Αντί ουσιαστικής απάντησης, ο κ. Potočnikαναφέρει πως η Ελλάδα α) έχει σχέδιο για Δίκτυο Παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων, β) δεν έχει καταθέσει τα Σχέδια Διαχείρισης, ως όφειλε μέχρι τις 22 Μαρτίου 2010 και γ) η ΕΕ δεν γνωρίζει τίποτα για χρηματοδότηση των Σχεδίων Διαχείρισης από Ευρωπαϊκούς πόρους.
Όμως, το ΥΠΕΚΑ έχει προχωρήσει στη χρηματοδότηση εκπόνησης προτάσεων Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, συνολικού κόστους 13.991.906,91 €, με τη συγχρηματοδότηση Ευρωπαϊκών πόρων -μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ (1). Οι προκηρύξεις αυτές έχουν δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα δεν διαθέτει τα προαπαιτούμενα εργαλεία για να προχωρήσει σε τέτοια σχέδια. Επιπλέον, δεν υπάρχουν ούτε διαθέσιμα δεδομένα που να υποστηρίξουν τον χαρακτηρισμό των υδάτινων σωμάτων (λιμνών και ποταμών) με βάση την οικολογική και χημική τους κατάσταση, ούτε και τα απαραίτητα εργαλεία που να εκτιμήσουν το βαθμό του κινδύνου.
Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος δήλωσε σχετικά: «Οι λίμνες και τα ποτάμια της χώρας μας μένουν απροστάτευτα, παρά τα εκατομμύρια που ξοδεύονται με πρόσχημα την προστασία τους. Όχι μόνο η Ελληνική κυβέρνηση χρηματοδοτεί ατελέσφορα έργα, αλλά και η Κομισιόν «κλείνει μάτια και αυτιά» μπροστά σε μια κατάφορη κατασπατάληση ευρωπαϊκών πόρων, επιμένοντας ότι αγνοεί ακόμη και στοιχεία δημοσιευμένα στην επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτελεί υποχρέωση της κυβέρνησης και της Κομισιόν να διασφαλίζουν ότι τα κονδύλια για το περιβάλλον κατευθύνονται όντως σε ουσιαστικά και πλήρη έργα αποτελεσματικής προστασίας του. Για το θέμα θα επανέρθουμε».
Δείτε την ερώτηση του Μιχ. Τρεμόπουλου: www.europarl.europa.eu/sides/
Και την απάντηση της Κομισιόν: http://www.europarl.europa.eu/
Ακολουθεί αναλυτικό ενημερωτικό σημείωμα
Κατασπατάληση δημόσιου χρήματος σε ανυπόστατα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής έχει προχωρήσει στη χρηματοδότηση εκπόνησης προτάσεων Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, συνολικού κόστους 13.991.906,91 €, με τη συγχρηματοδότηση Ευρωπαϊκών πόρων -μέσω του ΕΠΠΕΡΑΑ. Η εκπόνηση των Σχεδίων Διαχείρισης αφορά στην εφαρμογή του άρθρου 13 της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (ΟΠΥ). Τα Σχέδια Διαχείρισης είναι το βασικό εργαλείο ρύθμισης της διαθεσιμότητας, της ζήτησης και της χρήσης επιφανειακού και υπογείου νερού. Σε αυτά περιγράφονται ποιες λίμνες, ποταμοί, υπόγειοι υδροφορείς κ.α. βρίσκονται σε κίνδυνο και υιοθετούνται ολοκληρωμένες στρατηγικές αντιμετώπισης των κινδύνων, καθώς και μέτρα αποκατάστασης των υποβαθμισμένων υδατικών πόρων. Η Ελλάδα, όμως, δεν έχει τα προαπαιτούμενα εργαλεία για να προχωρήσει σε τέτοια σχέδια. Δεν υπάρχουν ούτε διαθέσιμα δεδομένα που να υποστηρίξουν τον χαρακτηρισμό των υδάτινων σωμάτων ως προς την οικολογική και χημική τους κατάσταση, ούτε και τα εργαλεία που να εκτιμήσουν το βαθμό του κινδύνου. Στην προαπαιτούμενη αναφορά της Ελλάδας προς την ΕΕ σχετικά με την ύπαρξη δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας (άρθρο 8) η Ελλάδα απάντησε, με μεγάλη καθυστέρηση, πως τέτοιο δίκτυο υπάρχει. Ωστόσο, παρέλειψε να αναφέρει πως το δίκτυο αυτό είναι μόνον στα χαρτιά, καθώς ποτέ δεν έχει λειτουργήσει.
Σε επίκαιρη σχετική ερώτηση του Ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Μ. Τρεμόπουλου (E-8705/2010) κατά πόσο η ΕΕ συμφωνεί με τη χρηματοδότηση μελετών σε ένα κράτος μέλος το οποίο δεν καλύπτει τα προαπαιτούμενα για την εκπόνησή τους, και τι μέτρα σκοπεύει να λάβει προκειμένου να εξασφαλίσει την αποτελεσματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, διά του Επιτρόπου κ. Potočnik (E-8705/10EL, 9-12-2010) ουσιαστικά δεν απαντά. Ο κ. Potočnik αναφέρει απλά πως η Ελλάδα α) έχει σχέδιο δικτύου παρακολούθησης, β) δεν έχει καταθέσει τα Σχέδια Διαχείρισης ως όφειλε μέχρι τις 22 Μαρτίου του 2010 και γ) η ΕΕ δεν γνωρίζει τίποτα περί χρηματοδότησης των Σχεδίων Διαχείρισης από Ευρωπαϊκούς πόρους.
Στα προτεινόμενα Σχέδια Διαχείρισης το Υ.ΠΕ.Κ.Α. ζητά από τους ανάδοχους να προβούν: α) σε επικαιροποίηση των πιέσεων – επιπτώσεων στις λεκάνες απορροής, β) σε επικαιροποίηση/οριοθέτηση εκ νέου των Υδατικών Συστημάτων (ΥΣ), γ) σε τυπολογία των ΥΣ, δ) σε επικαιροποίηση/
Καθώς, όλα τα παραπάνω επιμέρους στοιχεία απαιτούν την πρότερη υλοποίηση προγράμματος παρακολούθησης – που θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει το 2006 – ο κίνδυνος κατασπατάλησης των Ευρωπαϊκών πόρων είναι προφανής. Δεν υπάρχουν δεδομένα, ιδιαίτερα βιολογικά δεδομένα, που να υποστηρίζουν την ολοκλήρωση των Σχεδίων Διαχείρισης (σημεία α, β, γ, δ, ε). Η στοχοθέτηση των όποιων έργων αποκατάστασης δεν στηρίζεται σε μετρήσιμα δεδομένα και συνεπώς είναι ασαφής. Το αποτέλεσμα αναμένεται πολύ κατώτερο των προσδοκιών: καθώς δεν υπάρχει ακόμη δίκτυο παρακολούθησης, δεν υπάρχει τρόπος εκτίμησης της αποτελεσματικότητας για όποια από τα μέτρα/έργα υλοποιηθούν. Μέχρι στιγμής το Υπουργείο έχει προχωρήσει στην ανάθεση ενός μόνον έργου που περιλαμβάνει τρία Υδατικά Διαμερίσματα (Ήπειρος, Θεσσαλία και Δυτική Στερεά Ελλάδα με Π/Υ 3.146.598 €), αλλά πολύ σύντομα θα ανατεθούν και τα υπόλοιπα.
Λαμβάνοντας υπόψη:
Α) Τις εκθέσεις σχετικά με την ανεπαρκή υλοποίηση της εφαρμογής της ΟΠΥ ως προς την παρακολούθηση των ΥΣ στην Ελλάδα:
• της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου [IP/A/ENVI/ST/2009-1, σελ. 116],
• της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο [COM(2009) 156 final, σελ. 4].
Β) Την καταδικαστική για την Ελλάδα απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση C-264/07, στις 31 Ιανουαρίου 2008, επειδή δεν διενήργησε, για κάθε περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού, ανάλυση των χαρακτηριστικών της, επισκόπηση των επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην κατάσταση των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων και οικονομική ανάλυση της χρήσης ύδατος, όπως απαιτείται από το άρθρο 5 παράγραφος 1 της ΟΠΥ και επειδή δεν υπέβαλε συνοπτική έκθεση των αναλύσεων αυτών, όπως απαιτείται από το άρθρο 15 παράγραφος 2 της ΟΠΥ.
Γ) Τις αρνητικές απαντήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (E-0258/10EL της 23.3.2010 και E-0591/10EL της 25.3.2010) στις ευρωκοινοβουλευτικές ερωτήσεις E-0258/10 και E-0591/10 του Μ. Τρεμόπουλου, σχετικά με την υλοποίηση προγράμματος παρακολούθησης των υδάτων στην Ελλάδα.
Δ) Το στενό χρονοδιάγραμμα των εν λόγω έργων (15 μήνες από την έναρξη χρηματοδότησης), χωρίς ακόμη να υπάρχει πρόβλεψη για υλοποίηση της παρακολούθησης – ενδεικτικό του γεγονότος ότι η επικάλυψη, δηλαδή η παράλληλη παραγωγή δεδομένων που δυνητικά θα δικαιολογούσαν τις προτάσεις των Σχεδίων Διαχείρισης, είναι πρακτικά ανέφικτη.
Ε) Τις προκηρύξεις των έργων (http://www.ypeka.gr/Default.
προκύπτει πως όχι μόνο η Ελληνική κυβέρνηση χρηματοδοτεί ατελέσφορα έργα, μα και η ΕΕ στην ουσία «κλείνει μάτια και αυτιά» μπροστά σε μια κατάφορη κατασπατάληση πόρων, ισχυριζόμενη ψευδώς πως δεν γνωρίζει. Οι πόροι αυτοί θα έπρεπε να κατευθύνονται στην υπηρεσία του περιβάλλοντος.
