήσει στο δήμο Σίφνου που αποτελεί τον τόπο καταγωγής μου. Όμως όλα αυτά είναι βήματα τη στιγμή που στην Ελλάδα απαιτούνται άλματα. Και άλματα μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσα από τη συνεργασία. 

 

Τι πρέπει να γίνει

 

Κρίνοντας από την αλληλεπίδρασή μου με πολίτες αλλά και με ανθρώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η νο 1 προτεραιότητα για την ανάπτυξη των κοινωνικών-συνεταιριστικών επιχερήσεων ΑΠΕ είναι απλά η διάδοση της ιδέας! Οι άνθρωποι ακόμα απέχουν πολύ από τη συνειδητοποίηση των δυνατοτήτων τέτοιου τύπου επιχειρήσεων και συνήθως παρουσιάζονται σε αυτούς τεμαχισμένα και προκατειλημμένα στοιχεία για τις ΑΠΕ γενικά. Παρόλα αυτά όμως η κατάσταση δεν είναι αναντίστρεπτη. Οι άνθρωποι είναι διατεθειμένοι να ακούσουν αλλά χρειάζεται μια πιο αντικειμενική και πλήρης παρουσίαση όλων των στοιχείων. Είμαι αποφασισμένος προσωπικά να συμβάλλω με όλες μου τις δυνάμεις ώστε να ξεπεραστούν τα σχετικά εμπόδια που θα μετασχηματίσουν το NIMBYσε YIMBYγιατί είμαι πεπεισμένος ότι οι κοινωνικές-συνεταιριστικές επιχειρήσεις ΑΠΕ αντιπροσωπεύουν ένα πολύ ταιριαστό εργαλείο για οικονομική ευημερία, περιβαλλοντική προστασία και κοινωνική συνοχή ταυτοχρόνως.

 

Για να υπάρξει συγχρονισμός ανάμεσα στις περισσότερο και τις λιγότερο προχωρημένες χώρες της ΕΕ σε αυτόν τον τομέα, χρειάζεται να συνδιαμορφώσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο ένα μηχανισμό με εκπαιδευτικό και συμβουλευτικό χαρακτήρα κυρίως. Υπάρχουν αρκετά κοινά βήματα στη διαδικασία δημιουργίας μιας τέτοιας επιχείρησης όπως επίσης υπάρχουν και κοινοί χρηματοδοτικοί μηχανισμοί. Αυτή η γνώση πρέπει να μοιραστεί και όποια ομάδα πολιτών ενδιαφέρεται, πρέπει να έχει εύκολη πρόσβαση με μια τέτοια υπηρεσία είτε για να κάνει απλές ερωτήσεις, είτε για να αναζητήσει σε βάθος επιμόρφωση και εκπαίδευση.

 

Η χρηματοδότηση είναι προφανώς μια πολύ σημαντική παράμετρος στο χτίσιμο μιας κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης ΑΠΕ. Παρά το ότι τα μερίδια των εταίρων ή χρηματοδότηση κεφαλαίου mezzanineείναι τρόποι συγκέντρωσης κεφαλαίου από τις τοπικές κοινωνίες για έργα που αφορούν τις τοπικές κοινωνίες, πολύ συχνά δεν επαρκούν και χρειάζεται επίσης και εξωτερική χρηματοδότηση.  Αυτό με τη σειρά του μπορεί να γίνει πολύ μεγάλο εμπόδιο ειδικά στις χώρες σε οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα ρευστότητας. Ακόμα και αν οι τράπεζες επανακεφαλαιοποηθούν, δεν υπάρχει κάποιο ειδικό κίνητρο για να επενδύσουν σε συνεταιριστικές επιχειρήσεις ΑΠΕ ειδικά στο τρέχον αβέβαιο διεθνές οικονομικό κλίμα που επικρατεί και δεδομένης της συχνά εχθρικής αντιμετώπισης των ΑΠΕ σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας για παράδειγμα. Επομένως μια λογική λύση θα ήταν η στοχευμένη ανακατεύθυνση Ευρωπαικών Πόρων με στόχο να στηρίξουν κοινωνικές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις.

     

Για να απαντήσω λοιπόν απευθείας στο αρχικό αλλά καίριο ερώτημά σας σχετικά με το κατά πόσον οι πολίτες μπορούμε να καθορίσουμε το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης, η απάντησή μου είναι η εξής: Yes, wecan!...αν συνεργαστούμε.

 

Ευχαριστώ για την προσοχή σας! 


[1]           Δίκτυο “Συνεταιρισμοί Ευρώπης”: συμμετέχουν 90 συνεταιριστικές κοινωνικές επιχειρήσεις από 34 ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν 123.000.000 μέλη που συμμετέχουν σε 160.000 συνεταιριστικές επιχειρήσεις και προσφέρουν εργασία σε 5.400.000 ευρωπαίους πολίτες.

[2]                Euro Coop / Ευρωπαϊκή Κοινότητα των Καταναλωτικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων: Μέλη της είναι οι εθνικές οργανώσεις καταναλωτικών συνεταιρισμών σε 18 ευρωπαϊκές χώρες, που στεγάζει 4500 τοπικούς και περιφερειακούς συνεταιρισμούς, τα μέλη των οποίων ανέρχονται σε περισσότερα από 30.000.000 καταναλωτές.  Ο συνολικός τζίρος των συνεταιρισμών αυτών ανέρχεται σε 74 δις ευρώ, ενώ διαθέτουν σε λειτουργία 36.000 σημεία πώλησης και απασχολούν 450.000 εργαζόμενους.

[3]              CECODHAS Housing Europe. Δίκτυο Οργανισμών Κοινωνικής Κατοικίας Ευρώπης. Είναι η ευρωπαϊκή ομοσπονδία για τη δημόσια, συνεταιριστική και κοινωνική κατοικία, ένα δίκτυο 45 εθνικών και περιφερειακών ομοσπονδιών που όλες μαζί συγκεντρώνουν 41.400 δημόσιους, εθελοντικούς και συνεταιριστικούς προμηθευτές κατοικιών σε 19 χώρες. Όλοι μαζί διαχειρίζονται 27 εκατομμύρια σπίτια, περίπου το 12% όλων των υπαρχόντων κτιρίων στην ΕΕ.

Ερώτηση του Ν. Χρυσόγελου στο ευρωκοινοβούλιο 

 

Τον κίνδυνο υποβάθμισης περιοχών πλούσιας βιοποικιλότητας από μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα σε ποτάμια των Βαλκανίων, θέτει με ερώτησή του στο ευρωκοινοβούλιο ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων.

 

Σύμφωνα με δύο πρόσφατες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν για την οργάνωση EuroNaturκαι την Αυστριακή Ένωση Προστασίας της Φύσης ECAWatch, περίπου το ένα τρίτο των ποτάμιων οικοσυστημάτων των Βαλκανίων, ιδιαίτερα αυτών των δυτικών Βαλκανίων και του τριγώνου Βουλγαρίας – Ελλάδας – Τουρκίας, διατηρείται σχεδόν απείραχτο από ανθρώπινες δραστηριότητες. Πρόκειται για περιοχές αυξημένης βιοποικιλότητας (hotspots), ιδιαίτερα όσον αφορά τους υδρόβιους οργανισμούς. Σχέδια για συνολικά 573 υδροηλεκτρικά φράγματα ισχύος άνω του 1MWσυμπεριλαμβανομένων όμως και 73 φραγμάτων ισχύος άνω των 50 MWέχουν καταγραφεί σε αυτή την περιοχή, ενώ ακόμη και κάποιες από τις σημαντικότερες προστατευόμενες περιοχές δεν πρόκειται να ξεφύγουν από τις επιπτώσεις, όπως ο γνωστός ποταμός Σάβα, παραπόταμος του Δούναβη, που ρέει σε πολλές χώρες των Δ. Βαλκανίων (Σλοβενία, Κροατία, Βοσνία – Ερζεγοβίνη και Σερβία).

 

Ο ευρωβουλευτής ζητά να ενημερωθεί για τυχόν σχετικές μελέτες της ΕΕ και για το αν η ελλιπής προστασία των περιοχών κατασκευής όσον αφορά τα κράτη-μέλη, παραβιάζει την Οδηγία των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ και αντίκειται στις κατευθύνσεις της πρόσφατα υιοθετηθείσας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα έως το 2020. Επίσης, αναφέρεται στο 6ο WorldWaterForumπου πραγματοποιήθηκε από 12 έως 17 Μαρτίου, στη Μασσαλία της Γαλλίας, στο οποίο μεγάλες Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις έθεσαν το ζήτημα των σοβαρών επιπτώσεων που έχουν φράγματα ύψους μεγαλύτερου των 15 μέτρων και αμφισβήτησαν τον αειφόρο χαρακτήρα τους ή το χαρακτηρισμό τους ως «παραγωγούς ανανεώσιμης ενέργειας». Ζητά λοιπόν διευκρινίσεις από την Επιτροπή σχετικά με το ποια φράγματα θεωρούνται ότι παράγουν ανανεώσιμη ενέργεια.

 

«Η ενέργεια που προέρχεται από μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα δεν αποτελεί ανανεώσιμη πηγή καθώς καταστρέφει τον πόρο που χρησιμοποιεί»δήλωσε ο Ν. Χρυσόγελος. «Οι μελέτες δείχνουνότι υπάρχουν εκτεταμένα σχέδια μεγάλων υδροηλεκτρικών φραγμάτων στα περισσότερα ποτάμια των Βαλκανίων, που αποτελούν περιοχές εξαιρετικά σπάνιας βιοποικιλότητας. Και βέβαια αφορά και την Ελλάδα, καθώς δεν είναι μόνο τα διασυνοριακά της ποτάμια που υποφέρουν, αλλά και όσα ρέουν αποκλειστικά σε ελληνικό έδαφος. Τρανταχτό παράδειγμα o Aχελώος, ο Αλιάκμονας που κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια μεγάλη τεχνητή λίμνη ή αρδευτικά φράγματα στον Ίασμο Ροδόπης και στον Τσικνιά της Λέσβου που απειλούν περιοχές με μεγάλη οικολογική αξία. Ζούμε σε μια εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο, στην οποία οι αλλαγές στο οικονομικό σύστημα κινδυνεύουν να συνοδευτούν και από μη αντιστρέψιμες αλλαγές στο σύστημα περιβαλλοντικής προστασίας. Αν δεν συνειδητοποιήσουμε εγκαίρως ότι ο δρόμος αυτός είναι αδιέξοδος, τότε απλά θα δούμε την οικονομική κρίση να χειροτερεύει  παράλληλα με την οικολογική κρίση και ορισμένους να κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν το γιατί».

Για περισσότερες πληροφορίες: Γ. Μπλιώνης, 6944-869772

 

(Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης)

Θέμα: Σχέδια κατασκευής μεγάλων υδροηλεκτρικών φραγμάτων απειλούν τα ποτάμια των Βαλκανίων.

 

 

Σύμφωνα με δύο πρόσφατες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν για την οργάνωση EuroNaturκαι την Αυστριακή Ένωση Προστασίας της Φύσης ECAWatch, τεκμηριώνεται η πολύ μεγάλη οικολογική αξία των ποτάμιων οικοσυστημάτων των Βαλκανίων, ιδιαίτερα αυτών των δυτικών Βαλκανίων και του τριγώνου Βουλγαρίας – Ελλάδας – Τουρκίας. Περίπου το ένα τρίτο αυτών διατηρείται σχεδόν ανέγγιχτο από ανθρώπινες δραστηριότητες. Πρόκειται για περιοχές αυξημένης βιοποικιλότητας (hotspots), ιδιαίτερα όσον αφορά τους υδρόβιους οργανισμούς [1]. Σχέδια για συνολικά 573 υδροηλεκτρικά φράγματα ισχύος άνω του 1MWσυμπεριλαμβανομένων 73 φραγμάτων ισχύος άνω των 50 MWέχουν καταγραφεί σε αυτή την περιοχή [2], ενώ ακόμη και κάποιες από τις σημαντικότερες προστατευόμενες περιοχές δε θα ξεφύγουν από τις επιπτώσεις, όπως το Εθνικό Πάρκο του Mavrovoστην ΠΓΔΜ ή ο γνωστός ποταμός Σάβα [3]. Ερωτάται η Επιτροπή:

 

1.     Έχει ενημέρωση από τα κράτη-μέλη της περιοχής ή από τα υπό ένταξη κράτη για τα σχέδια ανάπτυξης υδροηλεκτρικών φραγμάτων σε ποτάμια συστήματα;

2.     Η παραγόμενη ενέργεια πόσων από αυτά θεωρείται ανανεώσιμη; Ποια κριτήρια έχει η Επιτροπή για να κατατάσσει την παραγόμενη υδροηλεκτρική ενέργεια σε ανανεώσιμη ή μη;

3.     Συμφωνεί πως τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά 2000/60/ΕΕ, θα πρέπει να αντιμετωπίζουν τα μεγάλα φράγματα ως μη βιώσιμα [4] καθώς καταστρέφουν ανεπανόρθωτα τους φυσικούς πόρους που χρησιμοποιούν και εντάσσουν φυσικά ποτάμια συστήματα σε βαρέως τροποποιημένα;

4.     Σχεδιάζει κάποια Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για όλη την περιοχή;

5.     Συμφωνεί ότι η ελλιπής προστασία αυτών των περιοχών, όσον αφορά τα κράτη-μέλη, παραβιάζει την Οδηγία των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ και αντίκειται στις κατευθύνσεις της πρόσφατα υιοθετηθείσας Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα έως το 2020;

6.     Τι μέτρα προτίθεται να λάβει ώστε να στηρίξει τα κράτη-μέλη της περιοχής, αλλά και τα υπό ένταξη κράτη, με στόχο την προστασία των ποτάμιων συστημάτων τους από την κατασκευή μεγάλων υδροηλεκτρικών φραγμάτων;

 

[1]Threatened freshwater molluscs of the Balkan – Potential impacts of hydropower projects

 

[2]Balkan Rivers – The Blue Heart of Europe. Hydromorphological Status and Dam Projects/ Long version

 

[3]http://www.euronatur.org/EuroNatur-News.english+M5af78696ddf.0.html?&cHash=13f04cc8a895b092feb2a6c560363e74

 

[4]World Water Forum MARSEILLE, France , Mar. 19, 2012http://www.ipsnews.net/news.asp?idnews=107128