Τα ερωτήματα που κλήθηκαν να απαντήσουν είναι τα παρακάτω: 1. Την τελευταία περίοδο, ο χώρος των Οικολόγων Πράσινων διέρχεται κρίση. Πού οφείλεται αυτό; 2. Ποιες κινήσεις θεωρείτε ότι πρέπει να κάνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι ώστε να επανέλθουν στο προσκήνιο; 3. Κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, το ζήτημα των πολιτικών συμμαχιών έχει τεθεί εκ των πραγμάτων στην ατζέντα όλων των πολιτικών χώρων, ανεξαρτήτως τοποθέτησης. Προς ποια πολιτική κατεύθυνση θα πρέπει να επιδιώξουν συμμαχίες οι Οικολόγοι, αν το επιλέξουν;

Γιάννης Τσιρώνης: Χρειαζόμαστε ένα πολιτικό σχέδιο πέραν του νεοφιλελευθερισμού και του κρατισμού

1. Η κρίση δεν μαστίζει μόνο τους Οικολόγους Πράσινους! Τα περισσότερα κόμματα αντιμετωπίζουν ακόμα χειρότερα προβλήματα, που αντανακλούν το πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο: Όσο τα κομματικά επιτελεία αδυνατούν να προτείνουν έναν αξιόπιστο οδικό χάρτη εξόδου της χώρας από την κρίση, είναι φυσικό να υπάρχουν εσωκομματικές συγκρούσεις ανάμεσα σε διαφορετικές λογικές. Με την ορθή σημασία του όρου, η κρίση είναι υγιές φαινόμενο και ευκαιρία να κρίνουμε και να κριθούμε.

Στους Οικολόγους Πράσινους, είναι επιπλέον απόρροια της αμεσοδημοκρατικής διαδικασίας, που επιτρέπει στις διαφορετικές απόψεις να εκφράζονται δημόσια. Εμείς είμαστε περήφανοι γι' αυτή την πολυφωνία. Βέβαια στον βαθμό που δεν πειθαρχούμε σε ηγεσίες, εναπόκειται στην αυτοπειθαρχία μας να μην μετατρέπεται η πολυφωνία σε κακοφωνία.

2. Η απήχηση των πράσινων προτάσεων στην κοινωνία μάς κάνει να ξεχνάμε ότι οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουν λιγότερα μέλη πανελλαδικά από όσα έχουν άλλα κοινοβουλευτικά κόμματα σε κάθε γειτονιά. Σε αυτή την υποκειμενική αδυναμία, προστίθεται και ο συστηματικός αποκλεισμός από τους εθνικούς εργολάβους - καναλάρχες, που οραματίζονται μεγάλα έργα, είτε υπό κρατικά διευθυνόμενη οικονομία, που επαγγέλλεται η Αριστερά, είτε υπό την οικονομία της αγοράς, που επαγγέλλονται οι νεοφιλελεύθεροι. Οι Πράσινοι απαιτούμε προϋποθέσεις βιωσιμότητας για κάθε έργο και η πράσινη οικονομία σημαίνει για τους μεγαλοεργολάβους ένα μόνο πράγμα: Μείωση των κερδών τους!

Ακόμα όμως και εάν η παρουσία του κόμματος είναι ακόμα ισχνή, οι πράσινες προτάσεις βρίσκονται πλέον δυναμικά στο πολιτικό προσκήνιο: Ο τρίτος πυλώνας της οικονομίας, η κοινωνική οικονομία, αποκτά διαρκώς και μεγαλύτερο μερίδιο, πλάι στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Η αναβίωση της υπαίθρου, πράσινο όραμα από δεκαετίες, γίνεται πλέον στοίχημα για δεκάδες μορφωμένους νέους. Η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα δεν είναι πλέον μια περιβαλλοντική πολυτέλεια, αλλά πρώτη προτεραιότητα.

Ο χώρος δεν επιτρέπει την απαρίθμηση όλων των πράσινων πολιτικών, που και άλλα κόμματα αναγκάζονται να περιλάβουν στις ατζέντες τους. Οι πολίτες το γνωρίζουν, μας αναζητούν και, εάν ξεπεράσουμε τις υποκειμενικές μας αδυναμίες, θα μας εμπιστευτούν, ώστε η θέση των ΟΠ στο πολιτικό σκηνικό να είναι αντάξια της απήχησης των προτάσεών μας.

3. Στην Ελλάδα δεν είναι καθαρό το μέτωπο μεταξύ όσων επιδιώκουν την εκχώρηση όλων των δημόσιων αγαθών σε κερδοσκόπους και όσων επιδιώκουν την ανάπτυξη ενός υγιούς δημόσιου τομέα. Και στις δύο πλευρές προσκολλώνται στοιχεία της παλιάς παρασιτικής ελίτ, που είχε μετατρέψει το Δημόσιο σε άντρο πελατειακής διαπλοκής με έναν κρατικοδίαιτο ιδιωτικό τομέα. Και στις δύο πλευρές επιβιώνουν ισχυρές δυνάμεις, που απεργάζονται τη διαιώνιση της προ Μνημονίου φαυλότητας.

Μόνο μία πολυκομματική συμμαχία μπορεί να συγκρουστεί με αυτό το κατεστημένο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε πολυκομματική κυβέρνηση θέλει και να συγκρουστεί. Μελανό παράδειγμα η τρικομματική κυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜ.ΑΡ., που συνέχισε την αδιέξοδη πολιτική των Μνημονίων, χωρίς να αγγίξει τον πυρήνα της διαφθοράς, στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Από την άλλη, οι αντιμνημονιακές κορώνες συχνά υποκρύπτουν αμετανόητη συμμετοχή στο κατεστημένο, που χρεοκόπησε την χώρα, όπως στην περίπτωση Καμένου, είτε είναι όχημα μισαλλοδοξίας, όπως η Χρυσή Αυγή.

Η ιστορική εμπειρία έχει αποδείξει ότι τέτοια πολιτικά αδιέξοδα επιλύονται μόνο με εγρήγορση και συμμετοχή πολιτών για νέες κοινωνικές συμμαχίες, που θα φέρουν λύσεις από τα κάτω. Οι Οικολόγοι Πράσινοι εργαζόμαστε για την ενίσχυση τέτοιων κοινωνικών πρωτοβουλιών, που θα αναγκάσουν και τα υπάρχοντα κόμματα να αλλάξουν προτεραιότητες ή να εξαφανιστούν. Με αυτή την έννοια, υπάρχουν για παράδειγμα δύο ΠΑΣΟΚ: Ο μηχανισμός της σημερινής ηγεσίας, και οι συμπολίτες μας που ψηφίζουν ΠΑΣΟΚ, με τους οποίους μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες.

Όταν λοιπόν μιλάμε για συμμαχίες, δεν είναι δυνατόν να σκεφτόμαστε ποιος συνδυασμός ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜ.ΑΡ. - ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε να έχει 151 βουλευτές, αφού οι σημερινές πολιτικές τους προτεραιότητες, αποκλείουν κάθε πιθανότητα συνεργασίας. Ούτε έχει νόημα η νεκρανάσταση παροπλισμένων παραγόντων, που υποτίθεται θα συγκολλήσουν την Κεντροαριστερά.

Αντίθετα, πρέπει να εργαζόμαστε, ώστε οι υγιείς δυνάμεις, ανεξάρτητα από τη σοσιαλδημοκρατική, αριστερή ή πράσινη προέλευση, να συνομολογήσουν σε ένα πολιτικό πρόγραμμα, που να καταργήσει την πολιτική των Μνημονίων και να εξασφαλίσει στροφή σε βιώσιμη οικονομία, που να σέβεται τον πολίτη, το περιβάλλον και να προστατεύει τα δημόσια αγαθά.

Βαγγέλης Πισσίας: Οι πολιτικές συμμαχίες πρέπει να βασίζονται σε ισχυρά κοινωνικά συμβόλαια

1.Διέρχονται κρίση οι Οικολόγοι Πράσινοι, είπατε; Τον τελευταίο καιρό, είπατε; Να προλογίσω την απάντησή μου λέγοντάς σας καταρχήν πως όχι μόνον οι Ο.Π., αλλά ολόκληρο το πολιτικό σύστημα, όλες οι πολιτικές ιδέες, όλες τα πολιτικά σχέδια ή προγράμματα διέρχονται βαθιά κρίση... Κι όχι μόνο την τελευταία περίοδο, αλλά τουλάχιστον τις τρεις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό που ζούμε σήμερα είναι η κρίση της κρίσης. Να προσθέσω πως το καλύτερο σχέδιο που μπόρεσε, έναν αιώνα τώρα, να επινοηθεί και να εφαρμοστεί προς το μακροπρόθεσμο συμφέρον του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, το σοσιαλδημοκρατικό σχέδιο, εξέπνευσε. Να προσθέσω ακόμη πως το καλύτερο κοινωνικό-πολιτικό "αντισχέδιο" του κόσμου της εργασίας, το σοσιαλιστικό, όπως το γνωρίσαμε, δεν είχε καλύτερη τύχη. Βέβαια, ένα νέου τύπου σοσιαλδημοκρατικό ή σοσιαλιστικό σχέδιο δεν έπαψε και σήμερα να αναζητείται, κάπου να επαναπροσδιορίζεται και ενίοτε να επιχειρείται. Όμως τα επιφαινόμενα ας μην μας ξεγελούν.

Στο μεταξύ ό κόσμος άλλαξε, ως κοινωνική, ανθρωπογεωγραφική πραγματικότητα, ο πλανήτης άλλαξε ως η φυσική κατάσταση που τον φιλοξενεί και τον περιβάλλει, αλλάξανε κι οι καιροί. Η κοινωνική και πολιτική οικολογία, ως διακριτή κοσμοθεώρηση, ως νέο ολιστικό σχέδιο και πρακτική, άρχισε να αναδύεται και, κάπου στην Ελλάδα, επιχειρήθηκε να πραγματοποιηθεί ένα, από τα πολλά, πειράματά της. Οι Ο.Π., εδώ στη χώρα μας, διανύοντας την πρώτη περίοδο της πολιτικής τους ζωής, είναι φυσικό να γνωρίζουν την κρίση αποκαθορισμού τους από το «παλιό» και επανακαθορισμού τους ως προς το "καινούργιο".

Όσο όμως κι αν ακουστεί παράξενο -ή πολύ αισιόδοξο- αυτό που θα σας πω, θεωρώ ότι για μια χώρα δύσκολη σαν την Ελλάδα, σε εποχή κορύφωσης της δομικής-γενικής της κρίσης, οι Ο.Π., παρά τα σκαμπανεβάσματά τους, σχηματίζονται, στερεώνονται και τον τελευταίο καιρό ανανεώνονται. Θα έλεγα ακόμη πως οι Ο.Π., αντίθετα ίσως από άλλους πολιτικούς οργανισμούς, πιστεύουν στο πολιτικό τους όραμα και στο πολιτικό τους σχέδιο. Κι αυτή είναι η "εν δυνάμει δύναμή τους".

2. Να συναντηθούν με την κοινωνία. Και τώρα με την κρίση να ξανασκεφτούν την χώρα. Ανθρώπινα και κινηματικά. Όχι "απ' τα πάνω" ή "απ' έξω", αλλά με απόλυτο σεβασμό στις ώς τώρα αυτόνομες δράσεις πολιτικά ανένταχτων πολιτών. Δράσεις πολύμορφες σε κρίσιμα θέματα αντιμετώπισης της προελαύνουσας κοινωνικής και περιβαλλοντικής καταστροφής. Παράλληλα, σε θέματα πολιτισμού και προπαντός γενικής παιδείας.

Να συναντηθούν με διάθεση κοινωνικο-πρακτικής συμπόρευσης κι όχι δημιουργίας πολιτικής επιρροής. Με κατανόηση της εύλογης διάχυτης δυσπιστίας προς τον λεγόμενο πολιτικό κόσμο -ή μικρόκοσμο- και προς το κάθε είδους, τύπου ή μορφής πολιτικό προσωπικό. Όμως πρέπει να αναδείξουν, με καθαρό λόγο, αλλά και συγκεκριμένη πράξη και το μεγάλο-θεμελιώδες θέμα της κοινωνικής παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας.

3. Το πολιτικό σύστημα, στο σύνολό του, δεν έχει καταλάβει το μέγεθος και το βάθος της κρίσης. Δεν έχει καταλάβει ότι η χώρα μας δεν μπορεί να βγεί από την κρίση, να σηκώσει κεφάλι και να κυβερνηθεί από έναν πολιτικό σχηματισμό που θα προκύψει από αναδιατάξεις και συγκολλήσεις κομμάτων, οργανώσεων ομάδων και προσωπικοτήτων.

Ιδιαίτερα όταν δυνάμεις της αντιπολίτευσης χρησιμοποιούν τον όρο "πολιτικές συμμαχίες", δείχνουν πόσο απλοϊκά και μονόχνωτα αντιλαμβάνονται την κρίση. Μιλάνε για συμμαχία κομμάτων σαν να πρόκειται να συναφθεί, λίγο πριν, λίγο μετά τις εκλογές, μια "εταιρική μορφή", μια, όπως λέγεται στα οικονομικά, "joint venture". Άδικη και για τη χώρα και για τον λαό αυτή η πολιτική μεταχείριση. Στην τρικυμία που βρισκόμαστε, δεν μπορεί να υπάρξει διακυβέρνηση με διακομματικά σύμφωνα "κορυφής", δεν είναι δυνατόν με αυτό τον τρόπο να ανατραπεί κανένα από τα παλιά σαθρά κατεστημένα, τίποτα το καινούργιο, καινοτόμο, δημιουργικό δεν θα μπορέσει να χτιστεί. Πολύ περισσότερο, καμία ουσιαστική θεσμική αλλαγή δεν θα προχωρήσει αν δεν προηγηθούν ισχυρά κοινωνικο-πολιτικά συμβόλαια. Χωρίς τη συστράτευση, έστω συμπόρευση, των 2/3 του ελληνικού λαού, δεν μπορεί να δημιουργηθεί η κρίσιμη προωθητική δύναμη που απαιτούν οι περιστάσεις.

Κρίμα, πολύτιμος χρόνος χάθηκε κι ένα πρόγραμμα ευρύτατου πολιτικού κοινωνικού μετώπου δεν προτάθηκε. Τώρα είναι αργά, αλλά, όπως λένε, "κάλιο αργά παρά ποτέ". Σε ένα τέτοιο μέτωπο, αυτοτελείς πολιτικές δυνάμεις μπορούν να συναντηθούν, να συμπράξουν και να συν-αγωνιστούν. Οι Ο.Π. σε μια τέτοια προοπτική και σ' ένα τέτοιο πλαίσιο συγκεκριμένης πολιτικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής δράσης θα αναγνώριζαν τον εαυτό τους.

Νίκος Χρυσόγελος: Να ξεπεράσουμε την εσωστρέφεια

1. Η κοινωνία βιώνει σήμερα μια βαθιά κρίση. Οι πολίτες, οργισμένοι, απελπισμένοι, απογοητευμένοι αναζητούν παρ' όλα αυτά από κάπου να πιαστούν, ψάχνουν μια ελπίδα, μια αχτίδα αισιοδοξίας, μια νέα πολιτική που θα προσφέρει λύσεις μέσα από ανατροπές και μεταρρυθμίσεις που θα είναι δίκαιες, ισορροπημένες, θα έχουν συζητηθεί με την κοινωνία των πολιτών και θα είναι κοινό κτήμα πολιτικών φορέων και κοινωνίας. Δεν χρειάζονται ούτε μηχανισμούς ούτε θεόπεμπτους σωτήρες. Σήμερα είναι αναγκαία μια ουσιαστική αλλαγή του τρόπου που ασκείται η πολιτική όπως και των κομμάτων, παράλληλα με ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών. Περισσότερο παρά ποτέ, τα κόμματα χρειάζεται να ξεφύγουν από τον δικό τους κύκλο εσωστρέφειας, αναπαραγωγής μικροσυμφερόντων και μηχανισμών και να εργαστούν με διαφορετικό τρόπο για την επίλυση των προβλημάτων των πολιτών και της κοινωνίας στη βάση συνεκτικών πολιτικών προγραμμάτων κι όχι συνθημάτων. Δεν είναι τυχαίο που οι πολίτες σε πολύ μεγάλο ποσοστό δεν εμπιστεύονται τα κόμματα, κυβέρνηση κι αντιπολίτευση, μικρά και μεγάλα.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι, αν και νέο κόμμα, δεν κατάφεραν να ξεφύγουν από τον ιό των κομμάτων και, μετά τη γόνιμη περίοδο του 2007-2010, που τους έφερε στην Ευρωβουλή αλλά και με εκπροσώπηση σε 9 από τις 13 περιφέρειες και σε κάποιους δήμους, δυστυχώς από το 2010 μπήκαν και αυτοί σε ένα κύκλο εσωστρέφειας, αναπαράγοντας τις παθογένειες των άλλων κομμάτων. Εύκολα διαπιστώνεται ότι στους Ο.Π. υπάρχουν δυο πραγματικότητες. Η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού, μικροομάδες που αγωνίζονται για την καρέκλα, απέχουν από οποιαδήποτε κοινωνική και πολιτική παρέμβαση και δολοπλοκούν για τον έλεγχο του κόμματος, ασχέτως με το προκάλυμμα που χρησιμοποιούν, ότι δήθεν είναι η ριζοσπαστική άποψη της οικολογίας. Υπάρχει, όμως, και η φωτεινή πλευρά, αυτοί που είναι δραστήριοι σε κοινωνικό επίπεδο, στην Αυτοδιοίκηση, παράγουν πολιτική, ανοίγουν νέους δρόμους, είναι μέρος της δημιουργικής Ελλάδας, που δεν είναι ορατή στα κυρίαρχα ΜΜΕ αλλά στην καθημερινή ζωή, που εκπροσωπούν την πράσινη αντίληψη για τον τρόπο άσκησης της πολιτικής. Η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο εκφράζει τη μεγάλη πλειοψηφία των μελών των ΟΠ, όπως απέδειξαν τρία συνέδρια (τον Δεκέμβριο 2012, τον Ιούλιο 2013 και τον Νοέμβριο 2013). Μερικοί μηχανισμοί όμως ανατρέπουν συνεχώς στην πράξη τις αποφάσεις των συνεδρίων χρησιμοποιώντας κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο.

2. Στο προσκήνιο μπορεί να είσαι και για λάθος πράγματα. Για να πετύχουν οι Οικολόγοι Πράσινοι και να πείσουν τους πολίτες να αλλάξουν, πρέπει να αλλάξουν και οι ίδιοι ως κόμμα. Πρέπει να ξεπεράσουν την κακή πλευρά του εαυτού τους, που μοιάζει στα άλλα κόμματα, και να ακολουθήσουν πρακτικές που τους φέρνουν συνολικά ως κόμμα κοντά στην κοινωνία, να εργάζονται για δημιουργικές ανατροπές και καθημερινές μεταρρυθμίσεις που φέρνουν λύσεις. Να διαλέγονται με την κοινωνία των πολιτών, να αποτελούν μέρος της κοινωνίας των πολιτών, όπως γίνεται με όσους κι όσες σήμερα εκπροσωπούν τους Ο.Π. σε θεσμικό επίπεδο (Αυτοδιοίκηση, κοινωνικοί χώροι, κοινοβούλιο), αλλά δεν ακολουθείται από το κόμμα συνολικά.

3. Είναι περισσότερο παρά ποτέ αναγκαίο, ως Πράσινοι, να ενισχύσουμε συμμαχίες με τις δημιουργικές δυνάμεις της κοινωνίας που ασκούν κριτική στη σημερινή αδιέξοδη και καταστροφική πολιτική, αλλά δεν αναπολούν το αδιέξοδο παρελθόν, ούτε ονειρεύονται επιστροφή μελλοντικά σε όσα οδήγησαν τη χώρα στη χρεωκοπία. Δεν συνασπίζονται με όποιον απλώς λέει όχι. Να συνεργαστούν με ειλικρίνεια και σεβασμό με εκείνες τις δημιουργικές δυνάμεις που εργάζονται από το δικό τους πόστο και δημιουργούν τις προϋποθέσεις διαμόρφωσης από τα κάτω, από την περιφέρεια προς το κέντρο, με τη συμμετοχή κοινωνικών, περιβαλλοντικών κι επαγγελματικών φορέων, της Αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών ενός εναλλακτικού συνεκτικού σχεδίου διεξόδου από την κρίση που θα έχει 4 βασικούς πυλώνες:

α) Την αναζωογόνηση της οικονομίας, μέσω της στροφής της στην οικολογική και κοινωνική καινοτομία, της στροφής της δηλαδή σε πράσινη κατεύθυνση ως παράγοντα καινοτομίας και βιωσιμότητας της οικονομίας, τον προσανατολισμό της στην κοινωνική συνοχή και την αλληλεγγύη ως κινητήριες δυνάμεις για αποτελεσματικό δημόσιο τομέα αλλά και ισχυρή κοινωνική και συνεταιριστική επιχειρηματικότητα, τη σύνδεσή της με τη δημοκρατία, ως αναγκαίο στοιχείο μακροχρόνιας επιβίωσής της.

β) Τη δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας που ανταποκρίνονται στις κοινωνικές, περιβαλλοντικές, πολιτιστικές και παραγωγικές ανάγκες της χώρας.

γ) Την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και της αλληλεγγύης για να αντιμετωπιστούν τα τεράστια προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί (φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός, ανεργία, υγεία, παιδεία, ρατσισμός) και να εξισορροπηθεί άμεσα η βίαιη αφαίρεση εισοδημάτων, μισθών και συντάξεων.

δ) Ένα νέο αξιακό σύστημα για την κοινωνική ανασυγκρότηση, που στο κέντρο του έχει την υπεράσπιση των δημόσιων αγαθών και του δημόσιου χώρου, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την προστασία περιβάλλοντος.

Οι πολιτικές συμμαχίες είναι μεταγενέστερο ζητούμενο, πάντα σε προγραμματική βάση, μετεκλογικά κι ανάλογα με τα αποτελέσματα.

Επιμέλεια: Χρήστος Σίμος

___________________________________________

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Αυγή στις 3//1/2014